# اباي

اباي • 28 ءساۋىر, 2025

«اباي جولىن» العاش وقىعاندا...

بيىل حاكىم ابايدىڭ ومىرگە كەلگەنىنە 180 جىل تولدى. اقىلى مەن دانالىعى جۇرتتان اسقان اعا سۇلتاننىڭ بالاسى زامانىنان وزىپ تۋعان تۇلعا رەتىندە ۇلىقتالىپ كەلەدى. تەك قازاق جۇرتى عانا ەمەس, كۇللى الەم ادەبيەتىندە وزىندىك ورىنى بار اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ ءومىرىن سۋرەتتەگەن «اباي جولى» ەپوپەياسى كىتاپ بولىپ جارىققا شىققاننان بەرى وقىرماننىڭ قولىنان تۇسپەي, جىل سايىن بيىكتەپ كەلەدى. وتكەندە جازۋشى مۇحتار ماعاۋيننىڭ «ابايدىڭ سۋرەتى» اتتى كولەمدى ەسسەسىن وقىپ وتىرىپ, «ابايدى العاش وقىعاندا ءار ادام ءارتۇرلى كۇي كەشكەن بولار؟» دەگەن ساۋالدىڭ توڭىرەگىندە ويلاندىم. ايتپاقشى, مۇحتار ماعاۋين «اباي جولى» رومانىنىڭ ەكى تومىن نەبارى 8 جاسىندا وقىپ تاۋىسقانىن جازادى. ال وزگە قالامگەرلەر ابايدى العاش وقىعاندا, قانداي اسەردە بولدى ەكەن, سويلەتىپ كورەلىك. بۇل تۋرالى جازۋشى ءدىلدار مامىرباەۆا اڭگىمەلەستىك.

اباي • 25 ءساۋىر, 2025

اباي مۇراسى تۇرىك تىلىنە اۋدارىلدى

تۇركيانىڭ ىستامبۇل قالاسىندا  «اباي اكادەمياسى» عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن «اباي دانالىعى. Abay'ın Bilgeliği» اتتى البوم-كىتاپتىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى, دەپ حابارلايدى Egemen.kz.

رۋحانيات • 21 ءساۋىر, 2025

حاكىمنىڭ جۇرەگى

عۇمىرىنىڭ سوڭعى بەل-بەلەسىندە ابايدىڭ ىشكى الەمىندە ۇلكەن رۋحاني رەستاۆراتسيا جۇرەدى. قوعامدى تۇزەتپەك بولعان حاكىم ەندىگى جەردە وزىمەن اينالىسۋدى قۇپ كورەدى. وسىلايشا الەمدى جونگە سالۋ ادامنىڭ ءوزىن جونگە سالۋىنان باستالاتىنىن ءىس جۇزىندە سەزىنەدى. اقىرى ء«تىرى ادامنىڭ جۇرەكتەن اياۋلى جەرى بولا ما» دەپ, ونىڭ كوزىن اشۋعا بارىن سالادى.

اباي • 18 ءساۋىر, 2025

اباي مۇراسى جانە مەملەكەتتىك مۇددە

بيىل كۇللى ادامزاتتىق اۋقىمدا ويلاۋ بيىگىنە كوتەرىلگەن قازاق حالقىنىڭ دانا پەرزەنتى, كەمەڭگەر اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ تۋعانىنا 180 جىل تولادى. بۇدان تۋرا بەس جىل بۇرىن پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ حاكىمنىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي «اباي جانە XXI عاسىرداعى قازاقستان» اتتى ماقالا جاريالاعان ەدى. مۇندا دالا دانىشپانى ءىلىمىن قازىرگى زامان مەن قوعام تالابىنا ساي جاڭا ۇستانىممەن, تىڭ كوزقاراسپەن جەتكىزگەن تاعلىمى مول, ماڭىزى تەرەڭ ءھام وزەكتى تۇجىرىمداما مارتەبەسىندە حالىققا ۇسىنىلدى.

اباي • 14 ءساۋىر, 2025

اباي اندەرىنىڭ رۋحاني مازمۇنىنا تەرەڭدەگەن جيىن ءوتتى

ل.ن.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ 180 جىلدىق مەرەيتويى اياسىندا «اباي اينالاسىنداعى ءان ءداستۇرى» اتتى ءىس-شارا ءوتتى, دەپ حابارلايدى Egemen.kz. 

اباي • 01 ءساۋىر, 2025

اباي ينستيتۋتى ەل دانالىعىن تانىتسا يگى

بيىل الاش ارداقتىسى مىرجاقىپ دۋلات ۇلىنىڭ سوزىمەن ايتساق, «قاراڭعى زاماندا شىراق جاققان شامشىراق» اتانعان حاكىم ابايدىڭ تۋعانىنا 180 جىل تولىپ وتىر.

رۋحانيات • 19 ناۋرىز, 2025

اباي كىتاپحاناسىنا مارتەبە قاشان بەرىلەدى؟

ەرقاشتى, ويسوقتى كۇيى كەلە جاتىپ, الاش تۋ تىككەن جەتىشاتىر قالاسىنا جەتىپ قالعانىمدى دا اڭداماپپىن. جارتى كۇندىك جولدان تۇسكەن بەتى, بەل شەشىپ اياق سۋىتپاستان بىردەن ورتالىققا تارتتىم. كەلىپ تۇرعان جەرىم – كىتاپحانا. كوك تۇسپەن كومكەرىلگەن كونە عيمارات. بورحەسشە ايتسام, «جۇماققا» ەنگەلى تۇرمىن.

اباي • 18 ناۋرىز, 2025

اباي ينستيتۋتىنىڭ ءورىسى كەڭەيەدى

پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ۇلتتىق قۇرىل­تاي­دىڭ ءتور­تىنشى وتىرىسىندا اباي ينستيتۋتىنىڭ كوك­جيە­گى كوركەم بولۋى تۋرالى ايتقان ويى سۋبستانتسيالىق مانى­مەن ەرەكشە. عۇلاما ويشىل, كلاسسيك اقىن, حاكىم ابايدى تانۋىمىز – ءوزىمىزدى تانىعانىمىز. اباي ءسوزىنىڭ ءورىسى كەڭ. «ادام­زاتتىڭ ءبارىن ءسۇي, باۋىرىم دەپ...» دەگەن اقىن دانا­لىعى – ادامزاتقا ورتاق بايلىق.

اباي • 12 ناۋرىز, 2025

اباي مۇراسى جاڭاشا زەردەلەندى

ل. ن. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عىلىمي كىتاپحاناسىندا «اباي اكادەمياسىنىڭ» 2024 جىلى اتقارعان جۇمىستارىنىڭ ەسەبى بەرىلىپ, بولاشاق باعدارى تانىستىرىلدى. سونداي-اق «قازىرگى قازاقستان جانە اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ مۇراسى قوعامدىق-گۋمانيتارلىق عىلىمدار اسپەكتىسىندە» جوباسى نەگىزىندە جارىق كورگەن كىتاپتاردىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى.

سوڭعى جاڭالىقتار

ناۋىرزىمدا كيىك تولدەپ جاتىر

تابيعات • بۇگىن, 16:52

ارالدا اسپالى كوپىر اشىلدى

ايماقتار • بۇگىن, 14:32

الماتىدا جەر سىلكىندى

ەكولوگيا • بۇگىن, 11:17

فوتو