شىمكەنت بيۋدجەتى 4 جىلدا 4 ەسە ءوستى

«رەسپۋبليكادا شىمكەنت قا­لا­سى ءوسىم ديناميكاسى بويىنشا 2021 جىلدان باستاپ العاشقى ورىن­دا. 4 جىل ىشىندە ونەركاسىپ ءونىمى­نىڭ كولەمى 60% نەمەسە 492 ملرد تەڭگەدەن 785،4 ملرد تەڭگەگە ۇلعايدى. 1،5 ترلن تەڭگەدەن استام ينۆەستيتسيا تارتىلدى. بيىل قالاعا جارتى ترلن-نان استام ين­ۆەستيتسيا تارتۋ جوسپارلانىپ وتىر. 2،6 ملن شارشى مەتر­دەن استام تۇرعىن ءۇي سالىندى، ونىڭ 1 ملن-ى بىلتىر بەرىلدى. شا­عىن جانە ورتا كاسىپكەرلىك سۋبەك­تىلەرىنىڭ سانى 30 % نەمەسە 58 مىڭنان 75،3 مىڭعا دەيىن ءوستى. ولار شىعارعان ءونىم كولەمى العاش رەت 1 ترلن تەڭگەدەن استى. قالا بيۋدجەتى 4 ەسەگە نەمەسە 146 ملرد تەڭگەدەن 573 ملرد تەڭگەگە دەيىن ارتتى. 673 شاقىرىم جول جوندەلدى. بۇل – الدىڭعى 8 جىل­دىڭ كورسەتكىشىمەن بىردەي»، دەدى قالا باسشىسى.

سونىمەن قاتار قالادا ينجە­نەرلىك ينفراقۇرىلىمعا دا باسا كوڭىل ءبولىندى. بوزارىق قوسالقى ستانساسى مەن اگرس ىسكە قوسىلىپ، ەلەكتر قۋاتى مەن تابيعي گاز تاپ­شىلىعى شەشىلدى، ولاردىڭ قۋات­تىلىعى الداعى 5-6 جىلعا جەتەدى. قالا تۇرعىندارىنىڭ اۋىز سۋمەن قامتۋ 93 %-دان 98%-عا، ەلەكترمەن قامتاماسىز ەتۋ 91،2%-دان 97%-عا، تۇرعىندارعا تابيعي گاز جەتكىزۋ 92 %-دان 93%-عا ءوستى. 2023 جىلى اۋىز سۋمەن قامتۋ، 2025 جىلى ەلەكتر قۋاتىمەن جانە تابيعي گازبەن قامتۋ 100 %-عا ورىندالادى.

«مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ۇكىمەتپەن بە­كى­تىلگەن «حالىقتىڭ تابىسىن ارت­تىرۋدىڭ 2025 جىلعا دەيىنگى باعدارلاماسى» ىسكە اسىرىلىپ جاتىر. بيىل 24 مىڭعا جۋىق مۇعالىمنىڭ ەڭبەكاقىسى 25-%-عا، 17 مىڭعا جۋىق ازاماتتىق قىز­مەتشىنىڭ جالاقىسى 20%-عا، دەن­ساۋلىق ساقتاۋ جانە سپورت سالالارىندا ەڭبەكاقى 25%-عا ءوستى. جالپى، شىمكەنت قالاسىندا اعىمداعى جىلدىڭ ءى توقسانىندا ورتاشا جالاقى 23 %-عا ءوسىپ،
216 867 تەڭگەنى قۇرادى. حالىق­تىڭ تابىسىن ارتتىرا ءتۇسۋ ءۇشىن ءوندىرىس ورىندارىن كوپتەپ اشۋ قاجەت. بۇل باعىتتا بيىل 16 ين­­ۆەس­تيتسيا­لىق جوبانى ىسكە قوسۋ جوس­پارلان­عان. ينۆەستيتسيا كولەمى – 52،3 ملرد تەڭگەنى قۇراپ، 1 مىڭنان استام جاڭا جۇمىس ورنى اشىلادى. بۇ­گىنگى تاڭدا جوسپارلان­عان 5 كاسىپ­ورىن ىسكە قوسىلدى»، دەدى قالا اكىمى.

