رەلستى كولىكتىڭ كەلەشەگى زور

قازاقستان بويىنشا ترامۆاي ساناۋلى عانا شاھاردا ساقتالىپ قالعانىن ايتۋ كەرەك. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ بىلتىر قازان ايىندا وڭىرىمىزگە جۇمىس ساپارىمەن كەلگەندە پاۆلودار قالاسىنداعى ترامۆاي جۇيەسىن دامىتۋدى جالعاستىرىپ، قۇرامداردى جاڭارتۋدى جەدەلدەتۋ قاجەتتىگىن تاپسىرعان ەدى.

«پاۆلودار – ترامۆاي جۇرەتىن سيرەك قالانىڭ ءبىرى. الماتىدا تراۆماي ءجۇردى، ەشكىمگە كەدەرگى كەلتىرمەدى، بىراق ونى قا­لا­دان الىپ تاستاۋ تۋرالى شەشىم قا­بىل­دادى. اۋقىمدى جۇمىس جۇرگىزىلدى، رەلستەر جويىلدى، ەندى الماتى ترامۆايسىز قالدى. ترامۆاي قالانىڭ سيمۆولى بولعانىن اتاپ ءوتۋ كەرەك. مەنىڭشە، پاۆلوداردا ترامۆايدى ساقتاپ قالۋ قا­جەت. ەگەر قاجەت بولسا، جولداردى جاڭ­عىر­تىپ، جاڭا، دىبىسسىز، ترامۆايلار ساتىپ الۋ كەرەك شىعار. بىراق تراۆماي – وزىنشە تارتىمدى كولىك ءتۇرى. ەۋروپانىڭ كوپتەگەن دامىعان قالاسىندا ترامۆايلار كەدەرگىسىز جۇرەدى. بۇل – جەرگىلىكتى تۇرعىندار ۇناتاتىن ەكولوگيالىق جانە ىڭعايلى كولىك. ترامۆاي جۇيەسىن دامىتۋدى جالعاستىرىپ، قۇرامداردى جاڭارتۋدى جەدەلدەتۋ كەرەك»، دەگەن ەدى پرەزيدەنت ايماق جۇرتشىلىعىمەن كەزدەسۋىندە.

وبلىس باسشىلىعى پرەزيدەنت تاپسىرماسىنا سايكەس، ترامۆاي جولدارىن ەكىنشى پاۆلودار مەن دوستىق شاعىن اۋدانىنا دەيىن ۇزارتۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرىپ جاتىر. ءوڭىر اكىمى اسايىن بايحانوۆتىڭ ايتۋىنشا، رەلستى جولداردى، كابەلدىك جانە بايلانىس جەلىلەرىن، تارتقىش قوسالقى ستانسالاردى جوندەۋ جۇمىستارى جالعاسۋدا. بىلتىر وبلىس ورتالىعىندا 8 ترامۆاي وتكەلى جون­دەلگەنىنە كۋامىز. بيىل جاز-كۇز مەز­گىلىندە تاعى سول شامادا وتكەلدەر جاڭا­را­دى دەپ كۇتىلىپ وتىر.

كاسىپورىنداعى ترامۆاي ۆاگون­دا­رى­نىڭ ەسكىرىپ بارا جاتقانى دا راس. بۇگىندە قولدا بار 111 ۆاگوننىڭ تەك 30-ىنىڭ عانا نورماتيۆتىك پايدالانۋ مەر­زى­مى اياقتالعان جوق. جالپى سانى 70-كە جۋىق ترامۆاي جاڭارتۋدى قاجەت ەتەدى. وسىنى نەگىزگە العان ا.بايحانوۆ ترامۆاي باسقارماسىنا جاڭا ۆاگوندار ساتىپ الۋ جانە قارجىلاندىرۋ كوزدەرىن تاڭداۋ بويىنشا ۇسىنىستار بەرۋدى تاپسىردى.

«ترامۆاي باسقارماسى» اق باسقارما توراعاسى مۋسليم ماحمۋدوۆتىڭ اقپا­رىن­شا، بۇگىندە ەڭبەك ۇيىمىندا 633 ادام جۇ­مىس ىستەيدى. جالپى، كاسىپورىننىڭ جاع­دايى جاقسى دەۋگە تۇرارلىق. كاسىپورىندا ۋاقىت سايىن تەحنيكالىق تۇر­­عى­دان جاڭارۋ جۇمىستارى قولعا الى­نىپ، جول قيىلىستارىنداعى وتپە­لەر­گە، ەنەرگيا شارۋاشىلىعى قىز­مە­تىندەگى تۇرمىستىق ءۇي-جايلارعا جون­دەۋ جۇرگىزىلدى. №2 جانە 3 تارتقىش قوسا­لقى ستانسالارعا جاڭا تەلەباسقارۋ ەنگى­زىلىپ، قو­سىمشا قۇرال-جابدىقتار اۋىس­تى­رىل­عان.

