قازاقتىڭ العاشقى جوعارى ءبىلىمدى دارىگەرلەرىنىڭ ءبىرى – داۋلەتشە كۇسەپقاليەۆتىڭ تاعدىرى ءتۇرلى سىناققا تولى. ونىڭ اكەسى ءجۇسىپ كۇسەپقالي ۇلى 1868-1870 جىلدارى رەسەيدىڭ وتارلىق ساياساتىنا قارسى كىشى ءجۇز قازاقتارىنىڭ كوتەرىلىسىنە قاتىسقانى ءۇشىن سىبىرگە جەر اۋدارىلعاندا، داۋلەتشە 1874 جىلى ەكاتەرينوسلاۆ ۋەزى، ستارو-سەربسك قالاسىندا دۇنيەگە كەلىپتى. كىندىك قانى جات جەردە تامعان تورە تۇقىمى اتاجۇرتى – تايپاق وڭىرىنە تەك ون جىلدان كەيىن ورالىپتى...

داۋلەتشە (ازان شاقىرىپ قويعان ەسىمى داۋلەتشاھ) كۇسەپقاليەۆتىڭ ءومىر جولى مەن تاريحي قىزمەتى تۋرالى بەلگىلى تاريحشىلار دامەتكەن سۇلەيمەنوۆا مەن الفيا بايبولسىنوۆا كولەمدى زەرتتەۋ ماقالالارىن جازدى. ءبىز ول دەرەكتەردى قايتالاماي، باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ مەملەكەتتىك ارحيۆىنەن تابىلعان تىڭ دەرەكتەر تۋرالى عانا ءسوز قوزعاماقپىز.
كەڭەس وكىمەتى 1920 جىلداردىڭ ورتاسىنان باستاپ باي مەن مولدانى، اتقامىنەر مەن ساۋداگەردى «جات ەلەمەنت» دەپ جاريالاپ، قىسىمعا الا باستاعانى بەلگىلى. سونىڭ ءبىر كورىنىسى ازاماتتى سايلاۋ جانە سايلانۋ قۇقىعىنان ايىرۋ بولاتىن. وسىنداي قۇقاي قازاقتان شىققان العاشقى دارىگەردىڭ ءبىرى، الاش ارىسى داۋلەتشە كۇسەپقاليەۆتىڭ باسىنان دا ءوتىپتى. 1927 جىلى بولشەۆيكتەر ونى سايلاۋ پۇرساتىنان اجىراتىپ، كەڭەس وكىمەتىنىڭ جاۋلارىنىڭ قاتارىنا قوسقان. وسىلايشا، ون جەتى جىلعا سوزىلعان قۋعىن-سۇرگىن باستالىپ كەتكەن.
* * *
جىمپيتى اۋدانىنىڭ تايپاق سەلوسىنىڭ اتكومىنا (اتقارۋ كوميتەتىنە – ق.ق.)
تايپاق اۋرۋحاناسىنىڭ باستىعى داۋلەتشاھ كۇسەپقالي ۇلىنان ارىز
مەن 1903 جىلدان باستاپ 1911 جىلعى 4 سۇمبىلەگە شەيىن ورال گۋبەرناسىندا گۋرەۆتە ءام جىمپيتى قالاسىندا كرەستيان ناشالنىك بولىپ ەدىم. سوۋەت حۇكىمەتىنىڭ نەگىزگى زاڭى بويىنشا داۋىس قۇقىسىنان قالدىم. وتكەن جىلعى كەڭەس سايلاۋ تۋراسىنداعى نۇسقاۋلاردا سونىڭ 18-19 تارماقتارىندا ايتىلدى، داۋسىنان ايىرىلىپ كەڭەس وكىمەتىنە بەس جىلدان كەم قىزمەت ەتپەگەندەرگە قۇقىق قايىرىلىپ بەرىلەدى دەپ.
مەن سوۋەت حۇكىمەتىنە ۇدايى 1920-جىل
10-شى قامالدان (ناۋرىز – ق.ق.) بۇگىنگە دەيىن قىزمەت ەتىپ كەلە جاتىرمىن. سول سەبەپتى سىزدەن وتىنەمىن: مەنىم قۇقىمدى قايىرىپ بەرۋىڭىزدى. سوۋەت حۇكىمەتىنە جاقسى قىزمەت ەتىپ ءجۇرمىن. سوت استىندا بولعانىم جوق. جامان قىزمەتىم ساۋەتكە بولعان جوق. بۇعان قوسا دۇكىمەنتتەردى سىزگە تاپسىردىم.
