«تاڭعى ءناسىپ تاڭىردەن» دەمەكشى، ءساتتى ءبىر كۇنى ءدام بۇيىرىپ، قاپ تاۋىنىڭ باۋرايىنداعى قاباردى-بالقار ەلىنە قاراي جول تارتتىق. رەسەي قۇرامىنداعى قاباردى-بالقار رەسپۋبليكاسى وتكىزگەلى جاتقان قبر حالىق اقىنى، قبر جانە ركسفر مەملەكەتتىك سىيلىقتارىنىڭ لاۋرەاتى، سوتسياليستىك ەڭبەك ەرى ءالىم پشەماح ۇلى كەشوكوۆتىڭ تۋعانىنا 105 جىل تولۋىنا ارنالعان حالىقارالىق پوەزيا فەستيۆالىنە قوناق رەتىندە قاتىسۋ مارتەبەسىنە يە بولىپپىز. ارينە حالىقارالىق جىر مەرەكەسىنە حالىقارالىق ۇيىم اتىنان ات ارىتىپ بارۋدىڭ ءوزى دە ءبىر مارتەبە ەكەنى كوڭىلىمىزدى كوككە كوتەرگەنى جانە راس.

تۇركىتىلدەس باۋىرلاس بالقار ۇلتىنىڭ ۇلى اقىنى قايسىن قۇليەۆپەن ەسىمى قاتار اتالاتىن ءالىم كەشوكوۆ كەشەگى كەڭەستىك كەڭىستىكتەگى ەلدەر ءۇشىن اسا تانىمال تۇلعا. ساپارىمىزعا سەبەپكەر قالامگەردىڭ ومىربايانىمەن تاعى ءبىر رەت تانىسىپ شىقتىق. 1914 جىلى قبر-دىڭ چەگەم اۋدانىنىڭ شالۋشكا دەپ اتالاتىن اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن اقىننىڭ عۇمىر جولى ءوزى تۇرعىلاس قالام يەلەرىنىڭ كوبىمەن ۇقساس. مەكتەپ، ۋنيۆەرسيتەت، ماسكەۋدەگى اسپيرانتۋرا... سودان كەيىن سوعىس. سوعىستان كەيىن 10 جىلدان اسا ۋاقىت قبر جازۋشىلار وداعىن باسقارعان. 1970-1980 جىلدارى كسرو ادەبي قورىنىڭ توراعاسى بولعان. ال سول كەزدەگى ادەبي قوردىڭ بەدەلىن ءبىزدىڭ جازۋشى اعالارىمىز جاقسى بىلسە كەرەك.
وتتى ولەڭدەرى مەن شىندىقتى شىجعىرىپ بەتكە باسقان وتكىر شىعارمالارىن تىكسىنە قابىلداعان جەرگىلىكتى بيلىك يەلەرىمەن اقىن ءتىل تابىسا الماسا كەرەك. وسىنىڭ كەسىرىنەن ءا.كەشوكوۆ ءومىرىنىڭ سوڭعى جىلدارىن ەلدەن تىسقارى، رەسەيدە وتكىزەدى. اقىن 2001 جىلدىڭ 29 قاڭتارىندا ماسكەۋدە 86 جاسىندا دۇنيەدەن كوشىپتى. ەل-جۇرتى سۇيەگىن تۋعان اۋىلىنا اكەپ جەرلەگەن. ەندى ، مىنە رەسپۋبليكا حالقى 105 جىلدىق مەرەيتويىن اتاپ وتپەككە ساۋىن ايتىپ جاتىر.
قاباردى-بالقار رەسپۋبليكاسى مادەنيەت مينيسترلىگىنەن حابارلاسقان سوفيا ەسىمدى حانىم ماسكەۋ ارقىلى اراسان (مينەرالنىە ۆودى ) قالاسىنا باراتىنىمىزدى، سول ارادان كۇتىپ الۋشىلار نالچيككە جەتكىزەتىنىن ايتقان.
