ءيىس يەرارحياسى

ارينە، ادامعا باسقا پارازيتتەردىڭ جابىسىپ ءومىر ءسۇرۋىن تۇسىنۋگە بولادى، الايدا ادامنىڭ ادامعا پارازيت رەتىندە سەلبەسۋىن بىردەن قابىلداي قويۋ قيىن. بىراق وكىنىشكە قاراي بۇل قۇبىلىس كۇن وتكەن سايىن ادام ساناسىنا دەندەگەن ۇستىنە دەندەپ بارادى. ءسىز بىلەتىن پارازيت كىم؟ بولماسا ءسىز كىمنىڭ ءپارازيتىسىز؟

بىلتىر «وسكار» جۇلدەسىن جەڭىپ العان وڭتۇستىككورەيالىق كينورەجيسسەر پون چجۋن حونىڭ «پارازيتتەر» كينو كار­تيناسى ءبىزدى وسى ويلارعا جەتەلەپ اكەتتى. بۇگىندە ادامنىڭ كولەڭكەسىندە ادامنىڭ كۇن كورۋى قالىپتى جاعدايعا اينالىپ بارادى. بۇل ەڭ الدىمەن ادامدىق رۋحاني قۇندىلىقتاردىڭ قۇلدىراۋىنا، قوعامنىڭ ءىرىپ-شىرۋىنە اكەلىپ سوقتىرادى. ادامزاتتىق اپاتتىڭ ەڭ قاۋىپتىسى – ادامنىڭ قۇنسىزدانۋى. اتالعان فيلم دە وسى تۋرالى، قوعامداعى ادام قۇنىنىڭ جاندىكتەن دە جامان باعالانۋى جايلى باياندايدى. ونى كينو باستالعان بەتتە بايقاۋ قيىن ەمەس. سەۋلدىڭ كەدەي اۋداندارىنىڭ بىرىندەگى ساسىق جەرتولەدە جان باعىپ، ولمەستىڭ كۇنىن كەشىپ جاتقان كيمنىڭ وتباسىنداعى جۇپىنى كورىنىستەر كورەرمەندى بىردەن جيىركەندىرەدى. رەجيسسەردىڭ شەبەرلىگى دە شىعار، ءسىز ادامعا ەمەس، الگىلەرگە قۇددى ءبىر جاندىكتەردەن جيىركەنگەندەي مۇرنىڭىزدى ەرىكسىز تىجىراسىز. تىجىرماعاندا شە؟ اسپالى شامعا ش ۇلىق جايىلىپ تۇرعان قۋىقتاي بولمەدە وتىرعان توپتى جاننىڭ اسحاناسى قايسى، دارەتحاناسى قايسى، ءبارى اياداي عانا ءتورت قابىرعادا تىعىلىپ العان. ءبىز ادام قۇنى جاندىكتەن دە ارزان دەپ بەكەر ايتپادىق. الگى كورىنىستەر بىتەر-بىتپەستەن الدەبىر جۇمىسكەرلەر كەلىپ جاڭاعى جەر­تولەلەرگە ۋلى گاز شاشا باستايدى، تاڭداناتىن ەشتەڭەسى جوق، قۇرت-قۇمىرسقا، شىبىن-شىركەي، تاراقان-تىشقانداردى ۋلايتىن ءدارى سەۋىپ وتەدى. ءبىتتى. ادام دەگەن قاسيەتتى ءسوز كوز الدىڭىزدا ۋلى گازعا تۇنشىعىپ، بەتتەرىن تۇمشالاي جان-جاققا قاشا باستايدى. تۋرا، تاراقاندار سياقتى.

فيلم «ۇزدىك فيلم»، «ۇزدىك شەتەل تىلىندەگى فيلم»، «ۇزدىك رەجيسسەر»، «ۇزدىك تۇپنۇسقا ستسەناري» دەگەن ءتورت اتا­لىم بويىنشا توپ جاردى. بايگەنى بەرسە بەرگەندەي. بايقاعان ادامعا ءبىز ايتقان الگى كورىنىستەردە رەجيسسەر كامەراسى ۇنە­مى تومەندى جوعارىدان ءتۇسىرىپ وتىرادى. جەرتولەنىڭ ءوزى تەڭىز دەڭگەيىنەن تومەندەگى تۇراق. جاعدايى تومەن جاندار.