ورال وبلىسىنىڭ حالقىنا 27 جىلداي قىزمەت ەتتىم. انىق ءۇشىن 1900 جىلى ماسكەۋ ۋنيۋارسيتەتىن ءبىتىرىپ ەدىم. سودان بەرى مىناداي قىزمەتتەردە بولدىم:
1900-1901-1902 جىلداردا جىمپيتى ۇيەزىندە 11-ءشى ءبولىمنىڭ اۋىلداعى دوقتىرى بولىپ تۇردىم;
1903-1911 – كرەستيان ناشالنىك بولدىم;
1911-1915 جىلدا جىمپيتى قالاسىنداعى اۋرۋقانانىڭ باس دوقتىرى بولدىم;
1916 جىل – ءىلبىشىن قالاسىندا سانيتارنىي دوقتىر;
1917 جىل – تەكە (ورال – ق.ق.) قالاسىندا سانيتارنىي دوقتىر ءام توڭكەرىستەن سوڭ وبلاستنوي كوميتەتتىڭ شىلەنى (وبلىستىق كوميتەت مۇشەسى – ق.ق.)، ءبۇتىن ورال گۋبەرناسىنىڭ ۋاكىلدەرىنىڭ سايلاۋىمەن;
1918-1919 – ورال گۋبەرنالىق زەمستۋاسىنىڭ ۋپراۋاسىنىڭ شلەنى، دوقتورلىق دەنساۋلىق ءبولىمىن باسقارۋشىسى;
1920 جىل 10 قامالدان – ورىنبوردا جۇقپالى تازالىق قارايتۇعىن كيرۆوەنرەۆكومىنىڭ باسقارۋشى دوقتىرى;
1920 جىل 1 اسەتتەن (شىلدە – ق.ق.) 1920 جىل 20 قاۋىسقا (قاراشا – ق.ق.) دەيىن – جىمپيتى اۋداندىق دەنساۋلىق بولىمشەسىنىڭ باسقارۋشىسى;
1920 جىل 20 قاۋىستان 1924 جىلعى 1-ءشى دالۋگە (قاڭتار – ق.ق.) شەيىن – تايپاقتىڭ اۋداندىق دوقتىرى;
1924-1925 جىلداردا – جىمپيتى قالالىق اۋرۋقانانىڭ باس دوقتىرى;
1925-1927 جىلدا – تايپاق اۋرۋقاناسىنىڭ باس دوقتىرى;
اشارشىلىق جىلداردا ىستالاۋوي (اسحانا – ق.ق.) باسقاردىم، قىزىل كرەستكە قىزمەت ەتتىم دوقتىر بولىپ. 27 جىل قىزمەتىمدە سوت استىندا بولعانىم جوق. حالىققا قارسى بولعانىم جوق. شۋمادا ( وبا – ق.ق.) كوپ قىزمەت ەتتىم.
دوكتور داۋلەتشاھ كۇسەپقالي ۇلى
1927 جىل، 12-ءشى ميزان.
№2 اۋىل، تايپاق سەلوسى
تايپاق اۋرۋقاناسى
قوسىمشا دۇكىمەنت كۋالىك حاتتار 16 دانا
* * *
داۋلەتشە كۇسەپقاليەۆ وسى وتىنىشىنە 16 دانا ءتۇرلى قۇجات كوشىرمەسىن جالعاپتى. ول حاتتاردىڭ كەيبىرىن وقىرمان نازارىنا ۇسىنامىز.
1920 جىل، 2 شىلدە
قىرعىز (قازاق – ق.ق.) ولكەسىن باسقارۋ جونىندەگى اسكەري-توڭكەرىس كوميتەتىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ ءبولىمى
№1803
كۋالىك
وسى كۋالىكتى ۇسىنۋشى دارىگەر داۋلەتشاھ ءجۇسىپ ۇلى كۇسەپقاليەۆ 1920 جىلدىڭ 10 ناۋرىزىنان 1 شىلدەسىنە دەيىن قازاق اسكەري-توڭكەرىس كوميتەتى دەنساۋلىق ساقتاۋ بولىمىندە قىزمەتتە تۇرادى جانە ەپيدەمياعا قارسى توپتاردى ۇيىمداستىرۋشى دارىگەر جانە قازاق ولكەلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ بولىمىندە سانيتارلىق-ەپيدەميالىق بولىمشەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى لاۋازىمىندا. وسىنى قۋاتتاپ قول قويىپ، ءمور باسامىز.
