حانوي ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ ۆەتنام تىلىندە شىققان «قارا سوزدەرى» كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى، دەپ حابارلايدى Egemen.kz.

«اباي XIX عاسىردىڭ اياعىندا، قازاق حالقى تاريحي قيىلىسقا تاپ بولعان ۋاقىتتا شىعارماشىلىق جاسادى. اقىن وزگەرگەن الەمنىڭ ءداستۇرلى كوشپەلى قوعامدى ورنى تولماس كۇيدە جويىپ جاتقانىن، ال حالقى تاريحتىڭ شەتىندە قالماۋ ءۇشىن قالىپتاسقان ءتارتىپتىڭ تولىق جاڭارۋىنان ءوتۋى كەرەك ەكەنىن وتە جاقسى ءبىلدى. مىنە، وسى كىتاپتا ونىڭ وتانداستارىنا دەگەن ۇندەۋى وسىعان نەگىزدەلدى»، - دەپ اتاپ ءوتتى قازاقستان ەلشىسى ەرلان بايجانوۆ ويشىلدىڭ ايگىلى تۋىندىسىن تانىستىرۋ كەزىندە.
كىتاپتىڭ ۆەتنامدىق باسىلىمى ونىڭ العىسوزى رەتىندە قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ «اباي جانە قازاقستان ءححى عاسىردا» اتتى ماقالاسىمەن اشىلادى، سونىڭ ارقاسىندا ۆەتنامدىق وقىرمان اباي تۇلعاسى مەن ونىڭ مۇراسىنىڭ قازىرگى قوعام ءۇشىن ماڭىزى تۋرالى قۇندى ويلار جيناي الادى.
ديپلوماتتىڭ ايتۋىنشا، بۇل كىتاپتىڭ اۋدارماسىنىڭ تۇساۋكەسەرى حانوي ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە ءوتىپ جاتقانىنىڭ سيمۆولدىق ءمانى بار، ويتكەنى مۇندا اباي اتىنداعى عىلىم جانە مادەنيەت ورتالىعى جۇمىس ىستەيدى.
«قارا سوزدەردى» ۆەتنام تىلىندە باسىپ شىعارۋ – ۆەتنام اۋديتورياسى ءۇشىن قازاقستان، ونىڭ حالقى، قازاق تاريحى، مادەنيەتى مەن ادەبيەتى تۋرالى كوبىرەك بىلۋگە تاپتىرماس مۇمكىندىك»، – دەدى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ اكىمشىلىك كەڭەسىنىڭ توراعاسى جانە پارتيالىق كوميتەتىنىڭ حاتشىسى دو ۆەت حۋنگ.
اباي كىتابىنىڭ اۋدارماشىلارىنىڭ ءبىرى، ۆەتنام جازۋشىلار وداعىنىڭ ۆەتنامدىق جانە ورىس ادەبيەتتەرىن تاراتۋعا قولعابىس كورسەتۋ قورى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى لە دىك مان دا ءوزىنىڭ اسەرىمەن ءبولىستى. كوركەم اۋدارما شەبەرى اتقارىلعان جۇمىس تۋرالى وي قوزعاي وتىرىپ، «اۋدارما قىزمەتى - بۇل ەكى ۇلتتىڭ، ەكى مادەنيەتتىڭ بايلانىستىرۋشى كوپىرى، ال ءاربىر اۋدارما وسى كوپىردىڭ اجىراماس بولىگى بولىپ تابىلادى. ءبىزدىڭ اۋدارما ۆەتنام مەن قازاقستان اراسىنداعى وسى كوپىردىڭ العاشقى بولىگىنى ءبىرى بولعانىنا قۋانىشتىمىن».
