رەفەرەندۋم-2022 • 23 مامىر، 2022

اسسامبلەيا بەلسەنە قاتىسادى

141 رەت كورسەتىلدى

مەملەكەت باسشىسى بيىل ءساۋىر ايىندا وتكەن قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ءحححى سەسسياسىندا بىرقاتار تاپسىرما بەرگەن بولاتىن. ودان بەرى ءبىر ايعا جۋىق ۋاقىت ءوتتى. قانداي جۇمىستار اتقارىلدى؟ دوستىق ۇيىندە وتكەن اسسامبلەيانىڭ كەڭەيتىلگەن كەڭەسىندە پرەزيدەنت تاپسىرمالارىن ساپالى ءارى ۋاقتىلى ىسكە اسىرۋ ماسەلەلەرى تالقىلاندى.

ءحححى سەسسيا بارىسىندا جاڭا قازاقستان، جاستار ماسەلەسى، اقپاراتتىق جۇمىستار، حالىق بىرلىگى، ءبىلىم، مادەنيەت، ازامات­تىق قوعام ينس­تيتۋتتارى، قحا جۇمىستارى­نىڭ تاقىرىپتارى ءسوز بولعان ەدى. سونداي-اق مەملەكەت باسشىسى قحا قىزمەتىنىڭ نەگىزگى باسىم­دىقتارىن ايقىنداپ بەردى. پرەزيدەنت اتاپ وتكەندەي، ەل دامۋىنىڭ العى شارتتارىنىڭ ءبىرى – ول ەتنوسارالىق قاتىناس­تاردى ودان ءارى دامىتۋ. سەبەبى ونىڭ تۇبىندە – ەلدەگى ىشكى تۇ­راق­تىلىق پەن تىنىشتىقتى ساقتاۋ جاتىر. بۇل اسىرەسە قازىرگى حالىقارالىق گەوساياسي جاعدايدىڭ ۇشىعىپ تۇرعان كەزىندە اسا قاجەت. سوندىقتان اسسامبلەيا وكىلدەرى حالىقپەن ۇنەمى بايلانىستا بولىپ، مىندەت پەن شارتتاردى ناقتى ءارى ۇعىنىقتى جەتكىزە ءبىلۋى قاجەت.

كەڭەيتىلگەن كەڭەستە قحا توراعاسىنىڭ ورىنباسارى – حاتشىلىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى مارات ءازىلحانوۆ: «مەملەكەت باسشىسى بەرگەن تاپسىرمالاردى ساپالى ىسكە اسىرۋ – بىزگە جۇكتەلگەن مىندەت. اسسامبلەيا جۇمىسىنىڭ ەلىمىزدەگى ىشكى تۇراقتىلىق پەن كەلىسىمدى ساقتاۋداعى اتقارىپ كەلە جاتقان ءرولى وتە ۇلكەن. ال­داعى ۋاقىتتا دا قولعا الىنعان جۇمىس­تار تۋرالى اقپاراتتى ەلى­مىز­دىڭ ءاربىر ازاماتىنا جەت­كىزۋ­دى جالعاستىرامىز. سەبەبى قوعام­نىڭ ساياسي بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ ءبىزدىڭ جۇمىستارىمىزعا تىكەلەي بايلانىستى. سوندىقتان وسى تاپسىرمالاردىڭ ورىندالۋ بارىسىن، ءاربىر قۇرىلىم باسشىلارى ءوز قۇزىرەتى شەگىندە ۇنەمى نازاردا ۇستاپ، حالىقتى اقپاراتتاندىرىپ وتىرادى»، دەدى.

