تاريحى 1919 جىلدان باستاۋ الاتىن «ەگەمەن قازاقستان» گازەتى ءبىر عاسىر جۋىق ۋاقىت ارالىعىندا ەلدىڭ تىنىس-تىرشىلىگىن ءدوپ باسىپ، قوعامدىق-ساياسي ماسەلەلەردىڭ ءمانىسىن، مادەني ءومىرىنىڭ جارقىن بەتتەرىن دامىلسىز ناسيحاتتاپ كەلەدى. بۇگىندە گازەتتىڭ مەرەيتوي جىلى ەلىمىزدىڭ بارلىق ايماقتارىندا مازمۇندى شارالار اياسىندا كورىنىس بەرۋدە.
الماتىدا ۇلتتىق كىتاپحانا جانە قازاق ۇلتتىق اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن وتكەن «ۇشقىننان» «ەگەمەن قازاقستانعا» دەيىن» رەسپۋبليكالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيادا ەل تاريحىنىڭ جارقىن بەتتەرىنىڭ كۋاسى، تۇعىرلى تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ ايشىقتى بەلگىسىندەي بولعان باسىلىمعا قاتىستى عىلىمي زەرتتەۋلەرى، تولىمدى ەستەلىكتەرىمەن بولىسكەن ارداگەر جۋرناليستەر، عالىمدار پىكىرلەرى شەجىرەلى دەرەكتەرمەن تولىقتى.
ۇلتتىق كىتاپحانا ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى باقىتجامال قايىربەكقىزى اتاپ وتكەندەي، بۇگىندە كىتاپحانانىڭ ءباسپاسوز قورىندا تۇپنۇسقاسى جانە تسيفرلىق جۇيەگە كوشىرىلگەن گازەتتىڭ 1920 جىلدان بەرگى نومىرلەرى ساقتالعان. ءارى وسى تاريحي باسىلىمدار نەگىزىندە ۇيىمداستىرىلعان كورمە جىل بويى وقىرماندار نازارىندا بولادى.
كونفەرەنتسيانى جۇرگىزگەن تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور سۆەتلانا سماعۇلوۆا ەلىمىزدىڭ ءباسپاسوز كەڭىستىگىندە ايشىقتى ورنى بار، «ۇشقىننان» «ەگەمەن قازاقستانعا» دەيىنگى جىلدارداعى باسىلىمنىڭ تاريحىنا قىسقاشا شولۋ جاساپ ءوتتى.
«مەملەكەت باسشىسىنىڭ ءوزى ەلىمىزدىڭ باس گازەتى دەپ اتاپ وتكەن «ەگەمەن قازاقستان» جاھاندانۋ زامانىندا دا ءوز قالپىن ساقتاپ، ەل ۇدەسىنەن شىعىپ كەلەدى. بۇگىندە تاريحى عىلىمي تۇرعىداعى زەرتتەۋلەرگە ارقاۋ بولعاندىعى گازەتتىڭ ەل تاريحىنداعى ءرولى مەن ماڭىزىن اڭعارتقانداي. ەكى ءجۇز مىڭعا جۋىق تارالىممەن شىعاتىن «ەگەمەن قازاقستان» گازەتى تسيفرلاندىرۋ كەزەڭىنىڭ دە جاڭاشىلدىقتارىن يگەرگەن، زامانۋي سيپاتقا كوشكەن اقپارات كوزى رەتىندە وقىرمان ۇدەسىنەن شىعۋدا» دەپ اتاپ وتكەن «ەگەمەن قازاقستان» رەسپۋبليكالىق گازەتى» اق باسقارما توراعاسىنىڭ ورىنباسارى ەربولات قامەن گازەتتىڭ ماركەتينگتىك دامۋ باعىتى، وندىرىستىك تاجىريبەسى، جارناما باعىتىنداعى ناتيجەلەرىنە توقتالدى. باسىلىمداعى جاڭاشىلدىقتار، مەنەدجمەنتتەگى جەتىستىكتەرى الداعى ۋاقىتتا كوپتەگەن عىلىمي نەگىزدى شاراعا ارقاۋ بولاتىندىعىن جەتكىزدى. سونىمەن بىرگە ۇيىمداستىرۋشىلارعا زور العىسىن ءبىلدىرىپ، كىتاپحانا قورىنا گازەت تاريحىمەن بايلانىستى كىتاپتاردى سىيعا تارتتى.
