قۇرىلىس كومپانيالارى وتباسى بانك سالىمشىلارىنا 3 ملن تەڭگەگە دەيىن جەڭىلدىك جاسادى

سونداي-اق وتباسى بانك كەڭەس­شىلەرى تۇرعىندارعا نەسيە تولەم­دەرىن ەسەپتەپ، الدىن الا ماقۇلداۋ قۇجاتتارىن دايىنداپ بەردى. ءوز كەزەگىندە، بانكتەن وڭ ناتيجە العان سالىمشىلارعا قۇرىلىس كومپانيالارى 3 ملن تەڭگەگە دەيىن جەڭىلدىك ۇسىندى.

وتباسى بانك سالىمشىلارى قۇ­رىلىس سالۋشىلاردان دايىن پاتەرمەن بىرگە پايدالانۋعا ەندى تاپسىرىلاتىن پاتەرلەردى دە ساتىپ الا الادى. نەسيە مولشەرلەمەسى 5-8،5% (جتسم 9%-دان باستاپ) ارا­لىعىن قۇرايدى. كۇنى بويى جال­عاسقان جارمەڭكەدە كەلۋشىلەرگە 40 شاقتى تۇرعىن ءۇي كەشەنىن سالعان، مىڭنان استام پاتەر ۇسىنعان ون­شاق­تى قۇرىلىس كومپانياسىنىڭ ونىم­دەرىمەن، جۇمىسىمەن تانىسۋعا مۇمكىندىك تۋدى. قىسقاسىن ايتقاندا، ءۇشىنشى مەگاپوليستە وتكەن جىلجىمايتىن م ۇلىك جارمەڭكەسى قۇرىلىس كومپانيالارىن، بانك كەڭەسشىلەرىن جانە جەرگىلىكتى اكىمدىك وكىلدەرىن ءبىر ارناعا توعىستىرعان ماڭىزدى ءارى اۋقىمدى ءىس-شارا بولدى. سول ارقىلى قالا تۇرعىندارى باسپانا ماسەلەسى بويىنشا ءار مەكەمەگە جۇگىرمەي، جارمەڭكەنىڭ مۇمكىندىگىن پايدالانىپ، وزىنە كەرەكتى بۇكىل مالىمەتكە «كورمە ورتالىعىنان» قول جەتكىزىپ قايتتى.

بانك وكىلدەرىنىڭ ايتۋىنشا، قا­زىرگى تاڭدا شىمكەنتتىكتەر اراسىندا باسپانالى بولۋ نيەتىمەن وتباسى بانكىندە قاراجات جيناپ جاتقاندار سانى كوپ. بيىلعى جىلدىڭ وزىندە 35 125 ازامات جاڭا دەپوزيت اش­قان. سالىمدارعا دەگەن ۇلكەن سۇرا­نىس نەسيە مولشەرلەمەسىنىڭ قول­جەتىمدى بولۋىمەن تۇسىندىرىلەدى. العاشقى جارنانى تولتىرۋ ءۇشىن دەپوزيتكە قاراجات جيناسا بولادى. سوسىن سالىمشىلارعا تومەنگى مولشەرلەمەمەن نەسيە الۋعا مۇم­كىندىك بەرىلەدى. جىل باسىنان بەرى
3 527 قالا تۇرعىنى وسى مۇمكىندىكتى پايدالانىپ، قونىس تويىن تويلاپ ۇلگەردى.

سولاردىڭ ءبىرى شىمكەنتتەگى «قا­زىنا» اتتى №20 بالاباقشادا قىزمەت اتقاراتىن گۇلنار قۇداي­بەرگەنوۆا تۇران 2 شاعىن اۋدانىنان جۋىردا 1 بولمەلى پاتەر الدى.