حو شان مين ۇلتتىق ساياسي اكادەمياسىنىڭ حالىقارالىق قاتىناستار دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى حوانگ ۆان نگيا ەكى ەلدى جوعارى دەڭگەيدەگى ساياسي قاتىناستار مەن ساۋدا-ەكونوميكالىق بايلانىستار بىرىكتىرەتىندىگىن، الايدا مادەنيەت جانە ءبىلىم سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ اۋقىمى ولارعا سايكەس كەلمەيتىندىگىن باسا ايتتى. ول بۇل كىتاپ وسى ولقىلىقتى ءىشىنارا تولتىرادى جانە ودان ءارى ۆەتنامدىقتار اباي شىعارماشىلىعىنا، ونىڭ ءوزىن-ءوزى دامىتۋ، مادەنيەت، ءبىلىم بەرۋ جانە قوعامدىق ادامگەرشىلىك سالاسىنداعى يدەيالارى مەن فيلوسوفياسىنا قىزىعۋشىلىق تانىتا باستايدى دەگەن سەنىم ءبىلدىردى.
تۇساۋكەسەردە ءسوز العان ۋنيۆەرسيتەتتىڭ تاريح فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى داو تۋان تحاننىڭ ايتۋىنشا، «اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى ساقتاۋ، ەلدى جاڭعىرتۋ جانە رەفورمالاۋ جولىنداعى تىنىمسىز كۇرەسىن اينا سياقتى كورسەتەدى. ونىڭ ويلارىن زەرتتەي وتىرىپ، مەن ونىڭ كوپتەگەن پروگرەسسيۆتى يدەيالارىنىڭ قازىرگى زامانعا سايكەس كەلەتىندىگىن، داۋىرىنەن اسىپ كەكتەن كوزقاراستاردى كورسەتەتىندىگىن انىقتادىم. مەنىڭشە، ابايدى «شىعىستىڭ ۆولتەرى» دەپ اتاۋعا بولادى. بۇل تۇلعاالدىمىزدا التى كەيىپتە كورىنىس تابادى: فيلوسوف، اقىن، قازاق ادەبيەتىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى، كومپوزيتور، اۋدارماشى جانە اعارتۋشى».
«XIX عاسىردىڭ اياعى - حح عاسىردىڭ باسىنا جاتاتىن «قارا سوزدەر» ءوزىنىڭ وزەكتىلىگىمەن تاڭ قالدىرادى. وندا ۇلتتىق جانە الەمدىك مادەنيەتتەردى ينتەگراتسيالاۋ، جاستاردى تاربيەلەۋ، رۋحاني تاربيە، ادامگەرشىلىك جانە گۋمانيزم ماسەلەلەرى سياقتى ماسەلەلەر كوتەرىلەدى»، – دەپ ۋنيۆەرسيتەتتىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى دو حاي فونگ تا نازار اۋدارتتى.
«قارا سوزدەردىڭ» اۋدارماسىن باسىپ شىعارعان شىعارعان ۆەتنامدىق «ادەبيەت» باسپاسىنىڭ جەتەكشىسى نگۋەن ان ۆۋ باسپادان شىققان شەت ەلدەردىڭ باي جانە الۋان ءتۇرلى شىعارمالار جيناعىنىڭ ۇلى شىعارما – ابايدىڭ ديداكتيكالىق اڭگىمەلەرىمەن تولىقتىرىلعانىنا قاناعاتتانعاندىعىن ءبىلدىردى.
ءىس-شارا بارىسىندا قاتىسۋشىلار ابايدىڭ مۋزىكالىق مۇراسىمەن تانىستى، ولارعا «كوزىمنىڭ قاراسى»، «ايتتىم سالەم، قالامقاس»، «جەلسىز تۇندە جارىق اي»، «قاراڭعى تۇندە تاۋ قالعىپ»، «سەگىز اياق» اتتى ەڭ ايگىلى اندەرى ورىندالعان بەينەروليكتەر كورسەتىلدى.
