ەل دامۋىنداعى ەلەۋلى كەزەڭ دەپ تەك تامىرىمىزدىڭ التىن بەسىگى، جۇرتتىڭ قورەك—نەسىبى، ارقايسىمىزدىڭ تىزگىن تارتىپ، كيەلى بوساعاسى مەن تابالدىرىعىن اشار ەسىگىمىز اۋىل اكىمدىگىنە قارجى ءبولۋ ماسەلەسى الداعى جىلى ءوز شەشىمىن تاباتىن بولدى.
بۇل مەملەكەت باسشىسى ن.نازارباەۆتىڭ «100 ناقتى قادامىنىڭ» 98-قادامىندا: «سەلولىق وكرۋگ، اۋىل، سەلو، كەنت، اۋداندىق ماڭىزداعى قالا دەڭگەيىندە جەرگىلىكتى ءوزىن ءوزى باسقارۋدىڭ دەربەس بيۋدجەتى ەنگىزىلەتىن بولادى»، دەپ ايتىلىپ، «ۇلت جوسپارى – قازاقستاندىق ارمانعا باستايتىن جول» اتتى جولداۋىندا 2018 جىلدان باستاپ جۇزەگە اسىرىلاتىنى تايعا تاڭبا باسقانداي كورسەتىلگەن ەدى. سوعان بايلانىستى وتكەن اپتادا ەل ىشىندە بولىپ قايتقان ءماجىلىس دەپۋتاتتارى «كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرگە جەرگىلىكتى ءوزىن ءوزى باسقارۋدى دامىتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىن تالقىلاپ ءبىرىنشى وقىلىمدا قابىلدادى.
شىنى كەرەك، اۋىل اكىمدەرى بۇرىن دا قۇرالاقان وتىرعان ەمەس. ميللياردتاپ بولماسا دا اۋىل حالقىنىڭ تالاپ-تىلەگىنە وراي ميلليونداپ قارجى بەرىلىپ كەلگەنى بەلگىلى. اكىم بولعان جۇرتىنا جاقىن بولسىن، بار-جوعىن جاياۋ ءجۇرىپ تۇگەندەمەي، كولىكپەن بارىپ ءبىلسىن دەپ، جۇرگىزۋشىسى جانىندا «نيۆا» مىنگىزگەلى دە ءبىراز ۋاقىت ءوتتى. بۇل قامقورلىقتاردى ءتيىمدى پايدالانىپ، سەنىمنەن شىقسام، قوڭىر توبەل تىرلىكتى جانداندىرسام دەپ كۇندىزدى قويىپ، ءتۇن قاتقاندار دا، ەسكى «جىردى» ەستەن شىعارا الماي بەرگەن تەڭگەنى تەندەردىڭ «تەپكىسىنە» سالىپ، تاۋداي ءىستى تارىداي شاشىپ العاندار دا تابىلىپ، تالايىنىڭ باسى داۋعا قالعانىنان دا حاباردارمىز. قىزمەتتىك كولىكتى اۋىل مەن اۋدان اراسىنداعى جيىندارعا مىنۋمەن شەكتەلگەندەر دە تابىلدى.
