بۋللينگ تۋرالى ۆەبينار ءوتتى

بۇگىندە بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر، ءتىپتى ەرەسەك ادامدار اراسىندا بۋللينگ ياعني كەمسىتۋ، شەتتەتۋ، قورلاۋ جاعدايلارى از كەزدەسپەيدى. وكىنىشكە قاراي، بۇل ماسەلەگە قوعامنىڭ كوزقاراسى بىرجاقتى بولىپ كەلەدى. اتا-انالار مەن ۇستازداردىڭ كوپشىلىگى بۋللينگتى قالىپتى احۋال ساناپ، وقۋشىنىڭ پسيحولوگيالىق، فيزيكالىق ساۋلىعىنا ءمان بەرمەي جاتادى. ونىڭ سوڭى قىلمىسقا، سۋيتسيدكە اپارىپ سوعۋى مۇمكىن. سوندىقتان قازىردەن باستاپ پروبلەما جونىندە دۇرىس اقپارات بەرۋدىڭ ماڭىزى زور.

وسى باعىتتا بۋللينگ پەن كيبەربۋللينگتىڭ زيانىن ءتۇسىندىرىپ، الدىن الۋعا ارنالعان  ء«بارىمىز بىردەيمىز، كەمسىتۋدى بىلمەيمىز» اتتى ۆەبينار مارەگە جەتتى. Zoom پلاتفورماسىندا وتكەن شاراعا «جاسۇلان» ۇيىمىنىڭ تالىمگەرى دانارا تولەگەنوۆا، پسيحولوگ مادينا دەمەۋوۆا، ء«Únsىz qalma» مەدياجوباسىنىڭ جەتەكشىسى ولجاس ءابىل ۇلى جانە ەلوردالىق مەكتەپ وقۋشىلارى قاتىستى.  مودەراتور ءارى جاس بۋىنمەن جۇمىس ىستەيتىن مەكتەپ پسيحولوگى مادينا دەمەۋوۆا  بۋللينگ ۇعىمى، تۇرلەرى مەن ونىڭ زارداپتارىن قاتىسۋشىلارعا جان-جاقتى ءتۇسىندىرىپ ءوتتى.

–  بۋللينگتىڭ كۇش كورسەتۋ ارقىلى،  ءسوز فورماسىنداعى، كيبەربۋللينگ، مۇگەدەك ادامدارعا، جىنىستىق كوزقاراسىنا بايلانىستى، زاڭمەن قورقىتۋ، اتا-انانىڭ بالاعا جاسايتىن تۇرلەرى بار. ادام ءوزىن عانا ەمەس، وزگەلەرگە كۇش كوسەتۋ جاعدايلارىن بايقاعاندا بەيتاراپ قالۋعا بولمايدى. ەستەرىڭىزدە بولسىن، ەشكىمنىڭ سەنى قورلاۋعا قۇقى جوق. بۋللينگ دوستارىڭنىڭ، وتباسىڭنىڭ، بوتەن جانداردىڭ تاراپىنان جاسالۋى مۇمكىن. بۇل دۇرىس ەمەس جانە بۇلاي بولۋعا ءتيىس ەمەس، – دەيدى م.دەمەۋوۆا. 

ەلەمەسە ەلەۋلى ماسەلە تۋىنداتاتىن «بۋللينگ» قازاق قوعامىنا سوڭعى ون جىلدا كەڭ تارالا باستاعان.  الايدا بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا، اسىرەسە ينتەرنەت كەڭىستىگىندە بۇل تۋرالى قازاقشا اقپاراتتار وتە سيرەك. وسى ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋ ماقساتىندا  ء«Únsىz qalma» مەدياجوباسى قۇرىلعان. جوبا Internews Kazakhstan «Media CAMP – ورتالىق ازيا» باعدارلاماسى اياسىندا جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. جوبا جەتەكشىسى ولجاس قاسىم وقۋشىلارعا تۇشىمدى اقپارات بەرىپ، بۋللينگتى بولدىرماۋعا ارنالعان بەينەباياندار ۇسىندى.

