الاشتىڭ كوك بايراعىن كىمدەر كوتەرەدى؟

ويتكەنى جەڭىل اتلەتيكا، ءجۇزۋ، تەن­نيس سياقتى سپورت تۇرلەرىنىڭ حالىقارا­لىق فەدەراتسيالارى كەيبىر سپورت­شىلار­دىڭ ناتي­جەلەرىن نازارعا الىپ، ارنايى جولداما بولەدى.

ءدال قازىر جانكۇيەر كوكەيىندە جولدامادان بولەك، وليمپيا ويىندارىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا ەلىمىزدىڭ مەملكەتتىك تۋىن كىمدەر كوتەرەدى دەگەن سۇراقتىڭ تۇرعانى انىق. حالىقارالىق وليمپيادا كوميتەتىنىڭ جاڭا زاڭى بويىنشا اشىلۋ سالتاناتىندا تۋدى مىندەتتى تۇردە ءبىر ەر جانە ءبىر ايەل سپورتشى كوتەرىپ شىعۋى ءتيىس.

وليمپيا ويىندارىندا تۋ ۇستاپ شىعۋ ۇلكەن ابىروي جانە سول سپورتشىعا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەيتىنى ايتپاسا دا تۇسى­نىكتى. تۋ كوتەرىپ شىققان سپورتشى ونى جاي كوتەرىپ قانا قويماي، جەڭىسپەن ورالۋعا بارىنشا كۇش-جىگەرىن سالۋى ءتيىس.

ازىرگە تۋ كوتەرەتىن سپورتشىلاردىڭ ەسىمى ەش جەردە جاريالانبادى. ەگەر جولداما العان سپورتشىلاردىڭ تىزىمىنە قاراي­تىن بولساق، ۇمىتكەرلەر رەتىندە ريو وليمپياداسىنىڭ قولا جۇلدەگەرى ەلميرا سىزدىقوۆا (ايەلدەر كۇرەسى) مەن لوندون وليمپياداسىنىڭ چەمپيونى ولگا رىپاكوۆا (جەڭىل اتلەتيكا) سىندى سپورتشىلاردى ايتۋعا بولادى. سوندىقتان ايەلدەر اراسىندا تۋدى ەلميرا سىزدىقوۆاعا نەمەسە ولگا رىپاكوۆاعا بەرسەك، ەش ۇتىل­مايمىز.

ال ەرلەرگە كەلسەك، بۇل تۇرعىدا كانديداتتار كوپ-اق. ماسەلەن، بوكسشىلار. ونىڭ ىشىندە قۇرامانىڭ كاپيتانى، اسا اۋىر سالماقتا الەمنىڭ ەكى دۇركىن كۇمىس جۇلدەگەرى قامشىبەك قوڭقاباەۆتى نەمەسە الەم چەمپيونى بەكزات نۇرداۋلەتوۆتى (81 كگ) ايتۋعا بولادى. سونداي-اق بالۋانداردىڭ اراسىندا دا نار تۇلعالى جىگىتتەرىمىز جەتەدى. ماسەلەن، ەركىن كۇرەستە 97 كيلوداعى الىشەر ەرعالي مەن گرەك-ريم كۇرەسىنىڭ شەبەرى نۇرسۇلتان تۇرسىنوۆ (87 كگ) جانە دزيۋدوشى يسلام بوزباەۆ (90 كگ) لايىق دەۋگە بولادى.

تۋ كوتەرۋدىڭ دە وزىندىك جاۋاپكەرشىلىگى بار. سوندىقتان تۋدى ۇستاتاردا سپورت باس­شىلارى «جەتى رەت ولشەپ، ءبىر رەت كەسكەندەرى» ابزال. ويتكەنى كەيبىر سپورتشىعا پسيحولوگيالىق تۇرعىدان اۋىر ءتيۋى مۇمكىن. اسىرەسە، وليمپيا ويىندارىنان مەدال كۇتىپ وتىرعان سپورتشىلارعا قيىنداۋ. ونى وسىعان دەيىنگى وتكەن وليمپيادالاردان بايقاۋعا بولادى. 

