ءبىز جوعارى ءبىلىمدى جاستارعا بولاشاقتا ەل ەكونوميكاسىنىڭ تىزگىنىن ۇستايتىن، قوعامىمىزدى العا باستىراتىن كۇش رەتىندە ۇمىتپەن قارايمىز. ەلىمىزدىڭ بىرلىگىن، ۇلتىمىزدىڭ مادەنيەتىن، انا ءتىلىمىزدى، حالقىمىزدىڭ داستۇرلەرىن دارىپتەپ، جالعاستىراتىن دا سولار.

مەملەكەت باسشىسى ق.توقاەۆ ايتقانداي: «قازىر كرەاتيۆتى ەكونوميكانىڭ، كرەاتيۆتى يندۋستريانىڭ ءداۋىرى. بۇل ەلدىڭ دامۋى ءوندىرىس پەن ونەركاسىپكە عانا ەمەس، ادامنىڭ شىعارماشىلىعىنا، يدەياسىنا تاۋەلدى دەگەن ءسوز. ادام پاتريوت بولىپ تۋىلمايدى. ول ءتيىستى ءبىلىم مەن تاربيە الىپ، الەۋمەتتىك ورتادا ءوزىنىڭ ازاماتتىق تۇلعاسىن قالىپتاستىرۋ ارقىلى پاتريوتقا اينالادى».
دەگەنمەن جاستاردىڭ تاربيەسىنە قاتىستى ماسەلەلەر قازىرگى قوعامدا ۇلكەن الاڭداۋشىلىق تۋعىزىپ وتىر.
باس پروكۋراتۋرانىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا، ەلىمىزدە جىل سايىن ۋنيۆەرسيتەتتەر مەن كوللەدجدەردىڭ 1،5 مىڭعا جۋىق ستۋدەنتى قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلادى. بۇل – اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردىڭ كوپتەگەن فاكتىسىن ساناماعانداعى كورسەتكىش.
2020 جىلى 18 جاستان 30 جاسقا دەيىنگى 4 207 ادام ەسىرتكى زاتتارىن پايدالانعانى ءۇشىن ەسەپكە الىنعان، ولاردىڭ اراسىندا ءبىلىم الۋشىلار دا از ەمەس.
سوڭعى جىلدارى ەلىمىزدە ورىمدەي جاستاردىڭ، سونىڭ ىشىندە وقۋشىلاردىڭ ءوز-وزىنە قول سالۋ ارەكەتى ءجيى ورىن الۋدا. دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا، قازاقستان سۋيتسيدتىك كورسەتكىشتەردەن الەم بويىنشا 7-ورىندا تۇر.
ءبىلىم ىزدەپ، اسقاق ارمانمەن كەلگەن ستۋدەنت-جاستاردىڭ ءدىني-ەكسترەميستىك ۇيىمداردىڭ قۇربانى بولىپ، تەرىس جولعا ءتۇسىپ كەتكەنى – ءبارىمىزدى قاتتى الاڭداتاتىن جاعداي.
وقۋ ورىندارىندا، جاتاقحانالاردا ستۋدەنتتەردىڭ ءبىر-بىرىنە الىمجەتتىك جاساپ، كۇش كورسەتۋى، ومىرلەرىنە قاۋىپ توندىرەتىن ارەكەتتەرگە باراتىنى بەلگىلى.
قازىر ۋنيۆەرسيتەتتەر باسشىلارى ستۋدەنتتەرگە «تاربيەلەنۋشى تۇلعا» رەتىندە ەمەس، ۋنيۆەرسيتەتكە «قارجى ءتۇسىرۋدىڭ كوزى» دەپ تىم جايداق قارايدى. انىعىن ايتساق، جوعارى وقۋ ورىندارىندا كادرلاردى دايارلاۋ قاراپايىم بيزنەسكە اينالىپ كەتتى. ءتىپتى ۋنيۆەرسيتەتتەردى اككرەديتتەۋ جۇيەسىندە ستۋدەنتتەردىڭ تاربيە جۇمىسى تولىققاندى قاراستىرىلماعان.