– ءبىز جوبامىزدا ء«بارىمىز بىردەيمىز، كەمسىتۋدى بىلمەيمىز» ۇرانىن ۇستانىم ەتىپ الدىق. بىرەۋدى شەتتەتۋ، مۇيىزدەۋ ەشقانداي دا ماقتانىش نە بەدەل ەمەس. اينالاداعى قاتارلاستارىمىزدى مازاقتاۋ، توپقا قوسپاۋ قىلمىسقا اپارىپ سوعۋى بەك مۇمكىن. وسىنى وقۋشىلار ءجىتى ۇعىنۋعا ءتيىس. ول ءۇشىن الدىمەن مەكتەپتە مەيىرىمدى ورتا قالىپتاسۋى قاجەت. ءبىزدىڭ بەينەماتەريالدارىمىز بالالار ءوز اراسىنداعى تۇسىنىسپەۋشىلىكتى وزدەرى شەشىپ، ءبىر-بىرىنە قايىرىمدى بولۋعا ۇندەيدى، – دەدى و.قاسىم.

بالانىڭ ۇيدەن العان تاربيەسىن مەكتەپ شىڭدايدى. شاكىرتتەردىڭ بىلىمىمەن قاتار، تاربيەسىمەن اينالىساتىن «جاسۇلان» ۇيىمىنىڭ تالىمگەرى دانارا تولەگەنوۆا اعارتۋ باعىتىندا ءتۇرلى ترەنينگتەر مەن اشىق ساباقتاردىڭ ءجيى ۇيىمداستىرىلاتىنىن تىلگە تيەك ەتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، وقۋشىلار مەكتەپتە كوشباسشىلىق قابىلەتكە يە بولعىسى كەلەدى. ءبىر وكىنىشتىسى بالالاردىڭ دەنى باسقارۋشىلىق  قاسيەتتى بىلىممەن ەمەس،  بىلەكپەن كورسەتۋ دەپ ۇعىنادى. سول سەبەپتى بۇگىنگىدەي تاعىلىمدىق ءمانى بار باسقوسۋلاردى ءجيى وتكىزۋ قاجەت. وسىلاي دەگەن تالىمگەر ۇل-قىزداردى بىلىمگە دەن قويۋعا ۇندەدى. 

شاراعا قاتىسقان وقۋشىلار دا ءوز ويلارىن ورتاعا سالدى. №55 ورتا مەكتەپ وقۋشىسى جۇلدىز ايتباەۆا كيبەربۋللينگ جاسالعان كەزدە قالاي قورعانۋعا بولاتىنىن ساۋالىنا ارقاۋ ەتتى. بۇل سۇراققا جاۋاپ بەرگەن پسيحولوگ مادينا دەمەۋوۆا الەۋمەتتىك جەلىدە قورلاۋ وقيعالارى تۋىنداسا جابىرلەۋشىنى بۇعاتتاپ، «111،  150 شۇعىل قىزمەت بايلانىس ورتالىعىنا» نەمەسە 101   سەنىم تەلەفونىنا حابارلاسۋ كەرەكتىگىن مالىمدەدى. سونىمەن قاتار، ماسەلەمەن بەتپە بەت كەلگەندە  اتا-اناعا نەمەسە ۇستازدىڭ كومىگىنە جۇگىنۋگە شاقىردى.  وقۋشىلار تاراپىنان  بۋللينگتىڭ تابيعاتى،  جابىرلەۋشى مەن زارداپ شەگۋشىنىڭ نەگىزگى ايىرماشىلىقتارى جونىندە بىرنەشە ساۋال قويىلىپ، ءتيىستى جاۋاپ بەرىلدى.  شارانى قورىتىندىلاي كەلە ارنايى ماماندار بىرلەسە جۇمىس ىستەۋگە، ارىپتەستىكتى دامىتۋعا ۋاعدالاستى. 

بۋللينگ – ادام پسيحولوگياسىن بۇزىپ، كۇيزەلىسكە، جان داعدارىسىنا اكەلەتىن ارەكەت. بۇل پروبلەمانىڭ الدىن الۋ ءۇشىن  قوعامنىڭ بارلىق مۇشەسى  ءۇنسىز قالماۋى  قاجەت.  وسىنى ۇعىنىپ، اتالعان ماسەلەنىڭ بار ەكەنىن قوعامعا سىڭىرگەن كەزدە عانا بالالاردىڭ بولاشاعى كەمەل بولماق. مەكتەپ وقۋشىلارىن ىزگىلىككە باستايتىن شارا  الداعى ۋاقىتتا دا جالعاسىن تاپپاق.