ينۆەستيتسيا • 26 مامىر، 2023

ەكونوميكامىزداعى قىتاي ينۆەستيتسياسىنىڭ ۇلەسى

147 رەت كورسەتىلدى

اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ەربول قاراشوكەەۆ قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنا جاساعان ساپارى اياسىندا شىڭجاڭنىڭ بىرقاتار اۆتونوميالىق اۋداندارىنىڭ (بورو-تالا-موڭعول او، ىلە قازاق او التاي قالاسى مەن شاۋەشەك قالاسى) باسشىلىعىمەن، سونداي-اق شۇاا وندىرىستىك-قۇرىلىس كورپۋسىنىڭ وكىلدەرىمەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزگەن ەدى. ساپار بارىسىندا ءمالىم بولعانداي، قىتاي تاراپىنان ءبىزدىڭ ەت، ءداندى جانە مايلى داقىلدار، جەمشوپ يمپورتىنا قىزىعۋشىلىق جوعارى ەكەن. ءوز كەزەگىندە مينيستر قازاقستاننىڭ ساپالى جەمىس-كوكونىس ونىمدەرىن ساتىپ الۋعا مۇددەلى ەكەنىن ايتتى.

«قازاقستان اگرارلىق سەكتورعا ينۆەستيتسيا سالۋ ءۇشىن كەڭ مۇم­كىن­دىك­تەر ۇسىنادى. اگروونەركاسىپ كە­­شەنىندە ينۆەستيتسيالىق جوبا­لار­دى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن مەم­لە­كەت­­تىك قولداۋ ءىس-شارالارى، ونىڭ ىشىن­دە سالالىق جەڭىلدىكتەر مەن سالىقتىق پرەفەرەنتسيالار كوزدەلگەن. ينۆەستورلار ءىرى جو­­با­­لاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ۇكى­­مەتپەن تىكەلەي ينۆەستيتسيا­لىق كەلىسىم جاساي الادى. بۇل سا­لىق­تىڭ نەگىزگى تۇرلەرى بويىن­شا ەرەكشە شارتتار الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، دەپ اتاپ ءوتتى مينيستر.

ونىڭ ايتۋىنشا، قازاقستان تاراپى اۋىل شارۋا­شىلىعى ونىم­دەرىن قاي­تا وڭ­دەۋ­ سالا­سىنداعى­ جوبالاردى دامى­تۋ­عا مۇددەلى. قازىر ەلىمىزدە قايتا وڭدەۋ كا­سىپ­ورىندارى ءۇشىن سۋب­سي­ديالاۋدىڭ ءتۇرلى باعىتتارى بار. مەم­لەكەت جۇمىس ىستەپ تۇرعان زاۋىتتاردى جاڭعىرتۋعا جانە جاڭا زاۋىتتار سالۋعا جۇمسالاتىن شىعىس­تار­دىڭ ءبىر بولىگىن وتەيدى، اينالىم قاراجاتىنا بەرىلەتىن نەسيەلەر بويىنشا سىياقى مول­شەر­لەمەلەرىن سۋبسيديا­لايدى، سونداي-اق شيكىزاتتى قايتا وڭ­دەۋگە تاپسىرعان كەزدە فەر­مەر­­لەر­دىڭ شىعىندارىنىڭ ءبىر بولىگىن وتەپ بەرەدى.

«تۇقىم شارۋاشىلىعى، وسىم­دىك شارۋاشىلىعى جانە ازىق-ت ۇلىك ءوندىرىسى سالاسىنداعى قىتايلىق كاسىپكەرلەردى قازاق­ستانعا شاقىرامىز. ءبىز ىنتى­ماق­تاس­تىق پەن بىرلەسكەن جوبالاردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن اشىقپىز. اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى ءوز تاراپىنان ينۆەستورلار ءۇشىن بارلىق قاجەتتى جاعدايلاردى ۇسى­نۋعا جانە جان-جاقتى قولداۋ كور­سەتۋگە دايىن»، دەدى مينيستر.

ال سالا باسشىسى قحر شۇاا قكپ پارتكومىنىڭ حاتشىسى ما سينجۋيمەن كەز­دەسۋىندە قازاقستان مەن شىڭ­جاڭ-ۇيعىر اۆتونوميالىق اۋدانى اراسىنداعى اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمىنىڭ تاۋار اينالىمىن جىلىنا 1 ملرد دوللارعا جەتكىزۋگە ۋاعدالاسقان ەدى.

