«شاڭىراق» باعدارلاماسىنىڭ شاراپاتى

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ باستاماسىمەن ىسكە قوسىلعان «شاڭىراق» باع­دارلاماسى (5-10-20) ازامات­تار­دىڭ ءتيىمدى نەسيەمەن باسپانالى بولۋىنا سەپتىگىن تيگىزىپ وتىر. جوبا­عا تەك باسپاناعا مۇقتاج ادام رەتىندە جەرگىلىكتى اكىمدىك كەزە­گىنە تۇرعان تۇرعىندار عانا قا­تىسا الادى. بۇل رەتتە
شىم­كە­نت قالاسىنداعى «تۇران» شاعىن اۋدانىنداعى ەكى كوپ قاباتتى ۇيدەن 200-دەن استام پاتەر ءوز يە­لە­رىن تاپتى. وسى ماڭدا اتال­عان باع­دارلاما اياسىندا بوي كو­تەر­گەن تاعى 27 كوپقاباتتى ءۇي دايىن تۇر. وعان كوپ ۇزاماي تاعى 1 728 وتبا­سى قونىستانباق.

وسىلايشا بىرنەشە جىل بويى جەر­گىلىكتى اتقارۋشى ورگاندا تۇر­عىن ءۇي كەزەگىنە تىركەلگەن شىم­كەنتتىكتەر قونىس تويىن توي­لاپ جاتىر. سولاردىڭ ءبىرى 47 جاس­تاعى دارىگەر التىناي كارا­قۇ­لوۆا 2014 جىلى كەزەككە تۇ­رىپ، سودان بەرى ءوز جالا­قى­سى­نان اي سا­­­­يىن جارنا تولەپ، كوپتەن كۇتكەن مەجەلى كۇندى جاقىنداتتى. ءتورت جا­سار ۇلى ايبول مەن ەكى جاسار قىزى ايليدى جالعىز ءوزى تاربيەلەپ وتىرعان انا ءۇشىن ال­دىمەن بالالارىنىڭ دەنى ساۋ بول­عانى جانە جالدامالى ۇيدە كۇ­نەلتپەي وسكەنى ۇلكەن ارمان بو­لاتىن.

– ءومىر بويى جالدامالى پا­تەر­دە تۇرىپ كەلدىم. ال قازىر، قۇ­دايعا تاۋبە، ءوز ءۇيىم بار. مەنىڭ بۇل كۇيىمدى ونداعان جىل بويى «شاعىن بولسا دا، ءوز ءۇيىم بولسا» دەپ ارمانداعان ادام عانا تۇسىنە الادى. ماعان بىردەن ال­پىس شارشى مەترلىك پاتەر بۇ­يىر­دى. ەندى بالالارىمنىڭ ءوز بولمەسى، مەنىڭ ءوز بولمەم بولادى. ال ءاسۇيدىڭ ءوزى قانداي كەڭ! ءبارى ۇنايدى. تە­زىرەك كوشىپ العانشا تاعات­سى­ز­دا­نىپ بارامىن، – دەيدى پا­تە­­رىنىڭ كىل­تىن ەندى عانا قولىنا الىپ، قۋا­نىشى قوينىنا سىيماي تۇر­عان التىناي.

شىمكەنتتەگى №36 ورتا مەكتە­بى­نىڭ پەداگوگ-لوگوپەدى نازيرا بايمۇحامەدوۆا دا قونىس تويىن توي­لاۋشىلار قاتارىندا. كىلتىن الۋ­عا اپكەسىمەن بىرگە كەلىپتى. ءبىراز جىل بۇرىن «تۇرعىن ءۇي قۇ­رى­لىس جيناق بانكىندە» دەپوزيت اشىپ، اقشا جيناۋعا كەڭەس بەرگەن، ىنتالاندىرعان وسى اپكەسى ەكەن.

– مەن نازيرانى دەپوزيت اشۋ­عا ماجبۇرلەدىم دەسەم دە بولا­دى. ءتىپتى اي سايىن اقشا سالۋىن باقىلاپ وتىردىم. ارينە، وعان جالدامالى پاتەر­دىڭ اقىسىنان بولەك ارتتىرىپ، اقشا جيناۋ وڭاي بولعان جوق. قازىردىڭ وزىندە «شاڭىراق» باعدارلاماسىنا قا­تى­سۋ ءۇشىن اي سايىنعى تابىس دەڭ­گەيى جەتىسپەدى، مەن بىر­لە­­سىپ قا­رىز الۋشى بولدىم. مەن با­ۋى­رىمنىڭ ءوز پاتەرى بولعا­نىن قالايمىن، – دەيدى ءلاززات ساتتاەۆا.

باعدارلاما شارتتارىنا ساي­كەس، ەگەر ءوتىنىش بەرۋشىنىڭ اي سا­يىن­­عى تابىسى قارىزدى رەسىم­دەۋ ءۇشىن جەتكىلىكسىز بولسا، ونىڭ تۋىس­تارى كەپىلگەر بولا الادى.

سالتاناتتى راسىمگە قالا اكى­مى­­نىڭ ورىنباسارى ەرعالي بىلىس­بەكوۆ قاتىسىپ، قونىس يەلەرىن قۇتتىقتادى.

– قازىرگى كەزدە شىمكەنتتە تۇرعىن ءۇي الۋ كەزەگىندە 46 مىڭنان اسا ادام تۇر. ازاماتتاردى تۇر­عىن ۇيمەن بارىنشا قام­تاما­سىز ەتۋ ءۇشىن تۇرعىن ءۇي قۇرى­لى­سى بەل­­سەندى جۇرگىزىلۋدە. بۇگىن ءبىز قو­نىس­تانۋشىلاردىڭ شەكسىز قۋا­­نىشىنا كۋا بولدىق. بار­شا­ڭىزدى ومىرىڭىزدەگى وسى با­قىتتى سات­تەرمەن قۇتتىق­تاي­مىن، وتبا­سى­لارىڭىزعا باقىت پەن امان­دىق تىلەيمىن، – دەدى ەرعالي بىلىسبەكوۆ.