قازاق كلاسسيگىنىڭ 175 جىلدىعىن مەرەكەلەۋ اياسىندا ۆەتنامداعى قازاقستان ەلشىلىگى ۇيىمداستىرعان تۇساۋ كەسەرگە ۋنيۆەرسيتەتتىڭ پروفەسسورلىق-وقىتۋشىلىق قۇرامى مەن ستۋدەنتتەرى، شەتەلدىك ەلشىلىكتەردىڭ ديپلوماتتارى، بۇرىنعى كسرو ەلدەرىمەن دوستىق توپتارىنىڭ جەرگىلىكتى قاۋىمداستىقتارىنىڭ جەتەكشىلەرى، ۆەتنامنىڭ جەتەكشى اقپاراتتىق اگەنتتىكتەرى مەن تەلەارنالارىنىڭ جۋرناليستەرى قاتىستى.
«انام قاتتى اۋىرىپ جاتىر» دەگەن جەلەۋمەن اقشا جيناعان جىگىت قولعا ءتۇستى
قوعام • بۇگىن، 16:20
ءوز تۋىستارىن توناۋشىلار كوبەيگەن
ايماقتار • بۇگىن، 16:07
الەمدە تابيعات اپاتتارى جيىلەپ كەتتى - ەكولوگتار
ەكولوگيا • بۇگىن، 16:06
بۇكىل ەۋروپاعا ورتاق بولعان ۆاليۋتا تابىلدى
تاريح • بۇگىن، 16:05
قازاقستاندا توقىما ءوندىرىسىنىڭ قارقىنى قانداي؟
قازاقستان • بۇگىن، 15:51
زەينەتاقى جيناعىن الۋدا ءسىزدىڭ ءوتىنىمىڭىز جويىلسا نە ىستەۋ كەرەك؟
قوعام • بۇگىن، 15:48
گەرمانيادا ەكپەدەن باس تارتقاندار جۇمىستان شىعارىلدى
الەم • بۇگىن، 15:30
ەكولوگيا ۆيتسە-ءمينيسترى قىزمەتىنەن بوساتىلدى
قازاقستان • بۇگىن، 15:26
ەلوردادا قىلمىس سانى 20%-عا ازايعان
ايماقتار • بۇگىن، 15:24
1 اقپاننان باستاپ الماتى تولىعىمەن تسيفرلى تەلەحابارعا كوشەدى
تەحنولوگيا • بۇگىن، 15:22
دۋبايدان كەلگەن 4 جولاۋشىدان كوروناۆيرۋس تابىلدى
قازاقستان • بۇگىن، 15:21
ۆاكتسينا قابىلدانعان اقش تۇرعىنى قايتىس بولدى
الەم • بۇگىن، 15:20
ينتەرنەت ارقىلى كولىك الماق بولعان پەتروپاۆلدىق اقشاسىنان ايىرىلدى
وقيعا • بۇگىن، 15:19
برازيليادا فۋتبولشىلار بار ۇشاق اپاتقا ۇشىرادى
الەم • بۇگىن، 15:18
كوكتەمگى ەگىس ناۋقانىنا دايىندىق باستالدى
قازاقستان • بۇگىن، 15:15
وسكەمەندە اۆتوبۋس جاياۋ جۇرگىنشىنى قاعىپ كەتتى
وقيعا • بۇگىن، 15:14
ۇلتتىق بانك تسيفرلى ۆاليۋتانى ەنگىزۋدىڭ ستسەناريلەرىن ازىرلەپ جاتىر
قارجى • بۇگىن، 15:13
بقو: بالانى قار ءۇيىندىسى باسىپ قالدى
ايماقتار • بۇگىن، 15:12
قازاقستاندىقتار بجزق-داعى اقشانى قايدا جۇمساي الادى؟
قارجى • بۇگىن، 15:11
بيلل گەيتس كوروناۆيرۋس ۆاكتسيناسىنىڭ العاشقى دوزاسىن سالدىردى
الەم • بۇگىن، 15:01
وتاندىق نەيروحيرۋرگتار تۇڭعىش رەت "Cerebra” يننوۆاتسيالىق باعدارلاماسىمەن وتا جاسادى
