تانىم • بۇگىن، 07:47

قاجىعۇماردى قايتەمىز؟

(سوڭى. باسى 61-نومىردە) ءبىز ءوزىمىز ءوز قانداسىمىزدىڭ باسىن­دا­عى اقيقات ومىردەن تۋعان اڭىزعا مەملە­كەت­­تىك سىيلىققا ۇسى­نا­مىز دەپ شالا شا­بىل­عاندا نۇكتە قويىپپىز. «جازعانى ءبىز­­دىڭ قوعام ەمەس، ءبىزدىڭ ءومىر ەمەس» دەگەن اڭ­­گىمە سول كەزدە شىق­­تى. دۋلات يسابەكوۆ­تىڭ «قار­عىن» رومانىندا شەتەل جازۋ­­­شى­سىنىڭ كىتابى تۋرالى كەيىپ­كەر اۋزىمەن ايتىلاتىن «وقي­عاسى ءبىزدىڭ ومىرىمىزدەن الىس» دەگەن ءسوز بار. «قىلمىس» روما­نىن وقىعان وقىرمان دا ونىڭ ەكىنشى تومىنان باستاپ ءسوز بولا­تىن جايتتاردىڭ كوبىنىڭ بولەك مەنتاليتەتكە ءتان ەكەنىن باي­قاي­تىنىن جوققا شىعارا المايمىز.

تانىم • بۇگىن، 07:38

ارحيۆتەردە الۋان ءتۇرلى دەرەك بار

وڭىردەگى مەملەكەتتىك ارحيۆ قىزمەتىنىڭ مالىمەتىنشە، ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە اسكەرگە شاقىرىلعاندار جونىندە مالىمەتتەر ەلىمىزدىڭ قورعانىس مينيسترلىگىنە قاراستى دەپارتامەنت ارحيۆتەرىندە ساقتاۋلى. سونداي-اق رەسەيدەگى پودولسك قالاسى ورتالىق ارحيۆىنە سۇراۋ سالۋعا بولادى.

تانىم • كەشە

قان مايداندا اڭىز بولعان قاراگەر

جىلقى جايلى جازىپ جۇرگەندىكتەن، ۇنامدى دۇنيە كوزگە شالىنسا، ونى كوڭىلگە ءتۇيىپ كوپشىلىكتىڭ القاۋىنا ۇسىناتىن ادەتىمىز بار. جۋىقتا ءىى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس ارداگەرىنىڭ اۋىزىنان جازىپ العان فەدوسسەۆيچ دەگەننىڭ ەستەلىگىن وقىدىم. وندا قازاق جىلقىسى جايلى جاقسى مالىمەت ايتىلىپتى.   

تانىم • كەشە

قاجىعۇماردى قايتەمىز؟

جارىقتىق، 2011 جىلى 15 اق­پان­دا اتاقتى شاۋەشەك قالا­سىندا دۇنيەدەن وزدى. ونىڭ قاس­تەرلى ەسىمىن قاعازى ارزان، ءتۇسى بوتەن، جازۋى توتە مىنا كىتاپ ارەدىكتە ءبىر ەسىمە سالىپ قويادى. ءار-ءار تۇسىنا قولمەن ۇزىن-قىسقا، جارىم-جارتى پاراقشالار قوسىلعان. مۇنى ىستەگەن ادام پاراقشالاردى جانىن جاپىراقتاپ وتىرىپ جاپسىرعانداي اسەردە قالدىرادى. بىراق توتە جازۋدى تانىماعاندىقتان باسقا كىتاپتار ورنىن سان رەت اۋىستىرسا دا، ونىڭ سورەدەگى ورنى ەش وزگەرگەن ەمەس. تەك كەي-كەيدە اداسقان قازداي قاڭقىلداپ، مازاڭدى الاتىن سەكىلدى كورىنەدى. كوزىڭ تۇسكەندە اۆتورىنىڭ ورنىنا، كىتابىنا امانداسقانداي الاعىزاسىڭ.

