پاۆلودار وڭىرىندە 15-كە جۋىق كوز اۋرۋلارىن ەمدەيتىن، وپە­­­راتسيا جاسايتىن ەمحانالار بار. كوپشىلىگى وبلىس ورتا­لى­عىن­دا ور­نالاسقان. مىسالى، وبلىس ورتا­لىعىنداعى گ.سۇلتانوۆ اتىن­داعى وبلىستىق اۋرۋ­حا­نانىڭ وفتالمولوگيالىق بو­لىمشەسىن جوعارى ساناتتى بى­لى­ك­تى وفتالمولوگ-دارىگەر قاسىمحان تىلەۋباەۆ باسقارادى. كوز ەمدەۋ بولىمىندە زاماناۋي وفتالمولوگيالىق قۇرال-جاب­دىقتارمەن ەمدەپ، ءتۇرلى كۇر­دەلى وپەراتسيالار جاسالىپ كەلەدى. بولىمشە دارىگەرلەرى زاما­نا­ۋي جابدىقتارمەن – وفتال­مولوگيالىق كواگۋلياتسيالاۋشى لازەردە، كوگەرەنتتى توموگرافتا، ۋلترادىبىستىق وپەراتسيالىق جۇيە ارقىلى ەمدەۋ شارالارىن جۇرگىزەدى. ورتالىقتا جىلىنا 4 مىڭنان استام وپەراتسيا جاسالادى، كورۋ قاباتىن لازەر ارقىلى ەمدەيتىن مۇمكىندىك تە بار. جاڭا لازەرلى اپپاراتتاردى قول­دانعاننان بەرى وفتال­مو­لوگيا­لىق بولىمشەدە ەم الاتىن ناۋقاستاردىڭ كەزەگى ازايدى.

وفتالمولوگيالىق بولىمشە دارىگەرلەرى ليزينگ بويىنشا الىنعان ەڭ زاماناۋي قۇرالداردا – وفتالمولوگيالىق كواگۋليارلى لازەردە، كوگەرەنتتىك توموگرافتا، INFINITI، STELLARIS ۋلترادىبىستىق وپەراتسيالىق جۇيەسىندە جۇمىس ىستەيدى. ورتالىق كوز حيرۋرگياسىنا يمپلان­تا­تسيالىق جولمەن وپەرا­تسيا جاساۋ قولعا الىندى. گلاۋكوماعا قارسى لازەرلىك وپەراتسيا جاسالادى. وپتيكالىق كوز توموگرافى ساتىپ الىندى. لازەرلى اپپارات، ميكروس­كوپ، تىگىسسىز وتا جاسايتىن ماشينالار بار.

بۇگىندە بالالار دا سمارتفون مەن گادجەت قولدانادى. وسىدان-اق كوز اۋرۋلارىنىڭ قا­لاي پايدا بولاتىنى، ءتىپتى 5-6 جاس­تاعى با­لالاردىڭ كورۋ قابىلەتىنىڭ كۇرت ناشارلاۋى بايقالۋدا. بۇل  كوز ەمحانالارىندا، مەكتەپتەردە، كوپشىلىك جۇرەتىن ورىندار­دا سمارتفون، گادجەت­تەردى قالاي پايدالانۋ جاي­لى اتا-انا­لار­عا تۇسىندىرەتىن، كوز اۋرۋىنان ساق­تان­دى­راتىن اقپارات­تىق جۇ­مىس­تىڭ قاجەتتىگىن دە باي­قا­تادى.

– ارينە، اقپاراتتاندىرۋ كەز كەلگەن سىرقاتتىڭ الدىن الادى. ءبىز ارنايى مەديتسينالىق جابدىقتاردىڭ كومەگىمەن تەك­سە­رەمىز، ەمدەيمىز، ءتۇرلى وتالار دا جاسالادى. ەڭ باستىسى، بار­لىق دارىگەرلەر سەكىلدى كوز دارىگەرىنە دە سەزىمتالدىق پەن جاناشىرلىق، كوزى اۋىرعان ادامعا كوڭىل ءبولۋ، جان جىلۋى قاجەت، – دەيدى ق.تىلەۋباەۆ.

