ۇلت ساۋلىعى – ورنىقتى دامۋدىڭ نەگىزى

پرەزيدەنت بولاشاققا باعىتتالعان بايىپتى باعدارلار مەن مىندەتتەردى سارالاۋ بارىسىندا دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنا دا ايرىقشا نازار اۋدارۋ قاجەتتىگىن باسا ايتتى. ەلىمىزدىڭ باستى قۇندىلىعى – ادام. بۇل – ايقىن نارسە. سوندىقتان ۇلتتىق بايلىقتى تەڭ ءبولۋ جانە بارشاعا بىردەي مۇمكىندىك بەرۋ – رەفورمانىڭ باستى ماقساتى.

ۇلت ساۋلىعى جاقسى بولسا عانا، قوعام ورنىقتى داميدى. دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا ءبىراز رەفورما جۇرگىزىلدى. دەگەنمەن ونىڭ جاعدايى ءالى دە ءماز ەمەس. ارينە، جىلدار بويى قوردالانعان تۇيتكىلدەر ءبىر مەزەتتە شەشىلمەيدى. سوندىقتان اسا ماڭىزدى ماسەلەلەردى رەتكە كەلتىرۋگە باسا ءمان بەرگەن ءجون. سونىڭ ءبىرى – قارجىلاندىرۋ جۇيەسى. وسى سالاعا قارجىنىڭ جەتكىلىكتى بولىن­بەۋى قالىپتى جاعدايعا اينالعان. سونىڭ كەسىرىنەن جۇرت ساقتاندىرۋ جۇيەسىنە قوسىلسا دا، مەديتسينالىق قىزمەت تولىق كولەمدە كورسەتىلمەي وتىر.

«بۇگىندە مەديتسينالىق كومەك مەملەكەت كەپىلدىك بەرگەن جانە ساقتاندىرۋ پاكەتى دەپ ەكىگە بولىنگەن. اشىعىن ايتساق، مۇنداي جۇيەنىڭ تيىمدىلىگى تومەن»، دەي كەلە مەملەكەت باسشىسى مەديتسينالىق الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ جۇيەسىنە وزگەرىستەر ەنگىزۋ قاجەتتىگىن تاپسىردى. بۇگىندە مەديتسينالىق الەۋمەتتىك ساقتاندىرىلماعان ادامدار سانى ءالى دە جەتىپ ارتىلادى. وسىنىڭ قيىندىعى ەمدەۋ مەكەمەلەرىنە كەدەرگى بولىپ وتىرعانى جاسىرىن ەمەس. حالىق اراسىندا بارىنشا اقپاراتتىق-ناسيحات جۇمىستار جۇرگىزىلىپ، ءتۇسىندىرىلىپ جاتقانىمەن، قيىندىقتار ءالى دە بار. الداعى ۋاقىتتا وسىنىڭ ءبارى رەتتە­لىپ ءبىر جۇيەگە كەلسە، سالا قىزمەتكەر­لەرىنىڭ جۇمىسى دا العا ءجۇرىپ، حالىق دەنساۋلىعىن ارتتىرۋ باعىتىنداعى ىسىمىزگە جاڭاشا سەرپىن بەرەر ەدى. جالپى، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن جانە جالپى الەۋمەتتىك سالانى قارجىلاندىرۋ جۇيەسى قايتا قارالاتىن بولعانى – قۋانتارلىق جاعداي.

جامبىل وبلىسىندا الداعى ۋاقىتتا بىرنەشە اۋدان تۇرعىندارىنا قىز­مەت كورسەتۋ ءۇشىن جۇمىس ىستەپ تۇر­عان اۋداندىق اۋرۋحانا بازاسىن­دا كوپبەيىن­دى اۋدانارالىق اۋرۋحانالار قۇرىلا­دى. قۇرامىندا ينسۋلت ورتالىقتارى جانە تەرى ارقىلى كرونالىق ارالاسۋ ورتالىقتارى، پەريناتالدىق ورتالىقتار نەمەسە بوساندىرۋ بولىمشەلەرى، تراۆماتولوگيا، حيرۋرگيا جانە مەديتسينالىق وڭالتۋ بولىمشەلەرى بار كوپبەيىندى اۋدانارالىق اۋرۋحانالاردى ءوڭىردىڭ مەركى، تالاس جانە شۋ قالالىق ەمدەۋ مەكەمەسى بازاسىندا ىسكە قوسۋ جوسپارلانىپ وتىر. بۇگىنگى تاڭدا بەكىتىلگەن حالىق سانى، اۋىلداردىڭ اۋرۋحانامەن اراقاشىقتىعى ەسەپتەلىپ، قاجەتتى شتاتتىق قۇرامى جانە بەيىن­دى بولىمدەردىڭ توسەك-ورنىنا قاجەت­تىلىكتەر انىقتالۋدا. قاجەتتى مەدي­تسينالىق قۇرال-جابدىقتاردى جاڭارتۋ سەكىلدى وزەكتى ماسەلەلەر بويىنشا جۇمىستار قولعا الىندى.

