م.جولدىباەۆ 1887 جىلى باتىس قازاقستان وبلىسى كازتا­لوۆ اۋدانىندا، ال ەسكى اتاۋىمەن ناقتىلاساق، بۇرىنعى ورال وبلىسى، ءىلبىشىن ۋەزى، قۇرايلى بولىسىندا دۇنيەگە كەلگەن. وسى ولكەنى كەڭىنەن زەرتتەپ جۇرە­تىن بەلگىلى جۋرناليست-زەرت­تەۋ­شى ماقسات ءتاج-مۇراتتىڭ دەرە­گىن­شە، ء«ىلبىشىن-تايپاق جۇرتى نوعايلى ۇلىسى ىدىراعان، كازاكتار مەن قالماق كۇشەيگەن حV-حVII عاسىرلارداعى شاما­لى ءۇزىلىستى ەسەپتەمەگەندە، ەشقا­شان وركەنيەتتەن شەت قالىپ كورمەگەن، تيىسىنشە تەرەڭ تا­مىر­لى، بوي سالىپ وسكەن مادەنيەت­كە يە، كوشپەلى مادەنيەت پەن وتى­رىقشى وركەنيەت قاتار وركەن­دە­گەن بايىرعى جۇرت بولىپ سانالادى». ەندەشە يمپەريالىق اككۋلتۋراتسيا ساياساتى اكەلگەن باتىس مادەنيەتىمەن، وقۋ-اعارتۋ جۇيەسىمەن ەرتەرەك قاۋىشقان، تۇلعالاردى توپتاپ تۋدىرعان ەلدە ومىرگە كەلگەن مولداعاليدىڭ جاسىنان بىلىمگە قۇشتار بولماۋى مۇمكىن ەمەس ەدى.

سول تۇستاعى بار­لىق قازاق بالاسى سياقتى اۋىل مولدا­سىنىڭ الىپبيىمەن قارا تانى­عان بولاشاق قايراتكەردىڭ باسقالاردان ايىرماشىلىعى، اكەسىنىڭ ورتا كۇنكورىستەگى شارۋا ادامى بولعانىنا قاراماستان، 13 جاسىندا 6 كلاستىق ورىس-قازاق مەكتەبىن، ال 23 جاسىندا ورىن­بور­داعى ورىس-قازاق مۇعا­لىم­دەر مەك­تەبىن بىتىرەدى. ازامات سوعى­سى جىلدارىندا-اق اۋىلدىق كەڭەس­تەردىڭ قۇرىلۋ ءىسىنىڭ بەل ورتا­­سىندا جۇرەدى. مەكتەپكە ورنا­­لاسىپ، بالا وقىتۋدى باس­تاپ، اعارتۋشىلىق قىزمەتكە بەل شەشىپ كىرىسكەن سوڭ سول كەزدەگى ۇلت­تىق رۋحتىڭ ۇياسى بولىپ وتىر­­عان «ايقاپ»، «قازاق» گازەت­تەرىمەن قويان-قولتىق ارالاسا باستاۋى ۋاقىت تالابى ەمەس، زاڭ­دى­لىق بولاتىن. حالىقتى وياتۋ ءۇشىن ءباسپاسوزدى پايدالانعان قاي قايراتكەردىڭ دە ۇستانىمى، وي-پىكىرى جولدىباەۆقا جاقىن بولدى. مۇعالىم بولىپ جۇرگەن كەزىنەن باستاپ جازعان العاشقى ماقالالارىنىڭ تاقىرىبىنان كەلەشەكتە ۇلت ىسىنە بەلسەنە ارالاساتىن قوعامدىق كوزقاراسى، باتىلدىعى انىق بايقالدى. «اي­قاپ­تا» «قازاقتاردىڭ قازىرگى ءحالى»، «بولاشاق»، «اۋىلدا»، «قۇرمەتتى الجانوۆقا جاۋاپ»، ال «قازاق» گازەتىنىڭ بەتىندە «مول­دا­عالي جاڭا بايباقتى» دەگەن بۇركەنشىك ەسىممەن «عا­لىم­نىڭ ناداندىقتان جەڭىلۋى»، «بالا تاربيەسى» دەگەن ماقا­لالارى جارىق كورەدى.

