ەل ەرتەڭى – ساپالى بىلىمدە

ءباسپاسوز كونفەرەنتسياسىندا ءسوز العان ۆەدومستۆو باسشىسى ا.ايماعامبەتوۆ اتالعان ۇلتتىق جوبادا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ بارلىق ساتىسىندا سالاعا قاتىس­تى ءتۇرلى تۇيتكىلدىڭ ءتۇيى­نىن تار­قاتۋ جولدارى قاراستى­رىل­عانىن جەتكىزدى.

«ۇلتتىق جوبا بەس مىندەتتەن تۇرادى. ءبىرىنشى مىندەت – مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە مەن وقىتۋدىڭ قولجەتىمدىلىگىن جانە ساپاسىن قامتاماسىز ەتۋ. وسى مىندەتتى ورىن­داۋ ءۇشىن «اقشا بالامەن بىرگە جۇرەدى» قاعيداتى بويىنشا ۆاۋچەرلىك قارجىلاندىرۋ جولىمەن مەملەكەتتىك تاپسىرىستى ورنالاستىرۋ ارقىلى مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمدار جەلىسىن دامىتۋ جونىندەگى جۇمىس جالعاسادى. ناتيجەسىندە، 2025 جىلعا قاراي 2 جاستان 6 جاسقا دەيىنگى بالالاردى مەكتەپكە دەيىنگى بىلىممەن قامتۋ 95%-عا، 3 جاستان 6 جاسقا دەيىن 100%-عا جەتەدى. بۇعان قوسا مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپ­سىر­ماسى اياسىندا بارلىق مەكتەپ­كە دەيىنگى ۇيىمدا بالا دامۋى­نىڭ جاڭا مودەلى ەنگىزىلەدى. مەك­تەپكە دەيىنگى تاربيە مەن وقىتۋ­دىڭ مەملەكەتتىك ستاندارتى «ويىن ارقىلى وقىتۋ» قاعيداتى نەگى­زىندە وزگەرتىلەدى»، دەدى مينيستر.

ا.ايماعامبەتوۆتىڭ ايتۋىنشا، ء«بىلىمدى ۇلت» ساپالى ءبىلىم بەرۋ» ۇلتتىق جوباسىنىڭ ەكىنشى مىندەتى – ورتا ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن ارتتىرۋ. سونىڭ ىشىندە مەملەكەت باسشىسى ءاردايىم نازاردا ۇستاپ وتىرعان وڭىرلەر، قالالىق جانە اۋىلدىق مەكتەپتەر (PISA) اراسىنداعى وقىتۋ ساپاسىنداعى الشاقتىقتى ازايتۋ ماسەلەسى كۇن تارتىبىندە تۇر. ۇلتتىق جوبا ايا­سىندا وقۋ­شىلاردىڭ ءبىلىم ساپاسىنداعى الشاقتىقتى ازايتۋ بو­يىنشا كەشەندى شارالار قابىل­دانباق. سونىمەن قاتار جوبا شەڭ­بەرىندە 12 جىلدىق وقىتۋعا كوشۋ جوس­پارلانىپ وتىر. بيىلدان باس­تاپ قوسىمشا ءبىلىم بەرۋگە مەم­لەكەتتىك تاپسىرىس ورنالاستىرۋ جوسپارلانۋدا. بۇل پروتسەسس كون­كۋرستىق نەگىزدە جانە جەكە ۇيىمداردا وتەدى.

ء«ۇشىنشى مىندەت – مەكتەپتەردى جايلى، قاۋىپسىز جانە زاماناۋي ءبىلىم بەرۋ ورتاسىمەن قامتا­ماسىز ەتۋ. مەكتەپتەردەگى ورىن تاپ­شىلىعىن قىسقارتۋ ءۇشىن 2025 جىلعا قاراي 1 مىڭ مەكتەپ سالۋ جوس­پارلانعان. ناتيجەسىندە، ءۇش اۋى­سىمدى مەكتەپتەر جو­يىلىپ، اپاتتى مەكتەپتەر ۇلەسى 0،1%-عا دەيىن قىسقارتىلادى دەپ كۇ­تىلۋدە. 2025 جىلعا قاراي شاعىن قالالاردا، اۋدان ورتالىق­تارىندا، اۋىلداردا 5 مىڭ مەكتەپ مودەرنيزاتسيالانىپ، بالالار­دى وقىتۋ ءۇشىن قاۋىپسىز جانە قو­لاي­لى جاعدايلار جاسالادى. ءتور­تىنشى مىندەتكە كەلسەك، بۇل – قولجەتىمدى جانە ساپالى تەح­ني­كالىق جانە كاسىپتىك بىلىممەن قامتاماسىز ەتۋ. 2025 جىلعا قاراي جاستاردىڭ 100%-ى قاجەت­تى ماماندىقتار بويىنشا تەگىن تەح­نيكالىق جانە كاسىپتىك بىلىم­مەن قامتاماسىز ەتىلەدى. قام­تۋدى ۇلعايتۋ ناتيجەسىندە NEET ساناتىنداعى جاستار (NEET  – وقۋعا، ەڭبەكتەنۋگە، ىزدە­نۋگە ق ۇلىقسىز ساياسي جانە ازامات­تىق بەلسەندىلىگى اسا تومەن، جاۋاپ­كەر­شىلىكتى موينىنا الىپ، بەلسەندى ءومىر سۇرۋگە نيەتى جوق جاستاردىڭ جالپى جيىنتىعى) ۇلەسىنىڭ تو­مەندەيدى دەپ بولجاپ وتىرمىز»، دەدى ۆەدومستۆو باسشىسى.

مينيستر مالىمدەگەندەي، ءبىلىم بەرۋ سالاسىن دامىتۋعا ار­نالعان ۇلتتىق جوبانىڭ بەسىن­شى مىندەتى قازاقستاندىق جوعا­رى وقۋ ورىندارىنىڭ باسە­كەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋعا باعىت­تالعان. ۇلتتىق جوبا شەڭبەرىندە نازار­باەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تاجىري­بەسى بويىنشا 20 اكادە­ميالىق ارتىقشىلىق ورتا­لىعى (15 وڭىرلىك جانە 5 پەداگو­گي­كالىق جوو) جانە 2 وزىق جوو قۇرىلادى. نازارباەۆ ۋنيۆەر­سي­تە­تىنىڭ ۇلگىسىندەگى ەكى جوو پەترو­پاۆل مەن شىمكەنتتە بوي كو­تەرمەك. سونداي-اق 2025 جىل­دىڭ سوڭىنا دەيىن شەتەلدىك جوعا­رى وقۋ ورىندارىنىڭ 5 فيليا­لىن اشۋ جوسپارلانۋدا، بۇل جاس­تاردىڭ ەلدەن كەتۋىن قىسقارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

«نەگىزىنەن ۇلتتىق جوبانىڭ ءوزىن بولەك قاراماعان ءجون. وسى ۇلتتىق جوبامەن بىرگە جۇرەتىن ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋعا ارنالعان تۇجىرىمداما بەكىتىلەدى. بەكىتۋ جۇمىستارىن جىل سوڭىنا دەيىن اياقتاۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. تۇجىرىمداماعا قوسا ءتيىستى جوسپار ازىرلەنەدى. مىنە، سول ءۇش قۇ­جاتتى بىرگە قاراعاندا، ءبىلىم سالاسىنىڭ الداعى دامۋىنا قا­تىستى كۇردەلى سۇراقتارعا جاۋاپ تابۋعا بولادى»، دەدى ا.ايما­عامبەتوۆ.