پىكىرلەر .
الەۋمەتتىك ادىلدىك بىرلىككە باستايدى
جاقىندا ءبىر ۇلكەن شىعارماشىلىق ۇيىمنىڭ بەدەلدى باسشىسىمەن پىكىر الىسقانىمىزدا، ول بۇگىنگى ەلىمىزدىڭ باسىنداعى سىن كەزەڭ جايلى ويلارىن ورتاعا سالا كەلىپ: «مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ ءاۋ باستان ۇستانىپ كەلە جاتقان الەۋمەتتىك ادىلدىك قاعيداتى حالقىمىزدى بىرلىككە باستايتىنىنا سەنەمىن. وعان ءوزىم باسقارىپ وتىرعان ۇجىمنىڭ مىسالىندا كامىل كوز جەتكىزدىم»، دەگەن ەدى.
26 قاڭتار، 2022
جالاقىسى ماردىمسىز پوليتسەي جۇرتقا جاقىن بولىپ جارىتا ما؟
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ ءوز جولداۋلارىندا قۇقىق قورعاۋ جۇيەسىن تولىق رەفورمالاۋدى اسا ماڭىزدى مىندەتتەردىڭ ءبىرى رەتىندە العا قويىپ، سونىڭ ىشىندە پوليتسيا قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ازاماتتارعا قىزمەت كورسەتەتىن ورگانعا اينالىپ، «جۇرتقا جاقىن پوليتسيا» قاعيداتى بويىنشا جۇمىس ىستەۋگە تيىستىگىن اتاپ كورسەتتى. پرەزيدەنت تاپسىرماسىنا سايكەس بۇل سالانى رەفورمالاۋ قولعا الىنىپ، بىرقاتار وڭ وزگەرىس جاسالدى.
23 جەلتوقسان، 2021
«ۋاقىتشا وتباسى» جاقسى-اۋ، بىراق...
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ بىلتىرعى «جاڭا جاعدايداعى قازاقستان: ءىس-قيمىل كەزەڭى» جولداۋىندا: «بالالارىمىز قاي جەردە تۇرسا دا، قانداي تىلدە وقىسا دا ساپالى ءبىلىم الۋى كەرەك»، دەپ، ەل بولاشاعى – جاس ۇرپاق تاعدىرىنا جاناشىرلىقپەن كوڭىل ءبولدى. وسى ورايدا، اسىرەسە، دەموگرافيالىق احۋالى ءماز ەمەس وڭىرلەردىڭ شالعاي تۇكپىرلەرىندە ورنالاسقان، كەلەشەگى كۇڭگىرت شاعىن اۋىلدارداعى شاكىرتتەرگە ساپالى ءبىلىم بەرۋ ماسەلەسى ويلاندىرماي قويمايدى.
06 جەلتوقسان، 2021
جەرىمىزدى قورعاۋ – ورتاق بورىشىمىز
ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ Nur Otan پارتياسى ساياسي كەڭەسىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا جاريا ەتكەن «ەلدىكتىڭ جەتى تۇعىرى» قاعيداتتارى – ۇلتىمىزدىڭ قازىرگى جان-جاقتان قاۋىپ-قاتەر ءتوندىرىپ تۇرعان جاھاندانۋ سىندى جەتى باستى ايداھاردىڭ وڭەشىنە جۇتىلىپ كەتپەي، «ماڭگىلىك ەل» بولۋى ءۇشىن جاس ۇرپاقتىڭ قولىنا ۇستاتقان قۋاتتى جەتى قارۋ ىسپەتتى.
