سۇحبات • 31 ناۋرىز، 2021

دۋمان بازاربەكوۆ: «اگرارلىق» بانك قۇرۋ اۋىل شارۋاشىلىعىنا سەرپىلىس اكەلەدى

اۋىل شارۋاشىلىعى – قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ باستى كوزىرىنە اينالۋى ءتيىس سالا. دەگەنمەن بۇل سالا ءالى اياعىنان تۇرىپ كەتە العان جوق. سەكتوردا شەشىلۋى ءتيىس تۇيتكىل كوپ. وسى ورايدا سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنداعى اگرارلىق حولدينگ باسشىسى دۋمان بازاربەكوۆپەن از-كەم سۇحباتتاسقان ەدىك.

سۇحبات • 30 ناۋرىز، 2021

ناۋرىز مەيرامىنىڭ تاريحى عىلىمي زەردەلەۋدى قاجەت ەتەدى - نۇرسان ءالىمباي

– نۇرسان اعا، اقتىڭ مولايىپ، تىرشىلىكتىڭ جاڭارىپ، كۇننىڭ ۇزا­راتىن، كوڭىلدىڭ كەڭيتىن كەزەڭى – ناۋ­رىز ايى دا ءوتىپ بارادى. قازاقى كۇن­تىزبە بويىنشا جاڭا جىل ەلىمىز ءۇشىن ىرىستى بولعاي دەي وتىرىپ، ناۋ­رىز مەرەكەسىنىڭ ەلىمىزدە اتالىپ ءوتۋىنىڭ تاريحىنا قاتىستى دەرەكتەردى وزىڭىزدەن ەستىسەك دەپ وتىرمىز.

سۇحبات • 29 ناۋرىز، 2021

مەيرام قايسانوۆ: كورەرمەنمەن ساحنا ارقىلى سىرلاسقان ۇنايدى

اكتەردە دە اكتەر بار، ازاماتى ءبىر باسقا. ساحنادا ءجۇرىپ ءتۇرلى قاھارمان بەينەسىن كەمەلىنە كەلتىرە كەيىپتەيتىن ارتىستەردىڭ، مويىنداۋ كەرەك، شىنايى ومىردە دە ءدال سونداي ازاماتتىق تانىتىپ، ءور مىنەز كورسەتە الاتىنى نەكەن-ساياق. سول ازدىڭ قاتارىندا ەلوردالىق ق.قۋانىشباەۆ اتىنداعى اكادەميالىق قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترىنىڭ اكتەرى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى مەيرام قايسانوۆ بار. كوزى قاراقتى كورەرمەن قاۋىم مەيرام قايسانوۆتى ساحناداعى ءتۇرلى امپلۋاداعى تاماشا رولدەرى ارقىلى جاقسى تانىعانىمەن، سوناۋ 1986 جىلدىڭ جەلتوقسانىندا ۇلتجاندى جاستارمەن بىرگە الاڭعا شىعىپ، ۇلتىمىزدىڭ ومىرىندەگى ۇلى وقيعا – كيەلى تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ حابارشىسىنداي بولعان تاريحي ءساتتىڭ باسى-قاسىندا بولعاندىعىنان حاباردارى نەكەن-ساياق. ءبىزدى اكتەردىڭ قۇپياعا تولى جۇمباق جانى قىزىقتىردى. كوپشىلىك ونەر ادامىنا ءتان جارق-جۇرقتان جىراق جۇرەتىن، ساحنادا تەك بەينە تۋدىرۋدى عانا بىلەتىن تەكتى ونەردىڭ وكىلىن اڭگىمەگە تارتىپ، ساحناگەردىڭ جانسارايىنا ءۇڭىلىپ كورگەن ەدىك.

سۇحبات • 25 ناۋرىز، 2021

اسىعىڭ الشىسىنان ءتۇسسىن!