كەيبىر تىزگىن ۇستاعان ازاماتتار ەل ىشىندەگى ەلباسىنىڭ وكىلدەرى ەكەنىن اڭعارا بەرمەيتىن دە سەكىلدى. سەبەبى، كوپ جاعدايدا بيشىك مەنىڭ قولىمدا دەگەن كەيىپ تانىتىپ قالادى. وسى ارادا مىنا ءبىر ويدى ورتاعا سالا كەتسەك دەيمىز، ول – قازاق «جالقاۋ» دەگەن ءسوز. ارينە، بەس قول بىردەي ەمەس، ەل بولعان سوڭ الاسى دا، قۇلاسى دا بولادى، بىراق، وندايدى ەل جاقسىلارى شەتكە قاقپاي، قوعامعا قوسىپ، قاتارعا تارتقان. ءيا، قازاق – ۇلكەنىن سىيلاعان، باسشى بولار ادامىنىڭ الدىن قيىپ وتپەگەن جۇرت. ۇلكەنى ءۇيىرىپ اكەتىپ، باس بولار باسشىعا لايىق جاستى قولتىعىنان دەمەپ وتىرعان. ۇيىمداستىرا السا، ۇيىتقىلىق تانىتسا قازاقتاي ەڭبەكشى حالىق جوق. كەتپەن ۇستاعان ىبىراي جاقاەۆ پەن تاياق ۇستاعان جازىلبەك قۋانىشباەۆ، تىزگىن مەن شىلبىردى تەڭ تارتقان نۇرمولدا الدابەرگەنوۆتەردىڭ ونەگەلى ءومىرى سوزىمىزگە دالەل بولارى حاق. ۇلتتىق مەنتاليتەتىمىزگە ۇڭىلسەك تە الداعى ايتقان قاسيەتتەردى كورۋگە بولادى. ماسەلە – ۇيىتقى بولۋدا.
ءسويتىپ، الداعى جىلدان باستاپ بىرتىندەپ اۋىلعا اقشا بارادى. توقىراعان ءىس ىلگەرى جىلجىپ، ساپىرىلىسقان ىشكى كوشى-قون سايابىرسيدى دەگەن ۇمىتتەمىز. ول ءۇشىن اۋىل اكىمدەرى سەرگەك قيمىلداپ، سەرپىلۋى، بۇرىنعى ءتاسىلدى تارك ەتىپ، جاڭاشا وي-سانا قالىپتاستىرۋى ءتيىس. قولعا تيگەن قاراجاتتى قوجىراتپاي، جەلگە ۇشىرماي ەل مۇددەسىنە پايدالانۋى كەرەك. بۇل قامقورلىقتى حالىق سەزىنىپ وتىر. تالاپ كۇشەيەدى. سونى الدىن الا اڭعارعان ءماجىلىس دەپۋتاتتارى دا وزدەرىنىڭ تۇجىرىمدارىن العا تارتۋدا. بولگەن قارجىنى اۋىل اكىمدەرى پايدالانا الا ما، الدە قالاي دەگەن كۇدىكتەرىن ايتىپ قالۋدا. جاۋاپتى جۇمىستىڭ باستالۋىنا 11 ايدان ءسال اساتىن ۋاقىت قالدى. وسى مەرزىمدە جەرگىلىكتى جەردەگى اكىمدەردىڭ ءبارى بىردەي جاقسى ءىستى جانداندىرىپ اكەتە مە؟ الدە ۇيلەستىرە الماي ۇتىلىپ قالا ما؟ ء«اپ-ادەمى ءان ەدى، پۇشىق شىركىن قور قىلدىنىڭ» كەبىن كيە مە؟ ونىڭ ۇستىنە بيۋروكراتتىق كەدەرگىلەردەن ارىلا الماي كەلە جاتقانىمىز دا اقيقات. وبلىس اكىمى كەلەدى دەسە، كەيبىر اۋدان اكىمى ول جۇرەتىن جولدى تازالاپ، جاقسى جەردى كورسەتۋگە تىرىسادى. ال اۋدان اكىمى كەلەدى دەسە اۋىل اكىمى قۇراق ۇشادى. وسى جاساندىلىقتان قۇتىلىپ، بار مەن جوقتى الاقانداعىداي تۇگەندەسەك نۇر ۇستىنە نۇر. ەگەر ءبىر ساتى جوعارى وتىرعان تومەندەگىنىڭ توبەسىنەن نۇقىپ، مەنىڭ ايتقانىم بولادى دەپ ۇستەلدى توقپاقتاسا، جاقسى ءىستىڭ جاراسىم تابۋى ەكىتالاي. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ىسكەر، ادال، حالىققا قىزمەت ەتەتىن ازاماتتار جەرگىلىكتى اكىمدىكتىڭ ابىرويىن اسىرماق. جوعارىداعىلار ءۇشىن كۇلشەلى بالانىڭ كۇنىن كەشىپ، باعىنىشتىسىنىڭ ايتقانىن ەكى ەتپەيتىن جالتاق جاندار بۇل ءىستى اياعىنا جەتكىزە الماسى انىق. ءبىز مۇنى نەگە ايتىپ وتىرمىز، ەلباسى ءوزىنىڭ « ۇلى دالا ۇلاعاتتارى» اتتى كىتابىندا كوپتەگەن ازاماتتار ادەمى جۇمىستى دۇرىلدەتىپ باستاپ «…سوسىن ۋاقىت وتە كەلە ءىستىڭ اياعىن سۇيىلتىپ، ءتىپتى ءارى-بەرىدەن سوڭ كەيبىر قاجەتتى ءىس-شارالاردىڭ ىزىنە سۋ قۇيامىز»، دەگەن ەدى. ەندەشە، كەلەسى جىلى اۋىل جۇرتىنىڭ حال-احۋالىن كوتەرۋگە بولىنەتىن قارجىنىڭ جۇمسالاتىن جەرىن قازىردەن ناقتىلاپ، جوبا جوسپارىن تياناقتاساق ۇتىلماسىمىز انىق. جالپى، بۇل مىڭداعان اۋىل اكىمىنە سىن بولعالى تۇر. سىننان سۇرىنبەي ءوتۋ ازاماتتاردىڭ موينىنداعى قارىز بەن پارىز دەپ بىلەمىز.
سۇلەيمەن
مامەت،
«ەگەمەن قازاقستان»
تمد ءسامميتى قازان ايىندا وتەدى
پرەزيدەنت • بۇگىن، 19:56
ق.توقاەۆ: قازاقستان مەن رەسەيدىڭ بولاشاعىنا قاتىستى پەسسيميستىك بولجام ايتۋعا ەشقانداي نەگىز جوق
پرەزيدەنت • بۇگىن، 19:52
قاسىم-جومارت توقاەۆ رەسەي پرەزيدەنتىمەن كەزدەستى
پرەزيدەنت • بۇگىن، 19:22
«قاراعاندى-بالقاش» تاس جولىنداعى اينالما جولداردىڭ سانى 94%-عا ازايدى
ايماقتار • بۇگىن، 18:55
«اتىراۋ» فۋتبول كلۋبىنىڭ باس باپكەرى قىزمەتىنەن بوساتىلدى
فۋتبول • بۇگىن، 18:25
«AMANAT» شەنەۋنىكتەردى جاۋاپكەرشىلىككە تارتادى
قوعام • بۇگىن، 18:07
ۆەلوسيپەد مىنگەن بالانىڭ كەسىرىنەن ەكى كولىك سوقتىعىستى
وقيعا • بۇگىن، 17:50
سقو-دا جەتى ايدا 464 ينتەرنەت-الاياقتىق تىركەلدى
قوعام • بۇگىن، 17:37
الماتىدا قالا قۇرىلىسىنىڭ كەڭەسى قۇرىلدى
ايماقتار • بۇگىن، 17:22
مەملەكەت باسشىسى جۇمىس ساپارىمەن سوچي قالاسىنا باردى
پرەزيدەنت • بۇگىن، 17:07
جەڭىلدەتىلگەن اۆتونەسيە بويىنشا تاعى 10 ميلليارد تەڭگە ءبولىندى
قوعام • بۇگىن، 16:57
ەلوردادا اۋەزوۆ كوشەسى ۋاقىتشا جابىلدى
ەلوردا • بۇگىن، 16:40