قازاقستاندا كەڭەس وكىمەتى ورناعاننان باستاپ ماڭىزدى ساياسي وقيعالار كورىنىس تاپ­قان ماتەريالداردىڭ مول قورى جي­ناق­­تال­عان قازاقستان رەس­پۋب­ليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ ارحي­­ۆىن­دە قۇرىلعان №884 «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىنىڭ قو­رىن­دا مولداعالي جول­دى­با­ەۆ جونىندە بىرقاتار قۇن­دى قۇ­جات­تار بار. سونىڭ ءبىرى – م.جول­دىباەۆتىڭ 1917 جىلى ورال قالاسىندا وتكەن ءى قازاق سەزىن ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ءبىرى بولعانى. تەك پرەزيدەنت ارحيۆىندەگى قۇجاتتاردا بىردە «دجۋلداباەۆ مۋلداگالي» دەپ كورسەتىلسە، تاعى ءبىر قۇجاتتارداعى اتى-ءجونى «دجالدىباەۆ مۋلدا­گا­لي» دەپ كەزدەسەدى.

جالپى، الاش قوزعالىسى، وسى اتتاس پارتيا، الاشوردا يدەياسى قازاق جەرىنىڭ شىعىس بولى­گىن­دە عانا ەمەس، العاش باتىس ايماقتا ويانعانىن دالەلدەيتىن بىرقاتار العىشارتتاردى العا تارتىپ جۇرگەندەر بار. الايدا تۇپكى وي «اقجايىق الاش قوزعا­لى­سىنىڭ التىن بەسىگى بولدى ما، جوق پا؟» دەگەن سۇراقتى تال­داۋ ەمەس، سول سەزدىڭ كوسەمى باقىتجان قاراتاەۆ باستاعان ساياسي توپتىڭ ىشىندە مولداعالي جول­دىباەۆتىڭ دا بولعانىن، تەك قاتىسىپ قويماي، الدىڭعى قاتار­داعى ۇيىمداستىرۋشىسى بولعا­نىن اتاپ وتكەنىمىز ابزال. ساياسي كۇرەس جولىنا شىنداپ تۇسكەن م.جولدىباەۆ 1917 جىلى شىلدەدە ءى جالپىقازاق سەزىن وتكىزۋشى بيۋرونىڭ اتىنان بۇكىلرەسەيلىك قۇرىلتاي جينالىسى دەپۋتاتتىعىنا كانديدات رەتىندە ۇسىنىلادى، بىراق سايلاۋ كەزىندە وتپەي قالادى. ال ونىڭ وتپەي قالۋىنىڭ سو­يىلداي مىقتى سەبەپتەرى دە جوق ەمەس ەدى...

1918 جىلى قاڭتاردا قارا­تو­بەدە وتكەن 3-ورال وبلىس­تىق قازاق سەزىنىڭ دەلەگاتى بو­لىپ سايلانادى. ورال گۋبەر­نيا­لىق رەۆوليۋتسيالىق كومي­تە­تى توراعاسىنىڭ 1920 جىلعى 8 شىلدەدەگى قاۋلىسىمەن جىم­پيتى ۋەزدىك رەۆوليۋتسيالىق كوميتە­تىنىڭ ۋاقىتشا قۇرامىنا توراعا­لىق ەتەدى. سول جىلى جاڭادان قۇرىلعان رك (ب) پ جىمپيتى ۋەزدىك كوميتەتىنىڭ العاشقى مۇشەلەرىنىڭ ءبىرى بولىپ سايلانادى جانە مادەني-اعارتۋ ءبولىمىنىڭ مەڭ­گەرۋشىسى، ۋەزدىك كوميتەت جا­نىن­داعى ساۋاتسىزدىقتى جويۋ كوميسسياسىنىڭ توراعاسى قىزمەت­تەرىن اتقارىپ، لەكتورلار تو­بىنىڭ مۇشەسى بولادى. 1921 جىلى رك (ب)پ جىمپيتى ۋەز­دىك كوميتەتىنىڭ توراعاسى، 1921-1922 جىلدارى ورال گۋبەر­نيالىق اتقارۋ كوميتەتى توراعا­سى­نىڭ ورىنباسارى، 1922 جىلى ورىنبورداعى قازاق اكسر حالىق اعارتۋ كوميسسارياتىنىڭ عىلىم، ءباسپاسوز جانە ادەبيەت ءىسىن باس­قاراتىن اكادەميالىق ورتالى­عىنىڭ (قازاقستاننىڭ ءبىلىم ورداسى) توراعاسى قىزمەت­تە­رىن اتقارىپ، ولكەدەگى عىلىم مەن ءبىلىم بەرۋ سالاسىن، ءباس­پا­سوز بەن ادەبيەتتى دامىتۋ ىسىنە ەلەۋلى ۇلەس قوسادى. سون­داي-اق ول تۇڭعىش شىققان پەداگو­گي­كا­لىق باسىلىم «جاڭا مەكتەپ» («قازاقستان مەكتەبى») جۋرنا­لى­نىڭ العاشقى باس رەداكتورى بولادى.

