پىكىرلەر
كىشى تالدىكولدىڭ مانحەتتەننەن نەسى كەم؟
بىرنەشە جىل بۇرىن قازاقستاننىڭ بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنە توراعالىعى كەزىندە وقىرمانعا اقپارات جەتكىزۋ ءۇشىن نيۋ-يورك قالاسىنا بارعان ەدىك. وسى ساپارىمىزدا امەريكالىقتاردىڭ بەتون عيماراتتار مەن اسەم تابيعاتتى ۇيلەستىرە بىلگەنىنە كۋا بولدىق.
16 قىركۇيەك، 2021
قازاق ءتىلىنىڭ قولدانىس اياسىن قايتسەك كەڭەيتەمىز، ونىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك دەگەن ماسەلە توڭىرەگىندە ءتۇرلى پىكىر-ۇسىنىس ورتاعا سالىنىپ جاتادى. سونىڭ ءبىرى الەمدىك دەڭگەيدەگى كينوكارتينالاردى جاس ۇرپاقتىڭ انا تىلىندە تاماشالاۋىنا مۇمكىندىك تۋعىزۋ دەر ەدىك.
15 قىركۇيەك، 2021
ساياسي جاڭعىرۋ – قوعام قولداۋىنا ءزارۋ
اتا زاڭىمىزدا قازاقستان ءوزىن دەموكراتيالىق مەملەكەت رەتىندە ورنىقتىراتىنىن جاريالادى. تاۋەلسىزدىكتى نىعايتۋدىڭ باستاپقى كەزەڭىندە ساياسي قاتىناستاردى دەموكراتيالاندىرۋدان گورى ەكونوميكانى ليبەراليزاتسيالاۋعا باسىمدىق بەرۋگە تۋرا كەلدى.
14 قىركۇيەك، 2021
تاۋبەگە كەلۋ – تىرىلەردىڭ ءىسى
2021 جىل. ماۋسىم ايى. «بەرلين-كارلحوست» مۋزەيى. گيتلەرلىك گەرمانيانىڭ كەڭەس وداعىنا قارسى سوعىس باستاعانىنا 80 جىل وتكەندە گەرمان فەدەراتيۆتى رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى فرانك-ۆالتەر شتانمايەر بۇرىنعى كەڭەستەر قۇرامىندا بولعان، قازىرگى تاۋەلسىز مەملەكەتتەردىڭ ديپلوماتتارى الدىندا قاساپ قىرعىن جاساپ، ميلليونداعان ادامنىڭ عۇمىرىن قيىپ، تۇتقىنعا ءتۇسۋدىڭ ازابىن وتكەرىپ، جەتىمدىك پەن جەسىرلىكتىڭ تاۋقىمەتىن تارتقىزعان الدىڭعى ۇرپاقتىڭ كۇناسى ءۇشىن كەشىرىم سۇرادى.
09 قىركۇيەك، 2021
شامامەن جيىرما شاقتى جىلدىڭ الدىندا تەلەديداردى قوسىپ قالسام، مارقۇم شەراعا، قازاق رۋحىنىڭ قانجارى شەرحان مۇرتازا سويلەپ جاتىر ەكەن. جارىقتىق مۇرتىن كوككە شانشىپ الىپ، قىنابىنان سۋىرىلعان جالاڭ قىلىشتاي ىزعارلى جۇزبەن: – «بايقايمىن، قازىرگى جاستار شيرىعۋدى بىلمەيدى، شيرىعا المايدى، ونداي قابىلەتتەن ايىرىلعان، بۇل قاسىرەت»، دەدى مارقۇم. قايسار قالامگەردىڭ وسى ءسوزى كوكەيىمدە جاتتالىپ قالىپتى. اسىرەسە، «شيرىعۋ» جايلى ايتقانى.
08 قىركۇيەك، 2021
ۇرپاق تاربيەلەۋدەن ارتىق ۇلى ءىس جوق
قازاقتا اش جۇرسەڭ دە، توق جۇرسەڭ دە تۋعان جەردەن ىرگە اجىراتپاي، حالىقپەن بىرگە بولۋعا ۇندەيتىن، ءوز ەلىڭنىڭ شوتىن شاۋىپ، شارۋاسىندا ءجۇرۋىڭ ءۇشىن نامىسىڭدى قايراپ، جىگەرىڭدى جانيتىن «وزگە ەلدە سۇلتان بولعانشا، ءوز ەلىڭدە ۇلتان بول» نەمەسە «يت تويعان جەرىنە، ەر تۋعان جەرىنە» دەگەن سىندى ناقىلدار بارشىلىق. الايدا بۇگىنگى قوعامىمىزدا مۇنداي ناقىل سوزدەرگە قۇلاق اسا قويمايتىنداردىڭ قاتارى جىل سايىن ءوسىپ بارا جاتقانداي.