قازاق ولكەسى دەنساۋلىق ساقتاۋ ءبولىمى مەڭگەرۋشىسى، جالپى ءىس جۇرگىزۋ كەڭسەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى قول قويعان.
* * *
رسفسر
قىرعىز (قازاق – ق.ق.) ولكەسىن باسقارۋ جونىندەگى اسكەري-توڭكەرىس كوميتەتىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ ءبولىمى
1920 جىل، 2 شىلدە
№1798
ماندات
اسكەري-توڭكەرىس كوميتەتى پرەزيديۋمىنىڭ وسى جىلعى 28 ماۋسىمداعى قاۋلىسىمەن دارىگەر داۋلەتشاھ كۇسەپقاليەۆ ورال گۋبەرنالىق توڭكەرىس كوميتەتىنە، ونىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ بولىمىنە جولدانىپ، جىمپيتىعا دارىگەر ەتىپ تاعايىنداۋ ءۇشىن جىبەرىلەدى.
وسىعان وراي قازاق اسكەري-توڭكەرىس كوميتەتىنىڭ ىشكى ىستەر كوميسسارياتى بارلىق گۋبەرنالىق جانە جەرگىلىكتى اتقارۋ كوميتەتتەرىنىڭ لاۋازىمدى تۇلعالارىنا دارىگەر كۇسەپقاليەۆتىڭ ورىنبوردان ورالعا جانە جىمپيتىعا جەتۋى ءۇشىن كومەك كورسەتۋدى مىندەتتەيدى، ونىڭ وزىمەن بىرگە الىپ جۇرگەن مۇلكى (دارىگەر كۇسەپقاليەۆكە جانە ونىڭ بالاسى، ورىنبورداعى بوريسەگلەب كۋرسىندا وقۋشى عافار كۇسەپقاليەۆكە تيەسىلى ەكى ت ۇلىپ، ءبىر «تاتاركا» (بۇل دا كيىم بولسا كەرەك – ق.ق.)، قالالىق تون) رەكۆيزيتسياعا (تاركىلەۋگە، تارتىپ الۋعا) جاتپايدى.
قازاق اسكەري-توڭكەرىس كوميتەتىنىڭ ىشكى ىستەر كوميسسارى
دەنساۋلىق ساقتاۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى
جالپى كەڭسە مەڭگەرۋشىسى
كوشىرمە دۇرىس:
جىمپيتى ۋيك جاۋاپتى
حاتشىسى (قول قويعان)
* * *
كسسر
جىمپيتى ۋەزدىك اشتىق كوميتەتى
21 ماۋسىم 1922 جىل
№1597
ماندات
وسىنى كورسەتۋشى دارىگەر كۇسەپقاليەۆ اشىققاندارعا ارنالعان تايپاق اسحاناسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، سول جونىندە كۋالاندىرىپ،
اشىققاندارعا كومەك كوميتەتىنىڭ توراعاسى (قول قويعان)
حاتشى (قول قويعان)
كوشىرمە دۇرىس:
جىمپيتى ۋيك جاۋاپتى
حاتشىسى (قول قويعان)
* * *
رەسەي قىزىل كرەست قوعامى ورتالىق كوميتەتى
وكرۋگتىك وكىل
13 اقپان، 1924 جىل
№167
ورىنبور قالاسى
كۋالىك
وسى كۋالىكتى كورسەتۋشى كۇسەپقاليەۆ داۋلەتشاھ ءجۇسىپ ۇلى قىرعىز (قازاق) رەسپۋبليكاسى ەۆروپالىق قىزىل كرەست قوعامى ورتالىق كوميتەتى وكرۋگتىك وكىلەتتى باسقارماسىنىڭ №10 دارىگەرلىك-سانيتارلىق وتريادىنىڭ ءبولىم باستىعى.