مەديتسينا • بۇگىن، 14:40
ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازانى 72،5 پايىزعا دەيىن جاقسارتۋ جوسپارلانۋدا
ايماقتار • بۇگىن، 14:34
كوكسۋ زاۋىتى قامىستان قانت شىعارۋدى قولعا الدى
ايماقتار • بۇگىن، 14:31
تريەستاداعى تۋرنيردە التىنشى ورىندا قالىپ قويدىق
سپورت • بۇگىن، 14:00
ىندەت جۇقتىرعاندار سانى كوبەيدى
كوروناۆيرۋس • بۇگىن، 13:58
الماتىنىڭ الەۋمەتتىك ءال-اۋقات باسقارماسىنا جاڭا باسشى تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • بۇگىن، 13:51
ءبىلىم بەرۋ سالاسى تولىعىمەن تسيفرلاندىرىلدى
ايماقتار • بۇگىن، 13:30
«HR-PROCESS»: 2 مىڭنان اسا ۇمىتكەردىڭ ءوتىنىشى قابىلداندى
ايماقتار • بۇگىن، 13:20
قاشىقتان جۇمىس ىستەۋدىڭ ادام دەنساۋلىعىنا زيانى قانداي؟
پىكىر • بۇگىن، 13:13
پرەزيدەنتتىڭ اپتالىق جۇمىسىنا بەينە شولۋ
ۆيدەو • بۇگىن، 13:10
COVID-19 ۆاكتسيناتسياسى تۋرالى بىرىڭعاي قۇجات ەنگىزىلەدى
الەم • بۇگىن، 12:48
الداعى كۇندەرى قار جاۋىپ، كۇن جىلىنادى
قازاقستان • بۇگىن، 12:47
ۇلتتىق بانك 2021-2022 جىلدارعا ارنالعان زەرتتەۋ باعدارلاماسىن ازىرلەدى
ەكونوميكا • بۇگىن، 12:33
مەكسيكا پرەزيدەنتى كوروناۆيرۋس جۇقتىردى
الەم • بۇگىن، 12:30
وتكەن جىلى 240 مىڭعا جۋىق ادام جۇمىسپەن قامتىلدى
قازاقستان • بۇگىن، 12:27
ساپار بايجانوۆتىڭ تۋعانىنا 90 جىل تولۋىنا وراي كونفەرەنتسيا وتەدى
قوعام • بۇگىن، 12:26
ەلوردانىڭ ازىق-ت ۇلىك قاۋىپسىزدىگى ءبىرىنشى ورىندا - كولگىنوۆ
ايماقتار • بۇگىن، 12:25
قازاقستاندا ۇرلىقتى ازايتۋ ءۇشىن «كورشىلىك باقىلاۋ» ەنگىزىلەدى
ايماقتار • بۇگىن، 12:20
اتىراۋدا سىبايلاس جەمقورلىق دەڭگەيى تومەندەدى
ايماقتار • بۇگىن، 12:20
پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى ءبىر اپتادا 9 كىسى ءولىمىن اشكەرەلەدى
قازاقستان • بۇگىن، 12:15
ب.بايبەك: Nur Otan-نان شىققان جاس دەپۋتاتتار سانى 7-دەن 23%-عا ارتتى
ساياسات • بۇگىن، 12:08
الماتى كىتاپحانالارى جاڭا تىنىس الدى
ايماقتار • بۇگىن، 12:00
قازاقستاندا ەكى كۇندە قار قۇرساۋىنان 64 ادام قۇتقارىلدى
قازاقستان • بۇگىن، 11:58
سەمەيگە جاڭا اكىم تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • بۇگىن، 11:57
نۇر-سۇلتاندا شايبالى حوككەيدەن جارىس وتەدى