كەلەسى كەزەكتە ءسوز العان گازەت ارداگەرى، جازۋشى سارباس اقتاەۆ اعامىز ەل گازەتىندەگى شىعارماشىلىق ساتتەرىمەن بولىستى. ەڭبەك جولىنىڭ ون جەتى جىلىن ەل گازەتىنىڭ دامۋىنا ارناعان قالامگەر «سوناۋ 1956 جىلدىڭ جەلتوقسانىندا گازەتتە قاراعاندىلىق ستۋدەنت اقتاەۆتىڭ «اقكول» دەگەن ولەڭى شىقتى. سودان بەرگى مەنىڭ بۇكىل عۇمىرىم وسى گازەتپەن ەتەنە ەگىز. كەيىن مۇعالىم، ودان كەيىنگى جىلداردا وبلىستىق گازەتتەردە جۇمىس ىستەپ، 1973 جىلى گازەت باس رەداكتورىنىڭ يدەولوگيا جونىندەگى ورىنباسارى بولىپ كەلدىم. ەلىمىزدىڭ ءباسپاسوز سالاسىنا كوپتەگەن شاكىرت دايارلاپ، گازەتتىڭ كۇندەلىكتى تىنىس-تىرشىلىگىن كوز الدىمنان وتكىزدىم» دەپ گازەت ومىرىندەگى قىزىعى مەن قيىنشىلىعى قاتار ورىلگەن جىلدار تۋرالى باياندادى.
ال الپىس جىلعا جۋىق جۋرناليستىك قىزمەتىن گازەت تاريحىمەن بايلانىستىرعان قازاقستاننىڭ قۇرمەتتى ءجۋرناليسى ماماديار جاقىپ «وسى جىلداردى باس باسىلىمىنىڭ باستان كەشكەن تالاي تاريحىنا كۋالىك ەتە الامىن. گازەت تاريحىنا ۇڭىلگەندە ويعا نەبىر جايساڭدار، ۇجىمنىڭ بەرەكەسىندەي بولعان اعايلار مەن اپايلار ورالادى... «ەگەمەننىڭ» تاريحىنا ۇڭىلسەڭ، گازەت تىزگىنىن ۇستاعانداردىڭ وزىندىك ەرەكشەلىكتەرى بار. سولاردىڭ جيىنتىق بەينەسىن جاساساڭ، كوز الدىڭا تۇلعالار ەلەستەيدى...سماعۇل سادۋاقاسوۆ، مۇحتار اۋەزوۆ، بەيىمبەت مايلين، ساكەن سەيفۋللين، تۇرار رىسقۇلوۆ، وراز جاندوسوۆ، وراز يساەۆ، عابيت مۇسىرەپوۆ، جانايدار سادۋاقاسوۆ... كەيىنگىلەر سولاردىڭ جالعاسىنداي» دەگەن ەستەلىگىمەن بولىسسە، گازەتتەگى ەڭبەك جولىن جاس جۋرناليستەن باستاپ، بۇگىندە ءوزىن «اجە» ءجۋرناليسپىن دەيتىن گۇلزەينەپ سادىرقىزى باسىلىم بەتىندە جارىق كورگەن كوكەيكەستى ماسەلەلەر، جارقىن وقيعالى جىلداردى ەسكە الىپ، ۋاقىتپەن بىرگە جاساسىپ، تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ اقپارات ايدىنىندا كوشباسشىلىق بەدەل-بەدەرىنەن اينىماعان گازەت ۇجىمىنا قۇتتىقتاۋ لەبىزىن ءبىلدىردى. ال گازەت شولۋشىسى ايناش ەسالي گازەتتەگى الدىڭعى بۋىن اعالاردىڭ تاجىريبەسىنەن ءوتىپ، شىڭدالعانىن، بۇگىندە قالامى قارىمدى جۋرناليست قاتارىنا قوسىلۋىندا «ەگەمەندەي» گازەتتىڭ ورنى جوعارى ەكەندىگىن اتاپ ءوتتى.
