اۋىلدا تۇرادى دەمەسەڭىز، قازىر تۇر­مىسى مەن تابىسى قالا­داعىلاردان كەم تۇسپەيتىندەردىڭ قاتارى قالىڭداپ كەلەدى. ياعني جۇمىس ىستەيمىن دەگەن ادامعا اۋىلدا دا مۇمكىندىك كوپ. كاسىبىن اياققا تۇرعىزىپ العانشا مەملەكەت تارا­پىنان بەرىلەتىن جەڭىلدىكتەر دە بار­شىلىق. قايتارىمسىز گرانتقا يە بولعاندار، ءوز ءىسىن ودان ءارى وركەندەتۋ ءۇشىن جەڭىلدەتىلگەن جولمەن نەسيە الۋشىلار از ەمەس. مىسالى، تۇلكىباس اۋدانىندا 600-دەن استام تۇرعىن مەملەكەت­تەن قايتارىمسىز گرانت العان. ونىڭ 98-ءى ءۇي ىرگەسىندەگى جەرىن جى­لىجايعا اينالدىرسا، قالعاندارى دا بەرىلگەن جەڭىلدىكتى ءتيىمدى پايدالانىپ، بيزنەس-جوسپارلارىن جۇزەگە اسىرۋدا.

ارىس قالاسىنىڭ تۇرعىنى جادىرا دۇيسەنحان «بيزنەستىڭ جول كارتاسى-2025» مەملەكەتتىك باع­دارلاماسى اياسىندا 4،5 ملن تەڭگە كولەمىندە قايتارىمسىز گرانت العان. كاسىپكەر قۇرىلىسشىلارعا قول­عاپ تىگۋمەن اينالىسادى. بۇگىن­دە وتباسىلىق بيزنەسىن ۇلعايتىپ، ءتورت ادامدى جۇمىسپەن قامتىپ وتىر.

كەنتاۋ قالاسىنا قاراستى وران­عاي اۋىلىنىڭ «ارۋانا» شارۋا قوجالىعى مەملەكەتتىك باع­­دار­لاما اياسىندا 19 ملن تەڭگە كولە­مىندە تومەنگى پايىزبەن نەسيە الىپ، 10 تۇيە ساتىپ العان. ەكى جىل­دا ويسىلقارا تۇقىمىن بەس ەسە كوبەيتكەن. شارۋا قوجالىعىنىڭ باسشىسى باقىتگۇل قاسىمبەكوۆا كوپشىلىك تۇيە ءسۇتى مەن ەتىنىڭ ەمدىك قاسيەتىن سەزىنگەندىكتەن، سۇرانىس تا ارتقانىن ايتادى.

كەنتاۋ قالاسىنا قاراستى اۋىل­دار­دا تۇيە شارۋاشىلىعىمەن اينالىسا­تىنداردىڭ قاتارى بىلتىر وتىز پايىزعا ارتقان.

تۇركىستان وبلىسى اكىمىنىڭ ءباس­پاسوز قىزمەتى حابارلاعانداي، وڭىردە 150 مىڭعا جۋىق كاسىپ­كەر تىر­­كەلگەن. بۇگىندە «قاراپا­يىم زات­تار ەكونوميكاسى» باع­دار­لا­ماسى بويىنشا 24،4 ملرد تەڭ­گە­گە 246 جوبا قارجى­لان­دىرىلسا، 5 ملرد تەڭگەگە 29 جوبا ماقۇلدا­نىپ، جۇزەگە اسىرۋ جۇمىستارى قولعا الىنعان. ودان بولەك، 6 ملرد تەڭ­گەدەن استام قارجىعا تا­عى 27 جوبانى ىسكە قوسۋ كوزدەلىپ وتىر.

