Пікірлер
Қазақ жері ұлан-байтақ. Сондықтан сол керіліп жатқан кең өлкеге қоныстанған халықтың түрлі өңірлерінде бір сөзді өзгешелеу айтатынының да заңдылығы бардай көрінеді. Солай қабылдайсың да. Алайда ғасырлар бойына ұлттық құндылық саналатын сусынның төресі – қымызды ашыту технологиясының бар қазаққа бірдей екені аян. Желіге бие байлап, сапырып сары қымыз ішуді қаламайтын қазақ аз болар.
Бүгін, 08:32
Платон данышпан: «Игіліктің төрт түрі бар», – деген екен. Олар: жүректілік, данышпандық, естілік және әдептілік. Осы қағиданың біз бүгін тек біреуіне ғана, яғни әдептілік жайына тоқталғымыз келіп отыр. Оған себеп, кейінгі кезде жақсы мен жаманның аражігін ажыратпай, мәселенің ақ-қарасын білмей тұрып, біреуді сырттай сыдырта сөге сөйлеу, сынап-мінеу, нәпсінің азғыруына еріп, жалған, лепірме, бос сөзге ерік беру секілді халықтық қалыбымыз бен қазақы әдебімізбен үш қайнаса сорпасы қосылмайтын жат құбылыстар тым белең алып барады.
20 Қараша, 2020
Ұлыбритания ауқатты елдің бірі саналады. Тұманды Альбион ішкі жалпы өнім көлемі бойынша әлемде бесінші орында тұр. Тауар сатып алуға қабілеті жөнінен де ағылшындар топ басында. Қысқасы, әлеуметтік тұрғыда жақсы қамтамасыз етілген. Әрине, мұның экономикалық себептері көп. Бірақ ең бастысы, халықтың өмір салтына, атап айтқанда, ұйықтау мәдениетіне тікелей қатысты.
18 Қараша, 2020
Мына әңгімені жақында белгілі журналист Қуаныш Нұрсадықовтан естідік. Сонау ел ішінде дүрбелең тудырған 1937-1938 жылдары ауыл белсендісі атанып жүрген атасы Нұрсадық «жапон тыңшысы» деген жаламен жазықсыз сотталып, Иркутск облысындағы Канск деген қалаға жер аударылады.
17 Қараша, 2020
Ұлт ұстазы Ахмет Байтұрсынұлы «сөзі жоғалған жұрттың өзі де жоғалады» дегенді бекер айтқан жоқ. Ғұлама ғалымның «сөз» деп отырғаны «тіл». Алғаш Кеңес өкіметі құрылған жылдары одақ құрамында ресми тіркелген 194 түрлі ұлт пен ұлыс болыпты. 1991 жылы одақ ыдырағанда бұлардың тең жартысы, яғни 50 пайызы жоғалып кеткен. Бұлар қалай жоғалды?
16 Қараша, 2020
Бізде волонтерлік туралы сөз қозғағанда оны асармен байланыстыра қарау бар. Волонтерлік қызметтің ұйымдасқан немесе ұйымдаспаған түрде жүргізілетіні белгілі. Сондықтан сол ұйымдаспаған, яғни өздігінен атқарылатын бір мезгілдік, бір реттік және эпизодтық қоғамдық жұмыстар кезінде асардың кейбір белгілерінің болуы бұлардың арасында тек жалпы ұқсастықтың бар екендігін меңзеуі мүмкін.
13 Қараша, 2020
Қазақ құрық ұстаудан қаша ма?!
Алыстағы Американың ковбойларын бүкіл әлем біледі. Ковбой десе, елдің көзіне ат құлағында ойнайтын, басынан стетсон қалпағын тастамайтын, көз ілеспес қимылмен револьверін суырып алып жауын жайратып салатын сұрмергеннің романтикалық образы елестейді.
12 Қараша, 2020
Мәдениетіміздің мәйегі – сөз. Оны олпы-солпы қолдану кез келген ұлтқа ұят саналады. Оның ішінде ұлы дала төсін мыңдаған жылдар бойы мекен еткен кешегі көшпелі дала халықтары сөз мәдениетіне ерекше мән беріп қараған еді. Тіпті, өмір сүру философиясын сөзбен тікелей байланысты бағамдаған қарға тамырлы түркі жұрты үстіңдегі бөзіңе емес, алдымен аузыңдағы сөзіңнің салмағына сын артатын болған.
11 Қараша, 2020
Ағылшындар – сыпайы халық. Бір-бірін құрметтеп, ізет көрсетуден еш жалыққан емес. Содан шығар Ұлыбританияға келген туристер ең әуелі жергілікті халықтың қонақжайлылығын тілге тиек етеді.
10 Қараша, 2020
Немере тәрбиесіндегі немкеттілік
Бүгінгі немерелерді аяймын. Бұрын немерелерді ұлағаты әр ісі мен сөзінен көрінетін қазыналы қариялар әлдилеп, небір аңыз, әфсаналар айтып, бабалар ерлігімен өр етіп, кісіге зәбір жасауға болмайды деп шапағат пен мейірге тәрбиелейтін. Олар «аташка» мен «әжека» емес, ата мен әже еді. Немерелер де қазіргідей гаджетке емес, солардың аузына қарайтын.
