ەكىباستۇز ەلەڭ-الاڭى باسىلدى

ۇكىمەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى – ساۋدا جانە ينتەگراتسيا ءمينيسترى سەرىك جۇمانعارين مەن توتەنشە جاعدايلار ءمينيسترى يۋري يلين، ەنەرگەتيكا ۆيتسە-ءمينيسترى جاندوس نۇرماعانبەتوۆ كەنشىلەر شاھارىنداعى جاعدايمەن تانىسىپ، احۋالدى باعالاۋ ءۇشىن سەيسەنبى كۇنى كەشكىلىك ەكىباس­تۇز­عا جەتتى. ۇكىمەت مۇشە­لەرى جانە پاۆلودار وبلىسى اكى­مىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى ابىل­قايىر سقاقوۆ «ورتالىق-ازيا ەلەكتروەنەرگەتيكالىق كور­پوراتسياسى» اق اكتسيونەرلەرى، «ەكىباستۇز جىلۋ-ەنەرگو» جشس قۇرىلتايشىلارىنىڭ قاتى­سۋى­مەن جەدەل شتابتىڭ وتىرىسىن وتكىزىپ، تۇندە جوندەۋ ءجۇرىپ جاتقان ۋچاسكەلەردى ارالادى. ايازدا توڭىپ وتىرعان تۇرعىنداردىڭ جاعدايىمەن تانىسىپ، ارىز-شاعىمدارىن تىڭدادى. سەرىك ماقاش ۇلى حالىقتى سابىر­لىققا شاقىرىپ، كەشە، ياعني 30 قاراشا كۇنى كەشكىلىك اجى­راتىلعان ۇيلەردىڭ بارلىعى تولى­عىمەن جىلۋ جەلىسىنە قوسى­لا­تىنىن جەتكىزدى.

30 قاراشا كۇنى ساعات 8.00-دە ەكىباستۇزداعى توتەنشە جاع­دايدى جويۋ جونىندەگى جەدەل شتاب­تىڭ وتىرىسىندا قالانىڭ جىلۋ جەلىلەرىندەگى جاعداي مەن تەمپەراتۋرالىق رەجىمدى قالپىنا كەلتىرۋ بويىنشا قابىلدانىپ جاتقان شارالار تالقىلاندى. جىلۋ ماگيسترالىندەگى جارىلعان ەكى نەگىزگى جەردى قالپىنا كەلتىرۋ جانە ءماشھۇر ءجۇسىپ كوشەسىندەگى 17 كوپپاتەرلى ءۇيدى جىلىتۋ جۇيەلەرىنە قوسۋ جوسپارلانىپ وتىرعانى ايتىلدى. ساعات 9.00-دەن قالانىڭ الەۋمەتتىك نىساندارى تەكسەرىلە باستادى. ۇكىمەت پەن جەدەل شتاب مۇشەلەرى ەكىباستۇز قالالىق اۋرۋحاناسىندا، ونىڭ قابىلداۋ بولىمىندە، پەرزەنتحانادا بولدى. مەديتسينالىق مەكەمەلەردەگى تەمپەراتۋرا 24 گرادۋس جىلىلىقتى كورسەتتى.

ال كۇندىزگى ساعات ون بىرلەر شاما­سىندا پاۆلودار وبلىسى اكى­مى­نىڭ مىندەتىن اتقارۋشى ابىل­قايىر سقاقوۆ جۋرناليستەر الدى­نا شىعىپ، بۇگىن كەشكە دەيىن جاع­داي تولىق تۇراقتالاتىنىنا سەن­دىردى.

– بۇعان دەيىن ەكىباستۇز جىلۋ-ەنەرگو ورتالىعى نورمادان تىس كوپ سۋ جوعالتىپ جاتقانىن ايتقان بولاتىنبىز. ءماشھۇر ءجۇسىپ كوشەسىندەگى 17 ءۇي سول ءۇشىن جەلىدەن اجىراتىلعان-دى. ءبىز بۇل ماگيسترالداعى قۇبىرلاردان ەكى ساڭىلاۋدى تاپتىق. سۋ سول جەردەن كەتىپ جاتىر. ونى بىر­دەن اڭعارماعانىمىز، ىستىق سۋ جەر­دىڭ بەتىنە شىقپاعان. قازىر ول جەردە اپات سالدارىن جويۋ بو­يىنشا جۇمىستار قىزۋ جۇرگىزى­لۋدە. ساعات 15.00-گە دەيىن جۇمىس­تار اياقتالىپ، كەشكە دەيىن جىلۋ­سىز تۇرعان ۇيلەر جۇيەگە قوسى­لادى. ەندى جۇيە مەن جىلۋ ورتا­­لى­عىنىڭ جۇمىسىن ۇيلەستىرۋ عانا تۇر. كەشكە دەيىن بارلىق ماسە­لە شەشىلۋگە ءتيىس، – دەدى وبلىس اكىمى.