دارىگەر كۇسەپقاليەۆكە قىزىل كرەست بولىمشەسىنىڭ باستىعى رەتىندە ورال گۋبەرناسى مەن جىمپيتى قالاسىندا تۇرعىندارعا قىزىل كرەست قۇزىرىنا كىرەتىن، جەرگىلىكتى جاعدايدا جاساۋعا بولاتىن جالپى جوباداعى مەديكا-سانيتارلىق قىزمەت ۇيىمداستىرۋ تاپسىرىلعان.
وعان رەسەي قىزىل كرەست قوعامىنىڭ پايداسى ءۇشىن حالىقتان اقشالاي جانە ماتەريالدىق كومەك جيناۋ جانە ونى وكرۋگتىك قىزىل كرەست كوميتەتىنىڭ نۇسقاۋى بويىنشا جۇمساۋ-تاراتۋ تاپسىرىلعان.
بارلىق كەڭەستىك مەكەمەلەر جانە جەكە تۇلعالار دارىگەر كۇسەپقاليەۆكە جان-جاقتى كومەكتەسۋى، تولىق قولداۋى ءتيىس.
وسى كۋالىك ەرەكشە وكىم شىققانعا دەيىن كۇشىندە.
كسسر بويىنشا وكرۋگتىك توتەنشە وكىل شومبالوۆ
(قولى قويىلعان)
الماتى ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى حۋسيم (قولى قويىلعان)
ءىس جۇرگىزۋشى ەرمولاەۆ.
كوشىرمە دۇرىس:
جىمپيتى ۋيك جاۋاپتى
حاتشىسى (قول قويعان)
* * *
كسسر،
ورال گۋبەرناسى جىمپيتى ۋەزى
دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ ينسپەكتورى
14.02.1925
№79
كۋالىك
وسى كۋالىك دارىگەر داۋلەتشاھ كۇسەپقاليەۆتىڭ ورال گۋبەرناسى اۋماعىندا شىققان وبا وشاقتارىندا قانشا كۇن بولعاندىعى جونىندە بەرىلدى:
1. ءىلبىشىن ۋەزىندەگى «يلتوك» وبا وشاعىندا 1909 جىلى 25 شىلدەدەن 21 تامىزعا دەيىن;
2. جىمپيتىنىڭ №5 اۋىلىنداعى قۇتتىعارا، قوعاساي بولىستارىندا جانە ولەڭتى بولىسىنىڭ №8 اۋىلىنداعى حانكول دەگەن جەردەگى وبا وشاقتارىندا 1909 جىلعى 4 جەلتوقساننان 31 جەلتوقسانعا دەيىن;
3. جىمپيتى بازارىنداعى وبا وشاعىندا 1910 جىلعى 14 تامىزدان 22 تامىزعا دەيىن;
4. ولەڭتى بولىسىنىڭ №9 شارمان اۋىلىندا بولعان وبا وشاعىندا 1911 جىل-
دىڭ 5 تامىزىنان 24 تامىزىنا دەيىن;
5. ورال ۋەزى شىدەرتى بولىسىنىڭ №5 اقمولاساي اۋىلىنداعى وبا وشاعىندا 1911 جىلعى 3 قىركۇيەكتەن 20 قازانعا دەيىن;
6. ءىلبىشىن ۋەزى ولەڭتى بولىسىنىڭ №1 قاراسۋ اۋىلىنداعى وبا وشاعىندا 1912 جىلعى 7 كوكەكتەن 9 مامىرعا دەيىن;
7. ورال ۋەزى جىمپيتى بولىسى №3 اندىشقۇدىق اۋىلىنداعى وبا وشاعىندا 1912 جىلعى 22 مامىردان 4 ماۋسىمعا دەيىن;
8. ورال ۋەزى شىدەرتى بولىسى №2 اقشاتتاۋ، جيرەن اۋىلىنداعى وبا وشاعىندا 1912 جىلعى 6 ماۋسىمنان 21 ماۋسىمعا دەيىن;
9. ورال ۋەزى جىمپيتى بولىسى №6 باتپاقكول اۋىلىنداعى وبا وشاعىندا 1912 جىلعى 7 قىركۇيەكتەن 17 قىركۇيەككە دەيىن;
10. جاقسىباي بولىسىنداعى №14 الاباسكول اۋىلىنداعى وبا وشاعىندا 1913 جىلعى 9 قاراشادان 20 جەلتوقسانعا دەيىن;
11. يندەر بولىسى №10 ەسكىمەشىت اۋىلىنداعى وبا وشاعىندا 1915 جىلعى 22 قىركۇيەكتەن 9 قاراشاعا دەيىن;
12. يندەر بولىسى №12 اقمولا اۋىلىنداعى وبا وشاعىندا 1915 جىلعى 13 قاراشادان 5 جەلتوقسانعا دەيىن;
13. گۋرەۆ ۋەزى ەسپول بولىسىنداعى №10 اۋىلىنداعى وبا ەپيدەمياسى كەزىندە 1916 جىلى 12 جەلتوقساننان باستاپ 7 كۇن قورشاۋ ىشىندە، 4 كۇن قورشاۋ سىرتىندا;
جالپى ءبولىم مەڭگەرۋشىسى
ءىزباسوۆ پەن دەنساۋلىق ساقتاۋ
ينسپەكتورى ءابيتوۆ قول قويعان.