02 جەلتوقسان، 2021
ناتيجەسى بولماسا، نەسىنە وقىتامىز؟
كەزىندە بەلگىلى جۋرناليست، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى ەربول شايمەردەنوۆ بىزگە ءوزى باسقارعان ءتىل ساياساتى ماسەلەلەرىمەن اينالىساتىن ۆەدومستۆونى مادەنيەت مينيسترلىگىنەن الىپ، ءبىلىم مينيسترلىگىنە بەرمەيىنشە، قازاق ءتىلىنىڭ قولدانىس اياسىن كەڭەيتۋ قيىنعا سوعاتىنىن ايتقان ەدى. ارادا ون شاقتى جىل وتكەندە مارقۇم ەربول اعانىڭ كەيىنگىلەرگە قالدىرعان وسيەتىندەي بولعان سول ويى ىسكە اسىپ، كەۋدەمىزدەگى انا ءتىلىمىزدىڭ كەلەشەگىنە دەگەن ءۇمىت وتى مازداي ءتۇستى.
15 قاراشا، 2021
مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەر مەملەكەتتىك ءتىلدى نەگە بىلمەيدى؟
ۇكىمەت دايىنداپ، پارلامەنتتىڭ قاراۋىنا ۇسىناتىن زاڭ جوبالارى ورىس تىلىندە ازىرلەنەتىندىكتەن، قازاق تىلىندەگى اۋدارما ماتىندەرىنەن شيكىلىكتەر شىعىپ جاتاتىنى جايلى سىندى سول قۇجاتتاردى ءبىرىنشى بولىپ قارايتىن ءماجىلىس دەپۋتاتتارى دا، قوعام وكىلدەرى دە ايتۋداي-اق ايتىپ كەلەدى. الايدا ودان شىققان ناتيجە جوقتىڭ قاسى. سەبەبى زاڭ جوبالارىن دايىنداۋمەن اينالىساتىن مەملەكەتتىك ورگاندارداعى مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ كوبى مەملەكەتتىك تىلگە شورقاق ەكەندىگى جاسىرىن ەمەس.
09 قاراشا، 2021
«مىڭ ءبىر ءتۇندى وقىدىڭىز با، مىرزا؟..»
وسى ساۋالدى مينيسترلەر مەن اكىمدەرگە قويساق، ءبىرازى: ء«يا، وقىدىم» دەپ جاۋاپ بەرسە، كوبى باسىن شايقاپ، كوزىمەن جەر شۇقىپ قالاتىن سياقتى. سەبەبى ايگىلى ەرتەگىدەگى ءتۇن جامىلا جۇرت تانىماي قالاتىنداي قاراپايىم كيىنىپ، باعدات شاھارىن ارالاپ، حالىقتىڭ شىنايى جاعدايىن، شىن پىكىرىن ءبىلۋدى ءجون كورگەن ھارون راشيد حاليفا سياقتى اندا-ساندا «اسپاننان جەرگە ءتۇسىپ»، قاعاز بەتىندەگى جانە ءىس جۇزىندەگى احۋالدى سالىستىرىپ جۇرگەن شەنەۋنىكتەر شامالى-اۋ.
03 قاراشا، 2021
شەنەۋنىكتەر «گيگانتومانيادان» قاشان ايىعادى؟
بۇدان بىرەر جىل بۇرىن جولىمىز ءتۇسىپ، ريم قالاسىندا بولعانىمىزدا يتاليالىقتاردىڭ ۇنەمشىلدىگىنە قايران قالعانبىز. ماسەلەن، جىلىنا جەر-جاھاننان ميلليونداعان تۋريست كەلەتىن كونە دە عاجايىپ قالانىڭ ەرتەدە كەسپەتاس توسەلگەن الاڭدارىنىڭ ۋاقىت وتە كەلە ءسال عانا ءسانى تايعان تۇستارىن ءبىز سياقتى، «قوناقتاردان ۇيات بولادى» دەپ اۋىستىرا بەرمەيدى ەكەن.