– وتكەن قازان ايىندا وتباسى بانك ارقىلى پاتەرلى بولدىم. ءۇيدى الاردان بۇرىن 4 جىل قاتارىنان دەپوزيتكە اقشا قۇيىپ تۇردىم. شاماما قاراي بانكتىڭ سالىمىنا جيناي بەردىم. بىراق سالىمداردىڭ اراسىن ۇزگەن جوقپىن. وسى 4 جىلدىڭ ىشىندە 900 مىڭ تەڭگەدەي قاراجات جينادىم. وتباسى بانكى دە قارجى جاعىنان كومەكتەسىپ تۇردى. ياعني ءار جىل سايىن ماعان 100 مىڭ تەڭگەنىڭ ۇستىندە مەملەكەتتىك سىيلىقاقى تاعايىندالىپ وتىردى. پاتەردىڭ قۇنى 8،7 ميلليون تەڭگە بولدى. قازىر اي سايىن 65 مىڭ تەڭگە تولەپ ءجۇرمىن. يپوتەكالىق نەسيە قۇنى 5 پايىزدى قۇرايدى. ەلدار ەسىمدى بالام بار. جاسى 23-تە. ول دا بۇگىنگى تاڭدا وتباسى بانكىنەن شوت اشىپ، سوعان ءوزى قاراجات جيناپ جاتىر. باسپانالى بولىپ، ءتورت قۇبىلامىز تەڭەلىپ قالدى. بۇعان دەيىن تۋىستاردىڭ ۇيىندە تۇردىق، قانشا جاقىنىڭ بولسا دا ءبارىبىر قىسىلادى ەكەنسىڭ. ءۇيدىڭ ءىشى كەڭ، جىلى، وتە ىڭعايلى. وسىدان جەتى جىل بۇرىن اكىمدىك ارقىلى پاتەر كەزەگىنە تۇرعانمىن. پاتەردى 9 قا­باتتى ءۇيدىڭ 5-قاباتىنان الدىم. جەدەل­ساتى جۇمىس ىستەپ تۇر. سون­دىقتان بارشا جۇرتتى مەملەكەت­تىڭ قاراپايىم تۇرعىندارعا بەرىپ وتىرعان وسىنداي مۇمكىندىگىن پايدالانىپ قالۋعا شاقىرامىن، – دەدى گۇلنار قۇدايبەرگەنوۆا.

مەملەكەتتىك «شاڭىراق» باع­دار­لاماسىمەن ءۇي العان جانداردىڭ ءبىرى شىرىنكۇل ەسەنبەكوۆا دا وتباسى بانكىنىڭ ۇسىنعان جەڭىلدىكتەرىنە ءدان ريزا. ءوزىنىڭ ايتۋىنشا، يپوتەكالىق نەسيەنى 13 جىل بويى تولەمەك. سو­نىڭ 8 جىلىندا اي سايىن 65 مىڭ تەڭگەدەن بانككە اقشا اۋدارسا، قالعان 5 جىلىندا ايىنا 35 مىڭ تەڭگەدەن تولەم جاسايدى.

– مۇنىڭ الدىندا ەكى جىل پا­تەر كەزەگىنە تۇرىپ، وتباسى بانكىنە 3 جىل قاتارىنان قاراجات جيناپ ءجۇردىم. سوسىن وتكەن ايدىڭ سوڭىندا بانكتەن حابارلاسىپ: «قۇت­تىقتايمىز، ءسىز ءۇيلى بولدىڭىز، كەلىپ پاتەر كىلتىن الىپ كەتىڭىز!» دەگەندە شىنى كەرەك، قۋانىشتان توبەم كوككە ەكى ەلى جەتپەي قالدى. بارىنەن بۇرىن ءوز باسپانامىزعا قول جەتكىزگەنىمىزگە بالا-شاعام قاتتى قۋاندى. ءىنىمنىڭ ۇيىندە تەگىن تۇرسام دا ءوز ۇيىڭە، قاراشاڭىراعىڭا ءبا­رى­بىر ەشنارسە جەتپەيدى عوي. ءوزىم­­نىڭ ەكى قىزىم بار. ۇلكەنى تۇرمىس­تا. ودان نەمەرە ءسۇيىپ وتىرمىن. قازىر سول قىزىم بالالارىما دەپ الدەن قامدانىپ، بالا-شاعاسىنىڭ اتىنان بانكتەن شوت اشىپ، اقشا جيناپ جاتىر. ەندىگى كەزەكتە العان جاڭا پاتەرىمنىڭ ءىشىن جيھاز­بەن جابدىقتاۋ ماسەلەسىنە كىرىسكەلى ءجۇرمىن، – دەيدى شاتتىق كوڭىلى ءالى جۇزىنەن كەتپەگەن شىرىنكۇل ەسەنبەكوۆا.

