نورۆەگيانىڭ "Vårt Land" قوعامدىق-ساياسي گازەتىندە قازاقستاندىق پروفەسسور جانە ديپلومات ءادىل احمەتوۆتىڭ ء"ال-فارابي جانە يدەاليزم داعدارىسى" اتتى ماقالاسى جارىق كوردى. فيلوسوفتىڭ 1150 جىلدىق مەرەيتويى قارساڭىندا اۆتور وقىرمانداردى قازىرگى ساياسي تەندەنتسيالار مەن ءال-فارابي مۇراسى تۋرالى وي قوزعاۋعا شاقىردى، - دەپ جازادى Egemen.kz
"نەگە ءال-فارابي قازىرگى الەمدە الدە دە وزەكتى بولىپ تابىلادى؟ ول فيلوسوف رەتىندە يدەالدى قالا-مەملەكەت جانە وسىنداي قالالار اراسىنداعى قاتىناستاردىڭ مودەلى يدەياسىن دامىتىپ وتىرعان بولاتىن. ول اسىرەسە "ىزگىلىكتى قالا" دەپ اتالاتىن، ياعني جالپى ادامزاتتىق باقىتقا جەتۋ ماقساتىندا بىرگە ءومىر سۇرەتىن جانە ەڭبەك ەتەتىن ادامدار مەملەكەتىنىڭ تۇجىرىمداماسىن قۇرۋىمەن تانىمال. ىزگىلىكتى قالا - پلاتون "رەسپۋبليكاسىنىڭ" جەتىلدىرىلگەن نۇسقاسى دەپ ايتۋعا بولادى"، - دەپ ايتىلعان ماقالادا.
ءال-فارابي ۇسىنعان قالا-مەملەكەت ورگانيكالىق تۇجىرىمداماسىنىڭ باستى ماقساتى - ادىلدىك. ول ىزگى قالا تۇرعىندارى مەن باسشىلارىنىڭ ماڭىزدى سيپاتتامالارىن مازمۇنداعان. "ادامدارى ءوزارا كومەك كورسەتىپ ەڭبەكتەنۋ ارقىلى شىنايى باقىتقا جەتۋدى ماقسات ەتكەن قالا ىزگى قالا، ال ادامدارى ءوزارا قولعابىس تيگىزىپ باقىتقا جەتۋگە ماقساتتانعان قوعام ىزگىلىكتى قوعام بولىپ تابىلادى"، - دەپ ءال-فارابي ءوزىنىڭ ايگىلى تراكتاتىندا جازعان.
بىراق، ءا.احمەتوۆتىڭ پىكىرىنشە، ءال-فارابي قالا-مەملەكەتىمەن شەكتەلمەي، يدەيانى يدەالدى مەملەكەتتەن حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق ۇستەم بولعان يدەالدى الەمگە دەيىن ودان ءارى دامىتادى.
ء"بىز 2020 جىلعا كەلسەك الەم وركەندەۋىنە جەتۋ باعىتىنا قاجەتتى يدەاليزمنىڭ قاراما-قايشىلىعىنا كۋا بولامىز. زاماناۋي ادام يدەاليزمنىڭ تۇبەگەيلى داعدارىستا بولعاندىقتان ءال-ءفارابيدىڭ ويلارىنان الشاقتاۋ سەزىنەتىن سياقتى. بارعان سايىن حالىقتار اراسىنداعى جاقىنداسۋ يدەيالارى مەن باستامالارى ازايۋدا. عالامدىق ماسەلەلەردى شەشۋگە بەلسەندى، شابىتتاندىرىلعان جانە پراكتيكالىق كوزقاراس جويىلىپ بارا جاتقان سياقتى، ال وقشاۋلانۋ مەن قاقتىعىستار كۇشەيىپ كەلەدى" - دەپ اتاپ كورسەتەدى اۆتور.
ءا.احمەتوۆتىڭ ويىنشا، ءال-فارابي ءوز يدەياسىنىڭ ۋتوپيالىق تابيعاتىن البەتتە تۇسىنگەن، بىراق بۇل يدەياعا كۇمانگە قاراماي ۇمتىلۋعا شاقىرىپ وتىرعان. ءال-فارابيدەن كەيىن بىرنەشە عاسىر وتكەن سوڭ عانا ادامزات ارەكەتكە قابىلەتتى دەموكراتيانى، بيلىكتى ءبولۋ جۇيەسىن قۇرۋ ارقىلى جاپپاي تەڭدىك پەن تۇسىنىستىككە قاجەت نەگىزدى ورناتادى. نە ءۇشىن؟ جاپپاي باقىتقا جەتۋ ءۇشىن - دەپ سەنەتىن ءال-فارابي.
فيلوسوفتىڭ ءوز سوزىمەن ايتقاندا: "ۇلتتار ءبىر-بىرىنە باقىتقا جەتۋى ءۇشىن كومەكتەسۋدەگى". "ىزگى عالامدىق الەم" تىعىز جانە ساپالى حالىقارالىق ىنتىماقتاستىقتى تالاپ ەتەدى. ءتىپتى قازىرگى جاعدايدا بۇل پەرسپەكتيۆا الىس بولىپ كورىنسە دە، ءبىز يدەالدان ەشقاشان باس تارتپاۋىمىز كەرەك. بۇگىندەگى ۋتوپيا دەگەنىمىز ەرتەڭ شىندىققا اينالۋى مۇمكىن"، دەپ تۇيىندەدى قازاقستاندىق عالىم.