گازەت شەجىرەسى ارى قاراي عىلىمي مازمۇنداعى باياندامالارمەن تولىقتى. «ەڭبەكشى قازاق» گازەتىندەگى الاش جاريالانىمدارى» تاقىرىبىندا بايانداما جاساعان ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ، فيلولوگيا عىلىمىنىڭ كانديداتى، دوتسەنت امانقوس مەكتەپ، «ۇلتتىق بىرەگەيلىك پەن ينتەرناتسيوناليزم 1930 جىلدارداعى قازاق باسپاسوزىندە» تاقىرىبىندا بايانداما جاساعان فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور سەيدۋللا سادىقوۆ، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور ايگۇل ىسماقوۆا، پروفەسسور دوسالى سالقىنبەك، ورىنتاي جۇباەۆا، راۋشان مىرزاقۇلوۆا، زاداش دۇكەنباەۆا، سابيرا يمانباەۆا، تولقىن زامزاەۆا، اقنۇر ورالوۆا، اسقار شارداربەكوۆ، ت.ب. عالىمدار مەن سالا ماماندارى گازەتتىڭ قالىپتاسۋى، ۇلتتىق نەگىزدى ماقالالاردىڭ جاريالانۋىنا قاتىستى عىلىمي-زەرتتەۋلەر مەن ارحيۆ قۇجاتتارىنىڭ تاريحىنا قاتىستى كوپتەگەن مالىمەتتى ورتاعا سالدى.
«ەگەمەن قازاقستان» گازەتىنىڭ الماتىداعى تىلشىلەر قوسىنىنىڭ جەتەكشىسى نۇرعالي وراز «گازەتتىڭ عاسىرلىق تاريحى ەلىمىز ءۇشىن قانشالىقتى ماڭىزدى بولسا، وقىرمانىن ەلدىڭ قوعامدىق-ساياسي تىنىس-تىرشىلىگىنەن دەر كەزىندە حاباردار ەتىپ وتىرعان بۇگىنگى تىنىسى دا سول تاريحي ءساتتىڭ ءبىر بولشەگىندەي» دەپ اتاپ ءوتىپ، كوپشىلىككە گازەت ۇجىمى جايىندا حاباردار ەتە كەلە كونفەرەنتسيا قاتىسۋشىلارىنا جىلى لەبىزىن ءبىلدىردى.
ءىس-شارا سوڭىندا كونفەرەنتسيا قاتىسۋشىلارى ۇلتتىق كىتاپحانا قورىنداعى «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىنىڭ شەجىرەسىمەن بايلانىستى كورمەنى تاماشالادى.
ەلۆيرا سەرىكقىزى،
«ەگەمەن قازاقستان»
الماتى
قازاقستان ونەرپازدارى «تەاتر بارىسىن» انىقتايدى
سپورت • بۇگىن، 12:08
نۇرباح رۇستەموۆ قىزمەتىنەن بوساتىلدى
قوعام • بۇگىن، 11:51
كيم چەن ىن تاق مۇراگەرىن تاڭدادى
الەم • بۇگىن، 11:47
قازاقستاننىڭ رۋمىنيا جانە سلوۆەنياداعى ەلشىلەرى تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • بۇگىن، 11:45
ەلورداداعى بەيسەكوۆا كوشەسى ەرتەڭنەن باستاپ جابىلادى
قوعام • بۇگىن، 11:33
يۋتا شتاتى جاسوسپىرىمدەردىڭ الەۋمەتتىك جەلىگە كىرۋىنە شەكتەۋ قويدى
الەم • بۇگىن، 11:22
ۇقساس جاڭالىقتار
