قازاقستان حالقى دا وسىنداي الماعايىپ ۋاقىتتا ەل پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى توقاەۆتىڭ حالىقارالىق سىننان وتكەن ساياساتكەر ەكەندىگىنە كوز جەتكىزىپ وتىر. وعان قيىن كەزەڭدە حالىقتى الەۋمەتتىك جاعىنان قورعاۋ جونىندەگى شۇعىل ءىس-شارالار دالەل بولا الادى.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ قازاقستان حالقىنا جولداۋىن حالىقتىڭ اسىعا كۇتەتىنى دە وسىدان شىعار. ويتكەنى پرەزيدەنتتىڭ ءار جولداۋىنان كەيىن ەكونوميكالىق, الەۋمەتتىك, مادەني-رۋحاني, ءبىلىم-عىلىم سالالارى تىڭ سەرپىن الىپ, جاڭا مىندەتتەرمەن تولىعاتىنى بەلگىلى.
مىنە, 1 قىركۇيەكتە قوس پالاتالى پارلامەنتتىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى توقاەۆ حالىققا ءداستۇرلى جولداۋىن جاريالادى.
پرەزيدەنت ەڭ الدىمەن ىندەت پەن ەكونوميكالىق قيىندىقتار تۇسىندا حالقىمىزعا بىرلىك پەن توزىمدىلىك تانىتۋ قاجەت ەكەنىن ايتا وتىرىپ, ۇكىمەتكە وسى جولداعى جۇمىستاردى كۇشەيتۋ بويىنشا جاڭا تاپسىرمالار بەردى. بۇگىن دە ىندەتتى جەڭۋدىڭ بىردەن-ءبىر جولى – ەكپە الۋ ەكەنى بەلگىلى. وسىعان وراي, حالىق اراسىندا ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن كۇشەيتۋدى تاپسىردى.
بۇل ءوز جەمىسىن بەردى دەپ نىق سەنىممەن ايتۋعا بولادى. قازىر 5 ميلليوننان استام ادام ەكپەنىڭ ەكىنشى كومپونەنتىن الدى. مۇنىڭ وڭ شەشىم بولعانىن ءومىر كورسەتىپ وتىر. بۇگىننەن باستاپ 3 ميلليوننان استام ءجاسوسپىرىم مەكتەپ پارتاسىنا وتىردى.
شىنىن ايتۋ كەرەك, بالالارىمىزدىڭ مەكتەپتى ونلاين جاعدايىندا وقۋى ۇستازداردى دا, اتا-انالاردى دا قاتتى الاڭداتقان ەدى. قالاي بولعاندا دا, قاشىقتان وقىتۋ ءبىلىم ساپاسىنا ايتارلىقتاي اسەر ەتتى. ۇستاز بەن شاكىرت اراسىنداعى قاتىناس الشاقتادى. ال بالا ۇستازعا قاراپ وسەتىنىن ۇمىتپاۋىمىز كەرەك. سوندا عانا بالانىڭ ورەسى جەتىلەدى, تاربيەسى نىعايادى. ال ۇستاز شاكىرتىنە قاراپ قۋاتتانادى. ولاردىڭ مەيىرىم شۋاعى ۇستازداردى قاناتتاندىرادى. قالىپتاسقان ءداستۇرلى وقۋ فورماتىنا قايتا ورالۋ حالىقتى ەرەكشە قۋانتىپ وتىر دەپ نىق سەنىممەن ايتا الامىن.
ادامي كاپيتال ءبىلىمدى ۇرپاقتان باستالادى. مەكتەپ ءبىلىمى جوعارى مەكتەپتە جالعاسادى. ءبىز دە جۇزدەگەن مىڭ ستۋدەنتتەردىڭ كوللەدجدەردىڭ, ينستيتۋتتار مەن ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ اۋديتورياسىنا كىرگەنىنە ەرەكشە قۋانىپ وتىرمىز.
ءيا, مەملەكەت باسشىسى جولداۋدا ادەتتەگىدەي وتاندىق ءبىلىم مەن عىلىمنىڭ ماڭىزدى پروبلەمالارىنا توقتالىپ, ولاردى شەشۋ جونىندە ناقتى جاڭا مىندەتتەر قويدى.
الەمدە تەحنيكا مەن تسيفرلاندىرۋدىڭ, نانوتەحنولوگيانىڭ جىلدام دامۋى بارلىق سالادا ماقسات پەن باسىمدىقتى جەدەل وزگەرتۋدە. وسىعان وراي, پرەزيدەنتىمىز وقىتۋ باعدارلامالارىن تەز ارادا زامان تالابىنا ساي قايتا بەيىمدەۋ جۇمىستارىن قولعا الۋ قاجەتتىگىن اتاپ كورسەتتى.