ايتا كەتەيىك، قازاقستاننىڭ قىتايمەن ساۋدا-ساتتىعىنىڭ 40%-دان استامى شىڭجاڭعا تيەسىلى، 2022 جىلدىڭ قورى­تىن­دىسى بو­يىنشا كورسەت­كىش 382 ملن دوللاردى قۇرادى. ەربول قاراشوكەەۆ ەلىمىزدىڭ اۋىل شار­ۋا­شىلىعى سالاسىنداعى ەكى­جاقتى ىنتىماق­تاس­تىقتى كە­ڭەي­­تۋگە جانە اۋىل شارۋا­شى­لى­عى ونىمدەرىن ءوزارا جەتكىزۋدى ۇل­عايتۋعا كوپ ءمان بەرە­تىنىن اتاپ ءوتتى. قازىر قىتايدا ور­گا­ني­­كالىق جانە ەكولوگيالىق تازا اۋىلشارۋاشىلىق ونىمدەرىن تۇتىنۋعا سۇرانىس ارتىپ كەلەدى.

اتاپ ايتقاندا، قازاقستان مۇز­داتىلعان ەت جەتكىزۋدى قايتا باس­تاۋ­عا، سالقىنداتىلعان ەت جانە بالىق ونىمدەرىن، قۇس ەتى مەن قو­سال­قى ونىمدەردى، شوشقا ەتى، جۇ­مىرتقا، جىلقى ەتى جانە باسقا دا تاۋار تۇرلەرىن ەكسپورتتاۋدى باس­تاۋعا دايىن.

الايدا ەكسپورتتىق الەۋەتكە قىتاي تاراپىنان ۋاقىتشا ەن­گىزىل­گەن ۆەتەرينارلىق شەكتەۋلەر كەدەرگى كەلتىرىپ تۇر. بۇل رەتتە قازاقستاندا جۇقپالى اۋرۋلار بويىنشا سالاۋاتتىلىقتى قولداۋ ءۇشىن بارلىق قاجەتتى رەسۋرستار بار، ولار دۇنيەجۇزىلىك جانۋار­­لار دەنساۋلىعى ۇيىمىنىڭ سا­راپ­تامالىق ميسسياسىمەن بەل­­گىلەنگەن.

«جانۋارلاردىڭ اۋرۋلارىن ەكى­جاقتى شەكتەۋ تاجىريبەسى ۇزاق جىلدارعا جالعاساتىن ساۋ­­دا كە­دەرگىلەرىنە اكەلىپ سو­عا­دى. مەنىڭ ويىمشا، ءتيىمسىز ساۋدا تاسىلدەرىن قايتا قارايتىن جانە بۇكىل اۋماقتان ەكسپورتتى شەكتەمەي، ءبىزدىڭ ەلدەرى­مىز­دى ايماقتاندىرۋدى تانۋعا كوشەتىن ۋاقىتى كەلدى. سونداي-اق ۆەتەري­نارلىق جانە فيتو­سا­ني­تارلىق تالاپتاردى كەلىسۋ مەر­زىمدەرىن قىسقارتۋ قاجەت»، دەدى مينيستر.

سونىمەن قاتار قىتاي نارى­عى ءبىزدىڭ استىق ەكسپورتى ءۇشىن ۇلكەن قىزىعۋشىلىق تۋدىرىپ وتىر. بۇگىنگى تاڭدا جىل سايىنعى جەتكىزىلىم كولەمىن 1 ملن تونناعا دەيىن جانە ودان دا كوپ ۇلعايتۋعا مۇمكىندىك بار. شۇاا-عا جەت­كىزىلەتىن ونىمدەردىڭ تىزىمىنە بۇر­شاق داقىلدارى، سونداي-اق مايلى داقىلداردىڭ كۇنجاراسى قو­سىلۋى مۇمكىن، بۇل ءوز كەزەگىندە ەلدە­رىمىزدىڭ اراسىنداعى تا­ۋار اينالىمى كولەمىنىڭ ەداۋىر ۇلعايۋىنا ىقپال ەتپەك.

 

ۇقساس جاڭالىقتار