ونىڭ ايتۋىنشا، ورتالىق ازيادا تەڭدەسى جوق «KazAlPack» جشس «اليۋميني بانكىلەرىنىڭ ءوندىرىسى» جوباسىنىڭ قۇنى 23 ملرد تەڭگەنى قۇرادى، وندا 145 جۇمىس ورنى اشىلدى. جوبالىق قۋاتى جىلىنا 500 ملن دانا اليۋ­­ميني بانكىلەرىن شىعارۋعا جەتەدى. وندىرىلگەن ءونىم ەلگە كەلگەن يمپورتتىڭ 60 %-ىن الماس­تىرادى.

سونداي-اق جوسپارلانعان جو­با­­لاردىڭ ىشىندە قالا ەكونوميكاسى ءۇشىن ماڭىزى زور «Standard Steel KZ» جشس ءتۇستى مەتالل كون­تسەنترات­تارىن الۋ زاۋىتى (مىس، قور­عاسىن، تسينك، التىن) جوباسى بار. اتالعان جوبانىڭ قۇنى – 8،5 ملرد تەڭگە. جوبا اياسىندا 250 جاڭا جۇمىس ورنى اشىلماق. بۇل جوبا شەڭبەرىندە بۇرىنعى قور­عاسىن زاۋىتى اۋماعىنداعى قورعاسىن قالدىقتارى تازارتىلىپ، قالانىڭ ەكولوگياسىنا وڭ اسەر ەتەتىن بولادى.

جالپى، قالاداعى 4 يندۋستريالىق ايماقتا 185،3 ملرد تەڭ­گەگە 130 جوبا ىسكە اسىرىلىپ، 8،3 مىڭ­نان استام جاڭا جۇمىس ورنى قۇرىلدى.

مەملەكەت باسشىسى 2025 جىل­عا قاراي وڭدەۋ ونەركاسىبىنىڭ ەكسپورتىن 1،5 ەسەگە كوبەيتۋدى تاپسىردى. بۇل مەجەگە جەتۋ ءۇشىن قالادا 2 جاڭا يندۋستريالىق ايماقتىڭ قۇرىلىسى باستالدى.

ء«بىرىنشىسى، «جۇلدىز» يندۋس­تريالىق ايماعى. جالپى اۋماعى 306 گەكتار اۋماققا ينجەنەرلىك ينفراقۇرىلىم قۇرىلىسى جۇر­گىزىلۋدە. جاڭا يندۋستريالىق ايماق­­تا ماشينا جاساۋ، فارما­تسەۆ­­تيكا، مەتاللۋرگيا، جيھاز ونەر­­كاسىبى، قۇرىلىس يندۋستريا­سى سالا­لارىندا 5 مىڭعا جۋىق جاڭا جۇمىس ورنى اشىلادى. 200 ملرد تەڭگەدەن استام قارجىعا 50-دەن استام ءىرى ينۆەستيتسيالىق جوبا ىسكە اسپاق. قازىرگى تاڭدا 100 ملرد تەڭگە تۇراتىن 17 جوباعا جەر تەلىمدەرى ءبولىندى. ەكىنشىسى، اۋماعى 118 گەكتاردى قۇرايتىن «ستاندارت» جەكە يندۋستريالىق ايماعى. بۇل جەردە 176 مىڭ شارشى مەترلىك دايىن وندىرىستىك الاڭدار، ونىڭ ىشىندە 64 مىڭ شارشى مەترىنە قويما الاڭدارىن سالۋ جوسپارلانىپ وتىر»، دەدى م.ايتەنوۆ.

قالا اكىمى اگروونەركاسىپ كەشە­نىن دامىتۋ جايلى دا ايتىپ بەردى. بۇل باعىتتا اۋىلشارۋاشى­لىق ونىمدەرىن تەرەڭدەتىپ وڭدەيتىن وندىرىستىك الاڭداردى دامىتۋعا ءمان بەرىلۋدە.