سەرىك جۇمانعارين ەكىباستۇز قالاسىنىڭ احۋالى جونىندە وقي­عا ورنىنان بەينەكونفەرەنتسيا وتكىزدى.

– اپات سالدارىنان العاشقى كۇندەرى شاھار بويىنشا جالپى سانى 149 كوپپاتەرلى جانە 114 جەر ءۇي، 15 الەۋمەتتىك نىسان اجىراتىلعانى بەلگىلى. قا­زىر قالىپ تۇرعانى – 17 ءۇي. بۇگىن تاڭەرتەڭ شاھاردا جاعداي تۇراقتالعانىن كورىپ وتىرمىز. قازىرگى ۋاقىتتا بارلىق جۇمىس ءماشھۇر ءجۇسىپ كوشەسىندە ءجۇرىپ جاتىر، ول ءۇشىن 39 بريگادا، ونىڭ ىشىندە 214 ادام باسقا قالالاردان دا جينالدى. كەشە تۇندە پاتەر يەلەرى ءوز كۇشتەرىمەن قۇبىرلاردى ءجىبىتىپ، جوندەۋشىلەرگە كومەك­تەسىپ جاتقانىن كوردىم. جىلۋدان اجىراتىلعان ۇيلەر مەن بىرقاتار الەۋمەتتىك نىساندى ارالادىق. 1 مىڭنان استام ازاماتتان شاعىم تۇسكەن ەكەن. جىلۋمەن قامتۋشى كومپانيا بارلىق شىعىندى ءوز ەسەبىنەن وتەيدى، وعان كۇماندارىڭىز بول­ماسىن. قازىرگە دەيىن پاتەر ىشىن­دەگى جىلۋ رادياتورلارىن اۋىستى­رۋ بويىنشا 7 شاعىم ءتۇسىپ وتىر. اپاتتى اۋىزدىقتاۋ جۇمىستا­رىنىڭ 99 پايىزى اياقتالدى. پاتەر يەلەرىنە 5 مىڭ­نان استام جىلىتقىش تاراتىلعان ەكەن. ولاردى قايتارىپ بەرۋدىڭ قاجەتى جوق، – دەدى سەرىك جۇمانعارين.

سەرىك ماقاش ۇلى مۇنداي اپاتتىق جاعداي پاۆلودار وبلىسىندا عانا ەمەس، بۇعان دەيىن پەتروپاۆل قالاسى مەن شىعىس قازاقستاندا تىركەلگەنىن، تۇپتەپ كەلگەندە ەلىمىزدەگى جىلۋ بەرۋ كاسىپورىندارىنىڭ بار­لى­عىندا جابدىقتارىنىڭ توزۋ كور­سەتكىشى بايقالعانىن اتاپ ءوتتى. پرەزيدەنتتىڭ تاپسىر­ما­سى بويىنشا جىلۋ ەنەر­گياسىن وندىرۋشىلەردىڭ ينۆەستيتسيالىق باعدارلاماسى ازىرلەنەدى. وندا جاب­دىقتار مەن جەلىلەردى جاڭار­تۋعا جۇمسالاتىن شىعىننىڭ كەمى 20 پايىزىن كاسىپورىن كوتە­رۋگە ءتيىس دەگەن تالاپ ەنگى­زىلەدى. ينۆەستيتسيالىق باع­دارلاما تەك تاريف ەسەبىنەن قۇ­رالماۋى كەرەك، سەبەبى مونوپوليستەر تۇرعىنداردىڭ قالتا­سىنا سالماق سالاتىنى ءسوزسىز. بيۋدجەت قانداي كومەك كورسەتە الادى؟ وسى ماسەلەلەردىڭ بارلى­عى تارازىلانادى. ۇكىمەت بۇل باعدارلامانى بارىنشا جەدەل قابىلداۋعا مۇددەلى. ال ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى اتومدىق جانە ەنەرگەتيكالىق قاداعالاۋ مەن باقىلاۋ كوميتەتىنىڭ تورا­عاسى سۇڭعات ەسىمحانوۆ باس­تا­عان ماماندار جۇما كۇنىنە دەيىن ەكىباستۇز جىلۋ-ەنەرگو ورتا­لى­عىنداعى تەرگەۋدىڭ قورى­تىن­دىسىن شىعارۋى كەرەك.