ماسكەۋدە رەسەيلىك دەلەگاتسيا مۇشەلەرىمەن باسىمىز ءتۇيىستى. رەسەي جازۋشىلار وداعى ۇلتتار ادەبيەتى كەڭەسىنىڭ توراعاسى ۆالەري اناتولەۆيچ لاتىنين مەن «ليتەراتۋرنايا روسسيا» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى ۆياچەسلاۆ ۆياچەسلاۆوۆيچ وگرىزكو ۇشەۋمىز ءسويتىپ شەرەمەتەۆوداعى ا.س.پۋشكين اتىنداعى حالىقارالىق اۋەجايدان قاپ تاۋلارىن بەتكە الىپ ۇشىپ شىقتىق. اراسان قالاسىنداعى حالىقارالىق اۋەجاي دا اقىن ەسىمىندە – م.يۋ.لەرمونتوۆ اتىندا ەكەن. ورىس حالقىنىڭ قوس ۇلى اقىنىنىڭ اۋەدەگى جولىن كاۆكاز جەرىندە تۇيىستىرگەن ءبىز تاعى ءبىر ۇلى اقىننىڭ – ءا.كەشوكوۆتىڭ تۋعان اۋىلىنا قاراي ساپارىمىزدى جالعادىق.
نالچيكپەن ەكى اراداعى ءبىر جارىم ساعاتتىق جول قالىڭ تۇماننىڭ بوگەت بولۋىنان تاعى ءبىر ساعاتقا سوزىلدى. وبالى نە كەرەك، جازۋشى ۆ.ا.ءلاتىنيننىڭ تەرەڭ تاريحتى قوزعاعان ءتامسىلدى اڭگىمەلەرى جول قىسقارتۋعا ەداۋىر سەپتىگىن تيگىزدى. اسكەري جازۋشى 1974 جىلى الماتى جوعارى جالپىاسكەري باسقارۋ ۋچيليششەسىن بىتىرگەن ەكەن. قازاقستاندى، الماتىنى ايرىقشا ىلتيپاتپەن، ساعىنىشپەن ەسكە الىپ وتىردى. اڭگىمەنى تەرەڭدەتە كەلە ءوزىنىڭ كازاكتىق ءتۇپ-تامىرىن الان-سارماتتار تاريحىنا اپارىپ ءبىر-اق تىرەدى. «شىنتۋايتىنا كەلگەندە، سىزدەردىڭ ەلباسىلارىڭىز ن.ءا.نازارباەۆ ايتقان ۇلى دالانىڭ تاريحى عۇندار مەن ساقتاردى، كوك تۇرىكتەردى، ونىڭ ىشىندە مەنىڭ اتا-بابالارىمنىڭ ءتۇپ-تەگى باستاۋ الاتىن الان-سارماتتار تىزبەگىن دە تولىق قامتيتىنى اقيقات. سوندىقتان دا ءبىز – تۇركىتەكتەس ۇلىستاردىڭ بارشاسى باۋىرلارمىز»، دەپ اڭگىمەسىن تۇيىندەدى ۆالەري اناتولەۆيچ.
قاباردى-بالقار رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى نالچيك قالاسىنا قاس قارايعاندا جەتىپ، ورتالىقتاعى مۋزىكالىق دراما تەاترىنىڭ قارسى بەتىندەگى «رەسەي» قوناقۇيىنە جايعاستىق.
ەرتەسى حالىق اقىنىنىڭ مەرەيتويلىق شارالارى مەكتەپتەردەگى كەزدەسۋلەرمەن، پوەزيالىق باسقوسۋلارمەن باستالدى. الىس-جاقىن شەتەلدەردەن شاقىرىلعان 60-تان اسا اقىن-جازۋشىلار ەكىدەن، ۇشتەن ءبولىنىپ، جاس ورەندەرمەن جولىعۋعا بەت الدى. تاتارستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ونەر قايراتكەرى، اقىن، اۋدارماشى رافيس قۇربانوۆ ەكەۋمىز نالچيكتىڭ قىر جەلكەسىندەگى حاسانيا اتتى بالقار اۋىلىنىڭ ر.م.فريەۆ اتىنداعى №16 ورتا مەكتەبىنە ءبولىنىپپىز. قاسىمداعى قوناق كادىمگى قازاق اقىندارىن تاتار ەلىنە كەڭىنەن تانىتىپ جۇرگەن، تاتارستان جازۋشىلار وداعىنىڭ ەكس-توراعاسى، قازاقتىڭ كورنەكتى اقىنى عالىم جايلىبايدىڭ ءتوس قاعىستىرعان جان اياسپاس دوسى رافيس اعامىز.
