سوڭعى كەزدە ميكروقارجى ۇيىمدارىنىڭ (مقۇ) الەۋەتى تۋرالى ءجيى ءسوز بولا باستادى. نارىقتىڭ بۇل سەگمەنتىندەگى ويىنشىلار بەلسەندىلىگىنىڭ ارتۋى دا وسىعان سەبەپ سياقتى. ءارى مەملەكەت تە بۇدان بىلاي ميكروقارجى نارىعىمەن ساناسۋعا نيەتتى ەكەنىن بايقاتتى.

بانكتەر بارمايتىن باستاما...
پرەزيدەنت بيىلعى جولداۋىندا بيزنەستى نەسيەلەۋ بويىنشا ميكروقارجى ۇيىمدارىنىڭ الەۋەتىن پايدالانۋ كەرەگىن ايتتى. بۇل باستاما اتالعان ۇيىمدار ءۇشىن دە الەۋەتىن بايىتاتىن، ءوزىن كورسەتەتىن جاقسى مۇمكىندىك.
«جالپى سوماسى 6،3 ترلن تەڭگە جۇمسالعان داعدارىسقا قارسى شارالار جۇزەگە اسىرىلعاننان كەيىن ەكونوميكامىزدا ارتىق اقشا پايدا بولدى. الايدا بۇگىنگى تاڭدا بولىنگەن قارجى ءالى بارماي جاتقان سالالار بار. ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەر شاعىن جوبالارعا، اسىرەسە اۋىلعا ارناپ اقشا سالمايدى. سوندىقتان ميكروقارجى ۇيىمدارىنىڭ الەۋەتىن ىسكە قوسۋ كەرەك. ولار جەرگىلىكتى جەردە جۇمىس ىستەيدى. ءوزىنىڭ تۇتىنۋشىلارىن، ولاردىڭ بيزنەسى مەن مۇمكىندىكتەرىن جاقسى بىلەدى» دەگەن ەدى ق.توقاەۆ.
قارجىگەر راسۋل رىسمامبەتوۆ ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەردىڭ اۋىلدىق جەرلەردەگى جوبالارعا قارجى سالماۋىنا تۇسىنىستىكپەن قاراۋ كەرەك دەپ سانايدى.
– قارجىلىق قاداعالاۋشىنىڭ بانكتەرگە قوياتىن شەكتەۋلەرى بار. بۇل بويىنشا قارجى ينستيتۋتتارى تاۋەكەلى جوعارى جوبالارعا اقشا سالا المايدى. سوندىقتان بانكتەردىڭ شاعىن اۋىل جوبالارىنا بارا قويۋى ەكىتالاي. ويتكەنى اۋىلدىق ايماقتاردا نەسيە كووپەراتيۆتەرى جۇمىس ىستەيدى. «دامۋ» جانە «بايتەرەك» ۇيىمدارىنا ارنايى فۋنكتسيا بەرىلگەن. مەنىڭشە، بانكتەر شاعىن جوبالاردى قارجىلاندىرۋى ءۇشىن تومەن رەزەرۆتى تالاپتار ازىرلەۋ كەرەك. ال بىزدە ونداي تالاپتار ونسىز دا تومەن، سوندىقتان قارجىلىق قاداعالاۋشى مۇنداي قادامعا بارا قويماس، – دەيدى ر.رىسمامبەتوۆ.
بانك ماسەلەلەرى بويىنشا تاۋەلسىز ساراپشى نۇرجان بياقاەۆتىڭ ايتۋىنشا، ميكروقارجى ۇيىمدارىنا باسىمدىقتىڭ بەرىلۋى – ولاردىڭ ەل اۋماعىندا فيليالدار سانىنىڭ كوبەيۋىنە، جۇمىس ساپاسىنىڭ ارتۋىنا ايرىقشا اسەر ەتپەك.
– بانكتەردىڭ اۋىل-ايماقتاعى جوبالارعا كوڭىل بولمەيتىنى راس. ءتىپتى فيليالدار جەلىسى بۇكىل قازاقستاندى قامتىپ جاتقان Halyk Bank-ءتىڭ ءوزى نەگىزىنەن تۇتىنۋشىلىق ماقساتتاعى نەسيەلەردى عانا بەرۋمەن شەكتەلەدى. سوندىقتان پرەزيدەنت جولداۋدا بۇل باعىتتاعى باسىمدىقتى مقۇ-لار الۋى ءتيىس دەپ اتادى. بۇل ورىندى دا. ەندى ولار قىزمەت كورسەتۋ سپەكترىن كەڭەيتە ءتۇسۋ ءۇشىن اۋدان ورتالىقتارىندا ءوز وكىلدىكتەرىنىڭ سانىن، تيىسىنشە قىزمەت ساپاسىن دا ارتتىرا ءتۇسۋى كەرەك. مقۇ-لار جەكە قوسالقى شارۋاشىلىقتاردى وزدەرىنىڭ ماڭىزدى باعىتىنا اينالدىرا الادى جانە ناتيجە كورسەتەدى دەپ ويلايمىن، – دەيدى ساراپشى.
