سيريا، ليۆيا، يراك سەكىلدى الەمنىڭ شيەلەنىسكە تولى نۇكتەلەرىندە سوعىس قيمىلدارى تانكتىڭ قۇرلىقتاعى جا­ۋىن­­گەرلىك ارەكەتتەردى ورىنداۋداعى ما­ڭىزىن انىق اڭعارتتى. جالپى، مۇنداي تەمىر ساۋىتتى ۇرىس كولىكتەرى سوناۋ ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستا ناتسيستىك گەرمانيانى جەڭۋدە ما­ڭىزدى ءرول اتقارعانى بەلگىلى. سودان كەيىن شىعار، سوعىس جەڭىمپازدارى ت-34 تۋرالى ءالى كۇنگە اۋىزىنىڭ سۋى قۇرىپ اڭ­گىمەلەيدى.

كەيىنگى جىلدارى درون سەكىلدى زاماناۋي قارۋ تۇرلەرى كۇرت دامىدى. سوعان قاراماستان، تانكىلەر قۇرلىقتاعى اسك­ەري ءىس-قيمىل جۇرگىزۋدە ماڭىزىن جوعالت­قان جوق. اسكەري قاقتىعىس كەزىندە تانك ارقىلى جوعارى مانەۆرلىككە قول جەت­كى­زىلىپ، الىستان سناريادتىق وق اتۋ مۇم­كىندىگى تۋادى.

قازىرگى تاڭدا دامىعان ەلدەردە تانك­تەر قۇرلىق اسكەرلەرىنىڭ جالپى جۇيە­سىندە ۇلەسى ايتارلىقتاي كوپ. كوپتەگەن جاڭا قارۋ-جاراق تۇرلەرىنىڭ، ونىڭ ىشىندە ۇشقىشسىز ۇشۋ اپپاراتتارىنىڭ كوبەيۋىنە قاراماستان، تانكتەر الەم ەلدەرى ارميالارىنىڭ نەگىزگى جاۋىنگەرلىك قۇرامداس بولىگى سانالادى. ولاردىڭ باس­­تى ارتىقشىلىعى – قاۋىپسىزدىك پەن جاۋىن­گەرلىك كۇش.

قازاقستان قارۋلى كۇشتەرىندە تانك بولىمدەرى مەن بولىمشەلەرى ەلىمىزدىڭ ءار­تۇرلى وڭىرلەرىندە ورنالاسقان جانە ۇنەمى جاۋىنگەرلىك ازىرلىكتە. ماسەلەن، بيىل قارۋلى كۇشتەر قۇرامىنداعى تانك بولىمشەلەرى جاۋىنگەرلىك دايارلىق جوس­پارىنا سايكەس 30 مارتە دالالىق جو­رىققا شىقتى. وسى دايارلىق كەزىندە شا­­مامەن 2500-دەن استام وق اتىلىپتى.

دايارلىق بارىسىندا تانك زەڭبىرەگىنەن شتاتتىق ارتيللەريالىق سناريادپەن وق اتۋعا ەرەكشە نازار اۋدارىلدى. سونداي-اق تانك ەكيپاجداردى قارسىلاستىڭ شارتتى اسكەري كۇشىنە جانە اۋە نىساندارىنا تانك زەڭبىرەكتەرىنەن وق جاۋدىرىپ، اتىس جۇرگىزۋ تاسىلدەرىن پىسىقتادى.

تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىگى، بيىلعى «ال­داسپان-2020» جەدەل-تاكتيكالىق كومان­دالىق-شتابتىق وقۋ-جاتتىعۋى بارىسىندا قازاقستاندىق تانكشىلەر جاڭا تاسىلدەردى ۇيرەنىپ، شەبەرلىكتەرىن شىڭ­دادى. سونىمەن قاتار «تانك كارۋسەلى» ۇرىس جۇرگىزۋ ءادىسىن پىسىقتادى. اتالعان ادىستە ءۇش جاۋىنگەرلىك ماشينا كەزەك-كەزەك، كارۋسەل قاعيداتى بويىنشا قوزعالا وتىرىپ، ۇزدىكسىز وق اتادى. وسىلايشا، قار­سىلاسقا وق جوعارى قارقىنمەن، توق­تاۋ­سىز نەگىزدە جۇزەگە اسىرىلادى.

بيىل ءبىزدىڭ تانكشىلەر «تانك بياتلونى» سايىسىنا قاتىسىپ، شەبەرلىكتەرىن شىڭداپ قايتتى. ماسكەۋ ماڭىنداعى «الابينو» پوليگونىندا وتكەن دودادا ەلىمىزدىڭ كومانداسى جارتىلاي فينالعا دەيىن جەتىپ، ونىڭ قورىتىندىسى بويىن­شا ەكىنشى اينالىمدا جارىس قوجايىن­دارىنان كەيىن ۋاقىت بويىنشا ەكىنشى بولىپ، وزبەكستان مەن قىرعىزستان ەلىنەن كەلگەن قارسىلاستارىنان وزىپ شىقتى.

وسىلايشا، توعىزىنشى تەرريتوريا­نىڭ وعلاندارى اسكەري دودادا جوعارى ناتيجە كورسەتتى. تانك بياتلونىنا قا­تى­سۋشىلاردىڭ دايارلىق دەڭگەيى، باسە­كەلەستىگى جىلدان جىلعا ارتىپ كەلەدى. ءبىزدىڭ تانكشىلەر تارتىستى كۇرەستە 16 قاتىسۋشى ەل اراسىندا بەسىنشى ورىندى يەلەندى. ولار قىسىلتاياڭ جاعدايلاردا وزدەرىنىڭ بەرىك مىنەز، ماقساتقا جەتۋدەگى تاباندىلىق، جەڭىسكە دەگەن ەرىك-جىگەر سىندى قاسيەتتەرىن كورسەتە ءبىلدى.