* * *
جىمپيتى ۋەزىنىڭ اكىمشىلىك ءبولىمى
تايپاق بولىستىق اعا ساقشىسى
1927 جىل، 10 قازان
№191
ۋەزدىك اكىمشىلىك ءبولىمىنىڭ تايپاق بولىستىق اعا ساقشىسىنان بەرىلدى وسى كۋالىك قاعاز تايپاق بولىستىق اۋرۋقاناسىنىڭ باستىعى جولداس داۋلەتشاھ كۇسەپقالي ۇلىنا انىق ءۇشىن، ول ازامات داۋلەتشاھ كۇسەپقالي ۇلى وتكەن كەڭەس سايلاۋىندا سايلاۋعا كەسەلدىك ەتىپ، اۋىل، بولىستار، اۋىلداعى بولعان اڭگىمەگە كىرىسكەن جوق. ءوزىنىڭ مىندەتتى قىزمەتى اۋىرعان ازاماتتارعا توقتاۋسىز قارايدى. قالسىز، كەلە الماعان ناۋقاستار بولسا، بارىپ تا قاراپ تۇرادى. جامان مىنەز-ق ۇلىقتان تىس. ەش تە ءبىر اۋىلدا بولعان اڭگىمەگە قاتىسى جوق.
انىق ءۇشىن بەرىلدى، قولىمدى قويىپ، كۋالاندىرامىن.
تايپاق بولىستىق
اعا ساقشىسى قول قويعان.
* * *
الايدا ارحيۆ قۇجاتتارىنان جوعارىداعى ارىز دا، قوسىمشا كۋالىكتەر دە ىسكە اسپاعانىن كورەمىز. «تايپاق اۋدانىنداعى ادام دوقتىرى داۋلەتشاھ كۇسەپقالي ۇلى تۋرالى» دەگەن قۇجاتقا نازار اۋدارايىق:
«داۋلەتشاھ كۇسەپقالي ۇلى 1900 جىلى ماسكەۋ ۋنيۆەرسيتەتىن ءبىتىرىپ، 1903 جىلعا دەيىن دوعدىرلىعىندا بولادى. 1903-1911 جىلعا دەيىن ۇدايى كرەستيانسكي ناشالنىك بولىپ، 8 جىل بۇل ىستە تىلەگىن كورسەتىپ، پاتشا زامانىندا قىزمەت قىلادى. وسى سوڭعى جىلدار ورنىنان قالىپ، دوقتىرلىق قىزمەتىنە كىرىسەدى. ءالى دە سول قىزمەتتە.
كۇسەپقالي ۇلى ... تورە ناسىلىنەن، بۇرىن دا (پاتشا زامانىندا) كرەستيانسكي ناشالنىك ياكي باسقا قىزمەتتە تۇرعاندا بايلىقپەن، كىسى كۇشىمەن پايدالانىپ جۇرگەن، قازىر دە كۇيلى، كىسى كۇشىمەن پايدالانۋى دۇرىس. كرەستياندىقتان تۇسكەننەن كەيىن توڭكەرىستەن بۇرىن دا، قازىر دە تار عانا ماماندىعىمەن كاسىپ ەتىپ، قوعام قىزمەتىنە بەلسەندىگى كورىنبەگەن.
