بىتىمگەرشىلىك ساردارلارى

2014 جىلدان بەرى قازاقستاندىق 45 وفيتسەر باتىس ساحاراداعى، كوت-د’يۆۋارداعى، ليۆانداعى ميسسيالارعا اسكەري باقىلاۋشى جانە شتاب وفي­تسەرى رەتىندە قاتىستى. 2018 جىلدان بەرى ەسەپتەگەندە 520 اسكەري قىزمەتشى ليۆانداعى بىتىمگەرلىك بولىمشە قۇرامىندا قىزمەت اتقارعان ەكەن.

قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتىنىڭ بيىلعى 30 ماۋسىمداعى قاۋلىسىمەن قارۋلى كۇشتەردىڭ جالپى سانى 430 اسكەري قىزمەتشىسىن بۇۇ-نىڭ ميسسياسىنا جىبەرۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى. وسىعان سايكەس، قازاقستاندىق بىتىمگەرلىك كونتينگەنت ورتالىق افريكا رەسپۋبليكاسىنداعى، كونگو دەموكراتيالىق رەسپۋبليكاسىنداعى، ماليدەگى جانە ليۆانداعى ميسسيالاردا شتاب وفيتسەرى، اسكەري باقىلاۋشى بولىپ، سونداي-اق مامانداندىرىلعان بولىمشە­لەردىڭ قۇرامىندا قىزمەت اتقارادى.

قازىردىڭ وزىندە كوپۇلتتى بىتىمگەرلىك كۇش­تەر­دىڭ قۇرامىندا، ناقتىراق ايتساق، باتىس سا­حا­رادا – 6، ليۆاندا – 9، ورتالىق افريكا رەسپۋبليكاسىندا – 2، ماليدە – 2، بارلىعى 19 قازاقستاندىق اسكەري قىزمەتشى مىندەتتەرىن ابىرويمەن اتقارىپ ءجۇر. سولاردىڭ قاتارىندا قارا قۇرلىقتىڭ كىندىگى سانالاتىن ورتالىق افريكا رەسپۋبليكاسىنداعى بۇۇ-نىڭ شىعىس سەكتورىنداعى شتاب وفيتسەرلەرى پودپولكوۆنيك رۇستەم سۇلەيمەنوۆ پەن مايور ماكسيم دوبروسەلسكيدى ايتۋعا بولادى. بيىلعى شىلدە ايىندا مازاسىز ايماققا اتتانعان اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ ميسسيادا بولۋ ۋاقىتى – 12 اي.

اتالعان مەملەكەتتەگى ءتۇرلى ەتنوستىق توپتار اراسىنداعى قاقتىعىستاردىڭ، ۋشىققان الەۋمەتتىك احۋالدىڭ جانە ىشكى تۇراقسىزدىقتىڭ سالدارىنان بەيكۇنا جانداردىڭ قانى توگىلۋدە. ۇلتتىق قورعانىس كۇشتەرى ەلدىڭ باتىسى مەن شىعىسىندا ۇكىمەتكە قارسى قارۋلى توپتاردى ىعىستىرۋ ءۇشىن تولاسسىز اسكەري وپەراتسيا جۇرگىزىپ كەلەدى. ميسسيا 2022 جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا قارۋلى توپتاردىڭ بەلسەندىلىگى ارتقانىن ايتادى. ولار بەيبىت تۇرعىندارعا شابۋىل جاساپ، حالىقتىڭ ءجۇرىپ-تۇرۋ قوزعالىسىن شەكتەپ، گۋمانيتارلىق ۇيىمدار مەن بۇۇ-نىڭ جۇمىسىنا ايتارلىقتاي كەدەرگى كەلتىرىپ وتىر.

سونىمەن بىرگە حالىقتىڭ 60 پايىزىنان استامى گۋمانيتارلىق كومەككە ءزارۋ. جەرگىلىكتى تۇرعىندار قارۋلى توپتار مەن ۇلتتىق قورعانىس كۇشتەرىنىڭ زورلىق-زومبىلىعىنا ءجيى ۇشىرايدى. حالىقتىڭ قالىپتى ءومىر سۇرۋىنە قاجەتتى اۋىز سۋ، ازىق-ت ۇلىك تاپشى.

