«جاسىل» وبليگاتسيا اينالىمعا شىعادى

بيىل جىل باسىندا «قازاق­ستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەي­بىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە ەكونو­مي­كالىق ءوسۋدى قالپىنا كەلتىرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ قابىلدانعانى بەلگىلى. سول زاڭ اياسىندا قارجى قۇرالدارىنىڭ جاڭا تۇرلەرى ەنگىزىلمەك. باعالى قاعازدار نارىعى دەپارتامەنتى ديرەكتورىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى گۇلچەحرا تالقامباەۆانىڭ ايتۋىنشا، بۇل باستاما ەلىمىزدەگى جاسىل ەكونوميكاعا كوشۋ جوباسىمەن ۇندەسەدى.

– ەلىمىزدە قورشاعان ورتانى قورعاۋعا باعىتتالعان بىرقاتار شارالاردىڭ قولعا الىنىپ وتىر­عانى بەلگىلى. مەملەكەتتىك قول­داۋ شارالارى «جاسىل» قارجى­لاندىرۋ شەڭبەرىندەگى جوبالارعا دا كورسەتىلەدى. ينۆەستيتسيالاردى تارتۋعا ارنالعان قۇرالداردىڭ ءبىرى «جاسىل» وبليگاتسيالار بولىپ تابىلادى، – دەيدى تالقامباەۆا.

سپيكەردىڭ ايتۋىنشا، «جاسىل» وبليگاتسيا – بورىشتىق با­عالى قاعاز. ونىڭ كومەگىمەن ەميتەنت كومپانيا («جاسىل» باعالى قا­عازدى شىعارۋشى كومپانيا) ەكولوگيالىق پروبلەمالاردى شەشۋگە قاۋقارلى جوبالاردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن قاراجات تارتادى. «جاسىل» وبليگاتسيالار ارقىلى قارجىلاندىرۋ ءۇشىن «جاسىل» جوبالاردى جىكتەۋدى ەكولوگيا مينيسترلىگى دايىنداپ، ۇكىمەت بەكىتەدى. كەز كەلگەن باسقا باعالى قاعازدار سياقتى «جاسىل» وبليگاتسيانى كوممەرتسيالىق ۇيىمدار شىعارۋعا قۇقىلى. ولار باسقا دا قۇندى قاعازدار سەكىلدى اينالىس مەرزىمى بويىنشا ءارتۇرلى بولۋى مۇمكىن، قامتاماسىز ەتىلگەن نەمەسە قامتاماسىز ەتىلمەگەن، ايىر­باستالاتىن نەمەسە ايىرباستالمايتىن بولىپ بولىنەدى.

– «جاسىل» وبليگاتسيالاردى ورنالاستىرۋدان الىنعان اقشا قولدانىستاعى تابيعي رەسۋرستار­دى پايدالانۋ تيىمدىلىگىن ارت­تىرۋعا، قورشاعان ورتاعا تەرىس اسەر ەتۋ دەڭگەيىن تومەندەتۋگە، ەنەرگيا تيىمدىلىگىن، ەنەرگيا ۇنەم­دەۋدى ارتتىرۋعا، كليماتتىڭ وز­گەرۋ سالدارىن جۇمسارتۋعا جانە كليماتتىڭ وزگەرۋىنە بەيىم­دەلۋگە باعىتتالعان جوبالاردى قارجىلاندىرۋعا بايلانىستى ماقساتتارعا عانا پايدالانىلۋى مۇمكىن، – دەيدى گۋلچەحرا تال­قامباەۆا.

