بالا دامۋىنا باپ كەرەك

قوعام • 28 قاڭتار، 2021

بالا دامۋىنا باپ كەرەك

37 رەت كورسەتىلدى

بالا – ءبىزدىڭ بولاشاعىمىز. بولاشاعىمىز جارقىن بولۋى ءۇشىن بالدىرعانداردىڭ باقىتتى بالالىق شاعىن قامتاماسىز ەتۋ ماڭىزدى. بۇگىندە بالانىڭ الاڭسىز ءبىلىم الۋىنا، دۇنيەتانىمىن، قارىم-قابىلەتىن دامىتۋعا جاعداي جاساۋ جانە قولايلى قورشاعان ورتا قالىپتاستىرۋ بولاشاققا سالىنعان ءتيىمدى ينۆەستيتسيا رەتىندە باعالانادى. وكىنىشكە قاراي، بۇل يگىلىكتەن بالدىرعانداردىڭ كوبى قۇر قالىپ جاتادى.

ورىنبەك وتەمۇرات

ءتىپتى مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالالاردىڭ ءبىرازى دۇرىس ءبىلىم الماق تۇگىل، قالىپتى ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن تىربانادى. وسى جونىندە مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى ولقىلىقتارعا توقتالعاندا ايتتى. «900 مىڭعا جۋىق بالا 11 مىڭ مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىندە تاربيەلەنۋدە. ونىڭ 36 پايىزىندا كارىز جۇيەسى جوق. 29 پايىزى ىستىق سۋسىز جانە 11 پايىزىندا تالاپقا ساي دارەتحانا قاراستىرىلماعان. شىندىعىنا كەلسەك، بالالارىمىزدىڭ ەداۋىر بولىگى ءومىرىنىڭ العاشقى التى جىلىن ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن ارپالىسۋمەن وتكىزەتىندەي. اكىمدەردىڭ نازارىن وسى كۇردەلى ماسەلەگە اۋدارعىم كەلەدى. مۇنداي جاعدايدا باسەكەگە قابىلەتتى ۇلت قالىپتاستىرۋ جونىندە ايتۋدىڭ ءوزى قيىن. مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمدارداعى كەزەك ماسەلەسى دە ءالى شەشىلمەگەن. 1-دەن 3 جاسقا دەيىنگى بالالاردى قامتۋ ۇلەسى تومەن دەڭگەيدە. نەبارى 48 پايىز. ۇكىمەتكە اكىمدەرمەن بىرلەسىپ، اتالعان پروبلەمالاردى شەشۋ جونىندە كەشەندى جوسپار ازىرلەۋدى تاپسىرامىن. ول بالالاردى ەرتە جاستان دامىتۋ جۇيەسىن، مەكتەپكە دەيىنگى وقىتۋدىڭ بالاما نىساندارىن قۇرۋ، مەكتەپتەن تىس قوسىمشا ءبىلىم بەرۋدە ۆاۋچەر مىندەتتەرىن جانە باسقا دا ماسەلەلەردى قامتۋعا ءتيىس»، دەدى پرەزيدەنت.

راسىندا، باسەكەگە قابىلەتتى ۇلت قالىپتاستىرۋ ءبىلىمدى، زەيىندى ۇرپاق تاربيەلەۋدەن باستالادى. بۇل ءۇشىن ەل ەرتەڭى – بالالاردى ەرتە جاستان دامىتۋعا باسىمدىق بەرگەن ءجون. اسىرەسە، ءۇش جاسقا دەيىنگى بالالاردىڭ ءبىلىم الۋىن ەستەن شىعارۋعا بولمايدى. بۇعان مەملەكەت باسشىسى ەرەكشە ءمان بەرىپ، ءۇش جاسقا دەيىنگى بالدىرعانداردىڭ مەكتەپكە دەيىنگى بىلىممەن قامتىلۋى نەبارى 48 پايىزدى قۇرايتىنىن ايتىپ وتىر. شىنىن ايتقاندا، بالاباقشاداعى ورىننىڭ كەزەگى كەلگەنشە، بالالاردىڭ كوبى ءۇش جاستان اسىپ كەتەدى. ونىڭ ۇستىنە ەلدەگى مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمداردىڭ كوبىندە ءۇش جاسقا دەيىنگى بالالارعا ارنالعان توپتار جوقتىڭ قاسى. ال اتا-انالاردىڭ كۇنكورىس قامىمەن جۇمىسقا ەرتە كىرىسىپ، اۋزىنان انا ءسۇتى كەپپەگەن، بەلىنەن بەسىك تابى كەتپەگەن، ءالى ەسى كىرە قويماعان بالاسىنىڭ تاربيەسىن ەسكەرۋسىز قالدىرىپ قوياتىن جاعدايلارى كەزدەسەدى.