بىتىمگەرلەر جۇمىسىنىڭ نەگىزگى قاعيدالارى زاڭدىلىقتى، حالىقارالىق قۇقىق نورمالارىن، تەپە-تەڭدىك پەن تىنىشتىقتى ساقتاۋ، جەرگىلىكتى حالىقتىڭ سالت-ءداستۇرىن قۇرمەتتەۋ ەكەنى بەلگىلى. بۇل تۇرعىدان العاندا، بۇۇ-نىڭ باسشىسى قازاقستاندىق اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ دايارلىق دەڭگەيىن جوعارى باعالاپ، بىتىمگەرلەر سانىن ارتتىرۋعا قولداۋ كورسەتۋگە نيەتتى ەكەنىن ۇدايى ايتىپ كەلەدى.

ەندى بەيبىتشىلىكتى، حالىقارالىق قاۋىپسىزدىك پەن تۇراقتىلىق قاعيداتتارىن بەرىك ۇستانىپ، مەملەكەت اتىنان بىتىمگەرلىك مىندەتتەردى ورىنداۋدى ۇلكەن قۇرمەت دەپ بىلەتىن قوس وفيتسەردىڭ قىزمەتىنە قىسقاشا توقتالساق. شتاب وفيتسەرلەرى نەگىزىنەن ءوز قۇزىرەتى شەڭبەرىندە اشىق كوزدەردەن، سەكتورداعى اسكەري كونتينگەنتتەردەن، پوليتسيا مەن ازاماتتىق پەرسونالدان اقپارات جيناۋمەن اينالىسادى.

بۇدان وزگە ولار قارۋلى توپتاردىڭ قوزعالىسى مەن ورنالاسۋىن قاداعالاپ وتىرادى. بىتىمگەرلىك كۇشتەر مەن بەيبىت تۇرعىندارعا تونەتىن قاۋىپ-قاتەردى زەردەلەپ، جەدەل قىزمەتكە قاجەتتى بارلاۋ مالىمەتتەرىنە تالداۋ جۇرگىزەدى. ءبىزدىڭ جىگىتتەرگە كوپۇلتتى كواليتسيا قۇرامىندا بۇل مىندەتتەردى ساۋاتتى ورىنداۋعا ەش كەدەرگى جوق دەسەك تە، اسكەري قىزمەتشىلەرگە قويىلار تالاپ قاتاڭ.

ولار وتە جاقسى بازالىق دايارلىقتان وتكەن، دەنە دايىندىعى جانە پسيحولوگيالىق تۇرعىدا دا ساۋ بولۋى ءتيىس. بۇۇ-نىڭ بارلىق پروتسەدۋرالارى مەن ستاندارتتارىن، تارتىپكە قويىلاتىن تالاپتاردى ءبىلۋى قاجەت. سونىمەن بىرگە بۇۇ اياسىنداعى ءتۇرلى بىتىمگەرلىك ورتالىقتار وتكى­زەتىن كۋرستار مەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى قورعانىس مينيسترلىگى بىتىمگەرلىك وپەراتسيالار ورتالىعىنان مىندەتتى تۇردە دايىندىقتان ءوتۋى شارت. بۇل جاعىنان العاندا قازاقستاندىق بىتىمگەرلەردىڭ مەرەيى ۇستەم. ماسەلەن، رۇستەم مەن ماكسيم – اعىلشىن ءتىلىن جەتىك مەڭگەرگەن جىگىتتەر. قازاق، ورىس، نەمىس، اعىلشىن جانە فرانتسۋز تىلدەرىندە ەركىن سويلەيتىن ماكسيمدى پوليگلوت دەۋگە بولادى.

پودپولكوۆنيك رۇستەم سۇلەيمەنوۆ – الماتى قالاسىنداعى باۋىرجان مومىش ۇلى اتىنداعى №131 مەكتەپتىڭ تۇلەگى. قۇرلىق اسكەرلەرىنىڭ اسكەري ينستيتۋتىنا وقۋعا ءتۇسىپ، كوماندالىق-تاكتيكالىق اۋە-دەسانتى اسكەرلەرى جانە اسكەري بارلاۋ ماماندىعى بويىنشا ءبىتىرىپ شىققان.

رۇستەم اعىلشىن ءتىلىن مەكتەپتە وقىپ جۇرگەندە ۇيرەنگەن ەكەن. كۋرسانت كەزىندە ءتىلدى مەڭگەرۋ دەڭگەيىن ودان ءارى دامىتۋعا بارىنشا كۇش سالىپتى. شەتەلدەردەگى تىلدىك كۋرستارعا قاتىسىپ، تاجىريبە جيناقتاعان.

