بىراق... وسى ءبىر «بىراق» دەگەن ءسوز جۇتقىن­شاعىڭا تۇرىپ قالعان بىردەڭەدەي جۇگىرەدى دە تۇرادى.

ەلىمىزدىڭ ەڭ ءبىر تانىمال كىتاپ دۇكەندەرىنە باس سۇققاندا، بىردەن الدىمىزدان عۇلاما ءابۋ ناسىردىڭ كىتاپتارى مەنمۇندالاپ، كورنەكتى جەردەن كوزگە تۇسەر-اق دەگەنبىز. تۇسپەدى. جىل تۇگەسىلگەنشە تۇسەر دەگەنبىز. ونىڭ دا تۇندىگىن جاپتىق.

سەبەبى دە تۇسىنىكتى. كىتاپ دۇكەندەرى وقىر­مان­نىڭ سۇرانىسىنا قاراي سۇرىپتالعان اۆتور­لاردى ۇسىنادى. ونىڭ ءوزىنىڭ توقسان پايىزعا جۋىعى رەسەي باسپالارىنىڭ ءونىمى. قايىرا باسىلىپ جاتقان كلاسسيكا. كىتاپ سورەسى كە­شەگى كەڭەستىك كەزەڭدە تولعان وقىرماننىڭ بۇل كىتاپتارعا قول سوزا قويۋى دا نەعايبىل، ەكىتالاي. نەگە دەسەڭىز، كىتاپ ساپاسىنىڭ كوڭىلگە كۇدىك ۇيالاتۋى. بۇلاردى ء«بىر رەتتىك كىتاپتار» دەپ اتاۋعا بولاتىنداي. ء«بىر وقىرلىق» قانا اۆتورلار بولسا دا جەتكىلىكتى. الماتىنىڭ جەراستى وتكەلدەرىندەگى بۋكينيستەردەن العان كىتاپتارىمىز، ءتىپتى وزىمىزدەن ەكى-ءۇش مۇشەل ۇلكەن كىتاپتاردىڭ ءوزىنىڭ سىرى كەتسە دە، سىنى كەتە قويماعان. جەتپىسىنشى جىلدارى رەداكتسيالىق كەڭەسىنە بىزدەن نۇرپەيسوۆتەر كىرگەن «كوركەم ادەبيەت» باسپاسىنىڭ «الەم ادەبيەتى كىتاپحاناسى» سەرياسى، اۆتورلاردىڭ سوتسياليستىك كوزقاراس تۇرعىسىنان سۇرىپتالۋى ءۇشىن سىنالسا دا، سۇڭعىلالىعى مەن سۇلۋلىعى، ساپاسى مەن سالتاناتى ءۇشىن ءالى دە سىيعا لايىق. ءاربىر تومعا جازىلعان العىسوز، ەسكەرتپەلەر مەن تۇسىنىكتەمەلەر، كلاسسيكالىق يلليۋستراتسيالار كوز قۋانتىپ، كوڭىل دەمدەيدى. ال سونىڭ قازىرگى شىعىپ جاتقان بالاماسى – بالانىڭ پيكاسسو شتريحتارىن شيمايلاپ كوشىرۋىندەي.

كىتاپتى كوبىنە جاستار الادى. اشقاراق سانالار الدىنداعى كىتاپتاردى قوپارىستىرادى دا جاتادى. تويات تىلەيدى، تويا المايدى. ءبىر قۋانت­قانى دا سول، قالىڭ قىز-بوزبالانىڭ كىتاپ باعىنان الما تەرىپ ءجۇرۋى. قىزىعا قاراپ تۇردىم. الما تەرە ءجۇرىپ، الۋان ويعا بەرىلەدى. سان كىتاپتى ساپىرىلىستىرادى. ارقايسىسىن ءبىر ۇستايدى. باعاسى بارماعىن كۇيدىرگەن بولار دەپ ءبىر ءتۇيىپ قويام. سارعايعان كلاسسيكالاردىڭ تۇسىنا كەلگەندە ءسال بوگەلەدى دە، قولىنا الىپ، قايتا قويادى. سانگە اينالعان اۆتورلاردىڭ جانىنا كەلىپ سايابىر تابادى. بىراق... بىرنارسە جەتىسپەيتىندەي، ونى دا قايتا قاتارىنا قالاي سالادى.

كىمدى ىزدەدىڭ، بوزبالا؟ نەنى ىزدەدىڭ، بويجەتكەن؟!