الايدا كەلەسى كادردا باعانادان بەرى قىسىلىپ-قىمتىرىلىپ وتىرعان قۋ جانى­ڭىز كەنەت ەركىندىككە شىققانداي كەڭىپ سالا بەرەدى. ونىڭ سەبەبى، رەجيسسەر كامەراسى كەنەت ۇلكەن فورماتقا كوشىپ، سەۋلدىڭ ەڭ باي اۋداندارىنىڭ بىرىندەگى ءزاۋلىم كوتتەدجدىڭ تىنىس-تىرشىلىگىن كورسەتە باس­تايدى. جاپ-جاسىل قۇراق، جىلى جەكەجاي، اتشاپتىرىم اۋلا، ىشكەنى الدىندا، ىشپەگەنى ارتىندا باقۋاتتى پاك اۋلەتى.

العاشىندا كينو وسى ەكى اۋلەتتى پاراللەل ۇستاپ وتىرىپ قوعامنىڭ قوتىرىن باياعىشا قاسيدى دەپ ويلاۋىڭىز مۇمكىن. بىراق رەجيسسەر كورەرمەننىڭ ساناسىن كەنەت بۇرىلعان كولىكتەي توڭكەرەدى دە تاستايدى.

الگى ءسىڭىرى شىققان كەدەي كيمنىڭ بالالارى، ۇلى مەن قىزى ءسىز بەن ءبىز ويلاعانداي ءالجۋاز ەمەس. ۇل بالاسى كي ۋ اعىلشىن ءتىلىن جەتىك بىلەتىن مامان رەتىندە اۋقاتتى پاك اۋلەتىنە جالعان قۇجاتپەن رەپەتيتور بولىپ جۇمىسقا ورنالاسادى. سايكەسىنشە جالعان قۇجاتتى كومپيۋتەردىڭ قۇلاعىندا وينايتىن ونىڭ اپكەسى كيدجون جاساپ بەرەدى. كەيىن كيدجون دا الگى ۇيگە پسيحولوگ بولىپ جۇمىسقا كىرەدى. رەپەتيتور پاكتىڭ ۇلكەن قىزىنا، ال پسيحولوگ كەنجە ۇلىنا كەرەك بولادى. بىلايشا ايتقاندا كەدەيلەر بايلاردى وقىتا باستايدى. الايدا ءفيلمنىڭ كۋلميناتسياسى بۇل ەمەس. ەكى بالا نەبىر قۇيتۇرقى ارەكەتتەرگە كوشە ءجۇرىپ پاكتىڭ ۇيىنە اكەسى مەن شە­شەسىن دە جۇمىسقا ورنالاستىرادى. البەتتە تورتەۋى ءبىر-ءبىرىن تانىمايتىن ادام­داردىڭ رولدەرىن ويناي ءجۇرىپ نەبىر زى­ميان ارەكەتتەرگە بارادى.

كۇندەر وتە بەرەدى. ەشكىم ەشتەڭەدەن سەزىكتەنبەيدى. پاكتىڭ ايەلى دە اڭقاۋ، اقكوڭىل بىرەۋ. الايدا تاڭەرتەڭ بۇكىل قىلمىستىڭ بەتىن پاكتىڭ كىشكەنتاي ۇلى اشىپ قالا جازدايدى. جاس بالا اكەسىنە: – وسى مەنىڭ پسيحولوگ مۇعالىمىم مەن سەنىڭ كولىگىڭدى جۇرگىزۋشى اعايدىڭ، ءۇي قىزمەتشىسى مەن اعىلشىن ءتىلى رەپەتيتورىنىڭ ۇستە­رىنەن شىعاتىن ساسىق ءيىس بىردەي، – دەپ قويىپ قالادى. ونى اكەسى دە قوشتاي كە­تەدى. شىنىمەن دە جۇرگىزۋشىنىڭ ءيىسى وتە جا­عىمسىز بولاتىن. ساسىق جەرتولەدەگى كوگەرگەن زاتتاردىڭ ءيسى سياقتى ساسىق ءيىس ولاردىڭ ۇستەرىنەن مۇڭكىپ تۇراتىن. بىراق ەڭ قىزىعى بۇل ءيىستى كەدەي كيمنىڭ اۋلەتى وزدەرى سەزبەيدى، بالكىم ۇيرەنىپ كەتكەن.