07 قىركۇيەك، 2021
كوزبەن كورگەندى كوپشىلىككە ايتىپ، قۋانىش پەن قايعىڭدى الەۋمەتتىك جەلىدەگى دوستارىڭمەن ءبولىسۋ بۇگىندە ەشكىمگە تاڭسىق ەمەس. ۇيقىدان ويانا سالىپ مەسسەندجەردى تەكسەرۋ، ينستاگرامدا تۇستەنۋ، فەيسبۋكتە جۇمىس ىستەۋ، تيك-توك قاراپ جاتىپ ۇيقىعا كەتۋ ەلدىڭ ۇيرەنشىكتى ادەتىنە اينالدى. الەۋمەتتىك جەلىنىڭ ءومىر سالتىمىزعا ءسىڭىپ كەتكەنى سونشالىق، شىنايى ءومىر مەن جەلىنىڭ اراجىگىن اجىراتۋ قيىن بولىپ تۇر.
03 قىركۇيەك، 2021
تاستاي بەرىك، گۇلدەي نازىك ادامزات بالاسىنىڭ باسىنا تيگەن پاندەميا سوققىسى قانشالىقتى ەسەڭگىرەتىپ جىبەرسە دە، الەم بىرتىندەپ ەس جيناپ، ءوزىنىڭ كۇش-جىگەرىنىڭ سارقىلماعانىن، جەر شارىندا ءالى تالاي جارقىن ساتتەر بولاتىنىن دالەلدەي باستادى.
27 تامىز، 2021
وتكەندە قازاقتىڭ اياۋلى تۇلعاسى، ۇلت باتىرى جۇمابەك تاشەنوۆكە ەلوردا تورىندە ەسكەرتكىشى ورناتىلعاندا مۇقىم قازاق قاتتى قۋاندى. شاتتانعان جۇرت ءتىپتى ەڭسەلى ەسكەرتكىشتىڭ ءار دەتالىن وزدەرىنشە سويلەتىپ، تامسانا تاماشالاپ، ءبىر-بىرىنەن ەستەرى شىعا ءسۇيىنشى سۇراستى. شىنىندا دا، قازاقتىڭ بەس بىردەي وبلىسىن، شۇرايلى قونىسىن جات قولىنان اراشالاپ قالعان ارىسقا قويىلعان تۇعىرلى ءمۇسىن كادىمگىدەي رۋحىڭدى وياتادى.
26 تامىز، 2021
ادام بالاسىنىڭ ەڭ اقىماق وكىلدەرىنە بەرىلەتىن «دارۆين سىيلىعى» دەيتىن بار. ەۆوليۋتسيا اتاسى چارلز ءدارۆيننىڭ قۇرمەتىنە اتالعان بۇل «اتاق» اقىماقتىعىمەن ءوزىن ءوزى جەر جاستاندىرىپ، ادامداردىڭ گەنوفوندىن تازارتقاندار ءۇشىن تاعايىندالادى. بىراق ءوزىنىڭ تۇبىنە ءوزى جەتكەندەر مۇنداي سىيلىققا يە بولعاندارىن بىلمەي وتەدى.
25 تامىز، 2021
«وزگە ەلدە سۇلتان بولساڭ»، نەسى ايىپ؟..
سەربيانىڭ ۇلتتىق ۆاليۋتاسى – دينارىندا نيكولو تەسلانىڭ بەينەسى بەدەرلەنىپتى، ونى وسى ەلگە جولىمىز تۇسكەندە كوردىك. ءوز داۋىرىنەن وزا تۋعان داڭقتى عالىم ءومىرىنىڭ باسىم بولىگى فرانتسيادا، اقش-تا وتكەن ەكەن. قارتايعان شاعىندا نيۋ-يوركتىڭ كوشەسىندە تاكسي قاعىپ كەتىپ، اۋىر جاراقات الىپ، اقىرى سودان وڭالا الماپتى.
