تاۋ-تاۋ قوقىس كادەگە جاراسا...

بۇل تسيفرلار ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار ءمينيسترى سەرىك­قالي برەكە­شەۆت­ىڭ پاۆلودار وبلىسى تۇرعىندارىمەن بول­عان كەزدەسۋىندە ايتىل­دى. سالا باس­شىسى ەكومونيتورينگ ناتيجەلەرى بويىن­شا پاۆلودار وبلى­سىنىڭ اتموسفەرالىق اۋا­سى­نىڭ لاس­تانۋ دەڭگەيى جوعارى ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ەكو­لوگيالىق جاعدايدى جاقسارتۋ ءۇشىن بىل­تىر جاڭا ەكولوگيالىق كودەكس قابىل­دا­نىپ، «جاسىل قازاقستان» ۇلتتىق جوباسى بەكى­تىلگەنى ءمالىم. اتالعان جوبا اياسىندا 5 جىل ىشىندە وڭىردەگى 2 ءىرى كاسىپورىن­نىڭ شىعارىن­دىلارىن 39 مىڭ تونناعا قىس­قارتۋ كوزدەلگەن. ماسەلەن، پاۆلودار مۇناي-حيميا زاۋىتىندا 2025 جىلعا قاراي ليميتتەر بويىنشا شىعارىندىلاردى 34 پايىزعا نەمەسە 11 مىڭ تونناعا (30،7 مىڭ توننادان 20 مىڭ تونناعا دەيىن)، اليۋميني زاۋىتىندا 26 پايىزعا نەمەسە 28،4 مىڭ تونناعا (108،5 مىڭ توننادان 80،1 مىڭ تونناعا دەيىن) تومەندەتۋ جوسپاردا بار.

وڭىردەگى ەكولوگياعا اۋانىڭ لاستانۋى، قالدىقتاردى باسقارۋدىڭ جەتىل­مە­گەن جۇيەسى جانە كارىز تازارتۋ قۇرىلعى­لارى­­نىڭ توزۋى كەرى اسەر ەتىپ جاتقانى باي­­قالادى. سول سەبەپتى بۇگىنگى تاڭدا وبلىس­­تىڭ كوپتەگەن ءىرى ءوندىرىس ورىندارى اۋانى باقى­لاۋدىڭ اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيە­لەرىن ەنگىزۋدە. جاعدايدى جاقسارتۋ ماقسا­تىندا 33 ءىس-شارادان تۇراتىن «جول كارتاسى» قابىلداندى، ونىڭ باسىم بولىگىن كاسىپورىندار ىسكە اسىرادى.

مينيستر قالدىقتاردى باسقارۋ ماسەلە­لەرىنە دە توقتالىپ ءوتتى. ايتۋىنشا، وسى جىل­دىڭ العاشقى 9 ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا تۇرمىستىق قالدىقتاردى قايتا وڭدەۋ جانە كادەگە جاراتۋ ۇلەسى 20،5 پايىز­دى قۇرادى. عارىش مونيتورينگى شەڭ­بەرىندە 165 قوقىس ءۇيىندىسى انىقتالدى. قوقىس ۇيىندى­لەرىنىڭ پايدا بولۋ سەبەبىنىڭ ءبىرى – زاڭداس­تىرىلعان قاتتى تۇرمىس­تىق قالدىقتار پوليگوندارىنىڭ بولماۋى. ما­سەلەن، قاتتى تۇرمىستىق قالدىقتار ورنا­لاستىرۋدىڭ 321 وبەكتىسىنىڭ تەك بەسەۋى نەمەسە 1،6 پايىزى ەكولوگيالىق جانە ساني­تارلىق تالاپتارعا سايكەس كەلەدى. بۇل – ەل بو­يىنشا وتە تومەن كورسەتكىش. جول كارتاسى­نا سايكەس قازىر جەرگىلىكتى اكىمدىك 10 ەلدى مە­كەندە پوليگونداردى تالاپتارعا سايكەستەندىرۋ ­بو­يىنشا جۇمىس جۇرگىزۋدە. سونداي-اق 3 ەلدى مەكەندە (تەرەڭكول، ەرتىس جانە مايقا­­يىڭ) قاتتى تۇرمىستىق قالدىقتار پوليگون­دا­­رىن سالۋعا قۇجاتتاردى دايىنداۋدا.

– وبلىستا جىل سايىن كۇل ۇيىندىلەرىنەن شامامەن 7،5 ملن توننا پايدا بولادى. وسىعان بايلانىستى وبلىستا ونەركاسىپتىك قالدىقتاردى قايتا وڭدەۋ بويىنشا بەلگىلى ءبىر جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. مىسالى، اقسۋ فەرروقورىتپا زاۋىتىندا جوعارى كومىرتەكتى فەرروحرومنىڭ قوجى قايتا وڭدەلەدى. وسى جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىجىلدىعىندا 594،6 مىڭ توننا قوج وڭدەلدى. پاۆلودار مۇناي-حيميا زاۋىتى قۋاتتىلىعى جىلىنا 26،5 مىڭ توننا مۇناي قالدىقتارىن وڭدەيدى، بۇل مۇناي قالدىقتارىنىڭ جىلدىق ءتۇزىلۋ كولە­مىنىڭ 91 پايىزىنا سايكەس كەلەدى. سونداي-اق «قازاقستان ءاليۋمينيى» اق ءوندىرىسىنىڭ قالدىقتارى جولداردى سالۋ جانە جوندەۋ كەزىندە پايدالانىلادى، – دەدى مينيستر.

تۇرعىندار پاۆلودار قالاسى سىرتىندا ورنالاسقان بىلقىلداق جيناقتاۋشىسىنان ەرتىس وزەنىنىڭ سىناپپەن لاستانۋ ماسەلەسى الاڭداتاتىنىن ايتتى. مينيستر سۋ ايدىنى اينالاسىندا سالىنىپ جاتقان بوگەت كەلەر جىلدىڭ سوڭىندا اياقتالاتىنىن جەتكىزدى. سىناپتىڭ لاستانۋ وشاقتارىن تولىق قال­پىنا كەلتىرۋ ايتارلىقتاي قارجىلىق شى­عىن­­داردى تالاپ ەتەدى. سوندىقتان وشاق­تار­دى وقشاۋلاۋ ەسەبىنەن تاۋەكەلدەردى ازايتۋ جوسپارلانىپ وتىر.

پاۆلودار