زەمستۆا مەن الاشوردادا بەلسەندىلىكپەن قىزمەت ەتىپ، ەڭبەكشىلەر تابىنا قيعاش باعىتپەن جۇرگەندىگى كورىنىپ، تايپاق بولاتكومى (بولىستىق اتقارۋ كوميتەتى – ق.ق.) مەن جىمپيتى ۋاتكومى (ۋەزدىك اتقارۋ كوميتەتى – ق.ق.) كەڭەس وكىمەتى زامانىندا بەس جىلدان ارتىق قىزمەت ەتىپ ەدى دەيدى. بىراق (بىرەسە) ونىڭ كىسى كۇشىن پايدالانۋى، ەسكى تورە، قازاق ەلىنە تىزەسى باتقانى جانە تار ماماندىعىمەن عانا ءىس قىلعان جاعدايىنان اۋلاق بولىپ وتىر.
وسى جوعارىداعىلاردى ەسكەرىپ، داۋلەتشاھ كۇسەپقالي ۇلىنىڭ سايلاۋ، سايلانۋ ەركىنەن ايىرۋدى دۇرىس دەپ تاۋىپ، بۇرىنعى قاۋلىنى كۇشىندە قالدىرۋعا، نەگىزگى زاڭعا 69 ستاتيا جانە قازاقستان ورتالىق ...نىڭ سايلاۋ تۋرالى نۇسقاۋلىعىنىڭ 14-ءشى ستاتياسىنىڭ 5 جانە 11 تارماقتارىمەن داۋسى الىنۋى ءتيىس دەپ تابام.
21.09.1928.
نۇسقاۋشى (قولى قويىلعان)»
* * *
بۇل تاريحتىڭ سوڭى ايگىلى: 1928 جىلى داۋلەتشەنىڭ مال-مۇلكى كامپەسكەلەنىپ، ءوزى ءۇي-ىشىمەن جەتىسۋ ولكەسىنە جەر اۋدارىلۋمەن جالعاستى. باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ مەملەكەتتىك ارحيۆىندەگى تاركىلەۋ تۋرالى قۇجاتتارعا كوز سالايىق. ءىرى بايلار مەن سەنىمسىز ەلەمەنتتەر قاتارىندا تىزىمگە ىلىنگەن داۋلەتشە تۋرالى بىلاي دەلىنگەن:
«13. داۋلەتشە كۇسەپقاليەۆ – 58 جاستا. تورە تۇقىمى. ورال وكرۋگى، تايپاق اۋدانى 2 اۋىلدا تۇرادى. تاركىلەۋ تىزىمىنە كىرگەن. ساۋاتتى. پاتشا تۇسىندا ءتۇرلى شەنەۋنىكتىك قىزمەت اتقارعان. وتىرىقشى شارۋاشىلىق جۇرگىزگەن. 150 ءىرى قارا مالى بار. وزگە مالىن جاسىرىپ ۇلگەرگەن. الاش وكىلى دوسمۇحامەدوۆتىڭ قول استىندا قىزمەت ەتكەن. ۇستەم تاپ وكىلى رەتىندە داۋىس بەرۋ قۇقىنان ايىرىلعان...».
ارحيۆ قۇجاتتارىنان كەيىپكەرىمىزدىڭ 7 ادامنان تۇراتىن وتباسىمەن الماتى قالاسىنا جەتكەنىن كورەمىز. داۋلەتشە ول جەردە كۇيەۋبالاسى، رەسپۋبليكالىق ۆەنەرولوگيالىق ديسپانسەر مەڭگەرۋشىسى احمەت مامىت ۇلىنىڭ قامقورلىعىمەن 1929-1934 جىلدارى وسى ديسپانسەردە دارىگەر بولىپ قىزمەت ەتەدى. بىراق ستاليندىك قۋعىن-سۇرگىن باستالعان كەزدە ءبىر جەردە كوپ تۇراقتاماي، الماتى وبلىسى قاسكەلەڭ اۋداندىق اۋرۋحاناسىندا، وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنداعى كەلەس اۋداندىق اۋرۋحاناسىندا، كەيىننەن سەمەي وبلىسىنىڭ اباي اۋداندىق اۋرۋحاناسىندا باس دارىگەر بولىپ قىزمەت اتقارادى. وسى قىزمەتتە ءجۇرىپ جۇقتىرعان اۋرۋدان قايتىس بولعان داۋلەتشەنىڭ سۇيەگى سەمەي جەرىندە قالعان كورىنەدى...