09 Қараша, 2020
Кейде қазақ сөзінің қатпар-қатпар тереңіне бойлаған сайын тарихи танымыңның тұғыры өсіп, бағзыда салып кеткен бабалар жолының көне сорабына қалай түскеніңді аңғармай да қаласың. Өкінішке қарай көшпелі түркі тайпаларының, оның ішінде қазақ ұлысының қаншама көне сөзі айналасы бір ғасырдың ішінде аяусыз қысаспен санадан сүрілді. Ұлттың жаны тіл екенін жақсы білген басқыншылар алдымен қазақтың бай сөздігіне жымысқы саясат пен астыртын соғыс бастағаны белгілі. Нәубет науқан тілімізді егінше отады. Мұрнынан тізілген мұралардың ішінде қазақтың таным-түсінігіне, әдет-ғұрпына, таным-түсінігіне қатысты, жекелей айтқанда мезгілдерге байланысты, ай атауларына қатысты қаншама сөздері жадымыздан жоғалды. Көне мағыналары көп жайттарға жетелейтін небір сөздер күресінге сүйрелді.
06 Қараша, 2020
Қашан көрсең де қиялына қанат бітіріп, қисайғаннан қисын іздеп, түзелгенге түйсік түзіп, жалғанның жұмбағын жалғыз шешкісі келіп жүретін бір пәлсапашы таныстың қарап жүрмей, лингвистикаға да әуестігі ауғаны бар еді. Бір күні жерден жеті қоян тапқандай қуанышты жүзбен «жүрек» пен «сүйек» сөздерінің түбірін тапқанын айтты.
05 Қараша, 2020
Күннен күнге қанатын кең жая түскен жаңа технологиялар негізінде әлемнің өзгеріп бара жатқанын көріп отырмыз. Ол жаңа технологияларды негізінен компаниялар мен корпорациялар енгізуде. Себебі қазіргі күні қаржының бәрі – солардың қолында. Олар бір-бірімен жанталасқан бәсекелестікке түсе отырып, жаңа идеялар мен соларды жүзеге асыратындай әдіс-тәсілдерді, ғылым жаңалықтарын іздестіреді. Содан кейін оны капиталдың күшімен көп қиналмастан бірден жүзеге асырады.
04 Қараша, 2020
Сіздің әлдебір отырыстарда немесе кезекті жиындардың бірінде қайсыбір замандасыңыз туралы немесе қоғамдағы өте өзекті мәселе төңірегінде елеусіз ғана айта салған ойыңызбен ол адамның өмірін немесе күн тәртібінде күйіп тұрған сол мәселені түбегейлі өзгертіп жіберуіңіз ғажап емес. Әрине, мәселенің мәнісі оң шешімін тауып, әлгі бейбақтың ғұмыры жақсы жағына өрістеп кетсе, нұр үстіне нұр ғой.
02 Қараша, 2020
Таяуда The Creative Assembly компаниясы кезекті компьютерлік ойынын жариялады. Total War Saga: Troy деп аталатын бұл ойынды бір тәуліктің ішінде 7,5 миллион рет көшіріп алған. Әрине, бұған ежелгі грек мифтері, әйгілі Троя қаласындағы соғыс туралы аңыз-әңгімелер әсер еткені анық.
30 Қазан, 2020
Қарапайым тұмша тағып жүрудің ел үшін соншалықты маңызы болатынын кім білген? Жұмысты да онлайн түрде үйде отырып атқаратын болғандықтан, сыртқа көп шықпайсың. Өткенде қала ішінде қоғамдық көлікке отырдым. Күндіз болған соң автобуста адам қарасы көп емес, отырғандардан басқа 6-7 адам ғана түрегеліп тұр. Иә, сырт көзге жолаушылардың бәрі бетперде таққан, бірақ қалай?
29 Қазан, 2020
Ізгілікке білте суарған қазақтың дара данасы Абай атамыз отыз тоғызыншы қарасөзінде «бұрынғы біздің ата-бабаларымыздың бұл замандағылардан білімі, күтімі, сыпайылығы, тазалығы төмен болса да, артық екі мінезі бар» деп алыстан сермей келіп, «Ол екі мінезі қайсы десең, әуелі – ол заманда ел басы, топ басы деген кісілер болған. Көш қоңды болса, дау жанжалды болса, билік соларда болады. Екінші мінезі – намысқорлық екен. Ат аталып, аруақ шақырылған жерде ағайынға өкпе-араздыққа қарамай, жанын салысады», деп сәулелі сөзінің түбіне шамшырағын түсіреді.
28 Қазан, 2020
Алты Алаштың мақтанышы Ахмет Байтұрсынұлы: «Газет – халықтың көзі, құлағы һәм тілі. Адамға көз, құлақ, тіл қандай керек болса, халыққа газет сондай керек. Газеті жоқ жұрт басқа газеті бар жұрттардың қасында құлағы жоқ керең, тілі жоқ мылқау, көзі жоқ соқыр секілді» деген еді. Рухани мәдениетіміз бен елдік мәртебеміздің деңгейін бағамдауға басты өлшем болып келе жатқан осы қағидаға сүйенсек, көпшіліктің не оқып жүргеніне қарап, ой-санамыздың, тұрмыс-тіршілігіміздің түр-тұрпатын аңғаруға болатын секілді.
27 Қазан, 2020
Қазір бұқаралық ақпарат құралдарында жол апаты туралы ақпарат өте көп. Бір қалада көлік адамды қағып кетсе, келесісінде көлік аударылып, пәленше адам бақиға аттанып кеткенін естіп жатамыз. Тіпті мұндай жаңалықты ести-ести назар аудармайтындай болып барамыз ба, қалай? Бірақ еліміздегі жол апаты азаяр емес.
26 Қазан, 2020
Кесапат індет келіп, қоғамның талай кертартпа кем-кетігін көрсетіп берді. Әсіресе карантин кезінде тұрмыстық зорлық-зомбылық мәселесінің зорайып бара жатқаны қатты байқалды. Бұл ретте жұбайына жұдырық жұмсаған жағдай ғана жұртқа жиі аян болып жатады. Ал күш қолданбай-ақ серігінің санасын сансыратып, күн бермейтіндер де көптеп кездеседі.
23 Қазан, 2020