اۋقاتتى پاك تاعى مىنانى ايتادى: بۇرىنعى جۇرگىزۋشىمدەي ەمەس، مىنا جۇر­گىزۋشى كوپ اڭگىمەگە ارالاسادى، الايدا ءوزى­نىڭ شەكاراسىن بىلەدى، تەك ونىڭ ءيىسى عانا شە­كارانى بىلمەيدى، كولىگىمنىڭ سالونىن ونىڭ ءيىسى الىپ كەتەدى دەپ تىجىرىنادى. تورتەۋى ءبىر-ءبىرىن تانىمايتىن بەيتانىس بىرەۋلەردىڭ ءرولىن ويناسا دا، جاعىمسىز ءيىس ولاردىڭ ءبىر تاپ وكىلدەرى ەكەنىن، ءتىپتى ءبىر وتباسىنىڭ ادامدارى ەكەنىن اشكەرەلەي جازدايدى.

باي مەن كەدەيدىڭ اراسىن ءبولىپ تۇرعان ءيىس – ۇلكەن دەتال. پاكتىڭ كولىگىندەگى ءيىس بىرتە-بىرتە فرانتسۋز ءاتىرىنىڭ حوش ءيىسى اڭقىپ تۇرعان ءۇي ءىشىن تۇگەل جايلاي باس­تايدى. ءيسى وزدىگىنەن قالاي جايلاسىن، ءيىس دەپ وتىرعانىمىز سول ءيىستىڭ يەلەرى، كەدەي كيمنىڭ وتباسى.

پارازيتتەردىڭ كىمدەر ەكەنىن باعامداپ وتىرعان بولارسىزدار. باي اۋلەتتىڭ ۇيىنە ءتۇرلى مامان يەلەرى بولىپ جۇمىسقا كىرىپ، ولاردىڭ اس-سۋىنا ورتاقتاسىپ، جالاقى الىپ، اۋقاتتى ادامداردى تەسپەي سورۋعا كىرىسكەن كيمنىڭ وتباسى ناعىز پارازيتتەر. بىراق رەجيسسەر بۇل كارتينادا تاعى بىرنەشە پارازيت جاسىرىپ وتىرعانىن كەيىن كورسەتەدى. فيلم شىم-شىتىرىق وقيعامەن ءارى قاراي جالعاسادى.

كيم پاكتىڭ ۇيىندەگى جالعىز پارازيت ەمەس ەكەن. ونىڭ ايەلى، بالالارىنان دا باسقا پارازيتتەر بار.

جالپى پاكتىڭ ءۇيى كىشىگىرىم مەملەكەت سياقتى. سويتسەك كيم مەن پاكتىڭ اۋلەتىنەن بولەك، بۇل ۇيدە ەشكىم بىلمەيتىن ءۇشىنشى وتباسى دا ءومىر ءسۇرىپ جاتقانىن بىلگەندە شالقاڭنان تۇسە جازدايسىڭ.

ولار كىم دەسەك، كيمنىڭ ۇلى مەن قىزى ارانداتىپ، وتىرىك وسەك تاسىپ، ىستەپ جۇرگەن جۇمىسىنان شىعارتىپ جىبەرگەن ءۇي قىزمەتشىسى (ايەل) دە كۇيەۋى ەكەۋى سول ءۇيدىڭ ەشكىم بىلمەيتىن ەسىگى ارقىلى جەر­تولەسىندە كۇنەلتىپ، قانشاما جىل جاسىرىنىپ كەلگەن جارلى-جاقىبايلار ەكەن. مىنە، سىزدەرگە تاعى پارازيت كەرەك بولسا؟!