ۇلتتىق كيىم كيگەن، سالتاناتتى ساپ تۇزگەن وقۋشىلار الىستان كەلگەن قوناقتارىن ۇلتتىق داستۇرلەرى بويىنشا ايران ۇسىنىپ قارسى الدى.
ايران، ايران، اق ايران،
باسىمىزعا باق ايران.
ەرلەر ءشولىن قاندىرعان،
ەرەن سۋسىن ناق ايران! –
دەپ بالقار تىلىندە ولەڭ وقىپ، ءدام ۇسىنعان وقۋشىنىڭ ماڭدايىنان ءسۇيىپ، تورگە وزدىق.
جوعارى كلاسس وقۋشىلارىمەن جانە ۇستازدارمەن بولعان شىعارماشىلىق جۇزدەسۋ سۇراق-جاۋاپ ارقىلى، ءان-كۇيمەن، بيمەن ادىپتەلىپ، اسا قىزعىلىقتى دەڭگەيدە ۇيىمداستىرىلدى. رافيس اعامەن اقىلداسىپ، ەكسپرومت تۇرىندە كەشوكوۆ ولەڭدەرىن ءۇش تىلدە وقۋ دا تىڭداۋشىلاردى عاجاپ اسەرگە بولەدى. ياعني ءا.كەشوكوۆتىڭ جان دوسى قايسىن قۇليەۆكە ارناعان ولەڭىن رافيس قۇربانوۆ تاتار تىلىندە، مەن قازاق تىلىندە، ۇستاز يۋليا حۋلامحانوۆا ورىس تىلىندە وقىدىق. زەيىن قويىپ تىڭداعان وقۋشىلار دا، ۇستازدار دا باۋىرلاس تۇركى تىلدەرىندە وقىلعان جىر جولدارىن قاپىسىز ءتۇسىنىپ، بەك ىرزاشىلىقتارىن ءبىلدىردى. ءتۇپ-تەگىمىزدى تۇرلەرىمىز عانا ەمەس، تىلدەرىمىزدىڭ دە جاقىنداستىرىپ تۇرعانىن كەلەر ۇرپاق وكىلدەرىنىڭ رياسىز ۇعىنعانى عاجاپ عانيبەت ەكەنىن سەزىندىك.
ءوز انا تىلىمىزدە ولەڭ وقۋ ءۇردىسى بۇدان كەيىن دە، ياعني قبر وقۋ-اعارتۋ جانە جاستار ىستەرى جونىندەگى مينيسترلىگىندەگى دوڭگەلەك ۇستەل باسىندا، سونداي-اق رەسپۋبليكا مۋزىكالىق دراما تەاترىندا وتكەن «ارعىماق مىنگەن ابىروي» اتتى حالىقارالىق پوەزيا فەستيۆالىندە دە جالعاسىن تاپتى. تەرىسكەي كاۆكاز جەرىنىڭ اسپانىندا وسىلايشا ءۇش كۇن بويى تۇركى ءتىلىنىڭ ابىرويى اسقاقتادى!
تەاترداعى كەشتەن كەيىن «قازاق بالام قايدا؟» – دەپ، رەسەي فەدەراتسياسى مەن قاباردى-بالقار رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك سىيلىقتارىنىڭ لاۋرەاتى، قبر حالىق اقىنى ءتانزيلا مۇستافاقىزى زۇماقۇلوۆا ارنايى بۇرىلىپ ىزدەپ كەپ، ماڭدايىمنان يىسكەدى.
– ءبىزدىڭ دە، سىزدەردىڭ دە ولەڭ وقۋ مانەرلەرىمىز قانداي ۇقساس، – دەدى حالىق اقىنى سونشالىقتى ءبىر سۇيىسپەنشىلىكپەن. – مەن تۇرعىلاس، ولجاس باستاعان اقىندارىڭىزعا سالەم ايتىڭىز. الداعى قاراشا ايىندا 85 جاسقا تولعان مەرەيتويىمدى اتاپ وتۋگە قام جاساپ جاتىرمىن. باياعى كەڭەس كەزىندەگىدەي ەمەس، قازىر بارىس-كەلىسىمىز، باس قوسۋىمىز دا قيىنداپ كەتتى ەمەس پە...