– ماڭىزدى ماسەلەنىڭ ءبىرى – ينفرا­قۇ­رى­لىم مەن جىلجىمالى قۇرام­نىڭ توزۋى. قالا ىشىندەگى ترامۆاي جولدارىنىڭ ۇزىندىعى 90 شاقىرىم بولسا، ونىڭ 87 شاقىرىمى توزۋعا جاقىن. رەلستەردى كەزەڭ-كەزەڭىمەن جاڭارتىپ وتىرامىز. بىرنەشە جىل بۇرىن ءبىز جاڭا ۆاگوندار ساتىپ الۋمەن اينالىسساق، ەندى ەسكى رەلستەردى جوندەۋگە كىرىسەمىز. دەي تۇرعانمەن، كەيىنگى ۋاقىتتا كادر جە­تىس­­پەۋشى­لىگىنە تاپ بولىپ وتىرمىز. نە­گىزىنەن قاتارداعى جۇمىسشى مامان­دىق­تار بويىنشا جەتىسپەۋشىلىك بار. مىسالى، ەلەكترومونتەرلەر، ەلەكتر سلەسارلارى، ترامۆاي جۇرگىزۋشىلەرى جانە ت.ب. قازىر جاستار بۇل ماماندىقتارعا قىزىعۋشىلىق تانىتپايدى، سوندىقتان وزگە­دەي شەشىمدەردى ىزدەۋگە تۋرا كەلەدى. الەۋمەتتىك جەلىلەردە، ترامۆاي باس­قار­ما­سىنىڭ رەسمي اككاۋنتىندا بوس جۇمىس ورىندارىن تۇراقتى جاريالاپ كەلەمىز. جۇمىسپەن قامتۋ ورگاندارىمەن تۇراقتى بايلانىستامىز. قازىرگى كۇنى كاسىپورىن بويىنشا شامامەن 60 جۇمىس ورنى بوس تۇر، – دەيدى ۇيىم جەتەكشىسى.

ايتپاقشى، ەلەكتروندى جولا­قى­سى پاۆلودارداعى ترامۆاي كون­دۋك­تور­لارىنىڭ ءبىر بولىگىن جۇمىسسىز قال­دى­­­رۋى مۇمكىن. ترامۆاي باسقارماسى الداعى ايدان باستاپ كوندۋكتور لاۋازىمدارىن جويىپ، باقىلاۋشىلار سانىن ارتتىرۋدى ماقسات ەتىپ وتىر. بۇگىندە مۇندا 125 كو­ن­دۋكتور مەن 13 باقىلاۋشى ەڭبەك ەتە­دى ەكەن.

«وزدەرىڭىزگە بەلگىلى، بۇگىنگى تاڭدا قو­عام­دىق كولىك سالاسىندا ەلەۋلى وزگە­رىس­تەر ورىن الىپ جاتىر. سولاردىڭ ءبىرى – ەلەكتروندى بيلەتتەۋدى ەنگىزۋ. وزگە تاسىمالداۋشىلار سياقتى ءبىز دە وسى وزگەرىستى باستان وتكەرىپ جاتىرمىز. جاڭاشىلدىق ەنگىزىلگەلى بەرى كون­دۋك­تور­لارعا دەگەن سۇرانىس ازايا باستادى. كوندۋكتور لاۋازىمى قىسقارادى، بىراق سونىمەن بىرگە باقىلاۋشىلاردىڭ شتات­تىق سانى ارتادى. بارلىق كوندۋك­تور­مەن اڭگىمە جۇرگىزىلدى. ولاردىڭ كەيبىرەۋى – زەينەت جاسىنداعى ادامدار. بۇل قىزمەتكەرلەر باسقا جۇمىسقا اۋىسقىسى كەلەتىنىن نەمەسە جۇمىستان قول ۇزەتىنىن ءمالىم ەتتى. ال كوپشىلىگى ترامۆاي اكىمشىلىگىندە باقىلاۋشى رە­تىن­دە قالۋعا كەلىسىم بەردى»، دەيدى م.ماحمۋدوۆ.

ترامۆاي باسقارماسىنداعى ورتاشا جالاقى بۇگىندە 250 مىڭ تەڭگەنى قۇرايتىنىن ايتىپ وتەيىك. بيىل مۇنداعى قىزمەتكەرلەردىڭ ەڭبەكاقىسىن كەزەڭ-كەزەڭىمەن 40 پايىزعا ءوسىرۋ جونىندە شەشىم قابىلدانىپ وتىر.

پاۆلودار