ولار ءبىر سورەنىڭ الدىنا بارىپ، ۇزاق قاراپ تۇردى. وندا كىمدەر بار ەكەن؟ وندا نيل پاسريچ پەن ميحايل لابكوۆسكي، فرەدە­ريك لەنۋار مەن گابريەللا بەننەت، دالاي-لاما مەن مايك ۆيكينگ... نە كەرەك، ءبىرى دات حالقىنىڭ، ءبىرى شوتلاندتاردىڭ، تاعى ءبىرى امەريكالىقتاردىڭ باقىتتى بولۋ، باقىتقا جەتۋ قۇپياسىن ايتىپ بەرەدى ەكەن. باقىتتىڭ سىرىن قازىر اشىپ بەرەردەي اربالىپ تۇردى ولار. نەسى بار، شاكىرتاقىڭا بالمۇزداق الساڭ دا باقىتتى بولاسىڭ عوي. ال باقىتتىڭ ءمانىن تۇسىندىرەتىن كىتاپتى الۋ ءتىپتى عاجاپ ەمەس پە؟ وقىسىن، وقىعاننان باقىتسىز بولعان جان جوق. العاشقى قاۋىمدىق قۇرىلىستاعى ۇڭگىردەن الىستاعى ايعا جەتكەن ادام بالاسىنىڭ باقىت دەگەن قۇسقا سونشا ىنتىزار بولۋى بۇل عاسىر­دا عانا ما، ءاردايىم ادام بالاسى باقىتقا ۇمتىلعان، باقىتقا جەتۋ ءۇشىن بارىنە دە بارعان.

باقىت تۋرالى كىتاپتاردىڭ بەزەندىرىلۋى، قاعا­زىنىڭ ساپاسى، سىرتقى قابىنىڭ قولعا جۇمساقتىعى قانداي، «مەنى وقى، مەنى وقى» دەپ تالاسادى. «مەن ساعان ءبارىن ايتىپ بەرەمىن» دەيدى. «وسى ساتتە باقىتتى بولىپ كەتەمىز» دەيدى. جامىراي شۋلاسقان سونشا كىتاپتىڭ الدىندا ساناسى مەن سەزىمى ەندى ءبۇر اشىپ كەلە جاتقان بوزبالا مەن بويجەتكەننىڭ جانى قالسىن با، جۇزدەرى بال-بۇل جانىپ، ءبىر-بىرىمەن سىبىرلاسىپ، انتەك ك ۇلىپ، قىزارا جىميىپ، اينالاسىنا قازىنا تاۋىپ العانداي ۇرلانا كوز سالىپ قويادى. ولار شىن مانىندە باقىتىن تاۋىپ العانداي اسەر قالدىردى، نەگە دەيسىز بە، قىز بەن جىگىت باقىتتى ول كىتاپتان تاپقان جوق، بىراق ەكەۋارا ءبىر كىتاپ الۋدان تاپتى. ەندى ولاردى ءبىر كىتاپ بايلانىستىرادى. ولار­دىڭ ورتاق اڭگىمەلەرىنىڭ شەڭبەرى ءبىر ساتتە عا­رىشتىڭ ۇلعايۋ جىلدامدىعىمەن ءوسىپ بارا جاتتى. جاستىق دەگەننىڭ ءوزى باقىت ەمەس پە ەدى؟!

ال مەنىڭ كوز الدىما جاڭاعى كىتاپتاردىڭ جانىندا تۇرعان، اسەم بەزەندىرىلگەن، تۇسىنىك­تەمەسى جازىلعان، ءتىپتى سولار يدەال (زاماناۋي ءانشى بولسا دا) تۇتاتىن جانداردىڭ پىكىر­لەرى بەرىلگەن «باقىتقا جەتۋ تۋرالى»، «باقىت جولىن سىلتەۋ»، «قايىرىمدى قالا تۇرعىن­دارىنىڭ كوزقاراستارى» اتتى ءال-فارابي بابا­­مىزدىڭ كىتاپتارى ەلەستەپ كەتتى. شاعىن عانا كىتاپ­شالار. ءبارى ءبىر تومنىڭ ىشىندە، ءبىر كىتاپحان­انىڭ بۇرىشىندا شاڭ باسىپ تۇرعان جوق، جەكە-جەكە كىتاپ بولىپ، «مەنى وقى، مەنى وقى» دەپ جاتقانداي.