ەلىمىزدە ينسۋلتكە شالدىققانداردىڭ سانى ازايماي وتىر. وعان ادامداردىڭ سالاماتتى ءومىر سالتىن ساقتاماۋى باستى سەبەپ كورىنەدى. بيىل باس قالادا ءتورتىنشى جىل قاتارىنان وتكىزىلگەن «ينسۋلت مەكتەبى» حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنتسياسىنا جينالعان مامانداردىڭ پىكىرى وسىعان سايادى.

ەكى كۇنگە سوزىلعان باسقوسۋعا ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرىنەن بولەك رەسەي، ۋكراينا، يتاليا جانە اۋستريا سياقتى ەلدەردەن ماماندار جينالىپ، نەۆرولوگيا، نەيروحيرۋرگيا، رەانيماتولوگيا جانە وڭالتۋ سالاسىنداعى وزەكتى ماسەلەلەردى تالقىلادى.
ينسۋلت ماسەلەلەرى جونىندەگى رەسپۋبليكالىق ۇيلەستىرۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى، نەيروحيرۋرگ ەرجان ادىلبەكوۆتىڭ بايانداۋىنشا، ەلىمىزدەگى ينسۋلت العانداردىڭ سانى 40 مىڭنان اسادى. ونىڭ 85%-ى – ۇيىعان قان تۇيىرشىكتەرىنىڭ (ترومب) مي قان تامىرىن بىتەۋىنەن پايدا بولاتىن اق (يشەميالىق) ينسۋلتكە شالدىققاندار. ماماندار ءينسۋلتتىڭ بۇل ءتۇرىن تەك العاشقى 3 جارىم ساعاتتا عانا ەمدەۋگە مۇمكىندىك بار ەكەنىن ايتادى. ياعني، بەت-اۋزى قيسايىپ، ءتىلى كۇرمەلىپ، اياق-قولى جانسىزدانعان ادام بىردەن جەدەل جاردەم كومەگىنە ءجۇگىنگەن ابزال. سوندىقتان دا جەدەل جاردەم قىزمەتىن دامىتۋ اسا ماڭىزدى. اسىرەسە اۋىلدىق جەرلەردەگى جەدەل جاردەم قىزمەتىن سىنعا العان دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى مەديتسينالىق كومەكتى ۇيىمداستىرۋ دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى اسقار حوروشاش بۇل بويىنشا مينيسترلىكتىڭ ارنايى باعدارلاما دايىنداپ جاتقانىن دا جەتكىزدى.
بۇل دەرتكە ۇشىراعانداردى جاس ەرەكشەلىكتەرىنە قاراي جىكتەيتىن بولساق، 4%-ى 16-40 جاستاعى، 37%-ى 41-60 جاستاعى، 31%-ى 61-70 جاستاعى ادامدار بولسا، ال قالعان 28%-ى 70-تەن اسقان قارتتار ەكەن. سونداي-اق 40-70 جاس ارالىعىنداعى ناۋقاستاردىڭ 68%-ىن ەر كىسىلەر قۇرايدى. قازىرگى كەزدە ينسۋلت العانداردىڭ 5 مىڭى العاشقى 10 كۇندە ومىرىمەن قوش ايتىسسا، 5 مىڭى ءبىر اي ىشىندە باقيلىق بولادى ەكەن.
