ساراپشى 5G زيانى جايىندا: بولاشاقتا ساۋلەلەنۋدىڭ تەرىس اسەرى بولماۋى مۇمكىن

- ينارا، سالەمەتسىز بە؟! بۇگىندە 5G ۇيالى بايلانىسىنىڭ زيانى تۋرالى پىكىرلەر ەكىگە بولىنگەن. ءبىرى ونىڭ جوعارى جىلدامدىعىن اتاپ، تەك ۇتىمدى جاقتارىن عانا كورسە، ەندى ءبىرى ونى جاپپاي پايدالانۋ ءۇشىن قاۋىپتى دەپ سانايتىن ءتۇرلى تەوريالاردىڭ جاقتاۋشىلارى كورىنەدى. ينارا، ەڭ الدىمەن 5G نە ەكەنىن ءتۇسىندىرىپ بەرسەڭىز؟

- 5G دەگەن كەزدە، ادامدار ونىڭ دەرەكتەردى تاسىمالداۋدىڭ جىلدامدىعى مەن ينتەرنەتكە بايلانىستى ەكەنىن بىردەن تۇسىنەدى. كوپتەگەن ادامداردا 5G دەگەن ءسوز تۇسىنبەۋشىلىك پەن اقپاراتتىڭ جەتكىلىكسىزدىگىنە بايلانىستى بەلگىلى ءبىر تولقۋلار تۋدىرادى.

بەسىنشى بۋىننىڭ جەلىلەرى جەلىنىڭ وتكىزگىشتىك قابىلەتىن ارتتىرادى، ياعني قازىرگى ۋاقىتتاعى ەڭ نەگىزگى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى − گادجەت سانىنىڭ كوبەيۋى ارقىلى جۇكتەمەنىڭ شەكتەن تىس ارتىپ كەتۋ ماسەلەسىن شەشەدى. 5G-ءدىڭ ارقاسىندا جەلىنىڭ وتكىزگىشتىك قابىلەتى 100 ەسە ارتادى.

سونداي-اق بۇل جەلىنىڭ جاۋاپ بەرۋ جىلدامدىعىنا دا اسەر ەتەدى، ياعني جەلىنىڭ كەشىگۋ ۋاقىتىن 1 مس-قا دەيىن قىسقارتادى. كىدىرىستىڭ مۇلدەم بولماۋى جاڭا بۋىن جەلىلەرىنىڭ نەگىزگى سيپاتتامالارىنىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى.

5G تەحنولوگياسى يونعا اينالدىرمايتىن قاسيەتى بار ەلەكتروماگنيتتىك ساۋلەلەندىرۋگە (ەمس) جاتادى.

- بۇل ۇيالى بايلانىستىڭ سيپاتتامالارى جايلى بىلدىك. ال ەمس دەگەنىمىز نە جانە ونىڭ ادامعا قانداي اسەرى بار ەكەندىگىن قاراپايىم تىلمەن تۇسىندىرە الاسىز با؟

- ەلەكتروماگنيتتىك ساۋلەلەنۋ يونداۋشى جانە يونعا اينالدىرمايتىن ساۋلە بولىپ ەكى تۇرگە بولىنەدى. ولاردىڭ نەگىزگى ايىرماشىلىقتارىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن مەن ساۋلەلەنۋدىڭ ەكى تۇرىنە دە مىسال كەلتىرەيىن – يونداۋشى ساۋلەلەنۋگە گامما-ساۋلەلەنۋ، رادياتسيالىق ساۋلەلەنۋ جاتادى. يونعا اينالدىرمايتىن ساۋلەلەنۋگە − ۇيالى تەلەفونداردان، ميكروتولقىندى پەشتەردەن، تەلەديدارلاردان جانە باسقا دا تۇرمىستىق تەحنيكادان شىعاتىن ساۋلەلەنۋلەر جاتادى.

ماسەلەن، ساۋلەلەنۋدىڭ ءبىر ءتۇرى دەنساۋلىققا ورنى تولماس زيان كەلتىرىپ، رادياتسيالىق جانە ونكولوگيالىق اۋرۋلار تۋدىرۋى مۇمكىن بولسا، ال ەكىنشىسىنەن – تەمپەراتۋرانى كوتەرۋدەن باسقا اسەرى بولمايدى.

ءبىزدىڭ پاتەرلەرىمىزدە يونعا اينالدىرمايتىن ساۋلەلەنۋدىڭ بارلىق كوزدەرى بار دەسەك بولادى. سونىڭ ناتيجەسىندە، سوڭعى ۋاقىتتا تۇرمىستىق تەحنيكانىڭ ادام دەنساۋلىعىنا اسەرى تۋرالى كوپتەگەن تەوريالاردىڭ ورىن العانى دا راس.

- ميكروتولقىندى پەش تە ەمس كوزىنە جاتادى عوي دەمەك، تۇسىنىكتى. ول پايدا بولعاننان بەرى ونىڭ اينالاسىندا ميكروتولقىندى پەشتەردىڭ ادام اعزاسىنا اسەرى تۋرالى كوپتەگەن تەوريالار پايدا بولدى. سولار جايلى ايتا كەتسەڭىز.

- تاعامدى ميكروتولقىندى پەشتە قىزدىرۋ ونىڭ ساپاسىنا اسەر ەتەدى جانە ءتىپتى زيان تيگىزەدى دەگەن پىكىر بار. مەن بۇل ءميفتى جويعىم كەلەدى. زاماناۋي پەشتەر حالىقارالىق جالپى قابىلدانعان ستاندارتتاردى ەسكەرە وتىرىپ جاسالاتىندىقتان، بۇل قۇرىلعىنىڭ زيانى شامالى بولادى. بىراق پەشتەن كىشكەنە بولسىن ەلەكتروماگنيتتىك ساۋلەلەنۋ شىعاتىنىن ۇمىتپاعانىڭىز ءجون. سوندىقتان پەش جۇمىس ىستەپ تۇرعان كەزدە وعان جاقىن تۇرۋدىڭ قاجەتى جوق.