ششۋچينسكتەگى ويىن الاڭىندا 9 جاستاعى بالا جاراقات الدى
ايماقتار • بۇگىن، 16:22
مەكتەپ ديرەكتورلارىنىڭ جالاقىسى ءوسۋى مۇمكىن
ءبىلىم • بۇگىن، 16:09
وقۋ ۇلگەرىمى تومەن وقۋشىلار ءۇشىن ارنايى جوبا ىسكە قوسىلادى
ءبىلىم • بۇگىن، 15:58
ەكى وبلىستا ءدىن ماسەلەلەرى تۋرالى اقپاراتتىق جۇمىس جۇرگىزىلدى
ايماقتار • بۇگىن، 15:47
جىل باسىنان بەرى ەلوردادا 456 ءورت تىركەلدى
ەلوردا • بۇگىن، 15:35
اقتاۋدا ءجاسوسپىرىم كوپقاباتتى ۇيدەن قۇلاپ كەتتى
وقيعا • بۇگىن، 15:21
«بولاشاق» تاعىلىمداماسىنا قۇجات قابىلداۋ قاشان باستالادى
ءبىلىم • بۇگىن، 15:09
كولىك پوليتسياسى ەسىرتكى تاراتۋ ارناسىنىڭ جولىن كەستى
قوعام • بۇگىن، 14:50
نۇر-سۇلتاندا مەكتەپ سالىناتىن ۋچاسكەلەر بەلگىلەندى
ەلوردا • بۇگىن، 14:38
قازاقستاننىڭ ەكى قالاسىنان ۆەتنامعا اۋە رەيستەرى قاتىنايدى
قازاقستان • بۇگىن، 14:25
اتىراۋ وبلىسىندا اسكەري قىزمەتشى كوز جۇمدى
ايماقتار • بۇگىن، 14:12
قازاقستان مەكتەپتەرى بەس كۇندىك وقۋ اپتاسىنا كوشەدى
ءبىلىم • بۇگىن، 13:52
دەمالىس كۇندەرى اۋا رايى قانداي بولادى
اۋا رايى • بۇگىن، 13:38
الماتىدا الاياقتىق دەرەگىنە قاتىستى كۇدىكتىلەر ۇستالدى
وقيعا • بۇگىن، 13:23
ەلىمىزدە ءبىر جىلدا قانت 86،6% قىمباتتادى
قوعام • بۇگىن، 12:51
جەر كاداسترى بازاسىنىڭ جۇمىسى تولىق قالپىنا كەلتىرىلدى
قوعام • بۇگىن، 12:30
وسكەمەندە ەسىرتكى تاسىمالداعان قىلمىستىق توپ ۇستالدى
قوعام • بۇگىن، 12:12
ەلوردادا ورتالىق ازيا ۆولونتەرلەر فورۋمى باستالدى
ەلوردا • بۇگىن، 11:58
رەسەيدە وق-ءدارى قويماسى ورتەندى
وقيعا • بۇگىن، 11:50
گولوۆكين مەن الۆارەس ءبىر ايدان سوڭ رينگتە كەزدەسەدى
كاسىپقوي بوكس • بۇگىن، 11:48
اقمولادا قارجى پيراميداسىن ۇيىمداستىرعاندار ۇستالدى
ايماقتار • بۇگىن، 11:30
جىل سوڭىنا دەيىن ەلىمىزدە 5 ۇشاق ساتىپ الىنادى
قوعام • بۇگىن، 11:16
اننا دانيلينا تسينتسينناتي ءتۋرنيرىنىڭ شيرەك فينالىنا شىقتى
تەننيس • بۇگىن، 10:59
سەمەيدە ەسىرتكى ساتقان ستۋدەنتتەر ۇستالدى
وقيعا • بۇگىن، 10:43
بالقاش ماڭىندا جاڭا كۇن ەلەكتر ستانتسياسى سالىندى
قازاقستان • بۇگىن، 10:28
قارجى • بۇگىن، 10:17
شىمكەنتتە ماقتا وڭدەيتىن زاۋىتتان ءورت شىقتى
ايماقتار • بۇگىن، 10:00
ەلىمىزدە 9،5 ملن ادام ەكپە سالدىردى
كوروناۆيرۋس • بۇگىن، 09:49
ۇقساس جاڭالىقتار