حقكو جۇمىسى قالاي وزگەرەدى، قازىرگى ۋاقىتتا جاڭا فورماتقا كوشۋ بويىنشا قانداي دايىندىق شارالارى جۇرگىزىلىپ جاتىر، ازاماتتار نەنى ءبىلۋى ءتيىس؟ وسى جانە حقو-نىڭ جاڭا جۇمىس فورماتى تۋرالى «ازاماتتارعا ارنالعان ۇكىمەت» مك كەاق الماتى قالاسى فيليالىنىڭ ديرەكتورى دانيار قىرىقباەۆ باياندايدى.

– دانيار باتان ۇلى، الماتى قالاسىنىڭ حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارى توتەنشە جاعداي رەجيمىنەن كەيىنگى قىزمەتىندە قانداي ناقتى وزگەرىستەر جۇرەدى؟

– الماتى قالاسىنىڭ حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارى توتەنشە جاعداي رەجيمى اياقتالعان سوڭ جۇمىس ىستەيدى.  الايدا، ۆيرۋستىڭ تارالۋ قاۋپى مەن تۇرعىنداردىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىنا الاڭداۋشىلىقتىڭ ساقتالۋىنا بايلانىستى حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىنىڭ جۇمىس ءتارتىبىن وزگەرتۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانعان بولاتىن.

وزگەرىستەر حقكو-دا كورسەتىلەتىن مەملەكەتتىك قىزمەت تۇرلەرىنە عانا ەمەس، ولاردى ۇسىنۋ فورماتىنا دا قاتىستى بولادى. ەگەر رەت-رەتىمەن ايتار بولسام، بىرىنشىدەن، ەندى الماتىلىقتار حقو-دا ەلەكتروندى فورماتتا قولجەتىمسىز، تەك «قاعاز» جۇزىندە كورسەتىلەتىن قىزمەتتەر (مىسالى، جەكە كۋالىكتى، تولقۇجاتتى اۋىستىرۋ،  زەينەتاقى تولەمدەرىن تاعايىنداۋ)،  مەن egov.kz ارقىلى راسىمدەلگەن وتىنىشتەردىڭ ناتيجەسىن الۋ ءۇشىن عانا كەلە الادى. ەكىنشىدەن، ەندى حقو-عا بارۋ ءۇشىن 1414 بايلانىس ورتالىعى نەمەسە نەمەسە egov.kz سايتىنداعى ارنايى سەرۆيس ارقىلى كەزەك ۋاقىتىن الدىنا الا برونداۋ قاجەت بولادى.

ازاماتتار ەلەكتروندى فورماتقا اۋدارىلعان جانە egov.kz پورتالىندا قولجەتىمدى بارلىق مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ 80%-دان استامىن بۇرىنعىداي حقو عيماراتتارىندا ەمەس، تەك وزدىگىنەن نەمەسە اكىمدىكتەر جانىنداعى كەڭسەلەردە، وقۋ ورىندارىندا، مەديتسينالىق ۇيىمداردا مەن باسقا جەردە ورنالاستىرىلاتىن وزىنە-ءوزى قىزمەت كورسەتۋ سەكتورلارىندا الا الادى.

قازىرگى كۇنى ونداي مەكەمەلەرمەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزىلىپ، ءوز-وزىنە قىزمەت كورسەتۋ سەكتورلارىن اشۋ جۇمىستارىمەن اينالىسۋدامىز. سونىمەن قاتار، بۇرىنعىداي ەسق-نى حقو-دا بەرمەيدى، تەك eGov.kz پورتالى ارقىلى الىنادى.

بۇل ازاماتتاردىڭ حقو-دا كوپتەپ جينالۋىن بولدىرمايدى جانە ۆيرۋستى جۇقتىرۋ قاۋپىن جويادى، قىزمەت الۋشىلار دا ءوز ۋاقىتىن ۇنەمدەيدى.

– مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋدىڭ جاڭا فورماتىنا كوشۋدە قانداي دايىندىق جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ وتىر؟

– مەملەكەتتىك قىزمەتتەردى كورسەتۋدىڭ جاڭا فورماتىنا كوشۋ جونىندەگى جۇمىستاردى ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن بىرقاتار فرونت وفيستەر جاڭا فورماتقا لايىقتالىپ قايتا جاڭارتىلدى. بولىمدەر قاجەتتى ورگتەحنيكالارمەن، دەربەس كومپيۋتەرلەرمەن، ۆەب-كامەرالارمەن، سيپ-تەلەفوندارمەن جانە جۇمىستى ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن قاجەتتى قۇرال-سايماندارمەن جابدىقتالدى.