قۇرلىق اسكەرىندەگى ماڭىزدى ءبولىم­نىڭ تاعى ءبىرى – زىمىران اسكەرلەرى مەن ارتي­للەريستەرى. تاياۋدا، 19 قاراشادا بۇل قۇرام كاسىبي مەرەكەسىن اتاپ وتكەنىن ايتا كەتكەن ءجون.

جالپى، قازاقستانداعى زىمىران اسكەرلەرى قۇرامى كەڭەس وداعى قارۋ­لى كۇشتەرىندەگى ورتا ازيا اسكەري وكرۋ­گىنىڭ زىمىران اسكەرلەرى مەن ارتيللەريا شتابىنىڭ بازاسىندا قۇرىلدى. قۇ­رام­نىڭ قالىپتاسۋى مەن دامۋىنا گەنەرال-مايور لۇت الشەكەنوۆ پەن رۋسلان شپەكباەۆ، پولكوۆنيك ميحايل شلەيكو، داۋرەن ەسحوجين، نيكولاي ميسيۋرا، ۆيكتور كاشويد جانە عينياتقالي شالاباەۆتار ەلەۋلى ۇلەس قوستى.

ەلىمىزدىڭ زىمىران اسكەرلەرى مەن ارتيل­لەرياسىنىڭ قۇرامىندا تاكتيكا­لىق زىمىرانداردىڭ قۇرامالارى، گاۋبي­تسالىق، زەڭبىرەكتىك، رەاكتيۆتى جانە تان­كىگە قارسى قولدانىلاتىن ارتيللەريا، ارتيللەريالىق بارلاۋ، مينا اتقىش جانە تانكىگە قارسى بولىمشەلەر بار. اسكەر­لەر «ۆاسيلەك»، «ساني»، «پودنوس» جانە «دەۆا» مينومەتتەرى، وزدىگىنەن جۇرەتىن «گۆوزديكا» جانە «اكاتسيا» ارتيللەريالىق قوندىرعىلارى، سۇي­رەتىلەتىن «مستا-ب»، «گياتسينت» قا­رۋ­لارى، د-20 جانە د-30 گاۋبيتسالارى، «گراد»، «گراد-1»، «پريما»، «ۋراگان» جانە «سمەرچ» دۇركىندەتىپ اتۋ­دىڭ رەاكتيۆتى جۇيەلەرى، «توچكا-ۋ» تاك­تيكالىق كەشەندەرى، «راپيرا» زەڭبى­رەك­تەرى جانە «شتۋرم-س» تانككە قارسى زى­مىران كەشەندەرىمەن جاراقتالعان. جوعارى قۋاتتى 240 مم وزدىگىنەن جۇرەتىن «تيۋلپان» مينومەتتەرى بار. 

ارتيللەريانى وپتيكالىق جانە راديو­لوكا­تسيالىق بارلاۋ، توپوگەو­دە­زيا­لىق، مەتەورولوگيالىق جانە بال­ليس­تيكالىق قامتاماسىز ەتۋ قۇ­رالدارىمەن قايتا جاراقتاندىرۋ بويىنشا جوسپارلى جۇمىس جۇرگىزىلىپ كەلەدى. جاۋىنگەرلىك قول­دانۋدىڭ جاڭا تاسىلدەرى مەن اتىس­تى باسقارۋدىڭ اۆتو­ماتتاندىرىلعان جۇيە­لەرىن ەنگىزۋ تا­بىس­تى جۇرگىزىلىپ جاتىر.

زىمىران مەن ارتيللەريا ماماندارى وقۋ-جاتتىعۋ بارىسىندا تاجىريبەلىك داع­دىلارىن جانە ماشىقتارىن پىسىق­تايدى. ماسەلەن، بيىلعى قىركۇيەك ايىندا وتكەن «الداسپان» جەدەل-تاكتيكالىق كوماندالىق-شتابتىق وقۋ-جاتتىعۋىنا «وڭتۇستىك» وڭىرلىك قولباسشىلىعىنىڭ جال­پى اسكەري قۇرامالارىنىڭ ارتيل­لەريالىق بولىمشەلەرى جۇمىلدىرىلدى. ءتورت جىل بويى ارميا حالىقارالىق ويىن­دارىنداعى، «ارتيللەريالىق وق اتۋ شەبەرى» سايىسىندا قازاقستاندىق اسكەري قىزمەتشىلەر ءبىرىنشى ورىندى يەلەندى.

قارۋلى كۇشتەردەگى قۇرلىق اسكەر­لەرىنىڭ اسكەري ينستيتۋتىندا 1993 جىل­دان باستاپ جىل سايىن 60 ارتيللەريست وفيتسەر دايارلايتىن ارتيللەريا كافەدراسى جۇمىس ىستەيدى. تۇڭعىش پرەزيدەنت – ەلباسى اتىنداعى ۇلتتىق قور­عانىس ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بازاسىندا 2014 جىلى زىمىران اسكەرلەرى مەن ارتيل­لەريا كافەدراسى قۇرىلدى. وندا تەرەڭ تەوريالىق جانە تاجىريبەلىك ءبىلىمى بار ماماندار ساباق بەرەدى. سانكت-پەتەر­بۋرگ قالاسىنداعى ميحايلوۆ اس­كەري ار­تيل­لەريالىق اكادەمياسىندا وسى سالانىڭ ماماندارىن دايارلايدى. جىل سايىن زىمىران جانە ارتيللەريالىق اسكەر قاتارىن قاراعاندى جانە الماتى پوليتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتتەرىنىڭ اسكە­ري كافەدرالار تۇلەكتەرى تولىقتى­رادى.