جالپى، ءبىزدىڭ تاربيە جۇيەمىز ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزعا نەگىزدەلۋى كەرەك. وكىنىشكە قاراي، سوڭعى كەزدە، اسىرەسە، حالىقارالىق دەڭگەيدەگى كەيبىر ۋنيۆەرسيتەتتەردە باتىستىق ۇستانىمدارعا ەلىكتەۋ ورىن الۋدا.
كوپتەگەن وقۋ ورنىندا تاربيەلەۋ ۇدەرىسى ءفورمالدى سيپات الۋدا. ياعني ول ەسەپ بەرۋ ءۇشىن ۇيىمداستىرىلاتىن يميدجدىك ءىس-شارالار دەڭگەيىندە قالىپ وتىر. كۋراتورلارعا قوسىمشا اقى از مولشەردە تولەنگەندىكتەن، پەداگوگتەردى جۇمىس ىستەۋگە ىنتالاندىرمايدى. ال كەيبىر ۋنيۆەرسيتەتتەردە ولاردىڭ لاۋازىمى ءتىپتى جويىلىپ كەتكەن.
وقۋ ورىندارىندا پسيحولوگتەر جەتىسپەيدى. ەگەر جاستارعا دەر كەزىندە قاجەتتى پسيحولوگيالىق قولداۋ كورسەتىلسە، جوعارىدا اتالعانداي وزىنە قول جۇمساۋ فاكتىلەرى از بولار ما ەدى.
بىرقاتار ۋنيۆەرسيتەتتە كاسىبي تەولوگ-ماماندار جوق. اشىعىن ايتقاندا، ءبىز وقۋ ورىندارىندا ءدىني-ەكسترەميستىك يدەولوگياعا قارسى جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇمىستاردىڭ تيىمدىلىگى بويىنشا ارتتا قالىپ وتىرمىز.
ارينە ستۋدەنتتەردى ءوزىن ءوزى باسقاراتىن تۇلعا رەتىندە تاربيەلەۋ قاجەت. بىراق بۇگىنگىدەي قاۋىپ-قاتەرى باسىم قوعامدا تالىمگەرلەردىڭ جاستارعا باعىت بەرۋى، قامقورلىق كورسەتۋى، وزدەرىن ماقساتتى باسقارۋعا بەيىمدەۋى اسا ماڭىزدى.
ازاماتتىق-پاتريوتتىق تاربيە – جۇيەلى، كوپقىرلى جۇمىس. ول قۇر ۇرانداۋمەن قالىپتاسپايدى. بۇل باعىتتا جاستاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ەسكەرۋ قاجەت.
ماسەلەن، قازىرگى ۋاقىتتا ستۋدەنت-جاستار اراسىندا اسكەري كافەدرالاردىڭ كۋرسانتى بولۋعا سۇرانىس كوپ. سول سەبەپتى جاستاردى وتانسۇيگىشتىككە باۋلۋدا اسكەري كافەدرالاردىڭ ءرولىن ارتتىرۋ قاجەت. بۇل رەتتە اسكەري كافەدرالارعا ستۋدەنتتەردى قابىلداۋ كۆوتاسىن كوبەيتكەن دۇرىس بولار ەدى.