سول سياقتى جەدەل وزگەرىستەر مەن جاڭا مۇمكىندىكتەرگە قول جەتكىزۋ ءۇشىن پەداگوگتەردى قايتا دايارلاۋدى قازىرگى كەزدەگىدەي 5 جىلدا ەمەس, ءار 3 جىل سايىن جۇرگىزۋدى تاپسىردى. مۇنداي وزگەرىس ءوز كەزەگىندە ءبىزدىڭ پەداگوگتەر كورپۋسىنىڭ جاڭاشىل, ىزدەنىمپاز تولقىنىن قالىپتاستىرۋعا زور مۇمكىندىك بەرەدى دەپ ويلايمىن.
سونداي-اق مەملەكەت باسشىسى: «ورتا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ وتكىر پروبلەماسى مەكتەپتەردە ورىن جەتىسپەۋشىلىگى بولىپ وتىر. بۇگىندە تاپشىلىق 225 مىڭ ورىندى قۇرايدى. ەگەر شۇعىل شارالار قولدانىلماسا, 2025 جىلعا قاراي ول ميلليون ورىنعا جەتۋى مۇمكىن. بۇعان دەيىن مەن 2025 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن كەمىندە 800 مەكتەپ سالۋ تۋرالى تاپسىرما بەرگەن ەدىم. بۇگىن مەن بۇل ساندى 1000 مەكتەپكە دەيىن جەتكىزۋ مىندەتىن قويىپ وتىرمىن», دەدى.
راسىندا دا ورىن تاپشىلىعى – ءبىلىم سالاسىندا ۇزاق جىلداردان بەرى شەشىمىن تاپپاي جۇرگەن, كەزەك كۇتتىرمەيتىن ماسەلەلەردىڭ ءبىرى. سوندىقتان پرەزيدەنتتىڭ بۇل تاپسىرماسىن جاۋاپتى ورگاندار تەز ارادا جۇزەگە اسىرۋعا ءتيىس دەپ بىلەمىن. سەبەبى بالالاردى وقۋ ورنىمەن تولىق قامتاماسىز ەتپەي تۇرىپ, زامان تالابىنا ساي ءبىلىم بەرۋ جونىندە ءسوز قوزعاۋ مۇمكىن ەمەس.
پرەزيدەنتىمىز بيىل بىرنەشە قازاقستاندىق وقۋشىنىڭ حالىقارالىق وليمپيادالاردىڭ جەڭىمپازى اتانعانىن زور قۋانىشپەن جەتكىزدى جانە مۇنداي دارىندى بالالارعا قولداۋ ءبىلدىرۋدى, سونداي-اق ولارعا جوعارى وقۋ ورىندارىنا ءتۇسۋ ءۇشىن كونكۋرستان تىس گرانتتار بەرىپ, بىرجولعى اقشالاي سىياقىلار تولەۋدى, بالالاردى تاربيەلەگەن مۇعالىمدەردى مورالدىق جانە ماتەريالدىق كوتەرمەلەۋدى تاپسىردى.
پرەزيدەنتتىڭ بيىلعى جولداۋى وتكەن جىلعى جولداۋىنىڭ زاڭدى جالعاسى دەپ ايتۋعا بولادى. ويتكەنى مەملەكەت باسشىسى ءۇشىن حالىقتى الەۋمەتتىك جاعىنان قورعاۋ باسىم باعىتتاردىڭ ساناتىندا تۇرادى.
ايتالىق, ەگەر قازىر ەڭ تومەنگى جالاقى 42500 تەڭگەنى قۇرايتىن بولسا, ەندى 2022 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ, 60 مىڭ تەڭگە بولماق. بۇل پرەزيدەنت قاداپ ايتقانداي, 1 ميلليون ادامدى قامتيدى.
جولداۋدا مەملەكەت باسشىسى بيۋدجەت سالاسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسى جىل سايىن 20 پايىزعا ارتىپ وتىرعانىن اتاپ ءوتتى. ال 2020 جىلدان باستاپ 600 مىڭنان استام پەداگوگ, دارىگەردىڭ, الەۋمەتتىك سالا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسى وسكەن بولاتىن.
– بىراق بيۋدجەتتەن قارجىلاندىراتىن وزگە سالا ازاماتتارى مۇنان تىس قالدى, – دەدى ق.ك.توقاەۆ. – سوندىقتان 2022 جىلدان 2025 جىلعا دەيىن مەملەكەت وسى ساناتتاعى ازاماتتىق قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسىن جىل سايىن ورتا ەسەپپەن 20 پايىزعا وسىرەتىن بولادى. تۇتاستاي العاندا, تاعى 600 مىڭ وتانداسىمىز بۇل باستامانىڭ يگىلىگىن كورەدى.