بيىل قالا اكىمدىگى تۇرعىن ۇيگە مۇقتاج وتباسىلاردى قولداۋ ءۇشىن تۇرعىن ءۇي سەرتيفيكاتتارى­نا 500 ملن تەڭگە ءبولدى. ءاربىر ازاماتقا قايتارىمسىز نەگىزدە يپوتەكالىق كرەديت بويىنشا باس­تاپقى جارنانىڭ ءبىر بولىگىن وتەۋگە 1 ملن تەڭگەدەن بەرىلەدى. «شاڭىراق» باعدارلاماسىنىڭ العاشقى 224 قاتىسۋشىسى اراسىندا 184 قونىس يەسى وسىنداي سەرتيفيكاتقا يە بولدى.

وسى جىلى شىمكەنتتە «وتبا­سى بانك» «شاڭىراق» باعى­تى بويىنشا ساتىلاتىن 1 728 پاتەردىڭ 1 328-ءىنىڭ يەسىن كونكۋرس ارقىلى كەزەكتە تۇرعاندار اراسىنان انىقتادى. «وتباسى بانك» شىمكەنت فيليالىنىڭ ديرەكتورى داۋرەن ساۋداباەۆتىڭ ايتۋىنشا، جىل سوڭىنا دەيىن تاعى 400 پاتەر بويىنشا كونكۋرس وتەدى. بارلىق اقپاراتتى BASPANA.KZ سايتىنان جانە بانكتىڭ الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى پاراقشالارىنان تولىق الۋعا بولادى.

«شاڭىراق» باعدارلاماسى ەڭ الدىمەن تۇرعىن ءۇي باعاسىنىڭ تومەن­دىگىمەن تارتىمدى. ءار شار­­­شى مەتر 200 مىڭ تەڭگە تۇ­را­دى. نا­رىقتىق باعامەن سالىس­تىر­عان­دا 30-50 پايىزعا از.

نەسيەلەۋ شارتتارى دا وتە ءتيىمدى. باعدارلاماعا وتباسىنىڭ ءاربىر مۇشەسىنە شاققاندا سوڭعى التى ايداعى تابىسى جىلىنا ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيىنىڭ 3،7 ەسەلەنگەن مولشەرىنەن اسپايتىن، كەزەكتە تۇرعان ازاماتتار قاتىسا الادى. 2021 جىلى بۇل سوما 129 392،7 تەڭگەنى قۇرايدى. نەسيە جىلدىق 5 پايىزبەن 20 جىلعا دەيىنگى مەرزىمگە بەرىلەدى. بۇل رەتتە باستاپقى جارنا 10 پايىز­عا تەڭ.

– 10 پايىزبەن شەكتەلۋگە بولادى، سودان كەيىن قالاۋىنشا اي سا­يىنعى تولەمدەر دەڭگەيىن تومەن­دەتۋ ءۇشىن باستاپقى جار­نا­­نى ۇلعايتۋعا دا بولادى. «شا­ڭى­راق» باعدارلاماسى قاتى­سۋ­شىنىڭ تولەم قابىلەت­تى­لىگىن راس­­­تاۋ كەزىندەگى قولايلى شارت­تا­­­­رىمەن تارتىمدى. بۇل ازا­مات­تاردىڭ ەداۋىر باسىم بولى­گىنىڭ باعدارلاماعا قاتى­سۋى­نا مۇم­كىن­دىك بەرەدى.

باعدارلاماعا قاتىسۋشىلار ءۇشىن تاعى ءبىر بونۋس بار ەكەن. جار­نانى نەسيە بويىنشا شىم­كەنت­تەگى ۇقساس پاتەردى جالعا الۋ­­­دىڭ اي سايىنعى تولەمى دەڭ­گە­­يىندە، ءتىپتى ودان دا تومەن كو­لەم­دە تولەۋگە بولادى. بۇل وتبا­سىلىق بيۋدجەتكە اۋىر تيە قوي­ماي­دى.

– ەگەر كلاسسيكالىق يپوتەكامەن سالىستىراتىن بولساق، بۇل باعدارلاماعا قاتىسۋشىلاردى نەسيە تولەۋگە جاقسى ىنتالاندىرادى. كەيىن وزىڭە قالماسا دا جالعا بەرىلەتىن تۇرعىن ءۇي تولەمىنە قارجى قۇيعاننان گورى ءوز باسپاناڭنىڭ شارشى مەتر­لە­رىن بىرتە-بىرتە ساتىپ الۋ­دىڭ ۇلكەن ايىرماشىلىعى بار. ناتي­جە­سىندە، ءبىراز ۋاقىتتان كە­يىن ادامنىڭ ءوز ءۇيى بولادى. كەز كەلگەن وتباسى ءۇشىن، اسىرەسە تۇرعىن ءۇيدى العاش ساتىپ العاندار ءۇشىن بۇل – جاقسى بازا. ارينە، باع­دار­لا­ما قاتىسۋشىلارىنا بەلگىلى ءبىر تالاپتار قويىلادى. مىسالى، كەزەكتە تۇرعانداردىڭ سوڭعى بەس جىل ىشىندە جەكە مەنشىك قۇ­قى­عىن­دا باسپاناسى بولماۋى ءتيىس، – دەيدى داۋرەن ساۋداباەۆ.