توقاەۆ قازاقستان مەن رەسەيدىڭ وڭىرارالىق ىنتىماقتاستىق فورۋمىنا قاتىستى
پرەزيدەنت • بۇگىن، 18:10
«جاس ساياساتكەر مەكتەبى» باعدارلاماسى باستالدى
ساياسات • بۇگىن، 17:59
پرەزيدەنت «بەلگىسىز جاۋىنگەر بەيىتى» مەموريالىنا گۇل شوعىن قويدى
پرەزيدەنت • بۇگىن، 17:44
«ارسەلورميتتال تەمىرتاۋدا» تاعى اپات بولدى
قوعام • بۇگىن، 17:17
استانادا ميتينگ ۇيىمداستىرعان ادام 15 تاۋلىككە قامالدى
قوعام • بۇگىن، 16:51
ەكى وبلىستاعى رەسپۋبليكالىق تراسسالاردا قوزعالىس شەكتەلەدى
قوعام • بۇگىن، 16:37
شىعارماشىلىق جول «باستاۋدان» باستالادى
كينو • بۇگىن، 16:29
وتكەن تاۋلىكتە 45 ادام قار قۇرساۋىنان قۇتقارىلدى
قوعام • بۇگىن، 16:27
جەتىسايدا مەديتسينا قىزمەتكەرىنەن اقشا بوپسالاعان كۇدىكتى ۇستالدى
ايماقتار • بۇگىن، 16:09
قور بيرجاسىندا دوللار قىمباتتادى
قارجى • بۇگىن، 15:53
قازاقستاندىق تەننيسشى حالىقارالىق تۋرنيردە چەمپيون اتاندى
سپورت • بۇگىن، 15:49
قحل: «بارىس» «اۆتوموبيليستپەن» كەزدەسەدى
حوككەي • بۇگىن، 15:31
سايلاۋ: كىمدەر سەنات دەپۋتاتى بولا الادى؟
ساياسات • بۇگىن، 15:12
قازاقستانداعى 37 جەو-نىڭ 10-ى عانا مەملەكەت مەنشىگىندە
قازاقستان • بۇگىن، 15:08
الماتىداعى مەكتەپتە جىلۋ جۇيەسى جارىلعانى تۋرالى ۆيدەو تارادى
ايماقتار • بۇگىن، 14:52
بيزنەسكە زاڭسىز ارالاسۋدىڭ 72 فاكتىسى انىقتالدى
ANTIKOR • بۇگىن، 14:46
ەلىمىزدە 10 ايدا 950 مىڭ تونناعا جۋىق ەت وندىرىلگەن
قازاقستان • بۇگىن، 14:32
قۇزىرەتى جوعارى: ساياسات نۇربەك جاڭادان قۇرىلعان قوعامدىق كەڭەس تۋرالى ايتتى
ءبىلىم • بۇگىن، 14:23
قازاقستان مەن فينليانديانىڭ پارلامەنتارالىق ىنتىماقتاستىعى تالقىلاندى
پارلامەنت • بۇگىن، 14:00
تەمىرتاۋدا راديكالدىق ءدىندى ناسيحاتتاعان ازامات 7،5 جىلعا سوتتالدى - ۇقك
ايماقتار • بۇگىن، 13:37
جالعان مەدانىقتاما ساتقان ورتالىقتار انىقتالىپ، باسشىلارى ۇستالدى
مەديتسينا • بۇگىن، 13:20
اعىباي باتىردىڭ 220 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي دوڭگەلەك ۇستەل ءوتتى
ايماقتار • بۇگىن، 13:06
ۇلىبريتانيادا مۇعالىمدەر قوسىمشا جۇمىسقا تۇرۋعا ءماجبۇر
الەم • بۇگىن، 12:52
سەنات دەپۋتاتتارىنىڭ سايلاۋى قالاي وتەدى؟
قوعام • بۇگىن، 12:15
سەناتورلار ەقىۇ پارلامەنتتىك اسسامبلەياسىنىڭ كۇزگى وتىرىسىنا قاتىستى
پارلامەنت • بۇگىن، 12:14
مينيسترلەر مەن دەپۋتاتتاردىڭ تەلەفوندارى تىڭدالعان
الەم • بۇگىن، 12:13
قىزمەت بابىن اسىرا پايدالانعان مينيستر قاماۋعا الىندى
وقيعا • بۇگىن، 11:54
ەلىمىزدە 43 گرادۋسقا دەيىن اياز بولادى
اۋا رايى • بۇگىن، 11:31
ميحايل كۋكۋشكين يتالياداعى جارىستىڭ فينالىندا جەڭىلىپ قالدى
تەننيس • بۇگىن، 11:29
الان قۇرمانعاليەۆ پورتۋگاليادا چەمپيون اتاندى
سپورت • بۇگىن، 11:23
ەكىباستۇزداعى اپات: 129 ۇيگە جىلۋ بەرىلدى
ايماقتار • بۇگىن، 11:10
National Geographic Qazaqstan مەكتەپتەردە «قىزىقتى عىلىم» جوباسىن جالعاستىرۋدا
قازاقستان • بۇگىن، 10:57
Brent ماركالى مۇنايدىڭ باعاسى تومەندەدى
قارجى • بۇگىن، 10:52
باسەكەلەستىكتى قورعاۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • بۇگىن، 10:50
ايبەك دادەباەۆ قر پرەزيدەنتىنىڭ ءىس باسقارۋشىسى بولىپ تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • بۇگىن، 10:42
مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • بۇگىن، 10:41
مەملەكەتتىك كۇزەت قىزمەتىنىڭ باستىعى تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • بۇگىن، 10:38
سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • بۇگىن، 10:34
پرەزيدەنت اسەت ەرعاليەۆتى قىزمەتىندە قالدىردى
تاعايىنداۋ • بۇگىن، 10:33
قارجىلىق مونيتورينگ اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • بۇگىن، 10:27
ۇقساس جاڭالىقتار