قازاق پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىندا فولكلور مەن ادەبيەت تاريحىنان ساباق بەرگەن، دوتسەنت اتانىپ، عىلىمي دارەجە بەكىتكەن م.جولدىباەۆتىڭ ادەبيەتتەگى ەلەۋلى ءىسى – «ەسكىشىل» اقىن بۇ­قار جىراۋدىڭ ورالۋى جولىن­دا جاساعان ەڭبەگى. العاش ساكەن سەيفۋللين «بۇقار – حالىق اتىنان سويلەي الاتىن اقىن، قالىڭ بۇقارانىڭ ءسوزىن سويلەگەن جىراۋ» دەپ باعا بەرگەننەن كەيىن، قو­عامدا بۇقاردىڭ ولەڭدەرىنە وز­گە­شە كوزبەن قاراۋ ءۇردىسى قا­لىپ­­تاسادى. ونىڭ ايعاعى جى­راۋ­دىڭ ديداكتيكالىق ولەڭدەرى وقۋلىقتار مەن حرەستو­ما­تيالارعا ەنگىزىلىپ، وقىتىلا باستايدى. مىنە، بۇقاردى قايتا تانۋ باعى­تىن­دا بەتبۇرىس باستالعان وسى كەزەڭدە مولداعالي جول­دى­باەۆ، مۇحتار اۋەزوۆ، اۋەلبەك قوڭىرتاباەۆ ۇشەۋى بىرىگىپ 1933 جىلى ء«حىح عاسىر مەن حح عاسىر باسىنداعى قازاق ادەبيەتىنىڭ وقۋ قۇرالى» اتتى ەڭبەك جازىپ، جىراۋدىڭ ولەڭدەرىنە كەڭ پا­يىممەن ادەبي-تاريحي تالداۋ جاسايدى. وقۋلىق اتاۋى وسىلاي بولسا دا، ءحVىىى عاسىردا ءومىر سۇرگەن بۇقار جىراۋدى تۇڭعىش رەت ادەبيەتتىڭ تاريحىنا كىرگىزىپ، ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنان مول مالىمەت بەرەدى. ابىلاي حانمەن دارەجەسى تەڭ اقىننىڭ قازاق قوعامىنداعى تۇلعالىق كەلبەتى مەن الاتىن ورنىن ايقىنداپ، العاش وقۋلىق كولەمىنە ءتان تۇلعاسىمەن تانىستىرعان اۆتور­لار­دىڭ ارقاسىندا بۇقار وتىزىنشى جىلدارداعى ادەبيەتتانۋ عىلى­مىندا حالىق جىرشىسى دەپ جالپىلاما اتالماي، بۇ­رىن­­عىسىنشا حاندىق ءداۋىردىڭ كوكسەۋشىسى دەپ داتتالماي، بارىنشا ءادىل باعالانعان ءبىرىنشى اقىن بولدى. عىلىمي-زەرتتەۋشىلىك وي-پىكىرىمەن تانىلعان عالىم بۇدان كەيىنگى كەزەكتە دە مۇحامەتجان قاراتاەۆپەن بىرىگىپ، 4-سىنىپقا ارنالعان «ادەبيەت حرەستوماتياسىن» دايىنداپ شىعارادى. م.جولدىباەۆتىڭ ادەبيەتتەگى تاعى ءبىر تۇشىمدى دۇنيەسى جۇسىپبەك ايماۋىتوۆپەن بىرلەسە ماعجانعا ارناپ جازعان حاتى، ال حاتتى تەبىرەنبەي وتىرىپ وقۋ مۇمكىن ەمەس.