مايور ماكسيم دوبروسەلسكي – الماتى قالاسىنداعى №15 لينگۆيستيكالىق گيمنازيانىڭ تۇلەگى. گەرمانيا قۇرلىق اسكەرلەرىنىڭ وفيتسەر­لەر مەكتەبىندە جوعارى اسكەري ءبىلىم العان. مامان­دىعى – بىتىمگەرلىك وپەراتسيالاردىڭ وفيتسەرى.

ەكى وفيتسەردىڭ بۇعان دەيىن دە بۇۇ-نىڭ كواليتسيالىق كۇشتەرى قۇرامىندا تاجىريبەدەن وتكەنىن ايتا كەتۋ كەرەك. رۇستەم 2015 جىلى كوت د’يۆۋارداعى بىتىمگەرلىك وپەراتسيالارعا قاتىسسا، ماكسيم 2019-2020 جىلدارى ليۆانداعى ۋاقىتشا كۇشتەر قۇرامىندا قىزمەت اتقارعان.

رۇستەم وقۋشى كەزىنەن وتان قورعاۋشى بولۋدى ارمانداعان ەكەن. «تەلەديداردان كورگەن اسكەري پارادتار ماعان ەرەكشە اسەر ەتتى. سول ءۇشىن الدىما ۇلكەن ماقسات قويىپ، بولاشاقتا اسكەري ادام بولۋعا بەل بۋدىم. وقۋىمدى جاقسى وقىپ، سپورتپەن شۇعىلداندىم. سونىڭ ناتيجەسىندە ەلىمىزدەگى ماڭدايالدى اسكەري وقۋ ورنىنا ءتۇسۋ باقىتى بۇيىردى»، دەيدى ول.

ال ماكسيمنىڭ اسكەري ماماندىقتى تاڭداۋىن اۋلەتتەگى ۇرپاقتار ساباقتاستىعى دەسە بولادى. اكەسى ۆيكتور نيكولاەۆيچ پەن اناسى گالينا زابيروۆنا – قازاقستان قارۋلى كۇشتەرىنىڭ ارداگەرلەرى. ءوز اتاسى نيكولاي سەرگەەۆيچ دوبروسەلسكي قىزىل ارميا سەرجانتى بولعان. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسقا قاتىسىپ، ۇرىستا جاراقات العان كىسى. ناعاشى اتا­سى زابير تاگيروۆيچ ادەلشين كسرو قارۋلى كۇشتەرىندە قىزمەت ەتكەن. اسكەري اتاعى – پراپورششيك.

بىتىمگەر بولۋدى حالىقارالىق بەيبىتشىلىك پەن قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋگە ۇلەس قوسۋ دەپ بىلەتىن قوس وفيتسەر بوس ۋاقىتتارىندا سپورتپەن شۇعىلدانادى. رۇستەم فۋتبول ويناعاندى ۇناتادى. ماكسيم تاۋعا شىعۋ مەن جۇگىرۋدى جانىنا سەرىك ەتكەن. قولى قالت ەتسە، ادەبي كىتاپتار وقيدى. ماكسيم وتباسىلى. ساقينا الماسقان سەرىگى ديانا ميحايلوۆنا بوندارەنكو ينجەنەر-كونسترۋكتور. 1-سىنىپتا وقيتىن ۇلى ماركتىڭ دە اسكەريلەر ديناستياسىنىڭ زاڭدى جالعاسى بولعانىن قالايدى.

رۇستەم مەن ماكسيم وزدەرىنىڭ كاسىبي الەۋەتىن ءتول قارۋلى كۇشتەرىمىزدىڭ مۇددەسى جولىندا بارىنشا پايدالانۋدى باستى ماقسات سانايدى. سول ارقىلى جاس وفيتسەرلەرگە ۇلگى بولىپ، بولاشاق بىتىمگەرلەردىڭ بىرنەشە بۋىنىن تاربيەلەپ شىعارساق دەيدى. ولاي بولسا، انتىنا ادال وفيتسەرلەردىڭ جاھانداعى بەيبىتشىلىك پەن قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ميسسيالارىندا ەل نامىسىن اسقاقتاتا بەرەتىنىنە سەنىم مول.

مۇحاربەك ماحامبەت،

زاپاستاعى پودپولكوۆنيك