سونىمەن قاتار «اۋىلدىق دەنساۋ­لىق ساقتاۋدى جاڭعىرتۋ» قاناتقاقتى جوباسىن ىسكە اسىرۋ ءۇشىن وبلىستا 46 جاڭا نىسان سالۋعا ناقتى قاجەتتىلىك ايقىندالدى. جولداۋدا پرەزيدەنت تەلەمەديتسينا باعىتىن دامىتۋعا باسىمدىق بەرىپ، سول ارقىلى شالعايدا تۇراتىن حالىققا ساپالى مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋ جونىندە ايتتى.

قازىرگى تاڭدا تەلەمەديتسينا ورتا­لىعى وبلىستىڭ بارلىق ەمدەۋ مەكەمەلەرى ۇيىمدارىمەن، سونداي-اق استانا، الماتى قالاسىنىڭ عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىمەن تاۋلىك بويى باي­لانىستا. ورتالىق ارقىلى تەلەسەانس­تار وتكىزۋ وڭ جولعا قويىلعان. وبلىس بويىنشا جىل باسىنان بەرى مىڭعا جۋىق تەلەمەديتسينالىق كەڭەس جاسال­دى، ونىڭ ىشىندە تەلەفون ارقىلى – 107، تەلەمەديتسينالىق كەڭەس سانى – 817. سونداي-اق 324 ناۋقاس تاسىمالداۋ ارقى­لى ەم السا، 82 ناۋقاسقا وتا جاسالدى.

ال تۇرعىندارعا مەديتسينالىق كومەك قولجەتىمدىلىگى ماسەلەسىنە كەلسەك، ەلدى مەكەندەردە بارلىعى 239 269 ادامدى مەديتسينالىق تەكسەرۋمەن قامتۋ جوسپارلانعان بولسا، جىل باسىنان بەرى مەديتسينالىق تەكسەرۋدەن 175 مىڭعا جۋىق ادام وتكەن. ونىڭ 50 مىڭى – بالالار.

«مەن كەلەسى جىلدان باستاپ اۋىل تۇر­عىندارىنىڭ مۇقتاجدىقتارىنا باعىت­تالعان ۇلتتىق جوبانى جۇزەگە اسىرۋ جونىندە شەشىم قابىلدادىم. ەكى جىل ىشىندە قازىرگى كەزدە مەديتسينالىق مەكە­مەسى جوق 650 اۋىلدا مەديتسينالىق جانە فەل­دشەرلىك-اكۋشەرلىك پۋنكتتەر سالى­نىپ، تولىقتاي جابدىقتالادى. وسى­لايشا، مەملەكەت ميلليوننان اسا ازاماتىمىزدى العاشقى مەديتسينالىق-ساني­تارلىق كومەكپەن قامتاماسىز ەتەدى.

ۇلتتىق جوبا اياسىندا 32 اۋداندىق اۋرۋحانا جاڭعىرتىلىپ، اۋدانارالىق كوپبەيىندى مەديتسينالىق مەكەمە رەتىندە قايتا قۇرىلادى. وندا ينسۋلت ورتالىعى، حيرۋرگيا، جانساقتاۋ جانە وڭالتۋ بولىمدەرى پايدا بولادى»، دەپ مالىمدەدى مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

وبلىسىمىزدا بيىل 23 نىساننىڭ قۇرىلىسى باستالدى، ونىڭ 22-ءسى اۋىلدىق جەرلەردە. مەركى، جامبىل اۋداندارىنداعى ورتالىقتار، سونداي-اق تالاس اۋدانىندا 9 مەديتسينالىق مەكەمە كۇردەلى جوندەۋدەن ءوتتى. جامبىل وبلىسىندا الداعى 3 جىلدا اۋىلدىق جەرلەردە تاعى 46 دەنساۋلىق ساقتاۋ نى­سانىن سالۋ جوسپارلانىپ وتىر. 2023 جىلى تالاس، مەركى، شۋ اۋداندارىندا اۋدانارالىق اۋرۋحانالار اشۋ ءۇشىن جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتار ازىرلەنۋدە.

حالىق ءۇشىن جاسالىنىپ جاتقان ءاربىر يگى ءىس، ءاربىر جاڭا باستاما تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ جاڭاشا باعىتتا دامىپ جاتقانىنىڭ ايقىن كورىنىسى. ءبىز، مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى، جولداۋ اياسىندا اتقارىلاتىن جۇمىستاردى قارقىندى تۇردە دامىتۋعا، ۇلت ساۋلىعىن ارت­تىرۋعا بار كۇش-جىگەرىمىزدى سالامىز.

حاميت مۇرزاقاسىموۆ،

جامبىل وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى

تاراز