رەڭ-ءپىشىنى ءوزىمىزدىڭ رابيعا سىزدىقوۆا اپايىمىزدان اينىمايتىن بالقارلىق ءسوز زەرگەرى وتكەن زاماندى ەسىنە تۇسىرگەندەي ءبىر كۇرسىنىپ الدى.
رەتى كەلگەندە ايتا كەتكەن ءجون شىعار، ساپار بارىسىندا ءتانزيلا اپايىمىز سەكىلدى قازاقستاننان كەلگەن وكىلدى كورىپ، تىلدەسۋگە اسىق جاندار از بولمادى. قاسىرەتى قالىڭ ستاليندىك دەپورتاتسيا جىلدارى قازاق پەن قىرعىزدى پانالاپ، كەيىن وتانىنا ورالعانداردىڭ ءبىزدىڭ ەلگە دەگەن ىقىلاس-پەيىلدەرىنىڭ ەرەكشە ەكەنىن كورىپ جۇرەگىمىز اۋناپ تۇسكەندەي الدەبىر اسەرگە بولەنگەنىمىز دە انىق.
كەشكى قوناقاسى كەزىندە داستارقان باسىندا بالقار قانشاۋبي ميزيەۆ دوسىمىز ءازىل-شىنى ارالاس ءتىپتى ءوزىن «قازاقپىن!» دەپ جاريالادى. مۇنىڭ سەبەبىن ءوزىنىڭ تۇركىستاندا تۋعاندىعىمەن، قازىر تۇركىستاننىڭ تەك وبلىس ورتالىعى عانا ەمەس، قالىڭ تۇركىنىڭ باس قوسار ورتالىعىنا اينالۋعا قام جاساپ جاتقاندىعىمەن تۇسىندىرگەن ازاماتقا ءبىز دە شىنايى ريزاشىلىعىمىزدى بىلدىردىك.
قبر مادەنيەت ءمينيسترى مۋحادين كۋماحوۆ باسقارعان داستارقان ۇستىندە ءسوز العانداردىڭ دا كوپشىلىگى قازاق ەلى، قازاقستان تۋرالى ىزگى، ىستىق ىقىلاستى لەبىزدەرىن ايتتى. رەسپۋبليكانىڭ حالىق اقىنى احماد سۇلتان ۇلى سوزاەۆ الداعى كۇندەرى تۋعانىنا 160 جىل تولعالى وتىرعان بالقاردىڭ ۇلى پەرزەنتى كيازيم مەچيەۆتىڭ قازاقستان جەرىندە جامباسى جەرگە تيگەنىن، كەيىن سۇيەگىن تۋعان جەرىنە اكەپ، قايتا جەرلەگەندەرى تۋرالى اسا قىزىقتى ەستەلىگىمەن ءبولىستى. اڭگىمە وسىلايشا قازاق تاقىرىبىنا ويىسقان ءساتتىڭ بىرىندە ينگۋش ەلىنىڭ اقىنى اسلان كۋازو: «سىزگە ايتاتىن اسا ءبىر سىرلى اڭگىمەم بار ەدى. قازىر ەمەس، ەرتەڭ وڭاشادا جولىعىپ، سويلەسەيىكشى؟..» – دەپ ءوتىندى.
ەرتەسى ءا.كەشوكوۆ ەسكەرتكىشىنە گۇل قويۋ ءراسىمى كەزىندە ەكەۋمىز ۋاقىت تاۋىپ، ەداۋىر اڭگىمەلەسۋگە مۇرسات الدىق. اسلان اڭگىمەسىنىڭ ۇزىن-ىرعاسى تومەندەگىدەي.