بالانىڭ ەركىن ويلى، وزىنە سەنىمدى بولىپ قالىپتاسۋىنا اينالاسىنداعى دۇنيەنىڭ ىقپالى زور. جوعارىدا ايتقانداي، كارىز جۇيەسىنىڭ، ىستىق سۋدىڭ، تالاپقا ساي دارەتحانانىڭ بولماۋى بالا تۇگىل، ەرەسەك ادامداردىڭ ءوزىن ەركىن، جايلى سەزىنۋىنە كەرى اسەر ەتەدى. ادام – ءوزىن قورشاعان ورتانىڭ جەمىسى. قورشاعان ورتا تەك ادامدار عانا ەمەس، اينالامىزداعى كەڭىستىك: ءۇي مەن مەكتەپ، كيىم مەن تاماق، تىنىستايتىن تابيعات، سىڭىرەتىن اقپارات. بالانى تاربيەلەۋ ءۇشىن قاجەت نارسەنىڭ ءبارى بار ورتا اتا-انالارعا سالاۋاتتى داعدىلارعا نازار اۋدارۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ءۇيدىڭ ماڭايىنداعى مەكتەپ، سپورت الاڭدارى، ءتۇرلى شىعارماشىلىق ۇيىرمەلەرى – ءبارى بالاعا وزىنە ۇنايتىن باعىتتى تاڭداۋىنا، سوعان داعدىلانۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى. ىنتاڭدى وياتاتىن مۇعالىم، جىگەرىڭدى جانيتىن سپورت جاتتىقتىرۋشىسى، ءتىپتى تاتۋ-ءتاتتى كورشىلەر بالانىڭ ىزگىلىكتى قوعامدا دامۋىنا جاعداي جاسايدى.

كەڭىستىك دەمەكشى، جاقىندا «وتباسىلىق-تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىققا قارسى ءىس-قيمىل تۋرالى» زاڭ جوباسى قوعامدا قىزۋ تالقىلاندى. سونىڭ ىشىندە جۇرتتىڭ كوبى ءار بالاعا ۇيدە ارنايى شاقتالعان شارشى مەتر كەڭىستىگى بولۋى كەرەك ەكەنى جايلى باپقا قاتتى قىنجىلىس ءبىلدىردى. وركەنيەتتى ەلدەردەگى بۇل ولشەمنىڭ ءبىزدىڭ ءداستۇرلى ءومىر ءسۇرۋ سالتىمىزعا سايكەس كەلمەيتىنى كوپ قوزعالدى. دەگەنمەن سول وزىق ەلدەرمەن تەرەزەمىزدى تەڭەستىرگىمىز كەلسە، ءبىز دە سول قوعامنىڭ ادامدارىنداي ءومىر سۇرۋگە تىرىسۋىمىز كەرەك-اق. ياعني جۇرتتىڭ بالاسىنداي ءبىزدىڭ دە بالامىزدىڭ جەكە كەڭىستىگى، قاۋىپسىز قامقور ورتاسى، تاڭداۋ ەركىندىگى بولعانى، زامانعا ساي ءبىلىم العانى دۇرىس. ايتالىق، دۇنيە ءجۇزى بويىنشا باقىتتى ەلدەر رەيتينگىسىن (World Happiness Report) تۇزگەندە ەڭ باستىسى، قورشاعان ورتاعا ەرەكشە ءمان بەرىلەدى ەكەن. بۇل – الەۋمەتتىك، قالالىق جانە تابيعي ورتا. باقىتتىڭ كورسەتكىشىن انىقتايتىن التى فاكتوردىڭ تورتەۋى الەۋمەتتىك ورتانىڭ ءارتۇرلى اسپەكتىلەرىن بىلدىرەدى. ولارعا سەنىم ارتۋعا بولاتىن ادام، ءومىردىڭ نەگىزگى شەشىمدەرىن قابىلداۋدا ەركىندىك سەزىمى، جومارتتىق پەن سەنىم كىرەدى. قازاقستان بۇۇ-نىڭ بىلتىرعى بۇل باقىتتى ەلدەر رەيتينگىندە 50-ورىنعا تۇراقتادى.

كۇننىڭ ماڭىزدى جانە وزەكتى جاڭالىقتارىن «ەگەمەن قازاقستان» تەلەگرام كانالىنان وقىڭىز