اسىق ويىنى – قازاق حالقىنىڭ ەجەلگى وتە كەڭ تاراعان ۇلتتىق ويىن تۇرلەرىنىڭ ءبىرى. ويىننىڭ باستى وبەكتىسى دە، قۇرالى دا – اسىق. اتالعان ويىن، اسىرەسە، بالالار اراسىندا كەڭ تاراعان. ولاردى ەپتىلىككە، مەرگەندىككە، ۇقىپتىلىققا، سەرگەكتىككە باۋليتىن تاربيەنىڭ كوزى. تىلىمىزدەگى «قوي اسىعى دەمەڭىز، قولايىڭا جاقسا ساقا قوي» نەمەسە «اسىعى الشىسىنان ءتۇستى»، «بۇگە-شىگەسىنە دەيىن انىقتاۋ» ت.ب. تىركەستەر تەگىن ايتىلماسا كەرەك. سونداي-اق قازاقتار جاقسى كورگەن جاستى: «التىن اسىقتاي» نەمەسە «كيىكتىڭ اسىعىنداي شىمىر» دەپ اتايتىن ءۇردىس بار. مۇنداي فرازەولوگيزمدەر اسىقتىڭ سيمۆولدىق مانىنە قاتىستى قالىپتاسقانى انىق. ەلىمىز تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزگەن جىلداردان باستاپ، اتالعان ويىن زامانعا ساي جاڭارىپ جاندانا تۇسۋدە. جۋىقتا عانا مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترىنىڭ №52 بۇيرىعىمەن (26.02.2021) ۇلتتىق سپورت تۇرلەرىنىڭ تىزبەسى بەكىتىلدى. وسى تىزىمدە كورسەتىلگەن ۇلتتىق مارتەبەگە يە توعىز سپورتتىڭ ءبىرى رەتىندە – اسىق اتۋ تاڭدالدى. وسى ورايدا، رەسپۋبليكالىق اسىق اتۋ فەدەراتسياسىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى، قازاقستانعا ەڭبەك سىڭىرگەن جاتتىقتىرۋشى جومارت سابىرجان ۇلىنا جولىعىپ، اسىق ويىنىنىڭ قازىرگى جاي-جاپسارى، بولاشاق جوس­پارى جايلى اڭگىمەلەسكەن ەدىك.  

سۇحبات • 25 ناۋرىز، 2021

ماحاببات بيگەلديەۆ: قايتا جاڭعىرتۋ ءىسىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگى زور

بۇگىندە تاريحي ەسكەرتكىشتەردى قالپىنا كەلتىرۋ، كيەلى ورىنداردىڭ ماڭىزىن ارتتىرۋدىڭ رۋحاني جانە ەكونوميكالىق الەۋەتى زور. ۇلى دالا تاريحىنداعى قۇندىلىقتاردىڭ حالىقارالىق ماڭىزعا يە بولۋى ەلىمىزدەگى ءتۋريزمنىڭ دامۋىنا ىقپال ەتەتىنىن ايعاقتاپ وتىر. بايتاق وتانىمىزدىڭ قاي ءوڭىرىن الساق تا ءوزىنىڭ تابيعي، تاريحي وزگەشەلىگىمەن قۇندى. وسى ورايدا ەلىمىز وڭىرلەرىندەگى تاريحي ەسكەرتكىشتەردى قالپىنا كەلتىرىپ وتىرعان «قازقايتاجاڭارتۋ» رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك كاسىپورنىنىڭ ديرەكتورى ماحاببات بيگەلديەۆپەن اڭگىمەمىز تاريحي-مادەني ەسكەرتكىشتەر مەن رۋحاني نىسانداردى جاڭعىرتۋ، قايتا قالپىنا كەلتىرۋ باعىتىنداعى جۇمىستار تۋرالى ءوربىدى.

سۇحبات • 11 اقپان، 2021

اياۋلىم بەلگىباەۆا: عالىمنىڭ دارەجەسىن جەتىستىگى انىقتايدى

بۇۇ-نىڭ شەشىمىمەن 11 اقپان حالىقارالىق عىلىمداعى ايەلدەر مەن قىزدار كۇنى رەتىندە اتالىپ وتەدى. سوڭعى زەرتتەۋلەر كورسەتكەندەي، عىلىم جولىنداعى زەرتتەۋشىلەردىڭ تەك 30 پايىزى عانا ايەلدەر. اسىرەسە جاراتىلىستانۋ، تەحنولوگيا، ينجەنەريا جانە ماتەماتيكا سالاسىندا ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن ايەلدەردىڭ تابىسى از ءارى قىزمەتتە كوتەرىلۋى دە قيىن. وسى رەتتە توكيو تەحنولوگيالىق ينستيتۋتىندا ءبىلىم الىپ جۇرگەن زامانداسىمىز اياۋلىم بەلگىباەۆانى اڭگىمەگە تارتىپ، جاپونياداعى وقۋ مەن ءومىر، عىلىمداعى ايەلدەردىڭ جاعدايى جونىندە سۇراپ كوردىك.