1924 جىلى ماي­دىڭ 16-سى كۇنى ورىنبوردان جولدانعان «ارداقتى ماعجان» دەپ باستالاتىن حاتتا اقىندى ايالاي، مىقتىلىعىن مويىنداي وتى­رىپ، كەمشىلىگىن دە اياماي بەتىنە باسقان وتكىر ويلاردان دەنەڭ تىتىركەنەدى. «پۋشكيندى پۋشكين قىلعان ونىڭ نۇرلى اقىلى، سەرگەك كوڭىلى، ءومىردى دۇرىس باعالاي بىلگەندىگى عوي. سەن تۋىسىڭ – قازاقتىڭ، ادىمىڭ – قارعا، ەلىڭ – مەشەۋ بولسا دا، ومىرگە عاشىق كوزبەن قارايتىن 20-عاسىردىڭ ۇلى ەمەسسىڭ بە؟ «قۋ ءومىر، سۇم جالعان»، «جاۋىز جازىم» ءداۋىرى سۇيىلىپ، ءومىردىڭ قوجاسى، تاقتىڭ اللاسى – ادام بولعان زاماندا، ادامعا جاڭا تىلەك، جاڭا ارمان، جاقسى سالت-سانانىڭ زامانىندا سەن سىقىلدى كۇشتى اقىننىڭ يمانىنا وزگەرىس كىرمەيدى دەۋگە كوڭىل بارمايدى»، دەيدى قوس اۆتور. الايدا وسى حات تۋرالى تاريح­تان تولايىم شىندىق تاۋىپ جۇرگەن بەلگىلى زەرتتەۋشى عالىم تۇرسىن جۇرتباي «بۇل حاتتاعى جازۋ ۇلگىسى جۇسىپبەكتىكى ەمەس، زادى، جۇسىپبەك ايتىپ تۇرعان دا، مولداعالي جازعان بولۋى كەرەك. الدە، نە بۇرىن، نە كەيىن بىرەۋ كوشىردى مە ەكەن؟ جانە قادىم قارپىنىڭ جازۋ ۇلگىسىن پايدالانعان. سوعان قارا­عاندا، مولداعاليدىڭ مانە­رى. ال مولداعالي – بەلگىلى اعار­تۋ­شى، ادەبيەتشى مولداعالي جول­دىباەۆ پا، جوق پا، ونى اشىپ ايتا المايمىز. ودان وزگە لايىقتى ادامدى تاعى دا بولجاي المادىق»، دەيدى جولدىباەۆ تۋرالى زەردەلەنبەي كەلە جاتقان جۇمباعى كوپ شىندىقتىڭ ءالى دە زەرتتەلۋى قاجەتتىگىن اڭداتىپ.

1934 جىلدىڭ جازىندا قازاق­ستان ۇكىمەتى ەلدەگى اشار­شى­­لىق­­قا ەرەكشە ۇشىراعان ەكى اي­­ما­عىنا ناقتى كومەك كور­سە­تۋ ءۇشىن ارناۋلى ەكى بريگادا شىعارادى. ءبىرى باتىس قازاق­ستان وبلىسىنا، ءبىرى شىعىس قازاق­ستان وبلىسىنا اتتانعان ۇكى­مەت بريگاداسىنىڭ قۇرامىنا مولداعالي جولدىباەۆ تا تارتىلىپ، سەيىتقالي مەڭدەشوۆ باسقارعان بىرنەشە جاۋاپتى ادامنان قۇرالعان شىعىس توبىندا ەكى اي بويى ەل ارالاپ، اشارشىلىق سالدارىن جويۋ ىسىمەن اينالىسادى. ابىرالى، شۇبارتاۋ، اقتوعاي، شەت، جاڭا­ارقا، قارقارالى اۋداندارىن ارالاپ، كۇيزەلىسكە ۇشىراعان اۋىلدارعا مال، استىق جانە اقشا، كيىم-كەشەكتى دۇرىستاپ تاراتۋعا ناقتى كومەك كورسەتەدى.

