زەرەندى باعىتىنداعى ساياجايدا بۇرىنعىداي قالىڭ كىسى جوق. كورشىلەرىمىز دە سەلدىرەپ قالعان. داعدارىسقا قارامايتىن قاريالار عانا. جانىمىزداعى جاقسىلىق اعا بايمەنوۆ تاڭ قىلاڭىنان كەش قاراۋىتقانعا دەيىن قىبىر-قىبىردان ءبىر تىنبايدى. قولىنان كەلسە «التى سوتىعىن» وسىمدىك پەن ءشوپ-شالامنىڭ نەشە ءتۇرىنە تولتىرىپ قويعىسى بار. كەي-كەيدە اعاش شارباعىنا سۇيەنىپ، بەرگى جاقتاعى بىزگە اقىل-كەڭەس اڭگىمە ايتادى. ونىسى ەل مەن الەم جاڭالىقتارىنا ويىسىپ كەتەتىنىن اڭعارمايدى دا...
بايقايمىن، جاقسى-اعامنىڭ جۇمىسى بۇگىن ونىڭكىرەمەي ءجۇر. «اھىلاپ» اندا-مىندا وتىرىسى كوبەيدى. «نە بولدى؟» دەگەنىمە ءجوندى جاۋاپ جوق. ساعاتىن سوڭعى اۆتوبۋسپەن ەسەپتەيتىن جاكەڭ كۇن ەڭكەيمەي شۇعىل جينالا باستادى.
– وۋ، قايدا باراسىز؟
– قۇرىسىن، بۇگىن دەمالامىن. ەرتەڭ دە تۇسكە دەيىن كەلمەيتىن شىعارمىن. «اقبۇلاققا» كىرىپ شىعۋىم كەرەك، – دەيدى ءجۇزى سىنىقتاۋ اعام.
«اقبۇلاققا» مەنىڭ دە بارعىم كەلدى. قالالىق ارداگەرلەر كەڭەسىنىڭ جانىنان قۇرىلعان كلۋب تۋرالى ەستۋىم بارشىلىق. زەينەتكەرلىككە شىققانىنا ەكى جىل ەندى بولعان جاكە ءوزىن ءالى جاس سانايتىندىقتان، بۇل باعىتتا كوپ اڭگىمە قوزعامايتىن. بۇگىنگى قىلىعى اعامىزدىڭ بۇل ورداعا بىزدەن «جاسىرىنىپ» بارىپ تۇراتىنىن اشكەرەلەپ قويعانداي.
كەزەكتى ەڭبەك دەمالىسىندا جۇرگەندىكتەن، «اقبۇلاقتىڭ» ەسىگىن اسىقپاي قاققانىمدا ارداگەرلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى رۇستەم شەريازدانوۆ جاكەڭدى مىنبەرگە شاقىرعان تۇس ەكەن. «مۇندا قايدان ءجۇرسىڭدى؟» جارق ەتكەن جانارىمەن ۇعىندىرىپ، قوقيلانىپ قالدى. بىراق، سول زاماتتا ايىپتى بولعان بالانىڭ كەيپىنە ءتۇسىپ، سونشالىقتى بيازى ۇنمەن ءسوز باستادى. سونداعىسى، مەن ءۇشىن، اڭگىمە ەتۋگە دە تۇرمايتىنداي ماسەلە بولىپ كورىندى. قىسقاشا ايتقاندا، ساياجايدىڭ العاشقى ءونىمىن جيناعان اعامىز الدىڭعى كۇنى ءۇيىنە ارقالانىپ كەلەدى. جۇمىسباستىلار بۇل وقيعاعا جەتكىلىكتى ءمان بەرە قويماعان. ونىڭ ۇستىنە، اجەپتاۋىر جاستاعى (6 جاستا) نەمەرەسى ءبۇيىرى قاراۋىتقان المانى ءبىر تىستەپ، لاقتىرىپ جىبەرىپتى.
مىنە، بار ماسەلە وسى. بىراق، «بولمايتىندى ايتادى ەكەنسىڭ» دەپ قولىن سىلتەي سالاتىندار كورىنبەدى. ءماجىلىسحانا تىم-تىرىس، بولمەنى كۇزگى بۇلتتاردان دا اۋىرلاۋ قالىڭ وي باسىپ قالعانداي ەدى. تىنىشتىقتى كلۋب جەتەكشىسى ۆالەنتينا الەكسەەۆنا سولومينانىڭ قارلىعىڭقى داۋسى بۇزدى.
– ال، نە دەيسىزدەر؟
وبلىستىق «كوكشەتاۋ» گازەتىندە 40 جىلدان استام قىزمەت جاساعان كەنجەتاي گازيزوۆ اعامىز «بۇل ءبارىمىزدىڭ باسىمىزدا بار جاعداي. «كوڭىل ءبىر اتىم ناسىبايدان قالادى» دەگەن بار. ايتكەنمەن، ۇرپاق تاربيەسىنىڭ ءبىر ۇشى وزىمىزگە تيەتىنىن ەسكەرۋىمىز كەرەك»،-دەۋى مۇڭ ەكەن، قىپ-قىزىل پىكىرتالاس باستالدى دا كەتتى.