27 قازان، 2021
وڭىرلەردەگى جەمقورلىقتى اۋىزدىقتاۋ امالى
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ بىلتىرعى جولداۋىندا مەملەكەتتىك اپپارات قىزمەتكەرلەرىنىڭ سانىن 25 پايىزعا قىسقارتۋ مەرزىمىن جەدەلدەتۋدى تاپسىرا وتىرىپ: «ۇنەمدەلگەن قاراجاتتىڭ ەسەبىنەن قالعان قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسىن كوبەيتەتىن بولامىز. ەڭبەكاقىسى از مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ قوعام ءۇشىن پايداسىنان زيانى كوپ»، دەگەن بولاتىن. پرەزيدەنتتىڭ بۇل ءسوزى قازىرگى ءومىر شىندىعىنا سۇيەنىپ ايتىلعاندىعىنا شاك جوق.
18 قازان، 2021
Nur Otan پارتياسىنىڭ 2025 جىلعا دەيىنگى «وزگەرىستەر جولى: ءار ازاماتقا لايىقتى ءومىر» سايلاۋالدى باعدارلاماسىندا ءاربىر تىرەك اۋىلعا باراتىن جالپى ۇزىندىعى 27 مىڭ كيلومەتر جەرگىلىكتى جولدار جوندەلىپ، ولاردىڭ جاقسى جانە قاناعاتتانارلىق جاعدايداعى ۇلەسىن 95 پايىزعا جەتكىزۋ كوزدەلگەن. قازىر وڭىرلەردە وسى ماقساتتى ورىنداۋ جولىندا قىرۋار جۇمىس اتقارىلىپ جاتقاندىعى جايلى جاعىمدى حاباردى ءجيى ەستىپ، اۋىلداعى اعايىنداردىڭ كوبىنىڭ جاندارىنا باتىپ، جانايقايلارىن شىعارىپ كەلگەن كۇرمەۋلى ماسەلەنىڭ ءتۇيىنى تارقاتىلا تۇسكەنىنە قۋانىپ وتىرعان جايىمىز بار.
12 قازان، 2021
جاستار جىلى دەپ جاريالانعان 2019 جىلى ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس نۇر-سۇلتان، الماتى جانە شىمكەنت قالالارىندا جۇمىس ىستەيتىن جاستارعا 3 مىڭ پاتەر ساتىپ الۋ قۇقىعىنسىز جالعا بەرىلگەنى ءمالىم. ءسويتىپ ءىرى مەگاپوليستەردە ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن سونشاما جاس وتباسىلار مەن جالعىزباستى قىز-جىگىتتەر قابىرعالارىن قايىستىرىپ جۇرگەن باسپانا ماسەلەسىن ۋاقىتشا (بەس جىلعا) بولسا دا شەشىپ، قۋانىپ قالدى.
07 قازان، 2021
شەكاراشىلار ەليتالىق اسكەر بولسا...
شەكارا – ەلدىڭ شەبى. ول يت تۇمسىعىن باتىرماق تۇگىل، اتا-بابالارىمىز اق نايزانىڭ ۇشىمەن، اق بىلەكتىڭ كۇشىمەن قورعاپ قالعان قاسيەتتى جەرىمىزگە كوز الارتقان دۇشپان بۇزىپ وتە المايتىنداي، بولاتتاي بەرىك بولۋعا ءتيىستى. ايگىلى ساياسي جەتەكشى ۆاسيلي كلوچكوۆتىڭ ءسوزىن ءسال وزگەرتىپ ايتساق، قازاقستان – كەڭ-بايتاق، بىراق شەكارادان شەگىنەتىن جەر جوق، ارتتا – تۋعان ەل.