بولىمدەردە جينالۋدى جانە تازالىق-ەپيدەميولوگيالىق رەجيمدى ساقتاۋ ماقساتىندا قىزمەت الۋشىلار اراسىنداعى قاشىقتىقتى ساقتاۋ ءۇشىن عيمارات كىرەبەرىسىنە تاڭبالار سىزىپ قويىلدى.

HR-ماماندارى مەن تالىمگەرلەر بەينەكونفەرەنتسيا بايلانىسى ارقىلى ءبولىم ماماندارىن مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋدىڭ جاڭا فورماتىنا (نۇسقاۋلىقتار، حەلپ دەسك جانە ت.ب.) وقىتۋ جۇرگىزدى. بولىمدەردىڭ ۇزدىكسىز جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن جاڭا فورماتتا كادرلاردىڭ (ماماندار، سونداي-اق باسشى قۇرام) ىشكى اۋىسۋى جۇرگىزىلدى.

الماتى قالاسى اكىمدىگىمەن جوو وكىلدەرىن شاقىرۋمەن كەزدەسۋلەر وتكىزىلىپ ء(بىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، تكش جانە ت.ب.)حقو-لاردا ەندى وزىنە-ءوزى قىزمەت كورسەتۋ سەكتورلارى جۇمىس ىستەمەيتىنىن، بارلىق قىزمەت  الدىن الا برونداۋ بويىنشا الىناتىنى جانە باسقاسى بار. حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىنىڭ جاڭا فورماتىنا قاتىستى جاڭالىقتارى ءتۇسىندىرىلدى. سونداي-اق Open akimat-تا، وقۋ ورىندارىندا، مەديتسينالىق مەكەمەلەر مەن مەملەكەتتىك مەكەمەلەردە وزىنە-ءوزى قىزمەت كورسەتۋ سەكتورلارىن ۇيىمداستىرۋ تۋرالى كەلىسسوزدەر جۇرگىزىلۋدە.

– بۇل وزگەرىستەر الماتى قالاسىنىڭ بارلىق حقو-لارىنا قاتىستى ما؟

– ءيا، الماتىداعى بارلىق حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارى كەزەكتى الدىن الا برونداۋ بويىنشا جۇمىس ىستەيدى.

– قالالىق «اۆتوتسوندار» قالاي جۇمىس ىستەيدى؟

– بۇل جاڭا ەرەجەلەر اۆتوتسوندارعا دا قولدانىلادى.

– وقىرماندارعا تۇسىنىكتى بولۋ ءۇشىن، حقو جۇمىسىنىڭ جاڭا فورماتى تۋرالى تولىعىراق ايتىپ بەرسەڭىز.

– حقو-دا ەلەكتروندىق قىزمەت كورسەتىلمەيدى دەگەن، قىزمەت ۇسىنۋ توقتادى دەگەن ءسوز ەمەس. حقو قىزمەتكەرلەرى ءارى قاراي قاشىقتىقتان قىزمەت كورسەتەتىن بولادى. فرونت-وفيستەر دە جاڭا فورماتقا لايىقتالىپ، مودەرنيزاتسيالاندى. ماسەلەن، الاتاۋ اۋدانىنىڭ № 1 ءبولىمى (نۇركەنت ش/ا. 5/17) اۋەزوۆ اۋدانى (جاندوسوۆ كوشەسى، 51)، بوستاندىق اۋدانى (الماگۇل ش/ا، حوجانوۆ كوشەسى، 9)، ناۋرىزباي اۋدانى (شۇعىلا ش/ا. 222/5) مەدەۋ اۋدانى (ماركوۆ ك-ءسى، 44)، تۇركسىب اۋدانى (ريحارد زورگە ك-ءسى، 9-ءۇي) جانە № 1 مامانداندىرىلعان حقكو(سايالى ش/ا.، اققاينار كوشەسى، 1) فرونت-وفيستەرى  كولل-ورتالىق جانە بەينەقوڭىراۋلار قابىلداۋ ورتالىقتارى بولىپ قايتا جابدىقتالدى. ولاردا بارلىعى 169 جۇمىس ورنى ۇيىمداستىرىلدى، 50 كولل-ورتالىق، 119 بەينەقوڭىراۋ قابىلداۋ وپەراتورلارى.

