كوروناۆيرۋس • 22 شىلدە، 2021

جۇقتىرعانىن بىلسە دە جۇرتتىڭ اراسىندا ءجۇر

190 رەت كورسەتىلدى

الماتىداعى ەپيدەميالىق احۋال ۋشىعىپ بارادى. بۇل جاعدايدى ەكپە الماعاندار مەن بۇرىن اۋىرماعانداردىڭ «دەلتا» شتامىن جۇقتىرۋىمەن بايلانىستىرۋعا بولادى. اينالىپ كەلگەندە، كۆي-ءدىڭ ودان ءارى تارالۋىن بولدىرماۋ جونىندەگى قالالىق شتاب وتىرىسى احۋالدى تۇراقتاندىرۋ شارالارىن قايتا-قايتا قاراۋعا ءماجبۇر. ويتكەنى تامىز ايىندا الماتىدا ىندەت ابدەن ءورشۋى مۇمكىن. مۇنداي ساۋەگەيلىككە نە سەبەپ؟ ماسەلەن، سوڭعى كۇندەرى الماتىدا قوعامدىق ورىندارعا بارۋعا تىرىسقان «قىزىل» مارتەبەسى بار 65 ادامعا ايىپپۇل سالىندى.

ايناش ەسالى

قالانىڭ سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ دەپارتامەنتىنىڭ مالىمەتىنشە، جىل باسىنان بەرى الماتىدا 65 878 ادام ىندەت جۇقتىرعان. وتكەن 2 اپتادا بۇرىنعى 2 اپتامەن سالىستىرعاندا كۆي دەرتى 2،6 ەسەگە ارتىپ، تاۋلىكتىك ءوسىم 1%-دان استى. تەك 1-18 شىلدە ارالىعىندا كۆي-ءدىڭ 10 093 جاعدايى تىركەلدى. وكىنىشكە قاراي، شامامەن شىلدەدە 10 700-دەي ادام ىندەتكە شالدىعۋى مۇمكىن دەگەن پەسسيميستىك بولجامعا سايكەس كەلىپ وتىر.

دەرتتىڭ ءوسۋ سەبەبى بەلگىلى – 18 ماۋسىمنان باستاپ قالادا «دەلتا» نۇسقاسى تارالا باستادى، ماماندار ونىڭ وتە جۇقپالى ءارى تەز تارايتىنىن، كلينيكالىق كورىنىستەرى تىم اۋىر ەكەنىن العا تارتىپ وتىر.

سوڭعى 7 كۇندە «سيمپتومدى» پاتسيەنتتەردىڭ ۇلەس سالماعى بۇرىنعى 7 كۇندەگى 88%-دان 90%-عا دەيىن ءوستى. بۇل وتكەن جىلى ەپيدەميانىڭ ءبىرىنشى تولقىنى كەزىندەگى COVID-19-دىڭ «ۋحان» نۇسقاسىنىڭ 50%-نا قارسى دەرەك.

وسىلاردى قاپەرگە الا وتىرىپ، الماتى قالالىق سەبد ماماندارى كۆي جاعدايى بويىنشا الداعى 3 ايعا، ياعني 30 قىركۇيەككە دەيىن سانيتارلىق-ەپيدەميالىق احۋالدىڭ دامۋىنا بولجام جاسادى. بازالىق بولجام بويىنشا دەرتتىڭ شارىقتاۋ شەگى 3-4 تامىزعا تۋرا كەلەدى ءارى تاۋلىگىنە 1 600-گە جۋىق جاڭا جاعداي تىركەلۋى مۇمكىن. پەسسيميستىك بولجام بويىنشا دەرتتىڭ شارىقتاۋ شەگى 10-11 تامىزعا تۋرا كەلەدى، 1 900 جاڭا جاعداي تىركەلۋى مۇمكىن. بازالىق بولجامعا سايكەس 5-5،5 مىڭ توسەكتىك ورىن پايدالانىلادى، ال پەسسيميستىك بولجامنىڭ شارىقتاۋ شەگى بويىنشا 6-6،5 مىڭ توسەكتىك ورىنعا ارتۋى مۇمكىن. دەمەك بازالىق ستسەناري بويىنشا شىلدەدە – 27،5 مىڭ، تامىزدا – 34،5 مىڭ، قىركۇيەكتە – 4،5 مىڭ كۆي جاعدايى، ال پەسسيميستىك بولجامعا سايكەس شىلدەدە – 29 مىڭ، تامىزدا – 49،5 مىڭ، قىركۇيەكتە 13،5 مىڭ كۆي جاعدايى تىركەلۋى مۇمكىن.