«بۇگىنگى تاڭدا اۋماعى 133 گەك­تاردى قۇرايتىن «بوزارىق» تا­ماق ونەركاسىبى اگرويندۋستريا­لىق ايماعىندا ينجەنەرلىك ينفرا­قۇرىلىم جۇيەلەرىنىڭ قۇرى­لى­سى جۇرگىزىلۋدە. ناتيجەسىندە، 21 جوباعا 23 ملرد تەڭگە ينۆەستيتسيا تارتىلىپ، 1 500-دەن استام جۇمىس ورنى اشىلادى. بيىل قۇنى 11 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن 14 جوبا ىسكە اسىپ، 369 جۇمىس ورنى اشىلادى. جوبالار قايتا وڭدەۋ، وندىرىستىك جىلىجاي كەشەنى، ساقتاۋ قويماسى، تاۋارلى ءسۇت فەرماسى مەن قۇس شارۋاشىلىعىن كەڭەيتەتىن بولادى»، دەدى سپيكەر.

سونىمەن بىرگە باعانى تۇراق­تاندىرۋ باعىتىندا ساۋدا-لوگيس­تيكا ايماعىندا 4 جاڭا قوي­ما­نىڭ جانە 1 كوتەرمە-تاراتۋ ورتا­لىعىنىڭ قۇرىلىسى جوسپارلانۋدا. الەۋمەتتىك ماڭىزى بار 19 ازىق-ت ۇلىك تاۋارلارى بويىنشا تۇراقتاندىرۋ قورىنا بيۋدجەت ەسەبىنەن 7،7 ملرد تەڭگە ءبولىنىپ، ءىرى ساۋدا جەلىلەرىنە، جەرگىلىكتى تاۋار وندىرۋشىلەرگە جانە بيزنەس سۋبەكتىلەرىنە اينالىم قاراجاتى بەرىلدى.

جەرگىلىكتى بيزنەستى دامىتىپ، قالاعا ينۆەستيتسيا تارتۋ ماقسا­تىندا الداعى 5 جىلدا 2،6 ترلن تەڭگەگە 20 مىڭ جۇمىس ورنىن اشۋ مۇمكىندىگىن بەرەتىن 242 جوبانىڭ پۋلى جاساقتالعان. ونىڭ ىشىندە 2022 جىلى 154،7 ملرد تەڭگەگە 50 ينۆەستيتسيالىق جوبانى جۇزەگە اسىرۋ جوسپارلانۋدا.

«وسى جىلدىڭ 5 ايىندا قا­لاعا تارتىلعان نۆەستيتسيا كولەمى وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 29،2%-عا ارتىپ، 131،1 ملرد تەڭگەدەن استى. ءوسىم ديناميكاسى بويىنشا شىمكەنت قالاسى رەسپۋبليكادا العاشقى ورىندا. مەملەكەت تاراپىنان كاسىپ­كەرلەرگە اۋقىمدى قولداۋ كورسەتىلۋدە. «بيزنەستىڭ جول كار­تاسى – 2025» مەملەكەتتىك باع­دار­لاماسى اياسىندا 13،3 ملرد تەڭگە قاراستىرىلىپ، بۇگىندە 4،1 ملرد تەڭگەگە 1 830 جوباعا قول­داۋ كورسەتىلدى. «قاراپايىم زاتتار ەكو­نوميكاسى» باعدارلاماسى ­اياسىندا 74 جوباعا 1،1 ملرد تەڭگە­گە قولداۋ كورسەتىلدى. جەرگىلىكتى «ىسكەر قالا» باعدارلاماسى اياسىن­دا 944 ملن تەڭگە باعىتتالىپ، بۇ­گىندە 183،4 ملن تەڭگەگە 19 جو­­با قار­جىلاندىرىلدى. سو­نى­مەن قاتار كاسىپكەرلەردىڭ جەڭىل­دەتىلگەن نەسيەگە قول جەتكىزۋى ءۇشىن Shymkent-Atameken ميك­رو­قارجى ۇيىمى ارقىلى كاسىپ­كەرلەرگە 25 ملن تەڭگەگە دە­يىن 6%-دىق نەسيە بەرى­لەدى. جىل با­سىنان بەرى 865،6 ملن تەڭ­گەگە 86 جوباعا قولداۋ كور­سەتىل­دى. «بيز­نەسكە ارنالعان ۇكى­مەت – Shymkent Invest» بىرىڭعاي ورتا­­لىعىندا 24 مىڭنان استام كاسىپ­­كەرگە بيزنەس-جوسپاردى ازىر­لەۋدەن باستاپ، جوبانى پاي­دا­لانۋعا بەرۋگە دەيىنگى قۇجاتتارعا بايلانىستى قولداۋ كورسەتىلدى»، دەدى سپيكەر.