جاستاردى جاپپاي سپورتقا بەيىمدەۋ وتە ماڭىزدى. الايدا ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ كوپشىلىگىندە سپورتتىق بازالار جەتىسپەيدى. ال قالالىق سپورت كەشەندەرىنە بارۋعا ستۋدەنتتەردىڭ قالتاسى كوتەرمەيدى. مەملەكەت بيۋدجەتىنىڭ قاراجاتىنا سالىنعان كوپتەگەن سپورتتىق ساراي كوبىنەسە بوس تۇرادى. قاراپايىم سوزبەن ايتقاندا، ولار كورمە ءۇشىن سالىنعان سياقتى. بۇل باعىتتا ءبىلىم جانە عىلىم، مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىكتەرى اكىمدىكتەرمەن بىرىگىپ، جاستاردى جاپپاي سپورتقا تارتۋدىڭ كەشەندى جوباسىن ازىرلەپ، سپورتتىق كەشەندەردىڭ قولجەتىمدىلىگىن شەشۋى كەرەك.
جوعارى مەكتەپتىڭ باستى مىندەتى – ۇيلەسىمدى دامىعان جەكە تۇلعالاردى تاربيەلەپ شىعارۋ. وكىنىشكە قاراي، ۋنيۆەرسيتەتتەردە قاراجاتتى ۇنەمدەۋ ماقساتىندا جاستاردىڭ ونەرىن قولداۋعا، ولاردى شىعارماشىلىققا ىنتالاندىرۋعا ءتيىستى نازار اۋدارىلمايدى.
ايتىلعان ماسەلەلەر «جوعارى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنىڭ باسشىلارى تاربيە جۇمىسىنا دەگەن كوزقاراستارىن وزگەرتۋى كەرەك» دەگەندى بىلدىرەدى. ناقتىراق ايتساق، تاربيە پروتسەسى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ قىزمەتىن، ولاردىڭ باسشىلارىنىڭ جۇمىسىن باعالاۋداعى نەگىزگى كريتەريلەردىڭ ءبىرى بولۋى كەرەك.
جاستارعا ازاماتتىق تاربيە بەرۋ باعدارلاماسىنىڭ تۇجىرىمدامالىق باعىتتارىن ەلباسى ن.ءا.نازارباەۆ «ەلدىكتىڭ جەتى تۇعىرى» قاعيداتتار جيىنتىعىندا ايتىپ، ونىڭ جاستار ءۇشىن مەملەكەتتىگىمىزدىڭ دامۋ ۆەكتورىن انىقتاۋدا جول كورسەتەر قۇندىلىعىن ايقىنداپ بەردى.
ەندى وسى ماڭىزدى باعدارلامانى ىسكە اسىرۋىمىز كەرەك.
وسىعان وراي ۋاكىلەتتى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ ەلىمىزدىڭ جوعارى وقۋ ورىندارىنداعى تاربيە پروتسەسىنىڭ جاي-كۇيىنە سىني تالداۋ جۇرگىزۋى جانە ونى قوعامىمىزدىڭ قازىرگى زامانعى ۇردىستەرى مەن دامۋ باسىمدىقتارىنا سايكەس ساپالى جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋگە قاتىستى قاجەتتى شارالار قابىلداۋى ماڭىزدى.