«وسىدان ون شاقتى جىل بۇرىن م.اۋەزوۆتىڭ «اباي جولى» ەپوپەياسىنىڭ ورىسشا اۋدارماسى قولىما ءتيدى. ءبىرىنشى كىتابىن وقىپ بىتىرگەن سوڭ، «سىزگە وتىرىك، ماعان شىن»، الدەبىر تۇسىنىكسىز جاعدايعا تاپ بولدىم. كادىمگىدەي بويىمدى ءبىر نارسە بۋناپ، ءوزىمدى قويارعا جەر تاپپاي، الاسۇرىپ جۇرە بەرەم، جۇرە بەرەم... وسى قالىپ اقىرى مەنى جازۋعا وتىرعىزدى. مىنا، سىزگە سىيلاعالى وتىرعان «كاۆكاز اۋەنى» اتتى ءۇش تومدىق جيناعىمنىڭ العاشقى كىتابى وسىلايشا دۇنيەگە كەلدى. ءۇش اي بويى ۇزدىكسىز ولەڭ جازۋمەن بولدىم. ءوزىڭىز دە اقىنسىز عوي، سىزگە مۇنداي عاجايىپ، سيقىرلى پروتسەستىڭ ءار ءساتىن بۇتارلاپ، جىلىكتەپ تۇسىندىرمەي-اق قويايىن. اسپان مەن جەردىڭ اراسىندا قالىقتاپ ۇشىپ جۇرگەندەي كۇي كەشتىم. اينالامداعىلار مىنانى الدەنەنىڭ شالىعى ۇرعان با دەپ تاڭعالىسقان دا شىعار... مەن وسىنىڭ ءبارى ۇلى ابايدىڭ شىنايى قۇدىرەتى دەپ ۇعىندىم. ءۇش ايدان كەيىن ءبارى كىلت توقتادى. مەن دە قايتادان باعزى قالپىما ءتۇستىم. ەندى قايتادان جازا السامشى. كىتاپحانالارعا بارىپ، اباي اۋدارمالارىن اقتارىستىردىم. شىنىمدى ايتسام، ورىسشا اۋدارمالارىنا كوڭىلىم تۇشىنبادى. قايىرا «اباي جولىن» قولىما الدىم. تاعى دا عاجايىپ الەمنىڭ ەسىگىن اشتىم. وسىلايشا مەن ابايدى ۇلى اۋەزوۆ ارقىلى تانىدىم. ءوزىڭىز دە بىلەسىز، پروزا پوەزيا ەمەس قوي. اباي الەمى ساناما تاعى دا سىلكىنىس بەردى. مەن قايتادان جازۋعا وتىردىم. ءۇش كىتاپتان تۇراتىن مەنىڭ «كاۆكاز اۋەنى» اتتى تسيكلدىق دۇنيەم وسىلاي دۇنيەگە كەلدى!»، دەپ اسلان اڭگىمەسىنە نۇكتە قويدى.
ۇلى اۋەزوۆ ارقىلى اباي توككەن شۋاقتىڭ التىن ساۋلەسى ينگۋش اقىنىنىڭ شىعارماشىلىعىن وسىلاي نۇرلاندىرىپتى. قاپىسىز سەندىم. اسەرلەنە ءتۇيسىندىم. اسلان ءوزىنىڭ قازاق ەلىمەن ماڭگىلىك كىندىكتەس، رۋحتاس ەكەنىن ءوستىپ تەبىرەنە بايان ەتتى.
...قاپ تاۋىنىڭ ەتەگىندە، نۇر كومكەرگەن نالچيكتەگى ءۇش كۇن كوزدى اشىپ-جۇمعانشا زىر ەتىپ وتە شىقتى. ساپار قورىتىندىسى كەشوكوۆتىڭ تۋعان جەرى – چەگەم اۋدانىندا تۇيىندەلدى. دەلەگاتسيا مۇشەلەرى شالۋشكا اۋىلىنداعى اقىن زيراتىنا گۇل قويىپ، قۇران باعىشتادى. اۋدان ورتالىعىندا ءسوز زەرگەرىنىڭ جەرلەستەرىمەن جۇزدەسىپ، پىكىر الىستىق.