ارينە, ۇستاز, پەداگوگ رەتىندە مەن مۇنداي ۇسىنىستاردى وتە جىلى قابىلدادىم. سونداي-اق مۇعالىمدەردى ودان ءارى قولداۋ جالعاساتىنى ماعان ەرەكشە اسەر ەتتى.
شىنىندا, ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ قاڭتار ايىنان باستاپ, پەداگوگتەردىڭ جالاقىسى 25 پايىزعا وسكەن بولاتىن. پرەزيدەنت «كەلەسى 3 جىلدا وسى ماقساتقا 1,2 تريلليون تەڭگە بولىنەدى», دەدى. دەمەك, پەداگوگ مامانداردىڭ بەدەلى عانا ەمەس, ولاردى ءتيىستى ەڭبەكاقىمەن قولداۋ دا ويداعىداي قالىپتاسۋى مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ باستى باعىتتارىنىڭ ساناتىندا تۇر. ارينە, بۇل ءار ۇستازدىڭ جۇرەگىنە ءوز ماماندىعىنا دەگەن ماقتانىش سەزىمىن ۇيالاتاتىنى ءسوزسىز.
عالىم رەتىندە دە مەن كوكەيدە جۇرگەن كوپ سۇراقتارعا جاۋاپ الدىم.
– عىلىمدى دامىتۋ ءبىزدىڭ اسا ماڭىزدى باسىمدىعىمىز, – دەدى مەملەكەت باسشىسى. – بۇل سالاداعى تۇيتكىلدەردىڭ شەشىمىن تابۋ ءۇشىن وسى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن زاڭناماعا وزگەرىستەر ەنگىزۋ قاجەت. ەڭ الدىمەن جەتەكشى عالىمدارىمىزعا تۇراقتى جانە ءوز ەڭبەگىنە لايىقتى جالاقى تولەۋ ماسەلەسىن شەشۋ كەرەك. مۇنى عىلىمعا بولىنەتىن بازالىق قاراجات ەسەبىنەن قامتاماسىز ەتكەن ءجون.
ءيا, پرەزيدەنت كوپتەن بەرى عالىمداردى, عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارىنىڭ باسشىلارىن تولعانتىپ جۇرگەن ماسەلەلەردىڭ تۇيتكىلىن شەشتى. بولاشاقتا ىرگەلى عىلىممەن اينالىساتىن عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى تىكەلەي قارجىلاندىرىلاتىن بولادى. بۇل قازاقستان عىلىمىن قولداۋداعى جاڭا قادام بولىپ وتىر.
مەملەكەت باسشىسى قازاقستان عالىمدارى كوپتەن بەرى ايتىپ, جازىپ جۇرگەن ماسەلەنى وڭتايلى شەشىپ بەردى. ماسەلەن, بۇرىن گرانت مەرزىمى 3 جىلمەن شەكتەلەتىن. ول ىرگەلى عىلىمدى دامىتۋعا ەداۋىر كەدەرگى كەلتىرىپ وتىرعانىن پرەزيدەنت ءوز جولداۋىندا اتاپ ءوتتى.
راسىندا, قىسقا مەرزىمدە ىرگەلى عىلىمدا ۇلكەن جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزۋ مۇمكىن بە؟ ەندى پرەزيدەنت تاپسىرماسىنا سايكەس گرانتتىق جوبا مەرزىمى 5 جىلعا دەيىن ۇزارتىلدى. بۇل قازاقستان عىلىمىنىڭ ورلەۋ كەزەڭىنىڭ باسى بولاتىنىنا سەنىمدىمىن.
جولداۋداعى ءار جول, ءار شەشىم حالىق جۇرەگىنەن شىعاتىنىنا سەنىمىم مول. ايتالىق, رۋحانيات سالاسىنا باسىمدىق بەرگەن مەملەكەت نىعايادى. ۇلتتىق بىرلىك بولعان جەردە قوعام ىلگەرى داميدى.
مەملەكەت باسشىسى تاريحي جانە مادەني مۇرانى ءتيىمدى قولدانۋ قاجەتتىگىنە ەرەكشە ءمان بەردى. مادەنيەتتى دامىتۋدىڭ, ونى جاڭاشا قۇرۋدىڭ تۇجىرىمداماسىن جاساۋدى ۇكىمەتكە تاپسىردى.
جولداۋ قازاقستاننىڭ جاڭا دامۋ جولىنىڭ ارنالارىن ايقىنداپ بەردى.
باقىتجان جۇماعۇلوۆ,
سەنات دەپۋتاتى