بانككە اينالۋى مۇمكىن بە؟
وسىعان دەيىن كەيبىر ميكروقارجى ۇيىمدارىنىڭ بانككە اينالۋى تۋرالى ايتىلىپ قالعان ەدى. ماسەلەن، KMF پەن Solva باسشىلارى وزدەرىنىڭ ۇلكەن بانككە اينالۋ مۇمكىندىگى بار ەكەنىن جانە جاقىن ۋاقىتتا بۇل پروتسەستى جۇزەگە اسىرۋلارى مۇمكىن ەكەنىن مالىمدەگەن.
– KMF-تىڭ ماقساتتى نارىعى – شاعىن جانە ورتا بيزنەس. الايدا كومپانيا بولشەك سەگمەنتتە، اتاپ ايتساق، اۆتو جانە تاۋار نەسيەسى بويىنشا دا قادامدار جاساپ جاتىر. ءبىز بۇعان ەۆوليۋتسيالىق دامۋ جولىمەن كەلدىك. جالپى، 20 جىلدا قازاقستاندىق ميكروقارجى ۇيىمدارى ەداۋىر پروگرەسس كورسەتتى: قارىز الۋشىلار سانى، نەسيەلەۋ كولەمى بويىنشا ءوستى، حالىقارالىق سەرىكتەستەر، ينۆەستورلار مويىندادى، اسىرەسە ميكروكاسىپكەرلەردى بەلسەندى نەسيەلەۋ ارقىلى كليەنتتىك بازا كەڭەيە ءتۇستى. مقۇ بويىنشا قازاقستاندا زاڭدىق جانە قاداعالاۋ بازاسى بار. نارىق دامۋىن باقىلاپ وتىراتىن قاۋىمداستىق تا جۇمىس ىستەيدى. سەكتوردىڭ ءارى قاراي دامي ءتۇسۋى ءۇشىن زاڭنان باسقا شەكتەۋ جوق. مەنىڭشە، مقۇ كليەنتتەرىنە شوت اشىپ، اۋدارىم جاساپ، ۆاليۋتا ايىرباستاپ، نەسيە كارتالارىن پايدالانۋ بويىنشا كەيبىر زاڭنامالىق شەكتەۋلەر الىنىپ تاستالۋى كەرەك، – دەيدى KMF ميكروقارجى ۇيىمىنىڭ باسقارۋشى ديرەكتورى داليدا داۆلياتشينا.
بانككە اينالۋدان ءۇمىتتى ۇيىمنىڭ ءبىرى – Solva. بۇل ۇيىم حالىقارالىق IDF Eurasia قارجىلىق توبىنىڭ قۇرامىنا كىرەدى. اتالعان توپتىڭ نەگىزىن سالۋشى بوريس باتين وتاندىق ميكروقارجى ۇيىمدارى جۇيەلى جۇمىس پەن كاسىبيلىك، نەسيەلەۋ ادىستەرى مەن پورتفەل ساپاسى بويىنشا بانكتەردەن قالىسپايتىنىن جەتكىزدى.
– ءتىپتى كەيبىرىنىڭ رەيتينگى كەي بانكتەردەن ءتاۋىر. ءمان بەرسەك، مقۇ-لار بانككە قاراعاندا ءتيىمدى شارتتار ۇسىنادى. ەگەر ءۇش-بەس جىلدىق نەسيە كورسەتكىشىن الار بولساق، بىزدىكى بانكتەردەن ارزان. كوپتەگەن كليەنتتەر بىزگە كەلىپ بانكتەگى نەسيەسىن قايتا قارجىلاندىرىپ جاتادى. سەنىمدىلىك تۇرعىسىنان بانكتەردەن كەم تۇسپەيتىنىمىزدى نەسيە رەيتينگىمىز دە راستايدى. سوندىقتان ءىرى مقۇ-لار بانككە اينالۋعا دايىن. بىزدە دە ونداي جوسپار بار. قىزمەتتەر سپەكترىن كەڭەيتە تۇسكىمىز كەلەدى. اسىرەسە، شاعىن جانە ورتا بيزنەس ءۇشىن. ەسەپتەۋ شوتىن اشىپ، بۋحگالتەريا جۇرگىزىپ، سونداي-اق كارتا شىعارىپ، تولەم پروتسەسىن جۇزەگە اسىرىپ، اينالىم قارجىسىمەن نەسيە بەرسەك دەيمىز. بۇل ءۇشىن بانكتىك ليتسەنزيا قاجەت. قازىر وسى ماسەلە بويىنشا قارجىلىق قاداعالاۋشىمەن كەلىسىپ جاتىرمىز. بۇل جوسپار 12 ايدا ىسكە اسادى دەگەن ءۇمىت بار. بىراق ءبارى ترانسفورماتسيانىڭ فورماسىنا بايلانىستى، – دەيدى ب.باتين.