24 تامىز، 2021
وڭىرلەردەگى «يدەولوگ» ورىنباسارلار كىمدەر؟
جولىمىز ءتۇسىپ، تۇركىستان وبلىسىنداعى ارىستان باب كەسەنەسىنە ءتاۋ ەتە بارعان سايىن سول ارادا جەرلەنگەن كورنەكتى مەملەكەت قايراتكەرى وزبەكالى جانىبەكوۆ مارقۇمنىڭ قابىرى باسىنا دا بارىپ، دۇعا باعىشتايمىز. كەشەگى كەڭەس زامانىندا ۇلتتىق مادەنيەتىمىز بەن ونەرىمىزدى ساقتاپ، وركەندەتۋگە ەلەۋلى ەڭبەك سىڭىرگەن ەرەن تۇلعانىڭ رۋحى الدىندا ەلىمىزدىڭ ءار تۇكپىرىنەن كەلگەن ازاماتتار تاعزىم ەتىپ جۇرەدى ەكەن. اسىرەسە وزبەكالى اعامىز ءبىر كەزدە وبلىستىق پارتيا كوميتەتىنىڭ يدەولوگيا جونىندەگى حاتشىسى بولعان تورعاي ءوڭىرى تۇرعىندارىنىڭ وعان دەگەن قۇرمەتى مەن سۇيىسپەنشىلىگى ەرەكشە كورىنەدى.
20 تامىز، 2021
جاپونيادا ساناسى ءالى قاتىپ ۇلگەرمەگەن بالانىڭ ءوز قالاۋى بويىنشا تاڭداعان مۋزىكالىق اسپابىن جەتە مەڭگەرىپ شىعۋىنا قاتتى ءمان بەرىلەدى ەكەن. مۇنداي قادامعا بارۋدىڭ سەبەبىن سۇراعاندا، ماماندار ۇلتتىق مادەنيەتكە باۋلۋدىڭ بىردەن-ءبىر كىلتى مۋزىكا ونەرىندە ەكەنىن، ال ءوزىنىڭ مۋزىكالىق اسپابىنىڭ ۇنىمەن سۋسىنداپ وسكەن جەتكىنشەكتىڭ جان-دۇنيەسى تاۋ سۋىنداي ءمولدىر، كىرشىكسىز تازا بولىپ قالىپتاساتىنىن، سول سەبەپتى بۇل اتادان بالاعا ميراس بولىپ كەلە جاتقان قالىپتى ءۇردىس ەكەنىن العا تارتقان.
17 تامىز، 2021
«ەل بولسا، ەر تۋعىزباي تۇرا المايدى» دەيدى. ەلدىكتىڭ ءوزى نەدە؟ الدە ساننىڭ كوپتىگى ساپاعا ىقپال ەتىپ، ىشىنەن وزىق ويلى ەرلەرى ىرىكتەلىپ شىعا ما ەكەن؟ ماسەلە سانىمىزدىڭ ازدىعىندا، بوداندىق قامىتىن كوپ جىل ءىلىپ جۇرگەنىمىزدە، ۇلىققا عانا باس ۇرىپ، ءوز اراڭنان شىعىپ ورگە قاراي ورمەلەگەندى ەتەكتەن تارتقان ىشتارلىقتىڭ قۇرتى جەگەن بوس كەۋەك كەۋدەگە اينالعانىمىزدا ما؟ قۇلدىق سانا ما كەدەرگى؟
16 تامىز، 2021
كۇللى جاراتىلىس ۋاقىتقا تاۋەلدى. سول سياقتى اقىل-پاراساتى كەمەل ادام بالاسى ءۇشىن ەڭ قىمبات، ەڭ قۇندى دۇنيە – ۋاقىت. مىسالى، ءسىز 63 جىل ءومىر ءسۇرىپ، كۇنىنە سەگىز ساعات جۇمىس ىستەسەڭىز، بارلىق عۇمىرىڭىزدىڭ 21 جىلى جۇمىس ىستەۋگە كەتەدى ەكەن. تاۋلىگىنە سەگىز ساعات ۇيىقتاساڭىز، تاعى ءبىر 21 جىل ۇيقىعا كەتەدى. ونىڭ سىرتىندا التى جىل تاماق ىشۋگە، بەس جىل ءارتۇرلى ساپارلارعا، ءبىر جىل تەلەفونمەن سويلەسۋگە، سونداي-اق قازىرگى الەۋمەتتىك جەلى دامىعان زاماندا ەڭ از دەگەندە كۇنىنە ءۇش ساعات سمارتفونعا ۇڭىلەر بولساڭىز، 63 جىل عۇمىرىڭىزدىڭ سەگىز جىلى تەك تەلەفون شۇقىلاۋمەن وتەدى دەگەن ءسوز.