بۇگىندە نۇر-سۇلتان قالا­لىق قحا جانىندا انالار كەڭە­سى قۇرىلعان. ءىس-شارادا كەڭەس توراعاسى التىناي تاڭىر­بەر­گەنوۆا اتقارىلعان جۇمىس­تارعا توقتالدى. «قازىر ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدى دارىپتەۋ، ءتىل مەن ءدىلىمىزدى، بىرلىك پەن ىنتى­ماقتى ساقتاۋ ارقىلى ۇرپاقتى تاربيەلەۋگە ەرەكشە نازار اۋدارا وتىرىپ، جۇمىسقا كىرىستىك. ەكى جىل قاتارىنان «انا time» جوباسىن ىسكە اسىرىپ كەلەمىز. جوباعا 1 مودۋل – ەتنوپەداگوگيكا بو­يىنشا وقىتۋ، 2 مودۋل بويىنشا الەۋمەتتىك كاسىپكەرلەردى وقىتۋ كىرەدى. وسى جوبانىڭ ارقاسىندا نۇر-سۇلتان قالاسى بويىنشا 120-دان استام، اقمولا وبلىسى بويىنشا 60 ايەل وزدەرىنىڭ بيزنەس يدەيالارىن جۇزەگە اسىرۋعا جانە ايەلدەردىڭ الەۋمەتتىك كاسىپ­ك­ەرلىگىن ىلگەرىلەتۋگە مۇم­كىن­دىك الدى. سونىمەن قاتار كەڭەس­تىڭ جۇمىسى قوعامداعى زور­لىق-زومبىلىق دەڭگەيىن تومەن­­­دەتۋگە، وتباسى-تۇرمىستىق قا­تى­ناستار سالاسىنداعى قۇقىق بۇزۋ­شىلىقتارعا ءتيىمدى قارسى ءىس-قيمىل جاساۋعا، سونداي-اق ايەل­دەر مەن بالالارعا قارسى قىل­مىستاردىڭ الدىن الۋعا باعىت­تالادى. بۇل رەتتە ادام قۇقىق­تارى جونىندەگى ۋاكىلمەن بەلسەندى جۇمىس ىستەيتىن بولامىز»، دەدى كەڭەس توراعاسى.

جيىندا اسسامبلەيانىڭ وڭىر­لەردەگى مۇشەلەرى دە ءسوز ال­دى. قاراعاندى وبلىسى بويىن­شا «اسسامبلەيا جاستارى» قوعام­دىق بىرلەستىگىنىڭ جەتەكشىسى، كومپلاەنس-وفيتسەر الەكساندرا ۋرماشوۆا مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەسىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى. «مەن ءۇشىن پرەزيدەنتتىڭ تىلدەر تۋرالى سوزدەرى ماڭىزدى بولدى. مەملەكەتتىك ءتىل بۇگىندە بىرىك­تىرۋ­شى ءتىل بولۋعا ءتيىس. ءبىز اسسام­بلەيا اياسىندا ۇلكەن جۇ­مىس ات­قارا­مىز. ەتنومادەني بىرلەس­تىكتەر جا­نى­نان ەتنوس اعارتۋ كە­شەن­دەرى قۇرىلدى، «مامىلە» اۋىزەكى قازاق ءتىلى كلۋبى اشىلدى، دوستىق ۇيلەرىندە قازاق ءتىلى كۋرستارى دا جۇمىس ىستەيدى. بۇل تاجىريبەنى كەڭەيتۋ جانە كوبەيتۋ كەرەك»، دەدى بىرلەستىك جەتەكشىسى.

اسسامبلەيا كونستيتۋتسيالىق وزگەرىستەر مەن ساياسي رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرۋ ءىس-شارالارىنا بەلسەندى قاتىساتىنى ءسوزسىز. سول سەبەپتى اتقارىلعان جۇمىستاردان گورى اتقارىلاتىندارى باسىم. وسى ورايدا كەڭەس قورىتىندىسى بويىنشا قحا توراعاسىنىڭ ورىنباسارى مارات ءازىلحانوۆ قۇزىرلى مەملەكەتتىك ورگاندارعا بىرقاتار تاپسىرما جۇكتەپ، ەتنو­مادەني بىرلەستىكتەردىڭ قىزمەتى­نە با­عىت-باعدار بەردى. جيىنعا قاتىس­قان دەپۋتاتتار، ورتالىق مەم­­لەكەتتىك جانە جەرگىلىكتى ات­قارۋ­شى ورگانداردىڭ وكىلدەرى، وڭى­ر­لىك «قوعامدىق كەلىسىم» مە­ك­ە­­مە­سىنىڭ باسشىلارى دا ءوز پىكىرلەرىن ءبىلدىردى.

ۇقساس جاڭالىقتار