ساراپشىلار پىكىرى قانداي؟
راسۋل رىسمامبەتوۆ ميكروقارجى ۇيىمدارىنىڭ بانككە اينالۋ باستاماسىن قولدايدى. «مەنىڭ ويىمشا، ميكروقارجى ۇيىمدارىنىڭ بانككە اينالۋى جاقسى ءۇردىس. ويتكەنى ونداي بانكتەردىڭ تاجىريبەسى مول جانە جەكە تۇلعالار مەن شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە قىزمەت كورسەتۋ بويىنشا ابدەن جۇمىس ىستەپ شىڭدالعان پروتسەدۋرالار بولادى. ميكروقارجى ۇيىمدارى شىعىندى ازايتۋمەن تۇراقتى تۇردە جۇمىس ىستەيتىندىكتەن ميني-بانك بولا الادى، تيىسىنشە، وڭىرلەردە كىشىگىرىم جوبالارمەن ءتيىمدى تۇردە اينالىسادى. سوندىقتان بۇل رەتتە ميكروقارجى ۇيىمدارىنىڭ تاجىريبەسى ءبىز ءۇشىن اسا قاجەت» دەيدى ول.
بيىل جولداۋدا پرەزيدەنت «مەملەكەت بۇدان بىلاي بانكتەرگە كومەكتەسپەيدى» دەگەن ەدى. شىنى كەرەك، بۇل كوپشىلىك كۇتكەن ءسوز بولدى. ويتكەنى وسىعان دەيىن مەملەكەتتىڭ قانشا بانكتى اياعىنان تۇرعىزعانىنان بۇرىن، قۇيىلعان قاراجاتتى ساناۋ قيىنعا سوعارى ءسوزسىز.
– ەگەر مەملەكەت بانكتەرگە شىنىمەن كومەكتەسپەيتىن بولسا، وندا الداعى ءۇش جىلدا 5-6 بانك جابىلادى دەپ كۇتۋگە بولادى. ولاردىڭ 2-3-ەۋى شىنىمەن دە جۇمىستارىن توقتاتادى، قالعاندارى ميكروقارجى ۇيىمدارىنا اينالادى. ال قازىر مەملەكەتتىك باعدارلامالار قارجىسى بانكتەر ارقىلى تاراتىلىپ وتىرعاندىقتان مەملەكەتتىڭ بانكتەرگە بەلسەندى تۇردە كومەكتەسىپ وتىرعانى بەلگىلى، – دەيدى ر.رىسمامبەتوۆ.
ساراپشىنىڭ بانكتەردىڭ ميكروقارجى ۇيىمى دارەجەسىنە تومەندەۋىنە قاتىستى ويىن ميكروقارجى ۇيىمدارى قاۋىمداستىعىنىڭ باسشىسى ەربول ومارحانوۆ تا قوستايدى. ول قازىر بىرقاتار مقۇ مەنشىك كاپيتالى جانە اكتيۆتەرى بويىنشا كەي بانكتەرمەن تەڭەسكەنىن جەتكىزدى. ونىڭ ايتۋىنشا، قازىر قارجى نارىعىن رەتتەۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگىنىڭ قولداۋىمەن ميكروقارجى ۇيىمدارىنا كونۆەرتاتسيا جولىمەن بانك اتانۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن زاڭناماعا وزگەرىستەر ەنگىزىلىپ جاتىر.
– ءبىزدىڭ ويىمىزشا، مقۇ-لاردىڭ بانككە اينالۋى بانكتەردىڭ دە مقۇ-عا اينالۋ مۇمكىندىگىن ءبىلدىرۋى ءتيىس. ياعني بۇل كەرى قوزعالىسى بار پروتسەسس. سوندىقتان بانك سەكتورىنداعى كەي ويىنشىلار مقۇ مارتەبەسىنە كوشىپ جاتسا، بۇعان تەك قۋانامىز، – دەدى ە.ومارحانوۆ.
تەلەگرامداعى RiskTakersKZ كانالىنىڭ جازۋىنشا، شوب-تى نەسيەلەۋ بويىنشا مقۇ-لار بانككە قاراعاندا ساپالى ەكسپەرتيزا جاساي الادى.