بۇگىندە ەلىمىزدە 58 ينسۋلت ورتالىعى جۇمىس ىستەيدى. سوڭعى ءۇش جىلدا جىل سايىن 10 ورتالىقتان اشىلىپ وتىرعانىنا قاراماستان ينسۋلت العانداردىڭ سانى ازايماي وتىر. مىسالى، 2017 جىلى ەلىمىز بويىنشا 100 مىڭ ادامعا شاققاندا 227،7-ءسى وسى دەرتپەن اۋرۋحاناعا جەتكىزىلسە، وتكەن جىلى بۇل كورسەتكىش 229،7 ادامعا جەتكەن. ماماندار اتالعان دەرتتىڭ دەندەۋىنە توسقاۋىل قويۋ ءۇشىن الدىن الۋ شارالارى وتە ماڭىزدى ەكەنىن العا تارتادى. اسىرەسە سالاماتتى ءومىر سالتىن ساقتاۋ – دەنساۋلىقتىڭ كەپىلى. «بىزدە ەمحانالاردا سالاماتتى ءومىر ءسۇرۋ كابينەتى بار جانە ول تەگىن، ءاربىر پاتسيەنتكە قولجەتىمدى. بۇل كوپتەگەن ەلدە جوق. سوندا ينسۋلت مەكتەبى، ينفاركت مەكتەبى سياقتى نەشە ءتۇرلى مەكتەپتەر بار. بىراق حالىق ول جەرگە بارمايدى، ءدارىسىن تىڭدامايدى. كامەلەتكە تولعان ءاربىر ادام سول كابينەتكە بارىپ، بولماعاندا 12 ساباعىن تىڭداۋى ءتيىس»، دەيدى ينسۋلت ماسەلەلەرى جونىندەگى رەسپۋبليكالىق ۇيلەستىرۋ ورتالىعىنىڭ باس مامانى، نەۆرولوگ دارىگەر زاۋرەش احمەتجانوۆا.
يتاليادان كەلگەن نەۆرولوگ فرانچەسكا رومانا دا اۋرۋدىڭ الدىن الۋ ەرەكشە ماڭىزدى ەكەنىن ايتادى. «يتاليادا 68 ملن حالىق تۇرادى. جىل سايىن 107 مىڭ ادام ينسۋلتكە شالدىعادى. 200 ينسۋلت ورتالىعى بار. سوڭعى 20 جىل ىشىندە بۇل اۋرۋعا شالدىعاتىنداردىڭ سانى 45 مىڭ ادامعا ازايدى. وسى كورسەتكىشكە جەتۋ ءۇشىن ءار دارەجەدەگى مەملەكەتتىك ورگاندار بارىنشا كۇش سالدى جانە الدىن الۋ شارالارى تىڭعىلىقتى جۇرگىزىلدى. اسىرەسە تەمەكى تارتۋدى شەكتەۋ سياقتى سالاماتتى ءومىر ءسۇرۋ سالتىن دارىپتەۋدىڭ ناتيجەسى كوڭىلدەن شىقتى. وسى ارقىلى ينسۋلتكە شالدىعاتىنداردىڭ سانىن ازايتساق، جاڭا ءادىس-تاسىلدەردى ەنگىزۋ ارقىلى مۇگەدەك بولىپ قالاتىنداردى ازايتتىق. بىزدە ەمحانالاردان بولەك، زاۋىت سياقتى كەيبىر قىزمەت ورىندارىندا دا ءينسۋلتتىڭ الدىن الۋ كەڭسەلەرى جۇمىس ىستەيدى»، دەيدى پروفەسسور فرانچەسكا رومانا.
كونفەرەنتسيانى ۇيىمداستىرۋشىلار جاستار جىلىنا وراي بيىل تۇڭعىش رەت «جاس نەۆرولوگ» بايقاۋىن وتكىزدى. وعان ەلىمىزدىڭ ءار ايماعىنان 20 نەۆرولوگ كەلىپ قاتىسىپ، ءوز تاجىريبەلەرىن باياندادى. جاس مامانداردىڭ وسى سالاعا كوپتەپ كەلۋىن جانە ولاردىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا وتكەن بايقاۋدى ۇيىمداستىرۋشىلار داستۇرگە اينالدىرۋدى كوزدەپ وتىر.
ورالدا ەر ادام گازدان ۋلانىپ كوز جۇمدى
ايماقتار • بۇگىن، 15:07
الماتى وبلىسىندا كاسىپكەر تۇرمەگە 32 تەلەفون وتكىزبەك بولعان
ايماقتار • بۇگىن، 14:34
اتىراۋ وبلىسىندا ەسىرتكىنى زاڭسىز ساتقان ەر ادام ۇستالدى
ايماقتار • بۇگىن، 14:13
الماتىنىڭ المالى اۋدانىندا ءورت بولدى
ايماقتار • بۇگىن، 14:02
تۇركىستانداعى وقيعا بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالدى
ايماقتار • بۇگىن، 13:45
ەتنومادەني بىرلەستىك وكىلدەرى ءسابيت مۇقانوۆ ساياباعىنا اعاش وتىرعىزدى
ايماقتار • بۇگىن، 13:17
اقش جاڭا ۆاكتسينانىڭ قولدانىسىنا رۇقسات بەردى
الەم • بۇگىن، 12:40
اۋا رايىنا بايلانىستى جابىق تۇرعان تراسسالار تۋرالى مالىمەت
قازاقستان • بۇگىن، 12:25
«مەن مۇنداي پوليتسيانى ەش جەردەن كورمەدىم...»