ەلەكتروندىق مەملەكەتتىك قىزمەتتەردى ۇيدەن شىقپاي الۋ مۇمكىندىگى جوق ازاماتتار ءۇشىن 48 جۇمىس ورنىنا وپەراتورسىز 2 تسيفرلىق حقكو ۇيىمداستىرىلدى.وندا كورسەتىلەتىن قىزمەتتى الۋشىلارعا پورتالعا تەگىن نەگىزدە كىرۋ مۇمكىندىگىمەن ۇيىمداستىرۋ تەحنيكاسى (جەكە كومپيۋتەرلەرمەن، ۆەب-كامەرالارمەن جانە قوسالقى قۇرالدارمەن جابدىقتالعان) ۇسىنىلاتىن بولادى.

بۇل – المالى اۋدانىنىڭ № 1 فرونت-ءوفيسى ء(سۇيىنباي داڭعىلى 2، 4 كورپۋس) جانە الاتاۋ اۋدانىنىڭ №2 فرونت-ءوفيسى. (ايگەرىم ش/ا.، ۆ. بەنبەرين كوشەسى، 89).

سونىمەن قاتار، حالىققا قولايلى بولۋ ءۇشىن قازىرگى ۋاقىتتا مەديتسينالىق جانە ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا، ساۋدا-ويىن-ساۋىق ورتالىقتارىندا، ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەر مەن وزگە دە ۇيىمداردا ەلەكتروندىق ۇكىمەت پورتالىنا كىرۋ نۇكتەلەرىن ورناتۋ ماسەلەسى پىسىقتالۋدا. قازىرگى ۋاقىتتا فيليال فرونت-كەڭسەلەردەن تىس وزىنە-ءوزى قىزمەت كورسەتۋ سەكتورلارىن ورنالاستىرۋ ماسەلەسىن كەلەسى مەكەمەلەرمەن كەلىسىم جاسادى: اكىمدىك جانىنداعى كەڭسەلەردە، وقۋ ورىندارىندا، ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەردە، جۇمىسپەن قامتۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار، «نۇر وتان» پارتياسى كەڭسەلەرىندە، 8 ساۋدا ورتالىقتارىندا، اۆتوسالونداردا، مەديتسينالىق ۇيىمداردا، جانە «Car city»، «نۇر-ءسات»  سياقتى بازارلارىندا.

– حقو-لارداعى جەڭىلدىك تەرەزەلەرىجايلى ايتساڭىز؟ كىمدەرگە ارنالعان؟

– ازاماتتاردىڭ ءۇش ساناتى حقو-دا جەڭىلدەتىلگەن ەلەكتروندى قىزمەت الا الادى. بۇل-زەينەتكەرلەر، كوپ بالالى وتباسىلار،مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ادامدار. ولار ءۇشىن ءاربىر فرونت-وفيستە جەڭىلدەتىلگەن تەرەزە جۇمىس ىستەيتىن بولادى.

– جەڭىلدىك تەرەزەلەرىنەن قىزمەت الاتىندار دا كەزەكتى برونداپ كەلە مە؟

– ءيا. ولار  دا حقو-عا كەلمەس بۇرىن كەزەگىن الدىن الا برونداۋ قاجەت، الايدا ولار جەكە كەزەك بويىنشا وتەدى.

– دانيار باتان ۇلى، وسى الدىن الا جازىلۋ تۋرالى ەگجەي-تەگجەيلى ايتىپ بەرىڭىزشى.

– حقو-نا الدىن الا جازىلۋ ارقىلى نەمەسە باسقاشا ايتساق برونداپ بارىپ كەلۋ كەرەك. ماسەلەن، ءسىز 1414 نومىرىنە قوڭىراۋ شالاسىز، وپەراتور ءسىزدى حقو-عا كەلۋ ماقساتىڭىزدى جازىپ، ۋاقىت تاعايىندايدى. مۇنداي ءادىس، ارينە، جاقسى ەمەس، بىراق ىڭعايلى. ءسىز ءوزىڭىزدىڭ ناقتى ۋاقىتىڭىزدى بىلەسىز جانە كۇتىپ ۋاقىت كەتىرمەيسىز.