تاۋدان باستاۋ الاتىن ساي­رام­سۋ وزەنىنىڭ قوس قاپتالىنا قونىس­تانعان اۋىل كوپ. مىسالى، وزەن جاعالاي ورنالاسقان تولەبي اۋدانى كوكسايەك اۋىلدىق وكرۋگىنە قاراستى قازاقستان، جىڭىشكە، ال­تىنباستاۋ جانە كوكسايەك ەلدى مەكەنىندە 2 500-گە جۋىق ءتۇتىن بار، تۇرعىندار سانى 13 300-دەن اسادى. اۋدان اكىمدىگىنىڭ دەرەكتەرىنە جۇ­گىنسەك، تۇرعىنداردىڭ 7650-ءى ەكونوميكالىق تۇرعىدان بەلسەندى ازاماتتار ساناتىنا جاتادى. جال­پى جەر كولەمى – 21 631 گەكتار. ونىڭ ىشىندە اۋىل شارۋاشىلىعى ماق­ساتىنداعى جەر كولەمى 15 600 گەكتارعا جۋىقتايدى. 9 مىڭ گەكتاردان استام ال­قاپ­قا ەگىن ەگىلسە، 1739 گەكتارى – جايى­لىم. سۋار­مالى القاپ 1 200 گەكتاردان اسا­دى. باۋ 158 گەكتار بولسا، وندىرىس­تىك اۋماق 56 گەكتاردى، ال ءۇي جا­نىنداعى باۋ-باق­شا كولەمى 269 گەكتاردى الىپ جاتىر.

اۋىلداردا تابىسى تۇراقتى مۇعالىم مەن دەنساۋلىق سالاسى قىزمەتكەرلەرىنەن بولەك، جاقىن ماڭايداعى مەكەمەلەرگە قاتى­ناپ جۇمىس ىستەيتىندەر از ەمەس. ەلى­مىزدەگى ءۇشىنشى مەگاپوليس – شىمكەنتكە بارىپ-كەلىپ جۇمىس ىستەيتىندەر دە جەت­كىلىكتى. اۋىلدا كاسىپ اشىپ، شارۋاسىن دوڭگەلەتىپ جۇرگەندەر دە بارشىلىق.

«اۋىلدا تۇرىپ، جۇمىس جوق دەۋ اقىلعا سىيمايدى، دەيدى اۋىل اكىمى ايتجان قابىلبەكوۆ. – پان­دەمياعا بايلانىستى ءبىراز كاسىپ­كەرلىك نىسانداردىڭ جۇمىسى ەداۋىر باياۋلاپ، كەيبىرىنىڭ جۇمىسى ءتىپتى توقتاپ قالعانى دا راس. الاي­دا تالپىنعان جاستارعا ءار ۋاقىتتا ەكى قولعا ءبىر كۇرەك تابىلادى. مىسالى، جەرگىلىكتى كاسىپكەر ەرلان ادىلبەكوۆتىڭ ناۋبايحاناسى بار. كاسىپكەر ءابدىجان اسكەروۆ ايەلى لولاحان ەكەۋى اۋدان ورتا­لىعىندا ءبىر ايداي وقىپ، كوكتەمدە نان ءپىسىرىپ، ساتۋدى جولعا قويدى. ۇندى اۋدانداعى «اق مارجان» ديىرمەنىنەن الادى. تاۋلىگىنە 300-گە دەيىن نان پىسىرەدى. ءۇش ادام­دى جۇمىسپەن قامتىپ وتىر. مۇن­داي ناۋبايحانا كوكسايەكتە بىر­نەشەۋ. باسەكەلەستىك كۇشتى. سون­دىقتان ناننىڭ ساپاسىنا ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى. ورتالىق بولعان سوڭ مۇندا جەڭىل اۆتوكولىكتەرگە سەرۆيستىك قىزمەت كورسەتەتىن نىساندار دا جەتكىلىكتى. بىرەۋى شينا جوندەۋمەن شۇ­عىلدانسا، ەكىنشىسى موتور مايىن اۋىس­تىرادى. كەلە­سىسى ءجۇرىس بولىكتەرىن جون­دەيدى. قا­لاداعىداي كولىك جۋاتىن ورىندار دا اشىلعان».

كوكسايەكتە 5 وتباسى 555 مىڭ تەڭگە­دەن قايتارىمسىز نەسيە الىپ، ءوز كاسىپ­تەرىن اشقان. ونىڭ ءبىرى قارجىنى دۇكەن جۇمىسىن جاقسارتۋعا جۇمساسا، ەكىنشىسى تىگىن ماشينالارىن الىپ، ارنايى تسەح اشپاق. ءۇشىنشىسى، بازاردان مال ساتىپ الىپ، بورداقىلاۋعا قويعان. ساۋىن سيى­ر­لارى دا بار. ساۋعان سۇتتەرىن «فۋدماستەر» كومپانياسىنا وتكىزەدى. بۇل جاۋاپ­كەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىگى حالىق­ارالىق ستاندارتقا ساي ءونىم شىعارىپ، ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنە جونەلتۋدە.