ماسەلەن، ەلىمىز تاۋەلسىزدىگىن الىپ، ءوز الدىنا دەربەس مەملەكەت رەتىندە قاتىسقان العاشقى اتلانتا وليمپياداسىندا تۋدى قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ قولىنان داڭقتى بالۋان داۋلەت تۇرلىحانوۆ العان-دى. الايدا اشىلۋ سالتاناتىندا تۋدى بوكسشى ەرماحان ىبرايىموۆ كوتەرىپ شىقتى. ويتكەنى داۋلەت تۇرلىحانوۆ اشىلۋدىڭ ەرتەسىندە بىردەن بەلدەسۋگە تۇسەتىن بولدى. ەرماحان ءوز كەزەگىندە اتلانتانىڭ قولا مەدالىن جەڭىپ الىپ، وزىنە ارتىلعان سەنىمدى اقتاپ شىقتى.

جالپى، تاۋەلسىزدىك العالى بەرى قاتىس­قان جازعى وليمپيا ويىندارىندا تۋ كوتە­رىپ شىققان سپورتشىلاردىڭ ىشىندە تەك ەرما­حان ىبرايىموۆ قانا ەرلىك كورسەتكەنىن ايتا كەتەيىك. اتلانتا وليمپياداسىنان كەيىن ەرماحان سيدنەي وليمپياداسىندا دا سونداي قۇرمەتكە يە بولدى. پرەزيدەنتتىڭ الدىن­دا «سيدنەيدە كوك بايراعىمىزدى جەلبى­رەتىپ بارىپ، جەلبىرەتىپ قايتامىن»، دەپ ۋادە بەرگەن بوكسشى وليمپيادا چەمپيونى اتاندى.

2004 جىلى افينا وليمپياداسىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا تۋدى دزيۋدوشى اسحات جىت­كەەۆ ۇستاپ شىقتى. الايدا ول گرەكيادا جۇل­دە الا المادى. العاشقى اينالىمدا بەلارۋس بالۋانى يگور ماكاروۆتان ۇتى­لىپ قالعان وتانداسىمىز ارتىنشا جۇبانىش بەلدە­سۋىندە ازەربايجاندىق بالۋاننان جەڭى­لىپ، قولا مەدالدان دا كۇدەر ءۇزدى. 

2008 جىلى بەيجىڭ وليمپياداسىندا اتلانتاداعىداي جاعداي قايتالاندى. قازاقستان پرەزيدەنتى قولىنان تۋدى بوكس­شى سەرىك ساپيەۆ قابىلداپ العانىمەن، كۇن­تىزبەگە بايلانىستى بوكسشىمىز اشىلۋ سالتاناتىنا قاتىسپادى. ءسويتىپ بۇل قۇرمەت اۋىر اتلەت باقىت احمەتوۆكە بۇيىر­دى. بىراق احمەتوۆتى جۇلدەگەرلەر قاتا­رىنان كورە المادىق. سەنىم ارتقان سپورت­شىمىز جارىس قورىتىندىسى بويىنشا بەسىنشى ورىنعا تۇراقتادى. 2012 جىلى لوندون وليمپياداسىندا بالۋان نۇرماحان تىناليەۆ (سۋرەتتە) تۋدى الىپ شىققانىمەن، وكىنىشكە قاراي، ول دا العاشقى بەلدەسۋىندە شۆەد بالۋانىنان ۇتىلىپ، ەلگە ەرتە ورالدى. 

ريو وليمپياداسىنا تۋدى تاەكۆوندوشى رۋسلان جاپاروۆ الىپ شىعىپ ەدى. رۋسلاننان كەمىن­دە قولا مەدال كۇتىلگەنىمەن، وعان جەرەبە وتە اۋىر ءتۇستى. العاشقى جەكپە-جەكتە 2015 جىلعى الەم چەمپيونى ازەربايجاندىق راديك يساەۆتان، قولا مەدالعا بارار جولدا 2008 جىلعى وليمپيادا چەمپيونى، وڭتۇس­تىك­كورەيا­لىق چحا دون ميننەن ۇتىلىپ قال­دى.

كورىپ وتىرعانىمىزداي، وليمپيادانىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا تۋ ۇستاعانداردىڭ قاي-قايسىسى دا «جەلبىرەتىپ بارىپ، جەل­بىرەتىپ قايتاتىنداي» كۇش-قايراتتارى جەت­كىلىكتى ورەندەر. وسى جولى دا ءبىز ءوز سپورت­شىلارىمىزعا سەنەمىز. ەل نامىسىن ابىرويمەن قورعايتىن جەرلەستەرىمىزگە ەرماحان ىبرايىموۆتاي باق پەن بابى قاتار شاۋىپ، كوك تۋىمىزدىڭ تۇعىرىن بيىك ەتسە ەكەن دەگەن تىلەك قوسامىز.