كوروناۆيرۋسقا قارسى كۇرەس كۇشەيتىلەدى

بريفينگ بارىسىندا الدىمەن پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى ەرالى توعجانوۆ ءسوز الىپ، دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ الدىنا قويىلعان ناقتى مىندەتتەرگە توقتالدى.

«بۇگىنگى تاڭدا قازاقستاندا كوروناۆيرۋسقا قارسى 3 ۆاكتسينا قولجەتىمدى: سپۋتنيك V، سينو­فارم جانە QazVac. بۇعان قوسا مەم­­لەكەت باسشىسىنىڭ تاپ­سىر­­ماسى بويىنشا بيىلعى IV توق­­ساندا Pfizer جەتكىزىلەدى دەپ كۇتى­لۋدە. بۇل رەتتە تيىمدىلىگى جاعى­نان شەتەلدىك بالامالاردان كەم تۇسپەيتىن وتاندىق ۆاكتسينانى قولدايمىز»، دەدى ە.توعجانوۆ.

ونىڭ ايتۋىنشا، وتكەن ايدا QazVac ۆاكتسيناسى 650 مىڭ دوزا كولەمىندە ءوندىرىلدى، وسى ايدا 750 مىڭ دوزا جەتكىزىلەدى دەپ كۇتىلۋدە. ەكى وندىرىستىك الاڭ دا­يىندالدى: جامبىل وبلىسىندا بيوفارماتسەۆتيكالىق زاۋىتتىڭ تولىق دايىندىعى قامتاماسىز ەتىلدى; «انتيگەن» كاسىپورنىنىڭ بازاسىندا ۆاكتسينالار، ونىڭ ىشىندە QazVac شىعارۋدىڭ تولىق تسيكلى بار بقپعزي ەكىنشى وندىرىستىك الاڭى ىسكە قوسىلدى. بيىل قازاقستان تاريحىندا العاش رەت «بيولوگيالىق قاۋىپسىزدىك تۋرالى» ارنايى زاڭ قابىلدانادى. بۇل بيوقاۋىپتەرمەن كۇرەسۋگە قۇقىقتىق نەگىز قۇرايدى. ەلدىڭ بيو­قاۋىپسىزدىگىن بولجاۋدىڭ ۇلت­تىق جۇيەسىن قۇرۋ كوزدەلگەن. بۇل جۇيەلى نەگىزدە بيولوگيالىق قا­تەر­لەردەن قورعاۋ بويىنشا جۇ­مىس جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

«سونداي-اق ءدارى-دارمەكتەر مەن مەديتسينالىق بۇيىمداردىڭ جەكە ءوندىرىسىن دامىتۋ باسىم­دىققا يە. بۇگىن ءبىز ءوزىمىزدى 17%-عا قامتاماسىز ەتىپ وتىرمىز. 2025 جىلعا قاراي بۇل 50% دەڭ­گەي­گە جەتەدى. بۇل ءۇشىن ۇكىمەت دەڭ­­گە­يىندە ارنايى كەشەندى جوسپار قا­­بىل­داندى»، دەپ اتاپ ءوتتى ۇكى­مەت باس­شىسىنىڭ ورىنباسارى.

سونىمەن قاتار قازاقستاندا سانيتارلىق-ەپيدەميالىق قىز­مەتتىڭ ماتەريالدىق-تەح­ني­­كا­لىق جابدىقتالۋى كۇ­شەي­تىلەدى. 12 زەرتحانا جوعارى تەح­نو­لوگيالىق جابدىقپەن جاراق­­تان­دىرىلادى. بۇل ۋلى ەلە­مەنتتەردى، تۇزدار مەن مەتال­دار­دى انىقتاۋ ماقساتىندا تاماق ونىمدەرىنە، بالالار ويىنشىق­تارى­نا، سۋعا جانە باسقا دا ونىم­دەرگە زەرتحانالىق زەرتتەۋ­لەر جۇر­گىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. سون­داي-اق مەديتسينالىق بۇيىم­داردى زەرتحانالىق جانە تەحني­كالىق سىناقتاردان وتكىزۋ ور­تالىعى قۇرىلادى. بۇل حالىق­ارالىق ستاندارتتار بويىنشا دارىلىك زاتتار مەن مەديتسينالىق بۇيىمداردىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن ساپاسىنا سىناقتار جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