«پاۆلودارەنەرگو» اق باس ديرەكتورىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى ۆاديم لەسين كۇننىڭ سۋىقتىعى 30 گرادۋسقا تومەندەگەندە جىلۋ مەكەمەسى جىلۋ تەمپەراتۋراسىن نورما بويىنشا 92 گرادۋستا ۇستاپ تۇرۋعا ءتيىس ەكەنىن، الايدا اپات كەزىندە بۇل كورسەتكىش «ەكىباستۇز جىلۋ-ەنەرگودا» 85-86 گرادۋس بولعانىن جەتكىزدى. وسىنىڭ سالدارىنان كوپتەگەن ۇيدە قىسىم تومەندەپ كەتكەنى بەلگىلى. اپات­تى جويۋ جۇمىستارىنا قا­تىس­قان قىزمەتكەرلەر مەن جۇ­مىس­كەرلەردىڭ ەڭبەگى ەلەۋسىز قال­ماي­دى. ال اپات كەزىندە جىلۋدان اجىراتىلعان جانە قالىپتى جىلۋ بولماعان پاتەرلەر بويىنشا جىلۋ اقىسى قايتا ەسەپتەلمەك.

قازىر مىڭداعان پاتەر ەلەكتر جىلىتقىشتار قوسىپ وتىر­عان­دىق­تان، وسى ايدىڭ ناتي­جەسىندە جارىق ءۇشىن تولەيتىن تولەم­اقىلارى ءوسىپ شىعا كەلەتىنى دە ايقىن. ابىلقايىر سقاقوۆ بۇل بويىنشا ماسەلە جەكە قارا­لاتىنىن ايتتى. اپات كۇندەرى قالا بويىنشا ەلەكتر قۋاتىن تۇتىنۋ بىردەن 20 مەگاۆاتقا وسكەن. «كەگوك» كومپانياسى بۇل بو­يىنشا قوسىمشا قۋاتتىلىقتار ءبولىپ، كەمشىلىك بايقالعان اۋدان­داردا جوندەۋ جۇمىستارىن جۇر­گىزدى. ەندى «ورتالىق-ازيا ەلەك­تروەنەرگەتيكالىق كورپو­را­تسيا­سى» اق ءساۋىر ايىنا دەيىن جىلۋ ورتالىعىنىڭ جۇمىسىنا تو­لىق جاۋاپتى بولادى. ودان سوڭ كاسىپورىننىڭ مەنشىك يەسى بو­يىنشا ماسەلەسى شەشىلۋى كەرەك.

قازىرگى جاعداي دۇرىستالعان سوڭ ەكىباستۇز حالقىن الداعى قىستان امان-ەسەن الىپ شىعۋ مىندەتى تۇر. ودان سوڭ مۇنداي اپاتتىڭ قايتالانباۋى ءۇشىن مەملەكەت تاراپىنان شەشىمدى تالاپتار مەن قادامدار قاجەت ەكەنى تۇسىنىكتى. ماماندار تىعىرىقتان شىعۋدىڭ ەكى جولىن ۇسىنىپ وتىر. ءبىرىنشىسى – «ورتالىق-ازيا ەلەكتروەنەرگەتيكالىق كورپوراتسياسى» ميللياردتاپ قاراجات ءبولىپ، ءوندىرىس تەحنو­لوگياسى مەن جەلىلەردى تولىق جا­ڭار­تۋى كەرەك. ەكىنشى جولى – مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارۋ. «پاۆ­لودارەنەرگو» اق كاسىپ­ورىننىڭ اكتيۆتەرىن بيىل شىلدە ايىندا نولگە باعالاپ، ونى تەگىن بەرە سالۋعا دايار ەكەنىن ايتقان. وسى اپتادا كورپوراتسيا باسشىسى الەكساندار كلەبانوۆ بۇل شە­شىمدى تاعى ءبىر مارتە راستادى. سا­راپشىلار ستانسا مەملەكەت بالان­سىنا بەرىلگەن كۇننىڭ وزىندە دە جاعداي بىردەن وڭالىپ كەتپەيدى، دەيدى. اياققا تۇرعىزۋ ءۇشىن كە­مىندە 3 جىل ۋاقىت كەرەك. ال جا­ڭارتۋعا جۇمسالاتىن قاراجاتتى ەكىباستۇز قالاسى تۇگىلى، وبلىستىق بيۋدجەت تە تاۋىپ بەرە المايدى.

پاۆلودار وبلىسى،

ەكىباستۇز قالاسى