85 جىلدىق تاريحى بار، بۇ­گىنگى ءال-فارابي اتىنداعى قا­زاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندەگى جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ ىرگەسىن كوتەرگەن العاشقى ءىزاشار­لار­دىڭ باسىندا دا مولداعالي جولدىباەۆ تۇر. بۇرىنعى وداق كولەمىندەگى العاشقى جۋرناليستيكا ينستيتۋتى 1934 جىلى قازاق جەرىندە، الماتىدا اشىلۋى بەكەر ەمەس. جاڭاشىلدىققا، بىلىمگە ۇمتىلعان قازاق جاستارىنان سۇرانىس تا، ۇسىنىس تا دەر كەزىندە جاسالدى. ناتيجەسىندە، وسى جىلدىڭ قاڭتار ايىنىڭ 15-ىندە قازىرگى قازۇۋ-ءدىڭ ءوزى قۇرىلسا، ناۋرىز ايىنان باستاپ اقپارات تاراتۋدىڭ قىر-سىرىنا باۋليتىن تۇڭعىش مەكتەپ – قازاق كوممۋنيستىك جۋرناليستيكا ينس­تيتۋتى قۇرىلادى. جاڭادان ىرگەتاسى قالانعان ينستيتۋتتىڭ العاشقى رەسمي ديرەكتورى بولىپ مەملەكەت قايراتكەرى، پەداگوگ، قازاقتان شىققان تۇڭعىش كاسىبي جۋرناليستەردىڭ ءبىرى مولداعالي جولدىباەۆ تاعايىندالادى. ينستيتۋتقا العاشقى ۇمىتكەر­لەر­دى قابىلداۋ، كورنەكتى عالىم­دار­دى وقىتۋشىلىققا تارتۋ ءىسى جولدىباەۆقا تاپسىرىلدى. وكىنىشكە قاراي، 1940 جىلى قازاق كوممۋنيستىك جۋرناليستيكا ينستيتۋتى قازاق مەملەكەتتىك جۋرناليستيكا ينستيتۋتى بولىپ وزگەرتىلگەنىن ول كورە الماعان كۇيى كەتتى...

بكپ (ب) ولكەلىك باقىلاۋ كوميسسياسى پارتيا القاسىنىڭ قۇجاتتارىندا 1920 جىلداردان 30-جىلداردىڭ سوڭىنا دە­يىنگى ءار جىلدارداعى كىشى­گىرىم تۇرمىستىق زاڭ بۇزۋ­شى­­لىقتاردان باستاپ، قارجى شى­عى­نى، پارتيالىق ءتارتىپتىڭ بۇزىل­ۋى سياقتى مەملەكەتتىك ءىرى قىل­مىس­تارعا دەيىنگى ءتۇرلى قاۋلى-قارارلار ساقتالعان. 20-جىلدارى پارتيالىق ورگاندار قاراعان كوپتەگەن ىستەردە سوگىس بەرۋ، اۋىر سوگىس بەرۋ، ال كەيدە جاي عانا الدەكىمنىڭ «كورسەتۋى» سەكىلدى «جەڭىل» جازا بەلگىلەنگەن. ال بۇل «جەڭىل» جازالار 1937-1938 جىلدارى كوپتەگەن ەل ازاماتتارى ءۇشىن اۋىر ءىستىڭ قوزعالۋىنا سەبەپ بولىپ، وسى «ۇساق-تۇيەكتىڭ» سالدارىنان اباقتىعا جابىلىپ، كوپشىلىگى ەڭ جوعارى جازا – اتۋ ۇكىمىنە بۇيىرىلادى. «ەڭبەكشى قازاق» گازەتىنىڭ رەداكتسيا القا­سى­نىڭ مۇشەسى مولداعالي جولدى­باەۆ­تى دا تاپ وسىنداي تاعدىر كۇتىپ تۇردى.