سپيكەر اتاپ وتكەندەي، ەميتەنت «جاسىل» وبليگاتسيالاردى ورنالاستىرۋ مەرزىمى ىشىندە قار­جىلاندىرىلاتىن جوبانىڭ قورشاعان ورتاعا اسەرى بويىنشا جىل سايىنعى ەسەپتى جاريالاۋعا مىندەتتى. ول ينۆەستيتسيالىق با­عالى قاعازداردىڭ قالاي جۇ­مىس ىستەيتىنىن دە ءتۇسىندىردى. «حالىق­ارالىق تاجىريبەگە ساي­كەس، نەگىزگى سىياقىنى الۋمەن قا­تار، ينۆەستيتسيالىق وبليگا­تسيانى ۇستاۋشىنىڭ بەلگىلى ءبىر جاع­دايلاردىڭ تۋىنداۋىنا نە تۋىنداماۋىنا بايلانىستى قو­سىمشا سىياقى الۋعا قۇقىعى بار. ينۆەستيتسيالىق وبليگاتسيا­لار بويىنشا كىرىستىلىك ول تاۋەلدى با­زالىق اكتيۆ قۇنىنىڭ سەرپىنىنە باي­لانىستى بولادى»، دەيدى. بۇل رەتتە ينۆەستيتسيالىق وبليگا­تسيا­­لار قور بيرجاسىنىڭ تىزىمى­نە ەنگىزىلۋى نەمەسە ءتيىستى ازامات­تىق-قۇقىقتىق مامىلەلەر جاسا­سۋ ار­­قىلى الاڭنان تىس ورنالاس­تىرىلۋى مۇمكىن.

سپيكەردىڭ ايتۋىنشا، وبليگاتسيا بويىنشا كىرىستىڭ بەلگىلى ءبىر كورسەتكىشكە، ينديكاتورعا نەمەسە يندەكسكە قوسىلۋى بەلگىلى ءبىر نارىقتا مامانداندىرىلعان جانە ۇزاق مەرزىمدى بولجامدار جاساي الاتىن ينۆەستورلار ءۇشىن تارتىمدى. ەكىنشى جاعىنان، بۇل باعالى قاعاز ول بويىنشا سىي­اقى تولەۋ شارتتارىن نە­عۇر­لىم يكەمدى ەتۋگە جانە وسىلايشا ەميتەنتتىڭ نارىقتىق تاۋە­كەلدەرىن تومەندەتۋگە مۇم­كىندىك بەرەدى. تولەمدەر ەميتەنت تابى­سىنىڭ مولشەرىنە، باعا­لى قاعازداردىڭ نەمەسە وز­گە دە قارجى قۇرالدارىنىڭ پايىز­دىق مولشەرلەمەلەرىنە جانە باعا بەلگىلەۋلەرىنە، باعالى مە­تال­داردىڭ، شيكىزاتتىڭ نەمە­سە وزگە دە تاۋارلاردىڭ باعا بەلگى­لەۋلەرىنە، قور جانە تاۋار يندەكس­تەرىنە، ءۇشىنشى تۇلعالاردىڭ مىن­دەتتەمەلەردى ورىنداماۋىنا بايلانىستى بولۋى مۇمكىن.

اگەنتتىك وكىلىنىڭ ايتۋىن­شا، قازىرگى تاڭدا قارجى نارى­عىن قاداعالاۋشى ورگان ينۆەس­تيتسيالىق جانە «جاسىل» وبليگاتسيالاردى شىعارۋ، اينالىسقا شىعارۋ جانە وتەۋ تارتىبىنە قويى­لاتىن تالاپتاردى كوزدەيتىن ءتيىس­تى تۇزەتۋلەردى ازىرلەپ جاتىر. باعالى قاعازدار بيىل جىل سوڭىنا دەيىن ەنگىزىلمەك. ەلىمىز­دىڭ «جاسىل» ەكونوميكاعا كوشۋدى جىلدامداتۋى تۇرعىسىنان قارا­عاندا «جاسىل» قاعازدىڭ نارىق­قا كەلۋى ەميتەنتتەردىڭ دە، ينۆەس­تورلاردىڭ دا ىقىلاسىن وياتادى دەگەن سەنىم باسىم.