وسىنداي جاعدايدا مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ وفلاين وقۋىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن مونيتورينگ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ، مۇعالىمدەر ۆاكتسينالانىپ جاتقانىن بىلەمىز. بۇگىندە مۇعالىمدەردىڭ 97%-ى ءبىرىنشى كومپونەنتپەن، 67،9%-ى ەكىنشى كومپونەنتپەن ۆاكتسينالاندى. بۇعان قوسا مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەردىڭ 97،3%-ى ءبىرىنشى كومپونەنتپەن، 67،3%-ى ەكىنشى كومپونەنتپەن ۆاكتسينالاندى.

سوڭعى 2 اپتاداعى جاس قۇرامىن تالداۋ بالالار مەن جاسوسپىرىمدەردە ۆيرۋستىڭ «دەلتا» نۇسقاسىنىڭ تەز جۇعاتىنىن دالەلدەپ وتىر. 14 جاسقا دەيىنگى بالالاردىڭ ۇلەس سالماعى 1%-عا وسكەن جانە جوعارى بولىپ قالۋدا – 14%. 20 جاستان 40 جاسقا دەيىنگى ازاماتتاردىڭ دەرت جۇقتىرۋى تومەندەدى، 39%-دان 37،5%-عا دەيىن. 40-59 جاستاعى ناۋقاستاردىڭ ۇلەس سالماعى جوعارى – 25%. ال 60 جاستاعى ادامدار اراسىندا جۇقتىرعانداردىڭ ۇلەسى 1،1%-عا وسكەن.

جۇمىسپەن قامتۋ بويىنشا سوڭعى 14 كۇندە كۆي جۇقتىرۋ كورسەتكىشى ءوزىن ءوزى جۇمىسپەن قامتىعاندار اراسىندا جوعارى – 41%، ءتۇرلى جشس، جك، اق جۇمىسشىلارى اراسىندا – 17%، زەينەتكەرلەر اراسىندا – 16،4%، مەكتەپ وقۋشىلارى اراسىندا – 9،2%، مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالالار اراسىندا – 6،4%.

سوڭعى 7 كۇندە كۆي ءجيى جۇعاتىن جەرلەر تاعى دا سارالانىپ، ساۋدا نىساندارى – 40%، قوعامدىق كولىك – 20%، وتباسىلىق بايلانىس – 19%، بازارلار 16% ەكەنى انىقتالدى.

سوڭعى مالەمەتتەرگە سايكەس، الماتىدا 2 282 قاتىسۋشى Ashyq جوباسى بويىنشا جۇمىس ىستەيدى. 9-14 شىلدە ارالىعىندا نىسانداردا QR-كودىن (تىركەۋ) پايدالانىپ كەلۋشىلەردى تىركەۋدىڭ مينيمالدى سانىن جۇرگىزبەگەن فاكتىلەر انىقتالمادى. 100 شاقتى قاتىسۋشى Ashyq جوباسىنا بەلسەندىلىكپەن قاتىسىپ وتىر. 26 ءساۋىر مەن 14 شىلدە ارالىعىندا 211 جاۋاپسىز قاتىسۋشى جوبادان شىعارىلدى.

ال 9-14 شىلدە ارالىعىندا Ashyq-تا سكانەرلەۋ كەزىندە «قىزىل» مارتەبەسى بار 31 ادامعا ءوزىن ءوزى وقشاۋلاۋ رەجىمىن بۇزعانى ءۇشىن 30 اەك ايىپپۇل سالىندى. جالپى العاندا، 28 ءساۋىر مەن 14 شىلدە ارالىعىندا ءوزىن ءوزى وقشاۋلاۋ رەجىمىن بۇزعانى ءۇشىن «قىزىل» مارتەبەگە يە 65 ادامعا 30 اەك كولەمىندە ايىپپۇل سالىندى.

ءتارتىپ بۇزۋشىلار كوبىنەسە قوعامدىق تاماقتانۋ ورىندارىنا كىرۋگە تىرىسادى، مۇندا 58 ادامنان «قىزىل» جانە 13 ادامنان «سارى» مارتەبە انىقتالعان. سوو كىرەبەرىسىندە 28 ادامنىڭ «قىزىل» جانە 110 ادامنىڭ «سارى» مارتەبەسى بەلگىلى بولدى. «قىزىل» مارتەبەسى بار 9 ادام الماتى اۋەجايىنا وتپەكشى بولدى.

سوندىقتان كۆي-ءدىڭ ودان ءارى تارالۋىن بولدىرماۋ جونىندەگى قالالىق شتاب امبۋلاتوريالىق ەمدەلىپ جاتقان قالا تۇرعىندارىن ءوزىن ءوزى وقشاۋلاۋ رەجىمىن بۇزباۋعا جانە قوعام الدىندا ازاماتتىق جاۋاپكەرشىلىك تانىتۋعا شاقىرادى.

الماتى