1927 جىلى ءبىرىنشى رەت تەرگەۋگە ىلىنگەندە ول حالىق اعارتۋ كوميس­سارياتى اكادەميالىق ورتا­­لى­عىنىڭ توراعاسى بولاتىن. م.جولدىباەۆقا بايلانىستى قازاق­ستان پرەزيدەنتى ءارحيۆىنىڭ ءباسپا­سوز قىزمەتىنىڭ جەتەكشىسى، تاريحشى جانار ساتاەۆانىڭ بىزگە ۇسىنعان كوپ دەرەكتەرىنىڭ ىشىندەگى 719 -قورىنداعى 1 حاتتاما، 680-ءىس، لل 93، 93 وب.، 94 قۇجات ايرىقشا نازار اۋداردى. «ايىپتالادى: 1. ءدارىس جۇرگىزگەن كەزدە باقىلاۋ-قاداعالاۋ جەت­كى­­لىكسىز بولعان; جانە كينو ستۋ­دەنت­تەرى اراسىندا انتيكەڭەستىك ءسوز سويلەۋ فاكتىسىن (الاشوردا) ءتيىستى پارتيالىق ورگاندارعا دەر ۋاقىتىندا حابارلاماعانى ءۇشىن شارا قابىلدانباعان. بايانداماشى توپوروۆ. قاتىسىپ وتىرعاندار: جارمەنوۆ. شوم­با­لوۆ. قاۋلى قابىلدادى: جول­دىباەۆ جولداستىڭ وزىنە جۇك­تەلگەن ءدارىس جۇرگىزگەندە باقى­لاۋ­دى جۇزەگە اسىرۋ مىندەتىنە نەمقۇرايلى قاراعانى جانە كەڭەس وكىمەتىنە قارسىلىق فاكتىسىن پارتيالىق ورىندارعا دەر كەزىندە حابارلاماعانى «كورسەتىلدى». ءىس كينو ستۋدەنتتەرىنىڭ شاعىمى بويىنشا قوزعالدى» دەلىنەدى. وسىلايشا «الاشوردامەن بايلانىسى بار» دەگەن 1927 جىلعى سول ەسكى قۇجات مۇراعاتتان قايتا كوتە­رىلىپ، 1937 جىلى الدىنان شىعادى. ون جىل بۇرىن تاپ وسى ايىپ تاعىلعاندا تەك «كور­سەتىلدى» دەگەن جالا رەتىندە قاراستىرىلىپ، جازادان بوساتىلىپ قانا قويماي، ءوز قىزمەتىندە قالدىرىلعان ەدى. ال «ۇلكەن تەررور» جىلدارىندا ون جىل بۇرىنعى جاي عانا «كورسەتتى» دەگەن جالانىڭ ءوزى ءومىرىن جالماعان ەڭ قاتال جازا بولىپ جابىساتىنىن، ارينە، ەشكىم بولجاماعان بولاتىن.

1990 جىلدىڭ قاڭتارىندا قۋعىن-سۇرگىن جىلدارى تا­عىل­عان ايىپ-كىنانى جوققا شىعا­راتىن پارتيالىق اقتاۋ جۇرگى­زىلگەنى بەلگىلى، بۇل تۋرالى قازاقستان كومپارتياسى باقىلاۋ-رەۆيزيا كوميسسياسى پرەزيديۋمىنىڭ قاۋلىسىندا ايتىلادى. الماتى قالالىق پارتيا كوميتەتىنىڭ قورىنداعى قۇجاتتاردا 1937 جىلدىڭ 22 قازانىندا قالالىق كوميتەتتىڭ بيۋرو ءماجىلىسى قابىلداعان قاۋلى بار. م.جولدىباەۆتىڭ ىسىندەگى سول ماڭىزدى قۇجاتتىڭ كوشىرمەسىن تولىقتاي كەلتىرەيىك. «تىڭدالدى: 26) م.جولدىباەۆ (م.دجۋلداباەۆ) تۋرالى كپ (ب) ك مرك 2.ح-37 ج فرۋنزە بيۋروسىنىڭ شەشىمى

مولدىگالي دجۋلداباەۆ 1920 كپ (ب) ك مۇشەسى، پارت­بي­لەت № 1572981، 1887 جىلى تۋعان، قازاق، الەۋمەتتىك جاعدايى بو­يىنشا – قىزمەتكەر، سوڭعى جۇمىس ورنى كازپي-ءدىڭ مۇعالىمى.

دجۋلداباەۆ بۇرىن پارتيالىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلعان: 1927 جىلى وزىمبىلەمدىككە سا­لىن­­عانى ءۇشىن سوگىس بەرىلگەن. سوگىس الىنىپ تاستالعان. 1934 جىلى قازاق ولكەلىك كوميتەتى كپ(ب)ك لەنيندىك ۇلتتىق ساياساتتان وپپورتۋنيستىك مۇددەمەن اۋىتقىعانى ءۇشىن كيج لاۋازىمىنان بوساتىلدى. بكپ (ب) قاتارىنا مۇشەلىككە قابىلدانباي تۇ­رىپ 1918 جىلعا دەيىن دجۋلداباەۆ كونترەۆوليۋتسيالىق الاشوردانى قولدادى، بوكەي­حا­نوۆ جانە باسقالارىن اشىق تۇردە قورعادى. دجۋلداباەۆ قارا­تىلەۋوۆتىڭ الاشورداشىل-ۇلت­شىل جانە كونترەۆوليۋتسيا­شىل ەكەنىن بىلە تۇرىپ، ونى ماقتاپ، جالعان مىنەزدەمە بەرەدى. دجۋلداباەۆ ءوزىنىڭ قىزمەت بابىن پايدالانا وتىرىپ، حالىق جاۋى كەنجيندى اقتاۋ ءۇشىن ارحيۆتەن قۇجاتتاردى تابۋعا تىرىسادى. قازپي-ءدىڭ مۇعالىمى بولا ءجۇرىپ، دجۋلداباەۆ وقىتۋشىلىق جۇمىسىندا الاشوردانىڭ كونترەۆوليۋتسيالىق ۇلتشىلدىق وقۋلىقتارى مەن ادەبيەتتەرىن پايدالانۋىمەن بىرگە، تانىمال ەتكەن.