جۋىردا وبلىس ورتالىعىنداعى ءا. بەكتۇروۆ كوشەسى، 103 مەكەنجا­يىن­دا «كوز ەمدەۋ ەمحاناسى» اشىل­دى. ەمحانادا كوزدىڭ كو­رۋ قابىلەتىن جاقسارتاتىن لا­زەرلىك تۇزەتۋ جاسالادى. وفتال­مو­لو­گيا­لىق ورتالىق «بيز­نەستىڭ جول كارتاسى 2025» باعدارلاماسى بويىنشا مەم­لە­كەتتىك قولداۋ نەگىزىندە جاڭا عي­ماراتقا ورنالاستى. بۇعان دەيىن وڭىردە كوز ەمدەۋدىڭ ءتۇرلى قىز­مەت­تەرى ۇسىنىلعانىمەن، كو­رۋ قابىلەتىنە لازەرلىك وتا جاساتۋ ءۇشىن شەتەلگە بارۋ قاجەت بولاتىن-دى. ەندى مىنە، الىستان جاسالاتىن لازەرلىك وپەراتسيالاردى جەرگىلىكتى جەردە جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن جاڭا تەحنولوگيالارى بار ورتالىق اشىلدى. ءوڭىر تۇرعىندارى ءۇشىن ەرەكشەلىگى بار بۇل جوبانىڭ تيىمدىلىگى دە وسىندا. وبلىس اكىم­دىگىنىڭ مالى­مە­تىنشە، 2016 جىلدان باس­تاپ جۇمىس ىستەيتىن ەمحاناعا بيىل «ورتالىقتى قايتا قۇرۋ جانە قايتا جابدىقتاۋ» بارىسىندا اتالعان  باع­دارلاما بو­يىنشا 213 ملن تەڭ­گەدەن استام جە­­ڭىلدەتىلگەن نەسيە بەرىلگەن. جوبا ءساتتى اياقتالىپ، جۋىر­دا ەم­­حانا پايدالانۋعا بەرىلدى. ەم­حا­نادا دياگنوستيكالىق كەشەن جانە تاۋلىك بويى جۇمىس ىستەيتىن ستاتسيونار بار. ەندى ورتالىقتا جالپى كوز پاتولوگياسىن انىقتاۋ جانە ەمدەۋ، سونداي-اق كوزدىڭ بۇل­دىراۋى، گلاۋكوما، كوزدىڭ ارت­­قى بولىكتەرىنە وتالار جاسالادى. الداعى ايدا ورتالىقتا كوز­دىڭ كورۋ قابىلەتىن جاقسارتاتىن لازەرلىك تۇزەتۋ جۇرگىزىلە باستايدى.

– قازىر ەمحانادا قۇرامىن جەر­گىلىكتى ماماندار قۇرايتىن 6 وفتالموحيرۋرگ بار. كەڭەيتىل­گەن­نەن كەيىن مامانداردى دا كوبەيتۋ ويى­مىزدا. ويتكەنى قازىردەن-اق ەمحانا كەلۋشىلەر از ەمەس. ەگەر بۇرىن جىل سايىن 2،5 مىڭ پاتسيەنتتى قا­بىلداپ، 1 مىڭ ادامعا دەيىن وپە­راتسيا جاساعان بولساق، ەندى بۇل كورسەتكىشتەر 2 ەسەگە ۇلعايۋى ءتيىس، – دەيدى باس دارىگەر ايجان احمەروۆا.

تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى، تاۋلىك بويى جۇمىس ىستەيتىن ستاتسيونار ارقىلى تەگىن مەديتسينالىق كو­مەك­تىڭ مەملەكەتتىك كولەمى شەڭ­بە­رىن­دە ەمدەلۋشىلەردى قابىل­داۋ­عا دايىن. بۇل وبلىس ور­تا­لىعىنداعى وزگە كوز ەم­دەي­تىن ەمحانالارداعى كە­لۋ­شى­لەر جۇكتەمەسىن دە جەڭىل­دە­تەدى.

– كوزدى لازەرلىك كوررەكتسيالاۋ تەحنولوگياسى ەلىمىزگە العاش رەت 2005 جىلى كەلدى. تاجىريبە جي­ناقتالىپ كەلەدى. وپەراتسيا جا­سالعاننان كەيىن كوز اۋىرماسا دا قولدى تىيۋعا تۋرا كەلەدى. قىز-كە­لىن­شەكتەرگە بويانۋعا بولمايدى. كوزگە تامىزاتىن ءدارى-دار­مەك­تەر مەن كوز كۇتىمىنە قاجەت كە­ڭەس­تەرىمىزدى جازىپ بەرەمىز، – دەيدى وفتالمولوگ دارىگەر مارات سەمبين.

وفتالمولوگ دارىگەرلەردىڭ ايتۋىنشا، كوزدى ەش ۋاقىتتا قولمەن ۋقا­لاۋعا، سۇرتۋگە بولمايدى، تەك تازا، جۇمساق شۇبەرەكپەن ءسۇرتۋ كە­رەك. جاز ايلارىندا تىكەلەي تۇ­سە­تىن كۇن ساۋلەسىنەن جانە شاڭ توزاڭ­نان قورعانىپ كوزىلدىرىك كيگەن دە دۇرىس.

پاۆلودار وبلىسى