13 تامىز، 2021
بۇگىندە حالىقارالىق قوعامداستىق قورشاعان ورتا ماسەلەسىنە ەرەكشە كوڭىل ءبولىپ وتىر. الەمنىڭ بۇعان الاڭداۋى بەكەر ەمەس. عالىمدار كليماتتىڭ وزگەرىپ، جاھاندىق جىلىنۋدىڭ ادامزاتقا تيگىزەتىن زيانى تۋرالى تالايدان بەرى ايتىپ كەلەدى.
12 تامىز، 2021
«ول – وڭباعان، بىراق وزىمدىكى»
سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ بۇرىنعى اكىمدەرىنىڭ ءبىرى تاپسىرعان شارۋاسىن شالا اتقارعان ءىس باسقارۋشىسىنا ءوز ورىنباسارىنىڭ كوزىنشە قاتتى زەكىپ ۇرسىپ، كابينەتىنەن قۋىپ شىعىپتى. سوندا ورىنباسارى: «بالەنشەگە، جۇيكەڭىزدى جۇقارتاتىن مۇنداي قىزمەتكەردى نەگە ۇستايسىز؟ پىسىقتاۋ بىرەۋدى المايسىز با؟»، دەيدى. ءبىر ستاقان سۋ قۇيىپ ءىشىپ، اشۋىن باسقان اكىم: «اقىلىڭ وزىڭە. ويتكەنى كوماندا دەگەن ۇعىم بار. ءيا، ول – وڭباعان، بىراق وزىمدىكى»، دەپتى. وسى ءسوز ىلە جەرگىلىكتى شەنەۋنىكتەر اراسىندا تارالىپ، ولار اۋىزدارىنان تاستاماي ايتىپ جۇرەتىن ناقىلعا اينالىپ كەتكەن.
11 تامىز، 2021
سۇلەيمەن پاتشانىڭ جۇزىگىندە: ء«بارى دە وتپەلى. بۇل دا وتەدى» دەگەن جازۋ بولعان ەكەن دەيدى. سۇلەيمەننىڭ جۇزىگىن كىم تاعىپ كورىپتى، بىراق ءاربىر ادام وسى ءبىر ويدى، سەزىمدى ءوز ومىرىندە ايتەۋىر ءبىر كەشىرەدى. بۇل – كوڭىلدىڭ كۇيى، ادام ءومىرىنىڭ كوڭىل كۇيى عوي. ۋاقىتتىڭ كوڭىل كۇيى. ۇلانعايىر دالانىڭ قايسىبىر شوقىسىندا وتىرىپ «احاۋ، ارمان، دۇنيە – جالعان» دەپ اھ ۇرعان قازاقتىڭ، «دۇنيە – ءبىر قيسىق جول بۇراڭداعان» دەپ شەرلەنە ىڭىلداعان قازاقتىڭ قاي پەرزەنتى دە وسى كۇيدى كەشكەن، كەشىپ تە كەلەدى، كەشە دە بەرمەك.
06 تامىز، 2021
ەلىمىزدە جول-كولىك وقيعالارىنان بولىپ جاتقان ادام شىعىنى مىنا الەمدى جايلاپ، قۇتىمىزدى قاشىرىپ تۇرعان كوروناۆيرۋس ىندەتىنەن كوز جۇمىپ جاتقان جاماعاتتىڭ سانىنان كەم تۇسپەي تۇر. ياعني جول اپاتتارىنان قازا تاپقان وتانداستارىمىزدىڭ قاتارى قالىڭ. بۇل – دەموگرافيالىق جاعدايى ءماز ەمەس ەلىمىز ءۇشىن ۇلكەن شىعىن.
04 تامىز، 2021
ەلوردا ىرگەسىندەگى قوسشى اۋىلىنا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ جارلىعىمەن «وبلىستىق دەڭگەيدەگى قالا مارتەبەسىنىڭ» بەرىلۋى جول، جارىق، جىلۋ سەكىلدى الەۋمەتتىك پروبلەمالاردىڭ اسقىنۋى سالدارىنان ءجيى شۋ شىعارىپ جاتاتىن قوسشىلىقتاردىڭ كوڭىلىن ءبىراز كونشىتىپ تاستاعانداي.
03 تامىز، 2021