26 قىركۇيەك، 2021
وڭىرلەردەگى «يدەولوگ» ورىنباسارلار كىمدەر؟
جولىمىز ءتۇسىپ، تۇركىستان وبلىسىنداعى ارىستان باب كەسەنەسىنە ءتاۋ ەتە بارعان سايىن سول ارادا جەرلەنگەن كورنەكتى مەملەكەت قايراتكەرى وزبەكالى جانىبەكوۆ مارقۇمنىڭ قابىرى باسىنا دا بارىپ، دۇعا باعىشتايمىز. كەشەگى كەڭەس زامانىندا ۇلتتىق مادەنيەتىمىز بەن ونەرىمىزدى ساقتاپ، وركەندەتۋگە ەلەۋلى ەڭبەك سىڭىرگەن ەرەن تۇلعانىڭ رۋحى الدىندا ەلىمىزدىڭ ءار تۇكپىرىنەن كەلگەن ازاماتتار تاعزىم ەتىپ جۇرەدى ەكەن. اسىرەسە وزبەكالى اعامىز ءبىر كەزدە وبلىستىق پارتيا كوميتەتىنىڭ يدەولوگيا جونىندەگى حاتشىسى بولعان تورعاي ءوڭىرى تۇرعىندارىنىڭ وعان دەگەن قۇرمەتى مەن سۇيىسپەنشىلىگى ەرەكشە كورىنەدى.
20 تامىز، 2021
«ول – وڭباعان، بىراق وزىمدىكى»
سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ بۇرىنعى اكىمدەرىنىڭ ءبىرى تاپسىرعان شارۋاسىن شالا اتقارعان ءىس باسقارۋشىسىنا ءوز ورىنباسارىنىڭ كوزىنشە قاتتى زەكىپ ۇرسىپ، كابينەتىنەن قۋىپ شىعىپتى. سوندا ورىنباسارى: «بالەنشەگە، جۇيكەڭىزدى جۇقارتاتىن مۇنداي قىزمەتكەردى نەگە ۇستايسىز؟ پىسىقتاۋ بىرەۋدى المايسىز با؟»، دەيدى. ءبىر ستاقان سۋ قۇيىپ ءىشىپ، اشۋىن باسقان اكىم: «اقىلىڭ وزىڭە. ويتكەنى كوماندا دەگەن ۇعىم بار. ءيا، ول – وڭباعان، بىراق وزىمدىكى»، دەپتى. وسى ءسوز ىلە جەرگىلىكتى شەنەۋنىكتەر اراسىندا تارالىپ، ولار اۋىزدارىنان تاستاماي ايتىپ جۇرەتىن ناقىلعا اينالىپ كەتكەن.
11 تامىز، 2021
قورقۋدان قالدىڭ با، قازاعىم؟..
بىلتىر كوروناۆيرۋس پاندەمياسى ۇدەپ تۇرعان كەزدە وسى ىندەت وشاعى بولعان قىتاي ەلىندە اسا قاتەرلى دەرتپەن كۇرەس قالاي جۇرگىزىلىپ جاتقاندىعى كورسەتىلگەن بەينەجازبا كوزىمە تۇسكەن ەدى. وندا پوليتسەيلەر مەن سانيتارلىق-ەپيدەميالىق قىزمەت ماماندارى كوشەدە بىرلەسە ءىس-قيمىل جاساپ، كولىك جۇرگىزۋشىلەرىن توقتاتىپ، دەنەلەرىنىڭ تەمپەراتۋراسىن ولشەپ جۇرگەندىگى بەينەلەنگەن.
27 شىلدە، 2021
«گازەتپەن شىبىندى جانە... ءمينيستردى «ولتىرۋگە» بولادى». وركەنيەتتى مەملەكەتتەردە ەرتەرەكتە ايتىلعان وسى ءسوز بۇگىندە ءبىزدىڭ ەلدە دە ءومىر شىندىعىنا اينالا باستاعانداي ما، قالاي؟ ماسەلەن، جۋىردا «ەگەمەن قازاقستان» رەسپۋبليكالىق گازەتى» اكتسيونەرلىك قوعامىنىڭ مەنشىگىنە ءوتىپ، باعىت-باعدارىنا قازىرگى زامان تالابىنا ساي وزگەرىس ەنگىزىلىپ جاتقان «كازاحستانسكايا پراۆدا» رەسپۋبليكالىق گازەتىندە جاريالانعان، سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا «ەڭبەك» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى بويىنشا جۇمىس كۇشى ارتىق وڭتۇستىك وڭىرلەردەن كوشىپ كەلگەن قونىس اۋدارۋشىلاردى قابىلداۋ ىسىندە ورەسكەل كەمشىلىكتەرگە جول بەرىلگەندىگى وتكىر سىنالعان ماقالاعا وراي مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ تاپسىرماسىمەن كەشەندى تەكسەرىس جۇرگىزىلىپ، ناتيجەسىندە اتالعان وڭىردەگى ايىرتاۋ جانە ەسىل اۋداندارىنىڭ اكىمدەرى قىزمەتتەرىنەن بوساتىلىپ، وبلىس پەن اۋداندىق دەڭگەيدەگى بىرقاتار باسشى تارتىپتىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلدى.
