ەرلان ءجۇنىس
ەرلان ءجۇنىس«Egemen Qazaqstan»
90 ماتەريال تابىلدى

ادەبيەت • 22 قاڭتار, 2023

ءابدىجاميل. تەڭىز

«ويحوي, تەڭىز جايىندا اڭگىمە شەرتكەن قانداي ءلاززات؟! قۇي ءوزىڭ سويلە, قۇي وزگەنى سويلەتىپ قويىپ, جيىن اراسىندا ۇيىپ تىڭدا مەيلىڭ»...

ادەبيەت • 12 قاڭتار, 2023

پورلوكتون كەلگەن ادام

شاپاعاتتى شاڭدۋن كونە جۇرتىنا, قۇبىلاي تىكتى ورداسىن, قاسيەتتى سۋ-اناسى بۇلقىنا, قۇيىپ جاتتى ماۋجىراعان مۇحيتقا, ۇڭگىرلەردى ۇڭگىپ ءوتىپ ارناسى...

ادەبيەت • 09 قاڭتار, 2023

اۋەزوۆ. جالىن اتۋ

مۇحتار ومارحان ۇلى ءسوزىنىڭ اۋەزى اۋدەم جەردەن كوڭىل باۋرايدى. اۋدەم جەردەن ءان جەتكەندەي. سول ءاننىڭ سول ءاننىڭ سىرلى دا مۇڭدى سازى مەن نازى الابۇرتقان كۇي كەشتىرگەندەي. جوعالتقانىڭدى تاپقانداي, تاپقانىڭدى تابارىك ەتكەندەي. سارقا سويلەگەندەي, ساۋساق باسىنان قان قاشىپ بوزارعانشا جازعانداي. ول سوڭىرا يىلمەستەي, يكەمگە كەلمەستەي, ينە ۇستاي الماستاي. ءبىر ۋاقتا بارىپ قانا قان جۇرگەندەي, جان كىرگەندەي.

ادەبيەت • 16 قازان, 2022

سانا – سارساڭ, ساۋال – سان

«كلاسسيك – وقىلماسا دا ماقتالاتىن ادام, – دەيدى چەستەرتون, – مۇنىڭ ەشبىر ابەستىگى جوق, بۇل بار بولعانى ادامزاتتىڭ تالعامى مەن پىكىرىنە دەگەن قۇرمەت قانا». ادامزات بالاسى – التى قۇرلىق, ءتورت مۇحيت تۇتاس وقىپ, تولىمدى پىكىرىن قالىپتاستىرۋ ءۇشىن كەمى عاسىر كەرەك بولار. ول ون جىلدىڭ ار جاق-بەر جاعىنداعى اڭگىمە ەمەس. كەيدە الەمدىك ادەبي سىيلىقتاردى ەسىم-سويى بەلگىسىز قالامگەرلەر الىپ جاتقانداي كورىنەتىنى بار عوي. سەبەبى ول جانە ونىڭ باستى شىعارمالارى بىزگە جەتە قويعان جوق. سوندىقتان سوگە ءسوز ايتۋدىڭ ءوزى سوكەت دۇنيە.

ادەبيەت • 14 قىركۇيەك, 2022

بوزارۋ

جالپى, ادەبيەتكە اقىن يا جازۋشىنىڭ كەلۋى ادامنىڭ, جاڭا ءبىر ەسىمنىڭ كەلۋى رەتىندە قابىلدانادى. الايدا ول جاي عانا جاڭا ەسىمنىڭ ەمەس, ادەبيەتكە جاڭا ءبىر يدەيا, جاڭا ءسوزدىڭ, جاڭا ويدىڭ, ادەبي تروپتىڭ سونى ءبىر سوقپاعى, وزگەشە ءبىر ىزدەنىستىڭ دە كەلۋى. ول ۇلت ادەبيەتىندە بۇرىن-سوڭدى قولدانىلماعان تۇراقتى ءسوز تىركەستەرىنىڭ كەلۋى. ياعني ادەبيەتكە تالانتتى (تالانتتى دەگەن سوزگە ەرەكشە ءمان بەرگەن دۇرىس شىعار) اقىن-جازۋشىنىڭ كەلۋى دەگەن ءسوز ول سول ۇلتتىق ويلاۋ جۇيەسىنىڭ, ۇلتتىق ءتىلدىڭ تاعى دا قۇلپىرا ءتۇسۋى, كوركەمدەنۋى, كەمەلدەنۋى, ۇلىقتانا ءتۇسۋى, ونىڭ تاعى دا ءومىر ءسۇرۋ كەڭىستىگىنىڭ كەڭەيۋى, ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعىنىڭ كەمىندە ون جىل, ەلۋ جىل, ءتىپتى عاسىرلارعا ۇزارۋى. ارينە, بۇل دا سول ءتىلدى قۇلپىرتۋشى جاڭا تۇلعانىڭ دەڭگەي-دارگەيىنە بايلانىستى. سوندىقتان دا ءبىز ءاربىر جاڭا اقىن-جازۋشىنىڭ كەلۋىنەن, يا بولماسا اقىن-جازۋشىنىڭ جاڭا دەڭگەيگە وتۋىنەن, جاڭا كوركەمدىك كەڭىستىكتى اشۋىنان, كوركەمدىك قۇپيالاردى اشىپ كورسەتۋىنەن وسى ءبىر نارسەلەردى ىزدەيمىز, سونى تاپقىمىز كەلەدى.