سۇحبات • 10 اقپان، 2021

ق.كەلىمبەتوۆ: رەفورمادا ەڭ باستىسى – پوپۋليستىك پىكىرگە الدانباۋ

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ 2020 جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىندەگى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا ستراتەگيالىق جوسپارلاۋ جانە رەفورمالار اگەنتتىگى قۇرىلاتىنى مالىمدەنگەن ەدى. جاڭادان قۇرىلعان اگەنتتىك ەندىگى ءوزىنىڭ جۇمىسىن باستاپ، الداعى جىلدارعا ءوزىنىڭ جۇمىس جوسپارىن دا بەكىتىپ ۇلگەردى. وسى ورايدا ۇكىمەتتىڭ الدىنداعى ستراتەگيالىق جوسپارلار مەن قولعا الىنىپ جاتقان رەفورمالارمەن تانىسۋ ءۇشىن ستراتەگيالىق جوسپارلاۋ مەن رەفورمالار اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى قايرات كەلىمبەتوۆتى اڭگىمەگە تارتقان ەدىك. 

سۇحبات • 02 اقپان، 2021

امانتاي كاكەن: بىزدە بالالىق داۋرەن بولعان جوق

ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك سالاسىنىڭ قۇرمەتتى ارداگەرى، سونىمەن قاتار قازاق جۋرناليستيكاسىندا وزىندىك قولتاڭباسىن قالدىرعان، زەرتتەۋشى-قالامگەر امانتاي كاكەن ءوزىنىڭ ەڭبەكقور، ىزدەنىمپازدىعى مەن ۇلت رۋحانياتىنا قال-قادەرىنشە ۇلەس قوسقان تۇلعا. اسىرەسە، وتكەن عاسىردىڭ بۇلعاققا تولى، تار جول، تايعاق كەشۋ جىلدارىندا حالقىمىزدىڭ باسىنان كەشكەن قيلى تاعدىر، قيىن كۇندەرى جايلى جازعان: «پوزنانيە سەبيا. ك ۆوپروسۋ و نەسوستوياۆشەيسيا نەمەتسكوي اۆتونومي» (1998 ج)، «تۇركىستان لەگيونى» (2000 ج)، «شىرعالاڭ نەمەسە تاعى دا نەمىس اۆتونومياسى تۋرالى» (2011 ج)، «كرەملەۆسكي كولوبرود...» (2013 ج) تۋىندىلارىن بىلاي قويعاندا، جالىندى اقىن، مەملەكەت قايراتكەرى ساكەن سەيفۋلليننىڭ ءومىر-تاريحى مەن ساياسي-قوعامدىق ءىس-ارەكەتى جايلى ارحيۆتىك قۇجاتتارعا سۇيەنىپ جازعان «ساكەن شىندىعىن دىتتەگەندە» (1994 ج) زەرتتەۋى جانە ەسسە-حيكايات تۇرىندە كوركەم باياندالعان «قازاقتىڭ ساكەنى» (2004 ج) اتتى قۇندى ەڭبەكتەردىڭ اۆتورى.

سۇحبات • 29 قاڭتار، 2021

ۇلتتىق جازۋ رۋحىمىزدى جاڭعىرتادى

قازاق ءتىلىن لاتىن الىپ­بيىنە كوشى­رۋ – قو­عام­­دىق سانامىزعا مىقتاپ قوزعاۋ سالعان تاريحي شە­شىم. توق­تالعان ءالىپبيىمىزدىڭ سوڭعى نۇسقاسى دا مادەني جۇرت­شى­لىقتىڭ نازارىندا تۇر. قازاق ءتىلى ەملە ەرەجەسىن جاساۋداعى باستى جانە قوسالقى ۇستانىمدار قانداي دەگەن ساۋالعا جاۋاپ الىپ، كەيبىر ءتۇيىندى ماسەلەلەردى وقىرمانعا ناقتى مىسالدارمەن، عىلىمي نەگىزگە سۇيەنە وتىرىپ تارقاتىپ بەرۋ ءۇشىن ا.بايتۇرسىن ۇلى اتىنداعى ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى انار فازىلجانمەن اڭگىمەلەسكەن ەدىك.