ايەلىن سول ءۇيدىڭ جۇمىسىنا سالىپ قويىپ، ارا-اراسىندا تاماق تاسىتىپ، ءوزى جەرتولەدە بىرنەشە جىل ءومىر ءسۇرىپ جاتقان الگى ەركەكتەن اسقان پارازيت جوق دەرسىز؟ بىراق ءبارىبىر سۇراق تۋادى، باي اۋلەتتە جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن مۇندا كۇنىن كورىپ جۇرگەندەردى قۋلىق-سۇمدىقپەن قۋىپ شىققان كيم بە، الدە قارىزعا بەلشەسىنەن باتىپ، ايەلىنىڭ كولەڭكەسىندە كۇن كورىپ جاتقان جەرتولەدەگى كەيىنگى ەركەك پە؟ بالكىم كەدەي-كەپشىكتىڭ ءبىلىمىن، جۇمىسىن، تىعىرىققا تىرەلگەن جاعدايلارىن، كۇش-قۋاتىن پايدالانىپ ءومىر ءسۇرىپ جاتقان اۋقاتتى پاكتىڭ ءوزى پارازيت پا؟

سۇراق وتە اۋقىمدى سياقتى. بىراق ءبىز­دىڭ العاشقى تانىعانىمىز كيمنىڭ وتبا­سىنداعى پارازيتتەر. پاكتىڭ ءۇيى جالپى كوپ دۇنيەنى ەسكە تۇسىرەدى. ونىڭ ىشىندەگى پا­رازيتتەر دە كوپتەگەن تيپتەردى كوز ال­دىڭا اكەلەدى. بىرەۋدىڭ بايلىعىن تەس­پەي سو­رۋعا ەش ارلانبايتىن، ءوز كۇنى ءۇشىن وزگەنىڭ تاعدىرىن تابان استىندا قيىپ جى­بە­رەتىن ادامنىڭ اشكوزدىگىن اشىق كورسەت­كەن كينوكارتينا كەز كەلگەن قوعامدا وزەكتى بولسا كەرەك.

كينونىڭ شىرقاۋ شەگى قايعىلى اياق­تالادى. پاكتىڭ كىشكەنتاي ۇلىنىڭ تۋعان كۇنىندە كوتتەدجدىڭ جەرتولەسىندە بىرنەشە جىل كۇنەلتىپ كەلگەنى اشكەرەلەنىپ، سول كيكىلجىڭدەردىڭ اراسىندا ايەلى وپات بولعان الگى ەركەك تۋعان كۇن ۇستىندە كيمنىڭ قىزىنا جۇگىرىپ كەلىپ پىشاق سۇعادى. ونى كيمنىڭ ايەلى كاۋاپتىڭ شىبىعىمەن تۇيرەپ ولتىرەدى. قىزى مەن ايەلىن قۇتقارماق بولىپ جاتقان كيم كەنەت قولىنا پىشاق الا سالىپ پاكتى جارىپ تاستايدى. وعان سەبەپ، پاك سول ءبىر الاساپىران اراسىندا كيمنىڭ ۇستىندەگى يىستەن جەركەنىپ مۇرىنىن باسا قالادى. سوعان ۇنەمى نامىستانىپ جۇرگەن كەدەي كيم پاكتى پىشاقتايدى دا، ەشكىمگە بىلدىرتپەي ءزاۋلىم ءۇيدىڭ الگى جەرتولەسىنە كىرىپ، ەسىكتى ىشىنەن جاۋىپ ماڭگى سوندا قالادى. ارينە، ولمەيدى. ارا-اراسىندا شىعىپ، كەيىننەن ءۇيدى ساتىپ العان باسقا قوجايىنداردىڭ مۇزداتقىشىنان تاعام الىپ جەپ جۇرەدى. پارازيتتىك پانالاۋدى ءوزىنىڭ ءومىر ىرعاعىنا اينالدىرادى. ۇلى مەن ايەلى ونى ولدىگە سانايدى. ول شىنىمەن دە ولگەن بولاتىن. مورالدىق تۇرعىدان ونى ءتىرى اعزا دەپ قانا قاراعان دۇرىس. بالاسى كەيىن اكەسىنىڭ جەرتولەدە ەكەنىن ۇعادى. ىشتەي وزىنە اكەمدى قۇتقارىپ الام دەپ سەرت بەرەدى.

ء جا، ول ۇل بايىپ تا كەتەر، ءۇيدى دە سا­تىپ الار، اكەسىن دە بوستاندىققا شىعارار، بى­راق ءيىستى قايتپەك؟ ءيىس كەتە مە؟ جەرتولە­دەگى جاعىم­سىز ءيىس ولاردىڭ كيىمىنە عانا ءسىڭدى مە؟

ماسەلە سوندا...