اقىلبەك كۇرىشباەۆ،
سەنات دەپۋتاتى
باكۋدە بىرنەشە كىتاپتىڭ تانىستىرۋ ءراسىمى ءوتتى
الەم • كەشە
پاۆلوداردا 7 ادام بەلگىسىز زاتتان ۋلانىپ قالدى
ايماقتار • كەشە
اقمولا وبلىسىندا 47 جاستاعى ناۋقاس ەر ادام ىزدەستىرىلۋدە
ايماقتار • كەشە
مادەنيەت قىزمەتكەرلەرى ماراپاتتالدى
ونەر • كەشە
سەناتور ءالي بەكتاەۆ ستۋدەنتتەرمەن كەزدەستى
ايماقتار • كەشە
ەندى ددۇ تەك «وميكرون» مەن «دەلتا» شتاممدارىن باقىلاۋدا ۇستايدى
كوروناۆيرۋس • كەشە
بيىل مەكتەپ مەديتسيناسىنا 26،1 ملرد تەڭگە قاراستىرىلعان
ءبىلىم • كەشە
ورالدا پويىز ەر ادامدى قاعىپ كەتتى
وقيعا • كەشە
الماتىدا مەترونىڭ جاڭا ستانتسيالارى اشىلادى
ايماقتار • كەشە
قىزىلوردادا بۋ-گاز قوندىرعىسى سالىنادى
ايماقتار • كەشە
كاسپي تەڭىزى بويىنشا جوعارى دەڭگەيدەگى جۇمىس توبىنىڭ وتىرىسى ءوتتى
قازاقستان • كەشە
رەفەرەندۋم - جاڭا قازاقستاندى قۇرۋ جونىندەگى باعىتىمىزدى نىعايتادى
پارلامەنت • كەشە
«بۋراباي» ۇلتتىق پاركىندە 14 ءورت اۋىزدىقتالدى
وقيعا • كەشە
قازاقستاندا 150-گە جۋىق ناۋقاس كوروناۆيرۋستان ەمدەلىپ جاتىر
كوروناۆيرۋس • كەشە
قازاقستاندا قانشا ادام ۆاكتسينا الدى
كوروناۆيرۋس • كەشە
«اقورداداعى» ەرەكشە ەسكەرتكىشتەر تۋرالى مالىمەت ۇسىنىلدى
قازاقستان • كەشە
فۋتبولدان UEFA چەمپيوندار ليگاسىنىڭ فينالى وتەدى
فۋتبول • كەشە
مايمىلشەشەك ەۋروپانىڭ تاعى ءبىر ەلىندە انىقتالدى
الەم • كەشە
تارازدا زاماناۋي وقۋشىلار سارايى اشىلدى
ايماقتار • كەشە
وتكەن تاۋلىكتە كوروناۆيرۋس 9 ادامنان انىقتالدى
كوروناۆيرۋس • كەشە
كاسپي جاعالاۋىندا تاعى ءبىر يتبالىقتىڭ ولەكسەسى تابىلدى
ەكولوگيا • كەشە
الماتىدا كىتاپ جارمەڭكەسى وتەدى
ايماقتار • كەشە
سەنبىگە ارنالعان اۋا رايى بولجامى
اۋا رايى • كەشە
قازاقستان قۇراماسى گرۋزيادا وتەتىن «Grand Slam» تۋرنيرىنە قاتىسادى
سپورت • 27 مامىر، 2022
بيىل ەسىرتكىگە قاتىسى بار 1 400 قۇقىق بۇزۋشى ۇستالدى
قوعام • 27 مامىر، 2022
كولىك كوميتەتىنىڭ توراعاسى قىزمەتىنەن بوساتىلدى
قازاقستان • 27 مامىر، 2022
وڭتۇستىك كورەيا ەلشىسى قوستانايعا جۇمىس ساپارىمەن كەلدى
ەكونوميكا • 27 مامىر، 2022
پەتروپاۆلدا جاس جىگىتتى كاماز قاعىپ كەتتى
ايماقتار • 27 مامىر، 2022
اقمولا وبلىسىن دامىتۋعا 118 ملرد تەڭگە قاراستىرىلعان
ۇكىمەت • 27 مامىر، 2022
تۇلكىباس اۋدانى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ۇستالدى
ANTIKOR • 27 مامىر، 2022
ەرلان قارين سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ جۇرتشىلىعىمەن كەزدەستى
ايماقتار • 27 مامىر، 2022
تارازدا 84 ۇيىرمەسى بار وقۋشىلار سارايى اشىلدى
ايماقتار • 27 مامىر، 2022
بالالاردىڭ ساۋىقتىرۋ ءىس-شارالارىنا 26،1 ملرد تەڭگەگە شارت جاسالدى
مەديتسينا • 27 مامىر، 2022
بىرقاتار وڭىردە اۋا رايىنا بايلانىستى ەسكەرتۋ جاريالاندى
اۋا رايى • 27 مامىر، 2022
ۇقساس جاڭالىقتار