شەكسىز اسەر، عاجاپ رۋحاني ازىق سىيلاعان باۋىرلاس تاۋ حالقىنا رازى-حوش ايتىسىپ، ساپاردىڭ سوڭعى كۇنى بەسىن الەتىندە اراسانعا باعىت الدىق. كۇنگەي بەتتە كوكشىل مۇنار كومكەرگەن قوس وركەش ماڭگىتاۋ، تەرىسكەي بەتتە قاراۋىتقان قازبەك سىلەمى، قاپتالداسىپ بەستاۋ بەتكەيلەرى قول بۇلعاپ قالا بەردى. ءيا، جەر اتاۋلارىنىڭ ءبارى جۇرەككە ەتەنە جاقىن. قۇلاققا ساۋمال سامالداي جىلى ءتيىپ، ەرەكشە ەستىلەدى. ەلبرۋستى جەرگىلىكتى حالىق ماڭگىتاۋ، پياتيگورسكىنى بەستاۋ دەيدى. تۇركى الەمىنىڭ ۇلى كەڭىستىگىندە جۇرگەنىڭدى اتاۋلاردىڭ ءتۇپ-توركىنىنەن-اق ءدوپ باسىپ تانيسىڭ. حاسانۇيا، باقسان، كەنجە، اقسۋ، تىرناۋىز، قاشقاتاۋ سياقتى اۋىل اتتارىنىڭ ءبارى دە سانا تۇكپىرىندەگى تۇركىلىك كودتىڭ ماڭگىلىك ەكەنىن ايعاقتاپ تۇرعانداي.
ۇلان-عايىر ۇلى دالامىزدىڭ قاسيەتتى تاۋلارىنداي تامىرلاس ەلدەردىڭ تالاسسىز باۋىرلاستىعى ادەبيەت ارقىلى، ءسوز ونەرىنىڭ تەڭدەسسىز ۇلى تۇلعالارى ارقىلى كوكجيەگىن كەڭەيتە بەرەتىنىنە وسى ساپار بارىسىندا انىق كوز جەتكىزىپ قايتتىق.
ءتىل ۇشىنا ەرىكسىز ولەڭ تىركەستەرى ورالا بەردى:
كوزىمىزدىڭ قاراسىنداي كوزدەرى،
ءسوزىمىزدىڭ ساراسىنداي سوزدەرى.
ءتىلماشسىز-اق ءتۇسىنىسىپ كەتتىك ءبىز،
كوزگە ىلمەستەن ورىستانعان وزگەنى.
جەتەلەۋمەن بۇ جاققا دا، و جاققا،
بالقار دوسىم بالبىراتتى عاجاپقا.
قوناعىنا جايىلاتىن ايقارا
قۇشاعى دا ۇقسايدى ەكەن قازاققا!
كادىربەك قۇنىپيا ۇلى،
اقىن، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى
«قايرات» «بەنفيكامەن» كۇش سىناسادى
فۋتبول • بۇگىن، 09:17
كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسىنان 4 ادام قايتىس بولدى
كوروناۆيرۋس • بۇگىن، 09:11
وتكەن تاۋلىكتە 2373 ادام كوروناۆيرۋستان ايىقتى
كوروناۆيرۋس • بۇگىن، 09:05
كوز تويمايتىن كوتتەدج قالاشىعى
ايماقتار • بۇگىن، 08:33
رۋحانيات • بۇگىن، 08:30
جايىلىمدىق جەر دە كۇتىم تىلەيدى
قوعام • بۇگىن، 08:25
ايماقتار • بۇگىن، 08:22
تەمىرتاۋ ەكولوگياسىن وڭالتۋعا نازار اۋداردى
ەكولوگيا • بۇگىن، 08:21
ماقساتى ايقىن، قالىپتاسقان، ورنىقتى قۇرىلىم
پىكىر • بۇگىن، 08:15
ەلباسى جانە قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى
قازاقستان • بۇگىن، 08:13
پىكىر • بۇگىن، 08:10
قوعام • بۇگىن، 07:57
عىلىم • بۇگىن، 07:42
ابايدىڭ قاراسوزدەرى – تاربيەنىڭ قاينار كوزى
اباي • بۇگىن، 07:40
بەلگىسىز دەرتتىڭ بەتى قايتقان جوق
قوعام • بۇگىن، 07:40
20 مىڭعا جۋىق تۇرعىن ەكپە سالدىردى