حوككەي • بۇگىن، 11:52
اقتوبەلىك وقۋشى «اقىلدى ماسكا» ويلاپ تاپتى
ايماقتار • بۇگىن، 11:45
سەمەيدە «دەمالماي تۇرعان» دەپۋتاتتارعا ايىپپۇل سالىندى
ايماقتار • بۇگىن، 11:34
شىمكەنت تسيركى جابايى جانۋارلاردى بوساتتى
قوعام • بۇگىن، 11:31
«قازسۋشارداعى» قۇجات اينالىمى 100% ەلەكتروندى فورماتقا كوشىرىلدى
قازاقستان • بۇگىن، 11:27
بۋرابايدا ءبىر توپ جابايى قابان فوتوتۇزاققا ءتۇسىپ قالدى
ايماقتار • بۇگىن، 11:17
«قازاقتەلەكوم» جاڭا تەحنولوگيا ەنگىزۋدى جوسپارلاپ وتىر
قازاقستان • بۇگىن، 11:17
الماتىنىڭ تۇركسىب اۋدانىندا گاز قوسىلماعان ۇيلەردىڭ سانى 60%-عا قىسقاردى
ايماقتار • بۇگىن، 11:15
الماتىدا قىلمىستىڭ سانى ەداۋىر ازايعان
قوعام • بۇگىن، 10:58
ەكى ادامدى كۇيىك شالعان: جامبىل وبلىسىندا گاز باللونى جارىلىپ كەتتى
ايماقتار • بۇگىن، 10:52
قاراعاندى وبلىسى جاستارىنىڭ جەتەكشىسى تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • بۇگىن، 10:50
الماتىدا 10 كىتاپحانا جاڭارتىلدى
ايماقتار • بۇگىن، 10:47
پەتروپاۆلدا بەينەباقىلاۋ كامەراسى ورناتىلدى
ايماقتار • بۇگىن، 10:46
يتاليا بيلىگى قاتەلەسىپ قاتاڭ كارانتين ەنگىزگەن
الەم • بۇگىن، 10:22
شىعىس قازاقستاندا وقۋشىلار قاشىقتان وقيدى
ءبىلىم • بۇگىن، 10:10
يزرايل ءابۋ-دابيدە ءوز ەلشىلىگىن اشتى
الەم • بۇگىن، 09:56
قاراعاندىدا ايەل ادام ورتەنگەن ءۇيدىڭ ءۇشىنشى قاباتىنان سەكىرىپ كەتتى
ايماقتار • بۇگىن، 09:46
قازاقستان «قىزىل» ايماققا كىردى
قازاقستان • بۇگىن، 09:30
ورالدا جوعالىپ كەتكەن بالا كورشىسىنىڭ ۇيىنەن تابىلدى
ايماقتار • بۇگىن، 09:25
جۇيرىك ات، ۇشقىر تازى، شىمىر جىگىت
ايماقتار • بۇگىن، 09:20
الماتىدا ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ ءتاريفى تومەندەدى
قوعام • بۇگىن، 09:18
ەلىمىزدەگى ەكى قالادا اۋا ساپاسى ناشارلايدى
ەكولوگيا • بۇگىن، 09:16
كوروناۆيرۋس پەن پنەۆمونيادان 11 ادام قايتىس بولدى
قازاقستان • بۇگىن، 09:14
وتكەن تاۋلىكتە 827 ادام كوروناۆيرۋستان ەمدەلىپ شىقتى
قازاقستان • بۇگىن، 09:05
باتىس قازاقستاندا ۇستەل تەننيسى دامي تۇسەدى
سپورت • بۇگىن، 09:02
قازاقستاندا 1480 ادامنىڭ كوروناۆيرۋس جۇقتىرعانى انىقتالدى
قازاقستان • بۇگىن، 09:00
ۇقساس جاڭالىقتار