حقو-عا بارۋ ۋاقىتىن ەكى جولمەن برونداۋعا بولادى. ءبىرىنشىسى-1414 Call-ورتالىعىنا حابارلاسۋ، قوڭىراۋ شالۋ تەگىن. بۇل نۇسقا ەلەكتروندىق ۇكىمەت پورتالىن پايدالانا المايتىن ەگدە ادامدار ءۇشىن وتە جاقسى. ايتا كەتەيىن، ءموبيلدى ازاماتتار بازاسىندا تىركەلگەن تەلەفون نومىرىنەن قوڭىراۋ شالۋ كەرەك جانە ول  ازاماتتىڭ جسن ءنومىرى سايكەس بولۋى كەرەك. ەگەر ادام ءالى موبيلدىك ازاماتتار بازاسىندا تىركەلمەگەن بولسا، الدىمەن Call-ورتالىعىنىڭ وپەراتورلارىنا تىركەلۋ تۋرالى ءوتىنىش بەرۋ كەرەك. ودان ءارى حقكو-عا بارۋ ۋاقىتى ايتىلادى، تەلەفونعا ءتيىستى SMS-حابارلاما كەلەدى. بەلگىلەنگەن ۋاقىتتا حقكو-عا كەلىپ (15 مينۋتقا ەرتە) 1414-تەن كەلگەن SMS-حابارلامانى كورسەتۋى قاجەت.برون بارىسىندا تىركەلگەن جسن يەسى عانا ەلەكتروندى كەزەكتى پايدالانا الادى.

ەكىنشى ءادىس ­– egov.kz. پورتالىنداعى ارنايى سەرۆيس ارقىلى كەزەككە تۇرۋ. ول ءۇشىن ءسىز ءموبيلدى ازاماتتار بازاسىندا تىركەلگەن بولۋىڭىز كەرەك. الدىن الا جازىلۋ ونلاين-قىزمەتى تەلەفون ءنومىرى بويىنشا SMS حابارلامامەن كەلەدى. بۇل ءۇشىن ەلەكتروندى-ساندىق قولتاڭبا قاجەت ەمەس. ءبىر كەزدەرى حقو قىزمەتكەرلەرى ءسىزدى ءموبيلدى بازادا تىركەگەنى ەسىڭىزدە بولماسا، ونى تەكسەرۋ وڭاي. جاي عانا ەلەكتروندىق ۇكىمەت پورتالىنا كىرىپ، «سەرۆيستەر» باعانىندا «ازاماتتاردىڭ موبيلدىك بازاسىندا تىركەۋدىڭ بولۋىن تەكسەرۋ» باعانىن تاڭدايسىز. سودان كەيىن ءوزىڭىزدىڭ جسن ءنومىرىڭىزدى ەنگىزسەڭىز، جۇيە بىردەن ناتيجە بەرەدى.

– ەگەر ادام موبيلدىك ازاماتتار بازاسىندا بولماسا قالاي تىركەلۋگە بولادى؟

– ول ءۇشىن ادام پورتالدىڭ تومەنگى وڭ جاق بۇرىشىندا ورنالاسقان «ۆيرتۋالدى اسسيستەنت» باتىرماسىن باسىپ، قالاعان ءتىلدى تاڭداۋ قاجەت. وسىدان كەيىن اسسيستەنتتىڭ تومەنگى پانەلىندەگى بەلگىشەگە جانە «بەينەقوڭىراۋ» باستىرماسىنا باسۋ كەرەك.

سىزگە حقو وپەراتورى قوڭىراۋ شالىپ، وزىڭىزدىڭجەكە كۋالىگىڭىزدى بەينە بايلانىس ارقىلى كورسەتۋدى، جسن، تەلەفون ءنومىرى مەن SMS-كودىن ايتۋدى سۇرايدى. موبيلدىك ازاماتتار بازاسىندا ءساتتى تىركەلگەننەن كەيىن، پورتال بەتىن جاڭارتىپ، جسن-ءدى قايتا ەنگىزۋىڭىز قاجەت.