«پاندەميادان كەيىنگى كەزەڭ­دە قازاقستان ۇكىمەتى حالىق ارا­سىن­­دا سالاماتتى ءومىر سالتىنا ەرەك­شە كوڭىل بولەدى. «دەنى ساۋ ۇلت» ۇلتتىق جوباسىندا سالامات­تى ءومىر سالتىنا ەرەكشە كوڭىل ءبو­لىنىپ، ناقتى شارا­لار ايقىن­­دال­دى. «بۇل 2025 جىل­عا قا­راي سالاماتتى ءومىر سا­ل­تىن ۇس­­تا­ناتىن ازاماتتاردىڭ ۇلە­سىن 45%-عا دەيىن ارتتىرۋعا مۇمكىن­دىك بەرەدى»، دەپ اتاپ ءوتتى ە.توعجانوۆ.

تاعى ءبىر باسىمدىق – دەنساۋ­لىق ساقتاۋ سالاسىنا جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ جانە جاڭا زاماناۋي اۋرۋحانالار سالۋ. بيىل قازاقستان ورتالىق ازياداعى ونكولوگيالىق اۋرۋلاردى ءتيىمدى جانە اۋىرتپالىقسىز ەمدەۋگە ارنالعان «گامما-پىشاق» ورنا­تىلعان ەلدەردىڭ بىرىنە اينالدى. ەگەر بۇعان دەيىن جىلىنا 50-گە جۋىق قازاقستاندىق شەتەلگە شىعىپ، ءبىر ادامعا ورتا ەسەپپەن 1 ملن تەڭگە جۇمسالسا، بيىلعى مامىر ايىنان باستاپ نەيروحيرۋرگيا ورتالىعىنىڭ بازاسىندا 142 وتا جاسالدى. بۇدان وزگە، ءاربىر وبلىس ورتالىعىندا جانە رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالالاردا ءمجا شەڭبەرىندە زاماناۋي مەديتسينالىق ورتالىقتار سالىنادى. زاماناۋي تەحنولوگيا­لارى بار الەمدىك اۋقىمداعى ال­عاشقى اۋرۋحانالار نۇر-سۇلتان جانە تۇركىستان قالالارىندا سالىنىپ جاتىر. وسىلايشا، بولاشاقتا قازاقستاندىقتار شەتەلگە شىقپاي-اق، جوعارى ساپالى ەم الا الادى.

سونداي-اق ءىس-شارا كەزىندە ۆاكتسينالاۋ بارىسى جانە رەۆاك­تسينالاۋعا دايىندىق تۋرالى دەن­ساۋ­لىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەك­سەي تسوي ايتىپ بەردى. ءمينيستردىڭ اي­تۋىنشا، قازىرگى ۋاقىتتا كۆي-عا قارسى رەۆاكتسينالاۋ جۇر­گىزۋ الەمدىك تاجىريبەنى جانە حالىق­ارالىق ۇيىمداردىڭ – ددۇ، سدس ۇستانىمدارىن زەردەلەي وتىرىپ، تالقىلاۋ ساتىسىندا تۇر.

«قازىر رەۆاكتسينالاۋ ماسە­لەسى الەمنىڭ بارلىق ەلىنىڭ ال­دىن­دا تۇر. قازاقستاندا ساني­تار­لىق-ەپيدەميالىق قىز­مەتتىڭ قىزمەتكەرلەرىنەن، جە­تەك­شى عالىمدار، كلينيتسيس­تەر، دارىگەرلەردەن تۇراتىن جەكە جۇ­مىس توبى قۇرىلدى. ءبىز جە­تەكشى حالىقارالىق اگەنتتىك­تەردەن، ددۇ-دان جانە باسقا دا ۇيىمداردان اقپارات سۇراتتىق، قازىرگى ۋاقىتتا بارلىق تاجىريبە جيناقتالۋدا»، دەدى ا.تسوي.

بۇگىنگى تاڭدا الەمدىك دەڭگەي­دە ۆاكتسينالاۋ كۋرسى مەن رەۆاكتسينالاۋ اراسىنداعى ينتەرۆال، حالىقتىڭ قانداي توپتارى رەۆاكتسينالاۋعا جاتاتىنى تۋرالى ناقتى كريتەريلەر جوق. بۇل ماسەلە دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ كونسۋلتاتيۆتىك ورگانى – قازاقستان حالقىن يممۋنداۋ جونىندەگى كونسۋلتاتيۆ­تىك كوميسسيانىڭ وتىرىسىندا قارالدى. جاقىن ارادا ۋاقىتىن جانە قايتا ۆاكتسينا الاتىن كون­تينگەنتتى انىقتاي وتىرىپ، رەۆاكتسينالاۋ تاكتيكاسى تۋرالى شەشىم قابىلدانباق.