باتىس قازاقستان وبلىسى
بيىل ەسىرتكىگە قاتىسى بار 1 400 قۇقىق بۇزۋشى ۇستالدى
قوعام • كەشە
كولىك كوميتەتىنىڭ توراعاسى قىزمەتىنەن بوساتىلدى
قازاقستان • كەشە
وڭتۇستىك كورەيا ەلشىسى قوستانايعا جۇمىس ساپارىمەن كەلدى
ەكونوميكا • كەشە
پەتروپاۆلدا جاس جىگىتتى كاماز قاعىپ كەتتى
ايماقتار • كەشە
اقمولا وبلىسىن دامىتۋعا 118 ملرد تەڭگە قاراستىرىلعان
ۇكىمەت • كەشە
تۇلكىباس اۋدانى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ۇستالدى
ANTIKOR • كەشە
ەرلان قارين سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ جۇرتشىلىعىمەن كەزدەستى
ايماقتار • كەشە
تارازدا 84 ۇيىرمەسى بار وقۋشىلار سارايى اشىلدى
ايماقتار • كەشە
بالالاردىڭ ساۋىقتىرۋ ءىس-شارالارىنا 26،1 ملرد تەڭگەگە شارت جاسالدى
مەديتسينا • كەشە
بىرقاتار وڭىردە اۋا رايىنا بايلانىستى ەسكەرتۋ جاريالاندى
اۋا رايى • كەشە
پرەزيدەنت جوعارى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كەڭەستىڭ وتىرىسىنا قاتىستى
پرەزيدەنت • كەشە
قازاقستان-ارمەنيا ۇكىمەتارالىق كوميسسياسىنىڭ وتىرىسى وتەدى
قازاقستان • كەشە
الماتىدا «ءال-فارابي - يقبال» حالىقارالىق فورۋمى ءوتتى
رۋحانيات • كەشە
پرەزيدەنت مادەنيەت قايراتكەرى ايتجان توقتاعانعا العىس حات جولدادى
پرەزيدەنت • كەشە
ەلوردادا ۆەلوسيپەدشىلەر شەرۋى وتەدى
ەلوردا • كەشە
232 ماڭعىستاۋلىق كولىك جۇرگىزۋشى كۋالىگىنەن ايىرىلدى
ايماقتار • كەشە
قارجى • كەشە
قاسىم-جومارت توقاەۆ پولشا پرەزيدەنتىمەن سويلەستى
پرەزيدەنت • كەشە
دەمالىس كۇندەرى 33 گرادۋسقا دەيىن ىستىق بولادى
اۋا رايى • كەشە
ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • كەشە
اقتوبە وبلىسىندا جول اپاتىنان ەكى ادام قازا تاپتى
وقيعا • كەشە
رەفەرەندۋمعا لاتۆيالىق باقىلاۋشىلار كەلەدى
رەفەرەندۋم-2022 • كەشە
اۋىر اتلەتيكادان قازاقستان چەمپيوناتى باستالدى
سپورت • كەشە
ەلدەگى قىلمىس جاساعانداردىڭ 80 پايىزى جۇمىسسىزدار
قازاقستان • كەشە
قازاقستاندا ەلەكتروندى تەمەكىگە تىيىم سالىنۋى مۇمكىن
قوعام • كەشە
ارمەنيا العاشقى عارىش سپۋتنيگىن ۇشىردى
الەم • كەشە
شاردارادا بالىق اۋلاۋدان رەسپۋبليكالىق جارىس ءوتتى
ايماقتار • كەشە
دوسىن پىشاقتاعان قىلمىسكەرگە سوت ۇكىمى شىقتى
ايماقتار • كەشە
مۇناي تيەلگەن 17 ۆاگون وزەنگە قۇلادى
الەم • كەشە
ساياجايدان ەسىرتكى زەرتحاناسى تابىلدى
ايماقتار • كەشە
ۇقساس جاڭالىقتار