ستاتيستيكا بويىنشا, قازاقستاندا تسيفرلىق ساۋاتتىلىق دەڭگەيى ءماز ەمەس. ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسى ۇسىنعان دەرەكتەرگە قاراعاندا, حالىقتىڭ 54%-ى عانا ينتەرنەتكە قول جەتكىزە الادى. بۇل حالىقتىڭ جارتىسىنان كوبى تسيفرلىق تەحنولوگيالار ۇسىناتىن مۇمكىندىكتەردەن الشاق قالاتىنىن بىلدىرەدى.
تسيفرلىق ساۋاتتىلىقتىڭ تومەندەۋىنىڭ نەگىزگى سەبەپتەرىنىڭ ءبىرى - ينتەرنەتتىڭ جەتكىلىكسىز بولۋى, اسىرەسە, اۋىلدىق جەرلەردە بۇل قاتتى بايقالادى. شالعاي ايماقتاردا كەڭ جولاقتى ينتەرنەتتىڭ بولماۋى تسيفرلىق داعدىلاردى ۇيرەنگىسى كەلەتىن ادامدارعا كەدەرگى كەلتىرەدى. سونىمەن قاتار, ينتەرنەت قىزمەتتەرى مەن كومپيۋتەرلەردىڭ جوعارى قۇنى كوپتەگەن وتباسى ءۇشىن قولجەتىمدىلىكتى شەكتەيدى. تاعى ءبىر ماسەلە - تسيفرلىق ءبىلىم بەرۋدىڭ جەتىسپەۋشىلىگى. ەلدە جۇرگىزىلىپ جاتقان بىرقاتار باستامالار مەن باعدارلامالارعا قاراماستان, تسيفرلىق ساۋاتتىلىقتى وقىتۋعا قابىلەتتى وقۋ ورىندارى مەن بىلىكتى وقىتۋشىلاردىڭ سانى جەتكىلىكسىز. كوپتەگەن مەكتەپتەردە بالالارعا تسيفرلىق ساۋاتتىلىق نەگىزدەرىن ۇيرەتۋ ءۇشىن قاجەتتى جابدىقتار مەن باعدارلامالار قامتاماسىز ەتىلمەگەن.
الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق تەڭسىزدىك تسيفرلىق ساۋاتتىلىق ماسەلەسىنە دە اسەر ەتەدى. كەدەي جانە از قامتىلعان وتباسىلاردىڭ كومپيۋتەرلەر مەن ينتەرنەتكە قول جەتىمدىلىكتى ساتىپ الۋ مۇمكىندىگى از. بۇل تسيفرلىق الشاقتىقتى تۋدىرادى جانە حالىق اراسىندا تسيفرلىق ساۋاتتىلىقتىڭ دامۋىنا جول بەرمەيدى. قازاقستانداعى تسيفرلىق ساۋاتتىلىق ماسەلەسىن شەشۋ ۇكىمەت, ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرى, بيزنەس-سەكتور جانە ازاماتتىق قوعام تاراپىنان كەشەندى ءتاسىل مەن بىرلەسكەن كۇش-جىگەردى تالاپ ەتەدى.
ەڭ الدىمەن, ينتەرنەتتىڭ قولجەتىمدىلىگىن كەڭەيتۋ قاجەت. مەملەكەت كەڭ جولاقتى جەلىنى دامىتۋعا ينۆەستيتسيا سالىپ, ينتەرنەت-قىزمەتتەردىڭ نەعۇرلىم تومەن باعامەن قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋگە ءتيىس. بۇل تسيفرلىق الشاقتىقتى ازايتۋعا جانە كوپتەگەن ادامدارعا تسيفرلىق داعدىلارىن دامىتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ماڭىزدى قادام - تسيفرلىق ساۋاتتىلىقتى ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنا بىرىكتىرۋ. مەكتەپتەر مەن ۋنيۆەرسيتەتتەر تسيفرلىق داعدىلار مەن تەحنولوگيالاردى قولدانۋعا ۇيرەتۋ ءۇشىن مۇمكىندىكتەر بەرۋى كەرەك. بۇل بىلىكتى وقىتۋشىلاردى دايىنداۋدى جانە قاجەتتى جابدىقتار مەن باعدارلامالىق جاساقتامانى قامتاماسىز ەتۋدى تالاپ ەتەدى. سونداي-اق تسيفرلىق تەحنولوگيالار مەن ولاردىڭ ارتىقشىلىقتارى تۋرالى حاباردار بولۋ ءۇشىن ەرەسەكتەرگە ارنالعان اقپاراتتىق-ءتۇسىندىرۋ ناۋقاندارى مەن وقۋ باعدارلامالارى جۇرگىزىلۋى كەرەك.
تسيفرلىق ساۋاتتىلىقتى دامىتۋ اقپاراتتىق تەحنولوگيالار داۋىرىندە ەلدىڭ تۇراقتى دامۋىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ نەگىزگى فاكتورى بولىپ تابىلادى. بارلىق مۇددەلى تاراپتاردىڭ بىرلەسكەن كۇش-جىگەرى وسى سىن-قاتەرلەردى ەڭسەرۋگە جانە قازاقستاندا تسيفرلىق ساۋاتتىلىقتى دامىتۋ ءۇشىن پەرسپەكتيۆالار جاساۋعا كومەكتەسەدى.
ساياجان قۇدايبەرگەن,
ل.ن.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۇۋ ستۋدەنتى