 – حقو-عا بارۋ ءۇشىن پورتالدا كەزەكتى قالاي برونداۋعا بولاتىنىن كورسەتىپ بەرەسىز بە؟

– ارينە. بۇل بويىنشا ارنايى بەينە نۇسقاۋلىق تا بار. الدىمەن ەلەكتروندىق ۇكىمەت پورتالىنا كىرىڭىز، بۇدان ءارى كەلەسىلەردى جاساۋ كەرەك:

وڭ جاق جوعارعى بۇرىشىنداعى «كىرۋ» باتىرماسى بويىنشا ءوتۋ;

ء«بىر رەتتىك پارول» كىرۋىن تاڭداۋ;

جسن ەنگىزۋ; تەلەفون ءنومىرىن ەنگىزۋ; SMS كودىن ەنگىزۋ;

باستى بەتتە «حقكو كەزەكتى برونداۋ» سەرۆيسىن تاڭداۋ»;

جسن ەنگىزۋ; ايماقتى تاڭداۋ; حقو تاڭداۋ;

بارۋ ماقساتىن تاڭداۋ (وپەراتسيالىق زال (1 قىزمەت الۋ)، كوتەرمە تەرەزە (3 جانە ودان كوپ قىزمەت)، جەڭىلدىكتى تەرەزە (زەينەتكەرلەر، كوپ بالالى وتباسىلار جانە مۇمكىندىگى شەكتەۋلى تۇلعالار ءۇشىن)، قۇجاتتاندىرۋ (تولقۇجات، جەكە كۋالىك الۋ));

الۋ ءۇشىن قىزمەتتى تاڭداۋ;

كەلۋ كۇنىن تاڭداۋ;

بارۋ ۋاقىتىن تاڭداۋ;

«برونداۋ» باتىرماسىن باسۋ;

سىزگە حقو-عا كەزەكتى ءساتتى برونداعانىڭىز  تۋرالى SMS-حابارلاما كەلىپ تۇسەدى.

– ەگەر قىزمەت الۋشى بروندا بەلگىلەنگەن ۋاقىتىندا كەلە الماي، كەشىگىپ قالسا شە؟

– ازاماتتار قاتاڭ بەلگىلەنگەن ۋاقىتتا كەلۋى ءتيىس. ەگەر بەلگىلەنگەن ۋاقىتى ءوتىپ كەتكەن بولسا، قايتادان برون جاساۋىنا تۋرا كەلەدى. سونىمەن قاتار، بروندى جسن-ى رەسىمدەلگەن ازامات عانا پايدالانا الادى.

سوندىقتان، ەگەر ءسىز تۋىسىڭىزعا پورتالدا الدىن الا جازۋدى رەسىمدەۋگە كومەكتەسسەڭىز – قىزمەتتى وزىڭىزگە ەمەس، سول تۋىسىڭىزدىڭ جسن نومىرىنە راسىمدەڭىز.

– توتەنشە جاعداي كەزىندە ازاماتتاردىڭ  مەملەكەتتىك قىزمەت الۋعا قاتىستى ماسەلەلەرى جينالىپ قالدى. قىزمەت الۋشىلارعا نە ايتار ەدىڭىز؟

بارلىقتارىڭىزدى مەملەكەتتىك قىزمەتتەردى ەلەكتروندىق فورماتتا الۋعا شاقىرامىز. پورتالدا رەسىمدەۋگە بولاتىن بارلىق قىزمەتتى ونلاين تاسىلمەن راسىمدەڭىز. ەگەر قيىندىق تۋىپ جاتسا، 1414 ءنومىرى بويىنشا تەلەفون شالىڭىزدار، وندا  حقو وپەراتورلارى كەڭەس بەرەدى.

ال ەلەكتروندى فورماتتا قول جەتىمدى ەمەس «قاعاز» قىزمەتتەردىڭ كليەنتتەرى ءۇشىن (مىسالى، جەكە كۋالىكتى، پاسپورتتى اۋىستىرۋ، زەينەتاقى تولەمدەرىن تاعايىنداۋ)، سونداي-اق  egov.kz پورتالىندا الدىن الا رەسىمدەلگەن قىزمەتتەردىڭ ناتيجەلەرىن الۋ ءۇشىن، قالاداعى بارلىق حقو-لارعا جانە بارلىق مامانداندىرىلعان اۆتوحقو-لارعا، مىندەتتى تۇردە الدىن-الا ونلاين برون جاساپ، كەزەكتى بەلگىلەگەن ۋاقىتتا كەلىڭىزدەر.

حقو-دا قىزمەت الدىن الا برونداۋسىز كورسەتىلمەيتىنىن تاعى دا اتاپ وتكىم كەلەدى.

اڭگىمەلەسكەن، ايناش ەسالى

«Egemen Qazaqstan»

الماتى