كوكشەلىك قاريالاردىڭ تەرەڭدىگىنە، ماسەلەنى ماڭىز بەرە تولعايتىندىعىنا قايران قالۋعا بولادى. نە ايتىلمادى دەيسىز. ساياجايدىڭ ءتوڭىرەگىندە كوپ ماسەلە بار ەكەن. ول وتباسىنىڭ مىزعىماستىعىن، جاراستىعىن نىعايتۋعا، ەڭبەك ۇعىمىن ۇلىقتاۋعا قىزمەت ەتەدى. بۇل ورايدا ايىپتىلاردى ۇنەمى اينالادان ىزدەۋ، ورىنسىز كىنامشىلدىك تانىتۋ دۇرىس ەمەس. ونىڭ اقىرى تۋىسقاندارىڭنىڭ ساياجايدان مۇلدەم باس تارتۋىنا الىپ كەلەتىندىگى تۋرالى مىسالدار كەلتىرىلدى. ۇرپاقتار كەلىسپەۋشىلىگى مەن ارازدىعى دا وسىدان قىلاڭدايتىن جاعدايلار كەزدەسەدى ەكەن. مۇندا كەز كەلگەن جاستاعى ادامنىڭ مىنەز-ق ۇلىعى، ءوزىن ۇستاي ءبىلۋى، ءسوز ساپتاۋى، شىدامدىلىعى سىنعا تۇسەتىنى ايتىلدى.
جۇرت اراسىندا «حالىقارالىق تاقىرىپتاعى لەكتور» اتانىپ كەتكەن ج.عابدۋلكافەەۆ اقساقال: «ساياجايدى قارتتاردىڭ ۋاقىت وتكىزۋ ورنى، كۇنكورىس كوزى دەۋىمىز بىرجاقتى تۇسىنىك، دەيدى. بۇل قوعام يگىلىگىنە، ودان اسىرىپ ايتساق، جاس ۇرپاقتى ەڭبەككە، تىرشىلىك قۇندىلىقتارىن ايقىنداۋعا باعىتتالعان قىزمەت. ساياجايلاردىڭ قيراپ، بالالاردىڭ، ءتىپتى ورتا جاستاعىلاردىڭ وعان اياق باسپايتىندىعى بيلىك باسىنداعىلاردى قاتتى ويلانتۋى قاجەت».
ونىڭىز راس، دەيدى ماريا نەكراسوۆا اپاي. ءبىزدىڭ ۇيگە كەلگەن قوناقتاردىڭ ءبىرى مەن پىسىرگەن قۋىرىلعان وراما قىرىققاباتتى ماقتاعاندا توبەم كوككە جەتىپ قالدى. بىراق، ساياجايدا ءوسىرىلگەندىگىنە سەنىڭكىرەمەي، «بازاردان الا سالمادىڭىز با» دەپ جاناشىرلىق تانىتقانداي بولدى. بۇگىنگى ادامدارعا قايران قالۋدىڭ قاجەتى جوق. بالالار دا، جاستار دا ساياجايعا بارعىسى، كومەكتەسكىسى كەلەدى، كوبىسى وندا بارعان. ايتكەنمەن، كوڭىل قىنجىلتارلىق جاعدايلاردىڭ تەرىس ىقپالىن كورىپ جۇرسىزدەر. اۆتوبۋستار قوزعالىس كەستەسىن ساقتامايدى، كەرەكتى ايالداماڭا سىعىلىسىپ، جۇرەگىڭ قاعىپ، سىلىكپەڭ شىعىپ سالبىراپ تۇسەسىڭ. جولاقىسىنىڭ جەڭىلدىگى دە جوعالدى. كووپەراتيۆتەردىڭ باسشىلارى شىبىق باسىن سىندىرۋدى قويدى. توناۋدان، بۇلدىرۋدەن كوز اشپايسىڭ. ساياجايدا ءبىر اۋىق دەمالۋدىڭ ورنىنا قاپالانىپ، دىڭكەلەپ قايتاسىڭ. ازىق-ت ۇلىك باعاسىن تۇراقتاندىرامىز دەيتىن جەرگىلىكتى بيلىك ورىندارى مۇنى بىلمەيدى ەمەس. مەن قالالىق اكىمدىككە ارنايى حات ازىرلەپ، شۇعىل بەتبۇرىس جاساۋدى تالاپ ەتۋ تۋرالى ۇسىنىس ايتقىم كەلەدى.
دۋ-دۋدىڭ ارتى دەرەۋ حاتتاما تولتىرىپ، ۇسىنىستى رەسىمدەۋمەن اياقتالدى. وتىرىس اقىرىن-اقىرىن كۇندەلىكتى تىرشىلىك اۋانىنا ارنا بۇرا باستادى.
وسىدان تۋرا 11 جىل بۇرىن قۇرىلعان كوپ سالالى «اقبۇلاق» كلۋبىنىڭ وزات تاجىريبەسى 2003 جىلدان بەرى رەسپۋبليكا كولەمىندە كەڭىنەن ناسيحاتتالىپ كەلەدى. بۇگىنگى باسقوسۋ ۇلگىلى ءىستىڭ ءبىر ءساتى عانا.
جاقسىلىق اعامنىڭ ءجۇزى جايناپ تۇردى.
باقبەرگەن امالبەك،
كوكشەتاۋ.