ايماقتار • بۇگىن، 11:58
وبلىستىق اسسامبلەيا العىس گيمنىن شىرقادى
ايماقتار • بۇگىن، 11:21
نۇر-سۇلتان قالاسى «قىزىل» ايماققا ەندى
ەلوردا • بۇگىن، 10:44
قازاقستاندىقتار دەپوزيت بويىنشا قاي بانككە كوپ سەنىم ارتادى؟
ەكونوميكا • بۇگىن، 10:41
اۋە كومپانيالارىنىڭ تابىسى قۇلدىرادى
ەكونوميكا • بۇگىن، 09:58
قىستىڭ سوڭعى كۇنىنە ارنالعان اۋا رايى بولجامى
اۋا رايى • بۇگىن، 09:26
كوروناۆيرۋس: ءبىر تاۋلىكتە 2 ادام قايتىس بولدى
كوروناۆيرۋس • بۇگىن، 09:17
الماتىدا اۆتوبۋس پەن بىرنەشە جەڭىل كولىك سوقتىعىستى
وقيعا • كەشە
تۇركىستانداعى وقيعا: ارنايى كوميسسيا قۇرىلدى
وقيعا • كەشە
كونە مۇرالار تسيفرلىق فورماتتا جاڭا تىنىس اشۋدا
ونەر • كەشە
شقو-دا قارۋ ساقتاۋ ءتارتىبىن بۇزعان 6 مەكەمەگە ايىپپۇل سالىندى
ايماقتار • كەشە
پروباتسيا قىزمەتىندە ەسەپتە تۇرعاندار قوعامدىق جۇمىسقا تارتىلدى
ايماقتار • كەشە
الماتىدا قۇرىلىسشىلار قۇقىن قورعاۋعا ارنالعان كەڭەس ءوتتى
ايماقتار • كەشە
پاۆلودار وبلىسىندا حالىق سانى ازايعان
ايماقتار • كەشە
شقو-دا بيىل 70 چەرنوبىلدىق ساناتوريالىق-كۋرورتتىق ەم الادى
ايماقتار • كەشە
الماتىدا الەۋمەتتىك قور پاتەرلەرىنىڭ قۇنى كوتەرىلمەيدى
ايماقتار • كەشە
اقتوبە وبلىسىنىڭ العا اۋدانىنا جاڭا اكىم تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • كەشە
قوستاناي وبلىسىندا جوعالعان جىلقىشى 6 كۇننەن كەيىن تابىلدى
ايماقتار • كەشە
شەكارا قىزمەتى «قاراسۋ» وتكىزۋ پۋنكتىندە كونتراباندالىق جۇكتى ۇستادى
قازاقستان • كەشە
سەناتورلار ەقىۇ پارلامەنتتىك اسسامبلەياسىنىڭ سەسسياسىنا قاتىستى
پارلامەنت • كەشە
اقمولا وبلىسىنداعى مەكتەپ اسحانالارىنىڭ جۇمىسىنا رۇقسات بەرىلدى
ايماقتار • كەشە
ەكونوميكا • كەشە
الماتىدا 452 كوپبالالى وتباسى باسپانامەن قامتىلادى
ايماقتار • كەشە
10 قالادا اتموسفەرالىق اۋانىڭ لاستانۋ يندەكسى جوعارى
ەكولوگيا • كەشە
قوجا احمەت ياساۋي شەجىرەسىنىڭ ءبىر ۇلگىسى مەن ءمورى تابىلدى
رۋحانيات • كەشە
الماتى وبلىسىندا ايەلدەر كولونياسىنا تىيىم سالىنعان زاتتار جەتكىزىلگەن
ايماقتار • 26 اقپان، 2021
قالا شەتىندەگى دۇكەنگە قاراقشىلىق جاساعان ادام ۇستالدى
ايماقتار • 26 اقپان، 2021