تانىم • 30 ناۋرىز، 2020

جاقسى اكىم جالعىز جۇرەدى

قايبىر جىلى شۋ اۋدانىنىڭ اكىمى ەكى كەشتىڭ اراسىندا ەسكى شاپكىسى مەن كۇپايكىگە ۇقساس قالىڭ كۇرتەشەسىن كيىپ، جالعىز ءوزى كوشە ارالاپ شىققان عوي. ءسويتىپ، جاقىن ماڭداعى مەكتەپتىڭ اۋلاسىنا كىرىپ، وت جاعاتىن جاعىن كورىپ، شەتىنەن بارلاپ كەلە جاتسا الدىنان قاراۋىل شىعىپ قالىپتى. جامان شاپكى كيگەن ادامنىڭ اكىم ەكەنىن قايدان ءبىلسىن؟ اكىم دە سىر بەرە قويماعان. اماندىق-ساۋلىقتان كەيىن اۋدان باسشىسى مەكتەپتىڭ جاعدايىن سۇراپ «كومىر ماسەلەسى قالاي؟ ءبىر قىسقا جەتە مە؟» دەسە، قاراۋىل بايعۇس اسا ساقتىقپەن جان-جاعىنا ءبىر قاراپ الىپ «كومىر جەتەدى... ەگەر الامىن دەسەڭ، ارزان بەرەمىن...» دەپ سىبىرلايتىن كورىنەدى. سونىمەن بۇل «وي، جاقسى بولدى عوي... كومىر ىزدەپ جۇرگەنىمدى قايدان ءبىلدىڭىز؟» دەپ، ساۋدالاسا كەتكەن. اناۋسى «وي، بىلەمىز عوي سەندەيلەردى... كۇن سايىن قانشاسى كەپ جاتىر» دەپ ودان بەتەر شىرەنە ءتۇسىپتى. سول جولى كۇپايكە كيگەن اۋدان باسشىسى قانشا قاپ كومىر ارقالاپ قايتقانىن قايدام، كەيىنىرەك بۇل وقيعا ۇلكەن جيىندا ايتىلىپ، اياعى اجەپتەۋىر ايقاي-شۋ بولدى. 

تانىم • 30 ناۋرىز، 2020

بەتپەردە كيگەن كوكتەم

1. كۇشەيتىلگەن كارانتيندەگى قالا. ون بەسىنشى كۇن. سۋرەت: رەداكتسيا تەرەزەسىنەن قاراعانداعى كورىنىس. ساعات 15:24. دۇيسەنبى. دۇيسەنبى – پارسى ءسوزى، ەكىنشى كۇن دەگەن ماعىنا بەرەدى ەكەن. ال ءبىز ونى ءبىرىنشى كۇن دەيمىز. اعىلشىن ءتىلدى مەملەكەتتەردە ۋيكەند دەگەن ۇعىم بار، بىزدىڭشە – دەمالىس كۇندەرى. بىراق، ولارداعى ۋيكەندتە مەرەكەلىك سيپات بار. وتباسىنا ارنايدى، قوناققا بارادى، وسى كۇندى جوسپارلايدى. بىزدە، جاي عانا دەمالىس كۇندەرى. قالاۋىمىزشا شاشىپ-توگىپ جۇمسايمىز كۇندى. سونى اپتاقىر (اپتانىڭ اقىرى) دەۋگە دە بولاتىن شىعار، الايدا سۇيكىمسىز ەستىلە مە، ءبىرتۇرلى. ەسەسىنە، وزگەشە ماعىنا ۇستەيدى. سول دەمالىستان شارشاپ شىقتىق، ەشتەڭە ىستەمەي، ويدان، ۋايىمنان. كۇن سايىنعى پاندەميا كورسەتكىشتەرىنەن. كىتاپ وقىعان بولدىم، جازعان بولدىم. وقىعانىم – ويىما قونبادى، جازعانىم – كوڭىلىمنەن شىقپادى.

تانىم • 30 ناۋرىز، 2020

قاراتاۋدى اڭساعان قىران

ەتنوگرافيالىق اڭگىمە

تانىم • 30 ناۋرىز، 2020

ۇلىقتاردان ۇيات كەتتى

ءبىزدىڭ قازاق بيلىكقۇمار. اتتەڭ، شەن-شەكپەن شەكتەۋلى. ايتپەسە ءبارىمىزدىڭ باستىق بولعىمىز بار. وسىمىز ەندى ورىنسىز. اقىلدى ازاماتتار اتقا مىنسە، ارمانىڭ نە؟!

تانىم • 30 ناۋرىز، 2020

اۋليەاعاش تۋرالى اڭگىمە

جەر جانناتى –  جەتىسۋدا... جازيرالى جاركەنت جاعىندا تاڭعاجايىپ تال بار. ءبىر... ەكى عاسىر... ا، بالكىم، ودان دا كوپ جاساعان جارىقتىقتىڭ الىپ دىڭگەگىن قۇشاقتاۋعا التى-جەتى ادامنىڭ كۇلاشى ارەڭ جەتەدى. جۇرت ونى اۋليەاعاش دەپ اتايدى. تۇبىنەن كوز جاسىنداي مولدىرەپ تۇمانىڭ تۇنىق سۋى اعادى.