20 شىلدە، 2021
كەشە – ءانشى، بۇگىن – باسشى...
ەرتەرەكتە اجەپتاۋىر اتى شىققان تەاتر رەجيسسەرى ءبىر وڭىردە جاڭادان اشىلعان وبلىستىق قازاق دراما تەاترىنىڭ ديرەكتورلىعىنا تاعايىندالدى. ول ءاۋ باسىندا جاس ارتىستەر ۇجىمىن العا جەتەلەپ، ءبىرشاما شىعارماشىلىق جەتىستىككە قول جەتكىزگەنىمەن، كوپ ۇزاماي جاماناتى ەستىلە باستادى.
12 شىلدە، 2021
ءوڭىر اكىمدەرىنىڭ ءوز «كومانداسىن» قۇراتىنى بەلگىلى. بۇل تۋرالى تالاي سىن ايتىلعانىمەن، ودان وزگەرگەن جاعداي شامالى. ءبىر جاعىنان، ونىڭ ءوز قيسىنى دا بار. ماسەلەن، وبلىس اكىمىنىڭ ساياسي قىزمەتشىلەر بولىپ سانالاتىن ورىنباسارلارىن اۋىستىرۋىمەن كەلىسۋگە بولادى. تەك وزگە باسشى كادرلاردى وڭدى-سولدى ساپىرىلىستىرىپ جىبەرمەسە، قۇبا-قۇپ.
24 ماۋسىم، 2021
ءبىر كەزدە اۋىلداعى توي-تومالاقتاردا قولدارىنا شاۋگىممەن سۋ قۇيعان بالالارعا ۇلكەندەر: «مۇعالىم بول!»، دەپ، باتا بەرەتىن. ال ەلدەگى تۇرمىس تۇزەلىپ، جۇرتتىڭ نيەتى وزگەرىپ، ماتەريالدىق بايلىق رۋحاني قۇندىلىقتاردى ىعىستىرا باستاعان وتكەن عاسىردىڭ جەتپىسىنشى جىلدارىندا «سۋديا بول!» دەگەن جاڭا باتا شىقتى. سونداعى پەيىل – اق دەگەنى – العىس، قارا دەگەنى قارعىس بولىپ، جۇرتقا شەكەسىنەن قاراپ، شىرەنىپ، شالقىپ-تاسىپ جۇرگەن سۋديالار سەكىلدى زور بول دەگەن پەندەشىلىك پيعىل ەدى.
17 ماۋسىم، 2021
قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدە سوتتالعان ەكى مىڭعا جۋىق پەدوفيل تەمىر توردىڭ ارعى جاعىندا وتىر. ولاردىڭ 32-ءسى بيىل ءوز جازالارىنىڭ مەرزىمىن تولىق وتەپ، بوستاندىققا شىعۋى ءتيىس. وسىعان وراي قۇقىق قورعاۋشىلار مەن پسيحولوگتەر ورىندى الاڭداۋشىلىق ءبىلدىرۋ ۇستىندە. سەبەبى پەدوفيلدەردىڭ بۇل توبى – وسى ايۋاندىق قىلمىسقا قارسى زاڭناما قاتاڭداتىلعانعا دەيىن سوتتالىپ، الدەقايدا جەڭىل جازاعا تارتىلعاندار ەكەن.
08 ماۋسىم، 2021