«پارتيانىڭ قاۋىرت جۇمىس­تا­رىن جۇرگىزبەدىم، ونى مىنە­زىم­دەگى سالماقتىلىقپەن تۇسىن­دى­رەمىن... مەن تەك اۋدارمامەن اينالىسامىن، ادەبي سىنمەن اينالىسپايمىن» دەپ، دجۋل­دا­باەۆ پارتيا قاتارىندا بولا تۇرىپ، كونترەۆوليۋتسيالىق ۇلت­شىل­دىقپەن ەشقانداي كۇرەس جۇرگىزبەگەن.

دجۋلداباەۆ فرۋنزە گرك كپ (ب) ك بيۋروسىنىڭ شەشىمىمەن حالىق جاۋلارىنىڭ جاقتاسى بولعانى ءۇشىن پارتيا قاتارىنان شىعارىلدى.

دجۋلداباەۆتىڭ اتىنا بە­رىل­­گەن №1572981 پارتيالىق بيلەت جارامسىز دەپ تانىلسىن. دجۋلداباەۆ مولداگالي (دجۋلدۋ­باەۆ مۋلداگالي) 1937 جىل­دىڭ 10 جەلتوقسانىندا سوتتال­دى جانە ەڭ جوعارعى جازا – اتۋ جازاسىنا بۇيىرىلدى». قور 412، حاتتاما 5، ءىس 21 ا، لل.22-23.

مولداعالي جولدىباەۆ «ەڭبەك­شى قازاق» گازەتىن 1924 جىل­دىڭ ءساۋىر ايىنان سول جىلدىڭ جەلتوقسانىنا دەيىن سەگىز اي باسقاردى. عاسىر باسىنداعى ءبۇتىن دۇنيەنى قاق بولگەن قازاق توڭكەرىسىنەن كەيىن بۋىرقانىسپەن باستالعان الاعاي-بۇلاعاي ساياسي ءومىر­دىڭ سالقىنى، قىم-قۋىت قاي­شىلىققا تولى وقيعالار تىزبەگى قاي رەداكتورعا دا ۇزاق مەرزىم قىزمەت ىستەۋگە مۇمكىندىك بەر­مەدى. باس باسىلىمعا جەتى اي عانا باس رەداكتور بولعان حالەل ەسەنباەۆتان باستاپ، وزىنە دەيىن­گى تاميمدار سافيەۆتىڭ ەكى اي، بەرنياز كۇلەەۆتىڭ سەگىز اي، سماعۇل سادۋاقاسوۆتىڭ ءبىر اي، جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ سەگىز اي، مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ءبىر اي عانا باس رەداكتور بولعانىن ەسكەرسەك، مولداعالي جولدىباەۆتىڭ دا باسىلىمعا جەتەكشىلىك ەتكەن سەگىز ايىنىڭ ءار كۇنى الاساپىران ۋاقىتتىڭ تىنباي سوققان دولى جەلىنە كەۋدەسىن توسۋمەن وتكەنىن تۇيسىكپەن-اق تۇسىنۋگە بولاتىنداي...

سۋرەتتە: «ەڭبەكشى قازاق» گازەتىنىڭ رەداكتسيالىق القاسى. سولدان وڭعا قاراي: امانعالي سەگىزباەۆ، كەنجەعالي عابدۋللين، مولداعالي جولدىباەۆ، ءنازيپا قۇلجانوۆا، ساكەن سەيفۋللين، تاۋتان ارىستانبەكوۆ، ءسابيت مۇقانوۆ. ورىنبور ق-سى. 1923-1924 جج. قر پرەزيدەنتىنىڭ ءارحيۆى. 896 ق.، 1 ت.، 3837 ءىس.

الماتى