كوكسايەكتىكتەردىڭ بوس ۋاقى­تىن ءتيىم­دى پايدالانۋىنا دا جاع­داي جاسالۋدا. اۋىلدا كولەمى 30ح50 مەتر بولاتىن فۋتبول الاڭى بيىل پايدالانۋعا بەرىلمەك. بۇل ءۇشىن اۋدان بيۋجەتىنەن 13 ملن 234 مىڭ تەڭگە ءبولىنىپتى. بالاباقشا جانىنان بۇلدىرشىندەر وينايتىن الاڭشا جابدىقتالعان، 100 ورىندى باستاۋىش مەكتەپ عيماراتى پاي­دالانۋعا بەرىلگەن.

اۋىل اكىمى ۇلگى ەتە ايتقان تاعى ءبىر كاسىپ­كەر قازاقستان اۋىل­ىنداعى قام­ب­ار ناراليەۆتىڭ جا­نار-جاعارماي ستانسا­سى بار. ال جومارت امانجولوۆ قىل­شىق ءجۇن­دى قوي وسىرۋدە. ۋاق مالدى سەمىر­تىپ، سويىپ ساتادى. ەركەباي ەرەجەپوۆ ساي­رامسۋ وزەنىنىڭ جاعاسىنان 2 گەكتار جەر الىپ، شاباق، بالىق ءوسىرۋدى كوزدەپ وتىر.

بىلتىر اۋىلدىق وكرۋگ بو­يىنشا 800 ملن تەڭگە ينۆەستيتسيا تار­تۋ جوسپارلانعان ەكەن. الاي­دا ىن­دەت­كە بايلانىستى كەي كا­­سىپكەرلەر بيزنەس-جوسپارلارىن جۇزەگە اسىرا الماپتى. دەگەن­مەن وتكەن جىلى 650 ملن تەڭ­­گەنىڭ جۇمىسى اتقارىلعان.

سارىاعاش اۋدانىندا دا تۇر­­عىندار­دىڭ جۇمىسپەن قام­تىلۋى باستى نازاردا. بۇل ورايدا «ەڭبەك» مەملەكەتتىك باعدار­لاماسى شەڭبەرىندە وتكەن جىلى 8 مىڭنان استام ازامات جۇمىسپەن قامتۋ شاراسىنا قاتىسقان. كا­سىپ­كەرلىكتى دامىتۋ بويىنشا «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىنا ءبىلىم الۋعا 2 مىڭعا جۋىق ازاماتقا جولداما بەرىلىپ، «بيزنەس باستاۋ» جوباسى اياسىندا ءبىلىم العان. ونلاين فورماتتا وقىعان 200-گە جۋىق ازاماتقا سەرتيفيكات تابىس ەتىلگەن. 100-دەن استام سارىاعاشتىق 513 مىڭ تەڭگەدەن شاعىن نەسيە السا، 9 ازامات جاڭا جۇمىس ورنىن اشىپتى. جاڭا بيزنەس جوبالارىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن 847 ازاماتقا 470 ملن تەڭگە مەملەكەتتىك گرانت بولىنگەن. بيىل «ەڭبەك» مەملەكەتتىك باع­دار­لاماسى شەڭبەرىندە 200 تۇرعىندى الەۋمەتتىك جۇمىس ورىندارىنا، جاستار پراكتيكاسىنا – 420، قو­عامدىق جۇمىسقا 1200 ادامدى ورنالاستىرۋ جوسپارلانعان. 200 ازاماتقا مەملەكەتتىك گرانت بەرىلمەك.

رۋحانياتتىڭ تەمىرقازىعى، ۇلتتىق قۇندىلىقتاردىڭ التىن بەسىگى، بەرەكە مەن بايلىقتىڭ باس­تاۋى – اۋىلدا بۇگىندە ءتورت ت ۇلىگىن تۇلەتىپ، ەگىستىگىن جايقالتىپ، شارۋاسىن ورگە سۇيرەپ جۇرگەندەر قاتارى كوبەيە تۇسكەن. بۇل ورايدا مەملەكەتتىك باعدارلامالاردىڭ ىقپالى مول. نارىق تالابىنا بە­يىمدەلە الماي، ءىستىڭ كوزىن تاپپاي، باسقا دا سەبەپتەرمەن تۇرمىسىن ناشارلاتىپ العان­داردىڭ دا با­رى جاسىرىن ەمەس. دەگەنمەن اۋىل – ءبۇتىن ءبىر ەلدىڭ اسىراۋشىسى، قايناعان ەڭبەكتىڭ قاينار كوزى ىسپەتتى.

تۇركىستان وبلىسى