قاسىم-جومارت توقاەۆ رەفورمالار جونىندەگى جوعارى كەڭەستىڭ كەزەكتى وتىرىسىن وتكىزدى
پرەزيدەنت • 26 اقپان، 2021
ايماقتار • 26 اقپان، 2021
اتىراۋدا 33 مەديتسينا قىزمەتكەرى ماراپاتتالدى
ايماقتار • 26 اقپان، 2021
نۇرسۇلتان نازارباەۆ قورى قايىرىمدى دا باتىل وتانداستارىمىزدى ماراپاتتادى
ايماقتار • 26 اقپان، 2021
قازاقستان تاريحى: 7 تومدىق اكادەميالىق ەڭبەك ازىرلەنەدى
قوعام • 26 اقپان، 2021
جامبىل مۇراسى – ۇلت رۋحانياتىنىڭ ايناسى
ايماقتار • 26 اقپان، 2021
كورابلدەردى كۇزەتۋ مەن قورعاۋ بويىنشا وقۋ-جاتتىعۋ ءوتتى
ايماقتار • 26 اقپان، 2021
شىمكەنت قالاسى ىشكى ساياسات جانە جاستار ىستەرى جونىندەگى باسقارماسىنىڭ باسشىسى تاعايىندالدى
ايماقتار • 26 اقپان، 2021
شقو-دا التى مەكەمە قارۋ ساقتاۋ ءتارتىبىن بۇزعان
ايماقتار • 26 اقپان، 2021
پەتروپاۆلدا ۇلاندىقتار ورتەنگەن ۇيدەن ءۇش ادامدى الىپ شىقتى
وقيعا • 26 اقپان، 2021
باس پروكۋراتۋرا الەۋمەتتىك جەلىلەردە ميتينگكە شاقىرۋعا بايلانىستى ۇندەۋ جاريالادى
قوعام • 26 اقپان، 2021
جامبىل جاباەۆتىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويى باستالدى
فوتوگالەرەيا • 26 اقپان، 2021
قاسىم-جومارت توقاەۆ تۇركيا پرەزيدەنتىنە قۇتتىقتاۋ جەدەلحاتىن جولدادى
پرەزيدەنت • 26 اقپان، 2021
الماتىدا تەرىسبۇلاق وزەنى كارىز سۋلارىنان تازارتىلدى
ايماقتار • 26 اقپان، 2021
اۋا رايىنا بايلانىستى بىرنەشە وبلىستا ەسكەرتۋ جاريالاندى
اۋا رايى • 26 اقپان، 2021
مەملەكەت باسشىسىنىڭ جارلىقتارىمەن بىرقاتار لاۋازىم وكىلى تاعايىندالدى
پرەزيدەنت • 26 اقپان، 2021
قازاقستاننىڭ اوسشك-گە توراعالىعى بىرقاتار ەلگە گۋمانيتارلىق كومەك بەردى
قازاقستان • 26 اقپان، 2021
اقمولا وبلىسىندا 3 مىڭ ادامعا جەتكىلىكتى ءدارى-دارمەك قورى بار
مەديتسينا • 26 اقپان، 2021
قازاقستان بيرجالىق كريپتو-اينالىمنىڭ 1% -ىن ءوزىنىڭ بيرجالارىنا اۋدارۋدى جوسپارلاپ وتىر
قارجى • 26 اقپان، 2021
قىزىلوردادا كارانتين تالاپتارىن ساقتاماعان تۇنگى كلۋب انىقتالدى
ايماقتار • 26 اقپان، 2021
اتىراۋدا پوليتسياعا 840 ايەلدەن شاعىم تۇسكەن
ايماقتار • 26 اقپان، 2021
تارباعاتاي اۋدانىندا كەن بايىتۋ كومبيناتى سالىنادى
ايماقتار • 26 اقپان، 2021
ۇقساس جاڭالىقتار