ال ءۇي نەمەسە پاتەر الۋعا شە­شىم قابىلداي الماي جۇرگەندەر، ياعني تۇرعىن ءۇي ماسەلەسىنە ءالى بەلسەنە كىرىسپەي جاتقان بانك سالىم­شىلارىنىڭ دەپوزيتتەرىنە جىل سايىن 2% سىياقى جانە 20% مەم­لەكەتتىك سىيلىقاقى قوسىلىپ وتىرادى. وسى ارقىلى بانك كليەنتتەرگە باسپانا قاراجاتىن تەزىرەك جيناقتاۋعا كومەكتەسەدى.

– جىلجىمايتىن م ۇلىك جار­مەڭكەسى شىمكەنت قالاسىندا العاش رەت ۇيىمداستىرىلىپ وتىر. وسى ءىس-شارادا قۇرىلىس كومپانيالارى كەلگەن قوناقتارعا قازىر سالىنىپ جاتقان نەمەسە بولاشاقتا تۇرعىزىلاتىن ۇيلەر جايلى اقپاراتپەن ءبولىستى. نەگىزىنەن ۇيلەر شىمكەنتتە ءۇش ءتۇرلى ساناتتا سالىنۋدا. ول بيزنەس كلاسس، كومفورت جانە ەكونوم كلاسس ساناتتارى. كليەنت جاعدايىنا قاراي وسى ۇشەۋدىڭ ىشىنەن بىرەۋىن تاڭداۋعا قۇقىلى. جارمەڭكە بارىسىندا اتالعان ساناتتاعى ۇيلەرگە جەكە كومپانيالارمەن نەسيەلىك كەلىسىمشارت ارقىلى قول جەتكىزسە بولادى. وتباسى بانكى مەملەكەتتىك باعدارلامالار بويىنشا دا جۇمىس جۇرگىزەدى. سونىڭ ءبىرى – «باقىتتى وتباسى» باعدارلاماسى. جوبا بويىنشا شىمكەنتكە 400 پاتەر قاراستىرىلعان. بۇگىنگى كۇننىڭ وزىندە 257 ازامات باعدارلاما اياسىندا باسپانالى بولىپ تا ۇلگەردى. بۇل باعدارلامانىڭ كومەگىمەن مەملەكەت تولىق ەمەس جانە كوپبالالى وتباسىلار مەن مۇمكىندىگى شەك­تەۋلى جانداردىڭ تەزىرەك ۇيگە قول جەتكىزۋىن كوزدەيدى. ۇمىتكەر پاتەر­دىڭ 10 پايىزدىق جارناسىن الدىن الا قۇيادى جانە 20 جىلعا يپو­تەكالىق نەسيە راسىمدەلەدى. كليەنت­تەر مەملەكەتتىك «شاڭىراق» باع­دارلاماسى بويىنشا دا ءۇي قۇنى­نىڭ 10 پايىزىن الدىن الا تولەپ، ءبىرىنشى نارىقتان باسپانا الۋعا مۇمكىندىكتەرى بار. مۇندا ءۇيدىڭ ەڭ جوعارعى قۇنى 15 ميلليون تەڭگەدەن اسپاۋعا ءتيىس، – دەيدى «وتباسى بانك» اق شىمكەنت قالا­لىق فيليالى­­نىڭ ديرەكتورى داۋرەن ساۋداباەۆ.

داۋرەن مۇرات ۇلىنىڭ ايتۋىنشا، بيىل شىمكەنت قالاسىندا 3،5 مىڭ ادام وتباسى بانك ارقىلى ءوزىنىڭ تۇرعىن ءۇي ماسەلەسىن جاقسارتقان. قالا تۇرعىندارىنىڭ جالپى جيناق كولەمى 90 ميلليارد تەڭگەگە جەتكەن.

ءا. نۇرجىگىت ۇلى