- ميكروتولقىندى پەشتەر تۋرالى ءبىراز نارسە بىلدىك، ەندى ۇيالى تەلەفوندار تۋرالى نە ايتا الاسىز؟

- ءبىز ارىپتەستەرىمىزبەن بىرگە ءبىر تاجىريبە جۇرگىزىپ، ءتۇرلى تەلەفون وندىرۋشىلەرىنىڭ، سونداي-اق سىمسىز قۇلاققاپتاردان بولىنەتىن ەلەكتروماگنيتتىك ساۋلەلەنۋلەردى ولشەدىك. تاجىريبە ناتيجەسىندە تەلەفونداردىڭ بارلىق مودەلدەرىندە ءبىر-بىرىنەن ونشا ەرەكشەلەنبەيتىن شاعىن ەلەكتروماگنيتتىك ساۋلەلەنۋ بار ەكەندىگى انىقتالدى. بىراق تەلەفون ءوشىپ تۇرعان كەزدە دە ونىڭ بەلگىلى ءبىر فونى بولادى. قۇلاققاپتارعا كەلەتىن بولساق، بارلىعىنىڭ سۇيىكتى «الما ونىمدەرىنىڭ»، قىتاي برەندتەرىمەن سالىستىرعاندا ەلەكتروماگنيتتىك ساۋلەلەنۋى ايتارلىقتاي تومەن بولدى. ءار ءتۇرلى برەندتەردىڭ ەلەكتروماگنيتتىك ساۋلەلەنۋ نورمالارى بار. وسىعان سۇيەنە وتىرىپ، تۇتىنۋشى برەند ءۇشىن ارتىق تولەم جاساي وتىرىپ، ەمس دەڭگەيىنىڭ تومەن بولعاندىعى ءۇشىن دە تولەيدى دەگەن قورىتىندى جاساۋعا بولادى. سونداي-اق سىمسىز قۇلاققاپتاردى كوپ پايدالانباۋعا كەڭەس بەرەمىن. نەگىزگى اسەر ەتۋشى فاكتور – قۇرىلعىنى ۇزاق ۋاقىت پايدالانۋ.

- سىزدەر قىزىقتى تاجىريبە جاساعان ەكەنسىزدەر. مەن تەلەفوندى ۇنەمى جانىمدا ۇستايمىن، اسىرەسە توسەككە جاتقان كەزدە دە جانىمدا جاتادى. ول جەردە وياتقىشىم بار، ونىڭ ۇستىنە كەيبىر ماڭىزدى حابارلامالاردى جىبەرىپ الۋدان قورقامىن. جالپى، ۇيالى تەلەفوننىڭ جانىندا ۇيىقتاۋ زياندى ما؟

- تاعى دا قايتالاپ ايتامىن، ۋاقىت نەگىزگى اسەر ەتۋشى فاكتور بولىپ سانالادى جانە ۇيقى ورتاشا ەسەپپەن 6-8 ساعاتقا سوزىلاتىندىقتان، تەلەفوندى جەتكىلىكتى قاشىقتىقتا ۇستاعان دۇرىس. بىراق تاعى دا ايتا كەتەتىن جايت − ۇيالى تەلەفوندار سالىستىرمالى تۇردە جاقىندا پايدا بولعاندىقتان ولاردىڭ زيانى جايلى ناقتى جاۋاپ بەرۋ ءۇشىن جەتكىلىكتى ۋاقىت وتكەن جوق. ازىرگە عالىمدار جاۋاپ ىزدەپ جاتقان كەزدە، مەنىڭ ويىمشا، ۇيىقتار الدىندا تەلەفوندى ارىرەك قويۋ كەرەك.

- ۇيالى تەلەفونداردى پايدالانۋ بويىنشا تاعى قانداي ۇسىنىستارىڭىز بار؟

- ەڭ الدىمەن، ۇيالى تەلەفوندى پايدالانۋ ۋاقىتىن قىسقارتۋ كەرەك. سونىمەن قاتار ۇيالى تەلەفونداردى ومىرلىك ماڭىزدى ورگانداردىڭ جانىندا ۇستاماۋ كەرەك. قۋاتتاۋ كەزىندە تەلەفونمەن سويلەسۋدىڭ قاجەتى جوق، ويتكەنى قۋاتتاعىش قۇرىلعىدان بەلگىلى ءبىر ەمس بولىنەدى، ولار ءبىر-بىرىنە جامالىپ، سايكەسىنشە ونىڭ اسەرى دە ارتادى.

- وتە قىزىقتى اقپارات، سونىمەن،  5G تەحنولوگياسىنىڭ زيانى تۋرالى نە ايتا الاسىز؟

5G جاقىندا عانا پايدا بولعاندىقتان، ەمس-ءتىڭ زيانى تۋرالى ءالى ناقتى پىكىر جوق. ۇزاق مەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا ساۋلەلەنۋدىڭ اسەرىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن بىرنەشە ۇرپاق الماسۋى قاجەت. بالكىم، بولاشاقتا ساۋلەلەنۋدىڭ بۇل ءتۇرى تەك پايدالى بولىپ، تەرىس اسەرى بولماۋى دا مۇمكىن.

- قىزىقتى اڭگىمە ءۇشىن راقمەت!