ايماقتار • بۇگىن، 07:39
جاستاردى ستارتاپ جوبالار قاناتتاندىرادى
عىلىم • بۇگىن، 07:35
رۋحانيات • بۇگىن، 07:32
رۋحانيات • بۇگىن، 07:31
2020: مۋزەيگە قانشا ادام باردى؟
رۋحانيات • بۇگىن، 07:29
اقىندار مەن سۋرەتشىلەر باق سىنايدى
وقيعا • بۇگىن، 07:27
قوعام • بۇگىن، 07:25
ارىزدىڭ كوبى بانك سەكتورىنا تيەسىلى
قارجى • بۇگىن، 07:22
«جاس مامان» جاستارعا جول اشادى
پىكىر • بۇگىن، 07:20
كريپتوفەرمالاردىڭ قاراسى كوبەيىپ كەلەدى
پىكىر • بۇگىن، 07:19
اكىمدەر پارلامەنتتە ەسەپ بەرەتىن بولادى
پارلامەنت • بۇگىن، 07:07
مەملەكەتتىك جوسپارلاۋ جۇيەسىندەگى ۇلتتىق جوبالار قالاي باعالانادى؟
قازاقستان • كەشە
قاراعاندىدا اكىمدىك عيماراتىنان ەر ادام قۇلاپ، قايتىس بولدى
ايماقتار • كەشە
بجزق: قانشا ادام ەمدەلە الادى؟
قوعام • كەشە
سپورت • كەشە
پەتروپاۆلدا ەر ادام كولىك يەسىنە 1 ملن تەڭگە شىعىن كەلتىردى
ايماقتار • كەشە
سپورت • كەشە
قازاقستان • كەشە
كوك بايراعىمىز – ەڭ بيىك شىڭداردا
قازاقستان • كەشە
شالداي ورمانى تاعى دا ورتكە وراندى
ايماقتار • كەشە
نەسيەسى – ارزان، تاۋەكەلى – قىمبات
قوعام • كەشە
رۋحانيات • كەشە
رۋحانيات • كەشە
قارشاداي بالاعا قانات بىتىرگەن «جاس تۇلپار»
ايماقتار • كەشە
تەننيس • كەشە
احمەتجان ەسىموۆ جاڭا قىزمەتكە تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • كەشە
سوت «سق-فارماتسيانىڭ» ەكس-باسشىسىن بوساتۋدان باس تارتتى
ەلوردا • كەشە
جانداربەك بەكشيننىڭ باسى تاعى داۋعا قالدى
مەديتسينا • كەشە
سورتوبەنىڭ باعى ەسەلەنىپ كەلەدى
رۋحانيات • كەشە
6 قىزعالداقتى جۇلعان ازامات 3 جىلعا سوتتالۋى مۇمكىن
ايماقتار • كەشە
«Ashyq» جوباسى 7 وڭىرىندە جۇمىس ىستەر تۇر
تەحنولوگيا • كەشە
ەڭبەك نارىعىندا قانداي ماماندارعا سۇرانىس جوعارى؟
قوعام • كەشە
شقو-دا زاڭسىز بالىق اۋلاۋدىڭ 70-كە جۋىق دەرەگى انىقتالدى
ايماقتار • كەشە
اسقار مامين سالىق جۇيەسى نەعۇرلىم يكەمدى بولاتىنىن ايتتى
قازاقستان • كەشە
الماتىدا قار كوشكىنى بولۋى مۇمكىن
ايماقتار • كەشە
ەلجان بىرتانوۆقا ۇيدەن شىعۋعا رۇقسات بەرىلدى
قوعام • كەشە
وسكەمەندە كوپقاباتتى ءۇيدىڭ قابىرعاسى قارس ايىرىلدى
ايماقتار • كەشە
ماسانشىداعى دۇنگەن ۇلتىنىڭ وكىلدەرى قازاق ءتىلىن ۇيرەنۋدە
ايماقتار • كەشە
ۆاكتسينادان باس تارتقاندارعا ايىپپۇل سالىنا ما؟
قوعام • كەشە
قازاقستان مەن ارمەنيا ساياسي كەڭەس وتكىزدى
قازاقستان • كەشە
ەلوردادا ءدامحانادان ءورت شىقتى
ەلوردا • كەشە
بيىل 1000 مەكتەپ قايتا جاڭارتىلادى
ءبىلىم • كەشە
ۇقساس جاڭالىقتار