قازاقستان ونىمىنە سۇرانىس جوعارى

قازاقستان • 16 مامىر، 2019

قازاقستان ونىمىنە سۇرانىس جوعارى

الماتىدا وتكەن قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى ايماقارالىق II فورۋمىنىڭ «وندىرىستىك كووپەراتسيا» تاقىرىبىنداعى پلەنارلىق سەسسياعا ەكى ەلدىڭ وكىلدەرى اسا دايىندىقپەن كەلگەنى بايقالدى.

گۇلبارشىن ايتجانبايقىزى

قازاقستان پرەمەر-مينيسترىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى – قارجى ءمينيسترى ءاليحان سمايىلوۆ قازاقستان قىتايمەن تاۋار اينالىمىن ءارتاراپتاندىرۋعا مۇددەلى ەكەنىن ايتتى. ەكى ەل اراسىنداعى تاۋار اينالىمى تۇراقتى تۇردە ءوسىپ كەلەدى. «ءبىز قازاقستاننىڭ تاۋار ەكسپورتىن ۇلعايتۋعا دايىنبىز. قازاقستاندىق ۇن، ماي جانە ءوزگە دە ونىمدەر قىتايداعى ەڭ ءوتىمدى تاۋارعا اينالدى. قىتاي حالقى قازاقستان تۋرالى كوبىرەك ءبىلىپ كەلەدى»، دەدى ءا.سمايىلوۆ. قازاقستاننىڭ شىعىس كورشىسىمەن كولىك-لوگيستيكالىق سالاداعى بايلانىسى نىعايىپ كەلەدى. ماسەلەن، «دوستىق – الاشاڭقاي» جانە «التىنكول – قورعاس» تەمىر جول وتكەلدەرى قىتاي – ەۋروپا باعىتىنداعى تاسىمالدىڭ 56 پايىزىن قامتىپ وتىر. «قورعاس – شىعىس قاقپاسى» ارنايى ەكونوميكالىق ايماعى شەكارا ماڭى ىنتىماقتاستىعى سياقتى ءىرى جوبالار ءساتتى جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. بۇگىنگى تاڭدا قوس تاراپ وكىلدەرى «استانا» حالىقارالىق قارجى ورتالىعى مەن قىتايدىڭ قارجى ينستيتۋتتارى اراسىنداعى ستراتەگيالىق بايلانىستى ارتتىرۋعا دايىن. بۇعان قوسا ەكى ەل اراسىنداعى الىس-بەرىس كەزىندەگى كەدەندىك كەدەرگىلەردى وڭتايلاندىرۋ جايى دا نازاردا.

ءا.سمايىلوۆ كەدەن باسقارماسىمەن ەكسپورتتىق دەكلاراتسيالار بويىنشا ونلاين رەجىمدە مالىمەت الماسۋ تۋرالى كەلىسىمگە كەلگەنىن تىلگە تيەك ەتتى. بۇل اقپاراتتى قازاقستاندىق كاسىپكەرلەردىڭ يمپورتتىق دەكلاراتسيالارىمەن سالىستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. «قازاقستانعا ينۆەستيتسيا سالعان مەملەكەتتەردىڭ ىشىندە قىتاي ءتورتىنشى ورىندا. قىتاي ىسكەرلەرى نەگىزىنەن كولىك جانە لوگيستيكا، تاۋ-كەن ونەركاسىبىنە قارجى باعىتتايدى. ەكى ەلدىڭ ساۋدا-ەكونوميكالىق بايلانىسى جىلدان-جىلعا ارتىپ كەلەدى. ماسەلەن، سوڭعى ءۇش جىلدا ءوزارا تاۋار اينالىمى 50 پايىزعا ءوستى»، دەدى ول.

قىتايلىق دەلەگاتسيانى باستاپ كەلگەن قحر مەملەكەتتىك كەڭەسى ۆيتسە-پرەمەرى حان چجەن ەكى ەلدىڭ باسىمدىق بەرەر باعىتتارى ايقىندالىپ كەلە جاتقانىن جەتكىزدى. ءمارتەبەلى قوناقتىڭ ايتۋىنشا، قازاقستاننىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارلارىنىڭ العاشقى لەگى قىتايعا جەتە باستادى. مۇناي سالاسىندا جاڭا جوبالار پايدا بولدى. ەڭ باستى جاڭالىق – ەكى ەلدىڭ قالاسى ءبىر-بىرىمەن تىعىز بايلانىس ورناتتى.

حان چجەن سونداي-اق وتكەن ايدا قحر استاناسى بەيجىڭدە وتكەن ەكونوميكالىق فورۋمدى ەسكە ءتۇسىردى. بۇل جيىنعا الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن

5 مىڭ دەلەگات كەلىپتى. «بىزگە الداعى ۋاقىتتا بىرىگىپ جۇمىس ىستەيتىن كەلىسىمشارتتاردىڭ جوباسىن ناقتىلاۋ كەرەك. قازاقتىڭ ءتاتتى نانىنىڭ، قازاق دالاسىندا شۇيگىن شوپكە ەركىن جايىلعان ءىرى قارا مەن ۇساق مالدىڭ ءتاتتى ەتىنىڭ ءدامى قىتايلىق نارىقتى بىردەن وزىنە قاراتىپتى. وسى باعىتتا ءبىرىككەن جوبالاردىڭ كوبەيە بەرۋىنە مۇددەلىمىز. جاقسى جوبالاردى قارجىلاندىرۋعا دايىن ەكەنىمىزدى تاعى دا ايتقىم كەلەدى» دەدى ول.

قىتاي ۆيتسە-پرەمەرىنىڭ ەكىنشى ۇسىنىسى قازاق-قىتاي اراسىن جالعاپ جاتقان تەمىر جول، اۆتوجول مۇمكىندىكتەرىنىڭ ەكىنشى كەزەڭىنە نازار اۋدارۋ. «بۇل ەكى ەل اراسىنداعى ساۋدا ءدالىزىنىڭ مۇمكىندىگىن ارتتىرادى. سونداي-اق قازاق-قىتاي كاسىپكەرلەرىن تەك ىسكەرلىك بايلانىس ەمەس، تەرەڭ دوستىققا نەگىزدەلگەن دوستىقتىڭ دا جالعاپ تۇرعانىن قالايمىن»، دەپ ءسوزىن تۇيىنەدى.

قحر كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ ورتالىق كوميتەتى مەن مەملەكەتتىك كەڭەسى №1 قۇجاتتى حالىق نازارىنا ۇسىنعان بولاتىن. قۇجاتتا «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» ستراتەگياسىنىڭ اياسىندا قىتاي باسقا مەملەكەتتەرمەن اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى ارىپتەستىگىن ارتتىرا تۇسەدى دەلىنگەن. ياعني، بەيجىڭ شەتەلدىك ونىمدەردىڭ يمپورتىن ۇلعايتپاقشى. بۇل – قازاقستان ءۇشىن ءوز اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ەكسپورتتايتىن جاقسى مۇمكىندىك.

الماتى