قوعام • 30 ناۋرىز، 2023

12 مايدانگەرگە – 800 مىڭ تەڭگەدەن

87 رەت كورسەتىلدى

2017 جىلدان بەرى استانا قالاسىنىڭ اكىمدىگى ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسقا قاتىسقان مايدانگەرلەر مەن ولاردىڭ ارتىندا قالعان جۇبايلارىنا قوماقتى الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋدى جوسپارلاپ وتىرعانىن حابارلادى. سونىمەن، اتالعان الەۋمەتتىك كومەكتىڭ ناقتى كولەمى قانشا جانە بۇل قانشا جانعا بەرىلەدى؟

اشىق نقا پورتالىندا جاريا­لانعان استانا قالاسى ءماس­ليحاتىنىڭ جوباسىنا سايكەس، 2023 جى­لى استانا قالاسىندا تىركەلگەن جانە تۇراقتى تۇراتىن ءاربىر ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس ارداگەرىنە جەڭىس كۇنىنە قو­سىم­شا 800 مىڭ تەڭگە مولشەرىندە الەۋ­مەتتىك كومەك كورسەتىلمەك.

«2023 جىلى جەڭىس كۇنىن مەرەكەلەۋگە بايلانىستى ەكىن­شى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس اردا­گەرلەرىنە جانە باسقا ادامدارعا، اتاپ ايتقاندا، ەكىنشى دۇنيەجۇ­زىلىك سوعىستا قازا تاپقان جاۋىن­گەرلەردىڭ ەكىنشى رەت نەكەگە تۇر­ماعان جەسىرلەرىنە قوسىمشا الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋ تۋرالى» جوبا­عا بىلايشا تۇسىنىكتەمە بەرىلگەن:

«وسى شەشىمنىڭ جوباسى «ار­داگەر­لەر تۋرالى» 2020 جىل­­عى 6 مامىرداعى قازاقستان رەس­پۋب­ليكاسى زاڭىنىڭ 17-بابىنا سايكەس ازىرلەندى. استانا قا­لاسى ءماسليحاتىنىڭ 2017 جى­ل­­­عى 12 جەلتوقسانداعى №221/25-­VI شەشىمىمەن بەكىتىل­گەن اس­تا­نا قالاسىندا الەۋ­مەت­­تىك كو­مەك كورسەتۋ، ونىڭ مول­شەر­لە­­رىن بەلگىلەۋ جانە مۇقتاج ازاماتتاردىڭ جەكەلەگەن ساناتتا­رىنىڭ تىزبەسىن ايقىنداۋ قاعي­داسىنا سايكەس، تومەن­دەگى سانات­تارعا الەۋمەتتىك كومەك كورسە­تى­لەدى: جەڭىس كۇنى­نە الەۋمەتتىك كومەك ەكىن­شى دۇنيەجۇزىلىك سو­عىس اردا­گەرلەرىنە – 67 اي­لىق ەسەپتىك كورسەتكىش (231 150 تەڭ­گە)، باسقا ادامدارعا، ەڭبەك ارداگەرلەرىنە (ەكىنشى دۇنيە­جۇزى­لىك سوعىستا قازا تاپقان جاۋىن­گەردىڭ ەكىنشى رەت نەكەگە تۇرما­عان جەسىرىنە) – 11 ايلىق ەسەپ­تىك كورسەتكىش (37 950 تەڭگە) مولشە­رىندە كورسەتىلەدى».

اكىمدىكتىڭ مالىمەتىنە سۇيەن­سەك، بيىل جەڭىس كۇنىنە وراي اردا­گەرلەرگە 800 مىڭ تەڭگە، سوعىستا قازا تاپقان نەمەسە حابار-وشارسىز كەتكەن جاۋىن­گەر­لەردىڭ جەسىرلەرىنە 30 مىڭ تەڭگە مولشەرىندە قوسىمشا الەۋمەتتىك كومەك بەرىلمەك.

رەسمي مالىمەتتەرگە كوز جۇ­گىرتسەك، 2021 جىلى ەلوردادا 163 سوعىس ارداگەرى بولسا، 2022 جىلى مۇنداي ساناتتاعى 95 ادام تىركەلگەن. ال 2022 جىلى 18 ادامعا 1 005 221 تەڭگەدەن بەرىلىپتى. استانا قالاسى جۇمىس­پەن قامتۋ جانە الەۋمەتتىك قور­عاۋ باسقارماسىنىڭ دەرەگى بو­يىنشا، بيىل 12 ارداگەر قالعان.