«COVID-19-عا قارسى رەۆاكتسينالاۋ قازىرگى تاڭدا الەمدەگى جاڭا تاجىريبە بولماق. بارلىق دەرەكتى جيناقتاعاننان كەيىن، جاقىن ارادا دەنساۋلىق ساق­تاۋ مينيسترلىگى جانىنداعى حالىق­تى يممۋنداۋ جونىندەگى كونسۋل­تاتيۆتىك كوميسسيانىڭ قورىتىندىسىنان سوڭ ساراپشىلار توبى قورىتىندى بەرەدى، ءبىز مىندەتتى تۇردە حابارلايمىز. مەديتسينالىق نىسانداردىڭ دايىندىعى تۇرعىسىنان بىزدە تولىق دايىندىق بار، بارلىق ەگۋ پۋنكتى دايىن، دارىگەرلەر وقىتىلعان جانە شەشىم قابىل­دانعاننان كەيىن بۇكىل ەل تولىققاندى رەجىمدە جۇمىس ىستەيدى»، دەپ تۇيىندەدى ا.تسوي.

الدىن الا دەرەكتەر بويىنشا رەۆاكتسينالاۋ ەكىنشى دوزادان كەيىن 9 ايدان سوڭ جۇرگىزىلەدى. بۇل رەتتە رەۆاكتسينالاۋ ءبىرىنشى كەزەكتە حالىقتىڭ ءالسىز توپتارىنان تۇراتىن كونتينگەنتتەرگە ۇسىنىلادى.

سونىمەن قاتار ا.تسوي Pfizer ۆاكتسيناسىنىڭ قاشان جەتكىزىلەتىنى جانە بالالاردى ۆاكتسينالاۋ تۋرالى ايتتى.

«Pfizer ۆاكتسيناسىن جەتكىزۋ وسى جىلدىڭ ءتورتىنشى توقسانىندا جوسپارلانعان، كەستەلەر كومپانيامەن تەكسەرىلگەننەن كەيىن ءبىز ناقتى كۇندەرىن كورسەتەمىز. ۆاكتسينا الۋى ءتيىس تۇرعىنداردىڭ، اتاپ ايتقاندا، جاس ساناتىنا كەلەتىن بولساق، بىرىنشىدەن، قازاقستاندا Pfizer كومپانياسى مالىمدەگەن تىركەۋ كۋالىگى مەن نۇسقاۋلىقتا 12 جاستان اسقان بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر كورسەتىلگەن، ولار Pfizer ۆاكتسيناسىن الا الادى. بۇل رەتتە تەك ەرىكتى نەگىزدە جانە اتا-انالارىنىڭ كەلىسىمىمەن عانا ۆاكتسينا سالىنادى. سونداي-اق ۆاكتسينا الۋى ءتيىس بالالاردىڭ جاس پارامەترلەرى وزگەرۋى مۇمكىن. قازىر كلينيكالىق زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلگەن ەلدەر­دىڭ رەتتەۋشىلەرى زەرتتەۋ مالىمەت­تەرىن بەكىتكەننەن كەيىن ءبىز رەسمي ۇسىنىستار الامىز، مۇمكىن ءبىز دە وسى تاسىلدەردى قاراستىرارمىز»، دەپ ءتۇسىندىردى ۆەدومستۆو باسشىسى.

قازىرگى ۋاقىتتا Pfizer ۆاكتسي­ناسىنىڭ لوگيستيكاسى مەن ساق­تاۋ ماسەلەلەرىن پىسىقتاۋ بويىن­شا ءىس-شارالار اياقتالۋدا، وڭىر­لەر­دىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ باس­قار­­ما­لارىمەن سەمينار-كەڭەس­تەر وت­كىزىلدى. 5 جاستان اسقان بالا­لارعا ۆاكتسينانى قولدانۋ بويىن­شا دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيستر­لىگى Pfizer كومپانياسىنا سۇراۋ جول­دا­دى، بۇل تۋرالى رەسمي اقپا­رات العاننان كەيىن قوسىمشا حابارلانادى.