ونىڭ ايتۋىنشا، 2022 جىلعا بيۋدجەت كولەمى 573،7 ملرد تەڭ­گەنى قۇرادى. ونىڭ 47%-ى الەۋ­مەتتىك سالاعا باعىتتالسا، 21%-ى دامۋ جوبالارىنا ءبولىنىپ وتىر. بيۋدجەت قاراجاتىن ۇلعايتۋ ار­قى­لى قالا­داعى ءبىرشاما وزەكتى ماسەلەلەر شەشىمىن تابۋدا.

«مەگاپوليس بولعالى شىم­كەنت قالاسىنىڭ بيۋدجەت كولەمى 4 ەسەگە ارتتى. بيۋدجەتتى جوسپارلاۋدا اشىقتىقتى قامتاماسىز ەتۋ ماق­ساتىندا «حالىق قاتىساتىن بيۋد­جەت» جوباسى اياسىندا 158 جوباعا 3،9 ملرد تەڭگە قارجى ءبو­لىن­دى. ناتيجەسىندە، 140 بالالار ويىن الاڭى، 24 اشىق سپورت الا­ڭى جانە 2 يرريگاتسيالىق ارىق ورنا­تىلۋدا. بۇگىندە قالانىڭ كەز كەلگەن تۇرعىنى «ەلەكتروندى ۇكىمەتتىڭ» ۆەب-پورتالىنا كىرىپ، ءوز ۇسىنىستارىن قالدىرىپ، كەرى جاۋاپ الۋعا مۇمكىندىگى بار»، دەدى شىمكەنت اكىمى.

مەملەكەت باسشىسى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى ورىن تاپشىلىعىن جويۋ ماقساتىندا ەلىمىزدە 2025 جىلعا دەيىن 1 مىڭ مەكتەپ سالۋ­دى مىندەتتەگەن. تاپسىرماعا ساي­كەس شىمكەنت قالاسىندا 101 مەك­تەپتىڭ قۇرىلىسىن جۇرگىزۋ قاراس­تىرىلعان.

«2021 جىلى 25 مەكتەپ پاي­دالانۋعا بەرىلسە، 2022 جىلى 34 مەك­تەپتىڭ قۇرىلىسى جۇرگى­زىلۋدە، 11 703 ورىندىق 24 مەكتەپ پايدالانۋعا بەرىلەدى. ناتي­جە­سىندە، ءۇش اۋىسىمدى مەكتەپ­تەر سانى 9-دان 5-كە دەيىن، ىڭعاي­لاس­تىرىلعان مەكتەپ سانى 4-تەن 3-كە دەيىن ازايادى. 2023 جىلى قالادا ءۇش اۋىسىمدى مەكتەپ ماسەلەسى تولىعىمەن شەشىلەدى. مەملەكەت باسشىسى 2022 جىلدى بالالار جىلى دەپ جاريالاعان بولاتىن. وسىعان وراي، ارنايى ءىس-شارالار جوسپارى بەكىتىلىپ، بۇل باعىت­تا 44،6 ملرد تەڭگە قارالدى. ءىس-شارا­لاردىڭ ىشىندە وسى جىلدان باس­تاپ بارلىق باستاۋىش سىنىپ وقۋ­شىلارى – 103 مىڭنان استام وقۋ­شى كوپ جىلدان بەرى العاش رەت تەگىن ىستىق تاماقپەن قامتىل­دى»، دەدى قالا اكىمى.

الەۋمەتتىك سالادا باستى ماق­­ساتتاردىڭ ءبىرى – حالىقتى تۇراق­تى جۇمىسپەن قامتۋ ارقىلى الەۋ­مەتتىك كومەككە مۇقتاج ازامات­تاردىڭ سانىن ازايتۋ. حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ شارالارىنا 57 مىڭنان استام ادامدى قاتىستىرۋ جوسپارلانىپ، 5 ايدا 22 مىڭنان استام ادام قامتىلدى.