وسىلايشا، استانانىڭ اتاعى دارداي اقشاسىن ون ەكى-اق ادام الادى. بىلاي قاراساق «ايداعانىم بەس ەشكى، ىسقىرىعىڭ جەر جارادىنىڭ» كەبى...

ەكىنشى دۇنيە­جۇزى­لىك سوعىس­تا قازا تاپقان جاۋىن­گەر­لەر­­دىڭ ەكىنشى رەت نەكەگە تۇرما­عان 1 جەسىرىنە 67 950 تەڭگە بەرىل­مەك. «بيۋدجەتتىڭ قوسىم­شا شى­­عىندارى 9 630 000 تەڭگە­نى قۇراي­دى. اتالعان جوبا قازاق­ستان رەسپۋب­ليكاسىنىڭ قولدا­نىستاعى زاڭ­ناماسىنا قايشى كەلمەيدى جانە قۇقىقتىق اكتى­لەرگە قويىلعان تالاپتار­عا جاۋاپ بەرەدى»، دەلىنگەن قۇجاتتا.

ەلىمىزدە سوعىس ارداگەرلەرىنە بەرى­لەتىن الەۋمەتتىك تولەم ءار اي­ماقتا ءارتۇرلى. ءار وبلىس الەۋ­مەتتىك كومەك جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن قاراستىرىلاتىندىقتان، جىل سايىنعى مەرەكەلىك جار­دەم­­اقىنىڭ كولەمىن وزدەرى شە­شەدى. الايدا بىلتىر پرەزي­دەنت بارلىق وڭىردەگى ارداگەرلەرگە كەم دەگەندە 1 ميلليون تەڭگەدەن بەرۋدى تاپسىرعان ەدى. سوندىقتان مۇنداي مول مولشەردەگى جاردەماقىنى استا­ناداعى ارداگەرلەر عانا الا­دى دەگەن تۇسىنىك بولماۋعا ءتيىس. وكىنىشتىسى سول، قازىر قان مايداندا كەۋدەسىن وققا توسەگەن مايدانگەرلەردىڭ قاتارى سيرەپ بارادى. ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنىڭ دەرەگىنشە، 2021 جىلى ەلىمىزدە ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسقا قاتىسقان 665 ارداگەر بولسا، بىلتىر 387 ارداگەر تىركەلگەن، وسىلايشا، ولاردىڭ سانى ءبىر جىلدا 278 ادامعا ازايىپتى. الايدا ەلىمىز سول ات توبەلىندەي از عانا ادامدارعا دەگەن قۇرمەتىن اياعان ەمەس.

ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سو­عىس­قا قاتىسقان ارد­اگەرلەرگە بە­رى­لەتىن بىرجولعى جاردەم­اقى­نىڭ كولەمى تمد-نىڭ باس­قا مەملەكەتتەرىندەگى جاعداي­­مەن سالىستىرعاندا، ءبىز­دىڭ ەل­دە الدەقايدا جوعارى بولىپ شىق­تى. ماسەلەن، رەسەيدە ەكىن­شى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ اردا­گەرلەرىنە جەڭىس كۇنىندە 10 مىڭ رۋبل كولەمىندە جىل سايىنعى جاردەماقى بەرىلەدى ەكەن، بۇل – 130 دوللار. تاجىك­ستاندا دا تولەم مولشەرى ءار ايماققا ءارتۇرلى. مىسالى، دۋ­شان­بەدەگى سوعىس ارداگەرلەرى 3000 سوموني، ياعني 277،69 دوللار الادى. بەلارۋستە 1 800 بەلارۋس ءرۋبلى مولشە­رىندە بەرىلەدى، بۇل – 636،3122 دوللار. ازەربايجان پرەزيدەنتى يلحام اليەۆ بىلتىر 1941-1945 جىلدارداعى ەكىنشى دۇ­نيە­جۇزىلىك سوعىسقا قاتىسۋشىلارعا 1 500 مانات ماتەريالدىق كو­مەك بەرە­تىنىن ايتقان، بۇل 883،07 دوللار بولادى. قىرعىز رەس­پۋب­ليكاسىنداعى ارداگەرلەر جەڭىس كۇنىنە وراي 100 مىڭ سوم الا­دى، بۇل قازىرگى باعاممەن – 1 144،46 دوللار. وزبەكستاندا جەڭىس كۇنىنە وراي 15 ميلليون سۋم بەرىلەدى، بۇل – 1 314،11 دول­لار. ال ەلىمىزدە 800 مىڭنان بەرىلگەن­نىڭ وزىندە
1 741،47 دوللار بولادى ەكەن.

 

ۇقساس جاڭالىقتار