ء«بىز ميكروقارجى ۇيىمدارىن دامىتۋ جانە ولاردىڭ الەۋەتىن پايدالانۋ يدەياسىن قولدايمىز. شەتەلدىك بانكتەردىڭ قازاقستاننان كەتۋىنە قاراماستان Solva سياقتى حالىقارالىق كومپانيانىڭ كەلگەنى قۋانتادى. شىن مانىندە مقۇ-لارعا نازار اۋدارۋ ارقىلى قارجىلىق قاداعالاۋشى دۇرىس قادام جاسادى، اتالعان يدەيانى پرەزيدەنت تە قولداپ وتىر. شەنەۋنىكتەر مەن بانك لوببيلەرى بۇل باستامانى اياقتان شالمايدى دەپ سەنەمىز» دەپ جازادى كانال اۆتورلارى.
«قازاقستان بارىسىنىڭ» جەڭىمپازى انىقتالدى
سپورت • كەشە
جولاۋشىلار تاسىمالى: باعا جوعارى، ساپا تومەن
قوعام • كەشە
الەم • كەشە
سايلاۋدى قحر مەن اۋستراليا باقىلايدى
الەم • كەشە
الەم • كەشە
جاڭارعان كونستيتۋتسيا: نە؟ قاشان؟ قالاي؟
قازاقستان • كەشە
جاڭا ساياسي مادەنيەتتى قۇرۋداعى ماڭىزدى قادام
قازاقستان • كەشە
زاۋىتتىڭ ماسەلەسى «ۆاگون-ۆاگون»...
ايماقتار • كەشە
دەلدال كومپانيالار: ەكونوميكانىڭ دوسى ما، قاسى ما؟
ەكونوميكا • كەشە
كيبەرقىلمىسپەن كيبەرزاڭگەر كۇرەسۋگە ءتيىس
قوعام • كەشە
ايماقتار • كەشە
شىمكەنت بيۋدجەتى 4 جىلدا 4 ەسە ءوستى
ايماقتار • كەشە
تاريح • كەشە
تاريح • كەشە
ساناداعى سىلكىنىس نەمەسە كۇرەسكەردىڭ قالىپتاسۋى
احمەت بايتۇرسىن ۇلى • كەشە
ءموبيلدى ينتەرنەتتى تۇتىناتىندار كوبەيدى
قوعام • كەشە
تەننيسشىلەر «پرەزيدەنت كۋبوگىندا» باق سىنايدى
تەننيس • كەشە
تۇماندى البيوندا توپ جارعان كوماندا
ايماقتار • كەشە
رۋحانيات • كەشە
13 وڭىردە اۋا رايىنا بايلانىستى ەسكەرتۋ جاريالاندى
اۋا رايى • كەشە
سقو-دا بالىق اۋلاۋ ءتارتىبىن بۇزعاندار جازالاندى
قوعام • كەشە
قر ءسىم وزبەكستانداعى جاعدايعا قاتىستى مالىمدەمە جاسادى
قازاقستان • كەشە
الماتىدا 36 گرادۋس ىستىق بولادى
اۋا رايى • كەشە
تەحاس شتاتىندا اتىس بولىپ، 3 ادام قازا تاپتى
الەم • كەشە
3 شىلدەگە ارنالعان اۋا رايى بولجامى
اۋا رايى • كەشە
الماتىداعى قۇرىلىس بازارىندا ءورت شىقتى
ايماقتار • كەشە
تەننيسشى دميتري پوپكو يسپانيادا چەمپيون اتاندى
تەننيس • كەشە
ۆاكتسينا سالدىرعان قازاقستاندىقتاردىڭ سانى ناقتىلاندى
كوروناۆيرۋس • كەشە
الماتى ماڭىندا جەر سىلكىنىسى بولدى
ايماقتار • كەشە
كوروناۆيرۋس جۇقتىرۋدىڭ 188 جاعدايى انىقتالدى
كوروناۆيرۋس • كەشە
كاسىپكەردەن 50 ملن تەڭگە بوپسالاعان بلوگەر قاماۋعا الىندى
ANTIKOR • كەشە
ەلوردادا اۋىلشارۋاشىلىق جارمەڭكەلەرى ءوتىپ جاتىر
ەلوردا • كەشە
پرەزيدەنت قازاقستاندىقتاردى ۇلتتىق دومبىرا كۇنىمەن قۇتتىقتادى
پرەزيدەنت • كەشە
قازاقستان • كەشە
51،4 مىڭعا جۋىق ادام الەۋمەتتىك تولەم الدى
قوعام • 02 شىلدە، 2022
سەنات جانىنان عىلىمدى دامىتۋ جونىندەگى جۇمىس توبى قۇرىلادى
عىلىم • 02 شىلدە، 2022
ەلوردادا جىل باسىنان بەرى 430 جۇرگىزۋشى جول ەرەجەلەرىن بۇزعان
قوعام • 02 شىلدە، 2022
ۇقساس جاڭالىقتار