ادەبيەت • 14 تامىز, 2022

بايرون ۇيىعى

كىم جالعىزدىقتى سۇيمەسە, سول ەركىندىكتى دە سۇيمەيدى.

ادەبيەت • 03 تامىز, 2022

اۋەزوۆ. سۇرلانۋ

«اباي جولىن» وقۋشى ءاربىر كىسى اڭداسا كەرەك, اۋەزوۆ كىسى قۇلقىن, كوڭىل اۋا­نىن, سەزىم اعىسىن, وي رەڭكىن, ءارالۋان ادام الپەتىن, كەيىس كەيپىن سۋرەتتە­گەندە قالامىن سۇر بوياۋعا مالىپ وتىراتىنداي اسەر قالدىرادى. وسى ءبىر احرو­ما­تيكالىق ءتۇس, ءوزىنىڭ شەكسىز قۇبىلمالىلىعىمەن, كوز الدىڭا سول زامان, اباي زا­مانىنداعى ادامدار كەشكەن الۋان سەزىمدى عانا ەمەس, ءداۋىردىڭ, قازاق جا­نىنىڭ بوياۋىن بىزگە اشىپ كورسەتەتىندەي.

ادەبيەت • 28 ماۋسىم, 2022

جۇرەكتىڭ جۇمساق كۇلكىسى

ول دا ءبىر جاستىق ەلەكسيرى. جاستىق ەلەكسيرى دەگەندە, ادەتتە, اڭگىمە اۋانى ءابىلحايات سۋى جايىنا ويىسسا كەرەك-ءتى. الايدا ءبىز جاستىقتىڭ جويقىن قۋاتى, ءجۇز جاساعان جۇرەكتىڭ ءوزىن القىنتا, جۇيرىك اتشا جۇلقىنتا جۇردەك سوقتىرعان جاستىق رۋحى جايىن ايتساق دەيمىز. جامبىل-جاكەمىزدىڭ جاسى الپىستان اسقان شاعىندا, الىپ جۇرەكتىڭ امانات شاعىنداعى اقىرعى سوعىسىنا دەيىن بۇلكىلدەپ تۇرعان ۋاعىندا دا كارىلىكتى مويىنداماۋى, قارتتىققا مويىماۋى, بۋىننان السا دا بويۇسىنباۋى جاستىڭ ءوزىن جاسقانتار جاسامپاز قۋاتقا يە.

اباي • 28 ءساۋىر, 2022

باي اباي, كەدەي اباي

جۇرت تا, م ۇلىك تە – ءبارى قۇدايدىڭ وزىنىكى, دەيدى اباي «جيىرما سەگىزىنشى سوزىندە». سونىڭ القيسساسىندا «بىرەۋ باي بولسا, بىرەۋ كەدەي بولسا, بىرەۋ اۋرۋ, بىرەۋ ساۋ بولسا, بىرەۋ ەستى, بىرەۋ ەسەر بولسا, بىرەۋدىڭ كوڭىلى جاقسىلىققا مەيىلدى, بىرەۋدىڭ كوڭىلى جامانشىلىققا مەيىلدى – بۇلار نەلىكتەن دەسە بىرەۋ, سىزدەر ايتاسىزدار: قۇداي تاعالانىڭ جاراتۋىنان ياكي بۇيرىعىنشا بولعان ءىس دەپ. ءجا, ولاي بولسا, ءبىز قۇداي تاعالانى ايىبى جوق, ءمىنى جوق, ءوزى ءادىل دەپ يمان كەلتىرىپ ەدىك» دەگەن.

ادەبيەت • 12 ءساۋىر, 2022

زار مەن تار

شىعىس ولەڭ ۇلگىسىندە قاسيدا جانرىنىڭ قازىعىن قاعۋشى, نەگىزىن قالاۋشى, ايگىلى «ساپارناما» كىتابىنىڭ اۆتورى ءناسىر قىسىراۋ ون ءبىرىنشى عاسىردا ءومىر ءسۇرىپ, شىعارماشىلىق عۇمىرىندا ون ءبىر مىڭ ءبايىت جازىپ, ارتىندا سونىڭ جۇزگە جۋىعى عانا قالعان, حاكىم اتانعان عۇلاما, شايىر.