ەسىرتكىگە قارسى اكتسيا

ءىس-شارانى ۇيىمداستىرۋعا استانا قالاسىنىڭ قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى، سالاماتتى ءومىر سالتىن قالىپ­تاس­تىرۋ ورتالىعى، جيتس ورتا­لىعى جانە №3 قالالىق ەمحا­نانىڭ «جاس تولقىن» جاستار دەنساۋلىق ورتالىعىنىڭ ماماندارى مۇرىندىق بولدى.

وسى كۇنى اكتسيا وتەتىن زالدىڭ ماڭىندا «دەنساۋلىق بۇرىشى» ۇيىمداستىرىلىپ، وندا ستۋدەنت­تەر مەن اكتسياعا كەلگەن قوناقتار ۋرولوگ، پسيحولوگ، گينەكولوگ دارى­گەرلەردەن كەڭەس الدى. سونداي-اق قانت ديابەتىنە، جقتب-عا (جۇقتىرىلعان قورعانىش تاپ­شى­لىعىنىڭ بەلگىسى) جەدەل تەست تاپسىرعان ستۋدەنتتەر دە از بول­مادى. جاستاردى سالامات­تى ءومىر سالتىن ۇستانۋعا شاقىر­­عان ءىس-شارادا ناشاقورلىق سالدا­رىمەن قاتار ەسىرتكى ساۋداسى­مەن اينالىسقاندارعا تاعايىن­دالاتىن قىلمىستىق جازا جونىن­دە جان-جاقتى ايتىلدى.

– بۇگىنگى اكتسيانىڭ ماقساتى جاستاردى سالاماتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋعا شاقىرۋ بولدى. نەگىزى وسىنداي ءىس-شارالار جەرگىلىكتى اكىمدىكتىڭ باستاماسىمەن جوس­پارلى تۇردە ۇيىمداستىرىلادى. بۇگىن جاستارعا ەسىرتكىنىڭ زيان ەكەنىن، ونى ساۋدالاعاندارعا زاڭ ۇكىمى قاتاڭ ەكەنىن بارىن­شا تۇسىندىردىك. قازىر جاستار ناشاقورلىقتىڭ قانداي قيىن­دىققا اپاراتىنىن الەۋمەتتىك جەلىدەن بىلەدى دەپ ويلايمىز. سول ءۇشىن دە جاستار ەسىرتكىدەن باس تارتۋى كەرەك. ويتكەنى سينتەتيكالىق ەسىرتكى تۇتىنعاندار ءوزىنىڭ زيان­دى زاتتىڭ جەتەگىنە قالاي ەر­گەنىن بىلمەي دە قالادى. ال زاڭ بويىنشا ەسىرتكى ساۋداسى­مەن اينالىسقاندار، ياعني ەسىرت­كى ساقتاپ، ساتقان نەمەسە جار­ناما­لاعاندار جازادان قۇ­تىل­مايدى. مىنە، وسىلايشا ءبىز جاستارعا ناشاقورلىقتان كەلە­تىن قاۋىپ-قاتەرلەردى بارىنشا تۇسىندىردىك دەپ ويلايمىز، – دەيدى استانا قالاسى پوليتسيا دەپارتامەنتى ەسىرتكى بيزنەسىنە قارسى ءىس-قيمىل باسقارماسىنىڭ ناشاقورلىقتىڭ الدىن الۋ، ۆەدومستۆوارالىق ۇيلەستىرۋ ءبولىمىنىڭ باسشىسى سەرگەي يلينوۆ.

ءىزىن الا جيتس ورتالىعىنىڭ مامانى اجار تۇرىموۆا ستۋدەنتتەرگە جيتس-ءتىڭ بەلگىلەرى جانە ساقتانۋ جولدارى تۋرالى ايتىپ بەردى. سپيكەر جيتس تۋرا­لى بىلمەيتىن جاستاردىڭ كوپ ەكەنىن ەسكە سالىپ، اۋرۋدىڭ وسى ءتۇرى ناشا­قورلارعا قان ارقىلى تاراۋ قاۋپى بار ەكەنىن ءتۇسىندىردى. وسى تۇستا استانا قالاسى بويىنشا سالاماتتى ءومىر سالتىن قالىپ­تاستىرۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى قانات حامزين جاستار اراسىندا ناشاقورلىقتىڭ الدىن الۋ جۇمىستارى وزەكتى ەكەنىن ەسكەرتتى.

– 26 ماۋسىم ەسىرتكى مەن ناشاقورلىقتىڭ زاڭسىز اينالىمىنا قارسى حالىقارالىق كۇن دەپ بەلگىلەنگەن. بىراق ءبىز مۇنداي اكتسيالاردى ءبىر كۇنگە تەلىپ قويماي، جىلىنا بىرنەشە رەت ۇيىمداستىرامىز. قازىر ەسىرت­كى قولداناتىنداردى بىلاي قويعاندا، جاستار اراسىندا ەسىرتكى ساۋداسىمەن اينالىساتىندار كوبەيىپ بارادى. زاڭسىز ارەكەتكە باتىلى جەتكەندەرگە جازا قاتاڭ. جاستار سونى ۇعىن­سا ەكەن دەيمىز. ستۋدەنتتەر ەسىرتكى­نىڭ زيانى جانە قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىك تۋرالى اقپاراتتى مامانداردىڭ وزىنەن ەستىگەن سوڭ، تۇيسىگىنە جەتەدى دەپ ويلايمىز. ءبىزدىڭ ورتالىق بالاباقشادان باس­تاپ، مەكتەپ، كوللەدج، جوعا­رى وقۋ ورىندارىندا ءجيى كەزدەسە­تىن اۋرۋلاردىڭ الدىن الۋ شارالارىن وتكىزەدى. مىسالى، دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك، جاستار، ءتىپتى وقۋشىلار اراسىندا ەلەكتروندى تەمەكى تۇتىناتىندار كوبەيگەن. ەندى وسىعان اتا-انا نەمەسە مەكتەپ جاۋاپتى دەپ شەكتەل­مەي، قوعام بولىپ ىقپال ەتۋىمىز كەرەك دەپ ويلايمىن، – دەيدى ول.

ءىس-شارادا قۇقىق قورعاۋ جانە مەديتسينا سالاسىنىڭ ماماندارى ستۋدەنتتەرمەن ەركىن پىكىر الماسىپ، سۇراقتارىنا جاۋاپ بەردى.