جەكپە-جەك • 05 ماۋسىم, 2023

«توبەلەسكە» تولى ماۋسىم

1450 رەت كورسەتىلدى

جاز ايلارىندا ارالاس جەكپە-جەكتەن بىرقاتار حالىقارالىق تۋرنير وتەدى. وتاندىق «NAIZA», «الاش پرايد», «Octagon» جانە باسقا دا پرو­موۋشەندەرى ەلىمىزدە تارتىستى باسەكەلەر ۇيىمداستىرۋدى كوزدەپ وتىر. ولاردان بولەك, شەت مەملەكەتتەردە جالاۋى جەلبىرەيتىن ءداستۇرلى جارىستار تاعى بار. وسى ءدۇبىرلى دودالاردىڭ بارلىعىندا ەلىمىزدىڭ سپورتشىلارى باق سىنايدى.

«توبەلەسكە» تولى ماۋسىم

وتاندىق جانكۇيەرلەر 16 ماۋسىمدى اسىعا كۇتىپ وتىر. ءدال سول كۇنى چەشەنستاننىڭ اسا پروموۋشەننىڭ مۇرىندىق بولۋىمەن ءوتىپ جاتقان گران-پري دوداسىنىڭ جەڭىل سالماقتاعى (70,3 كيلو) جەڭىمپازى انىقتالادى. باسەكەدە التىن بەلبەۋ ءۇشىن «سپارتاك» دەگەن جاناما ەسىمگە يە بولعان جەرلەسىمىز ارتەم رەزنيكوۆ پەن رەسەيدىڭ مىقتىسى ەدۋارد ۆارتانيان كۇش سىناسادى. ەستەرىڭىزگە سا­لا كەتەيىك, اتالعان جارىستىڭ جۇلدە قورى ­1 ميلليون اقش دوللارىن قۇراپ وتىر.

ارتەم رەزنيكوۆ – شىعىس قازاقستان وبلىسى ريددەر قالاسىنىڭ تۋماسى. ال­عاشىندا ول ەركىن كۇرەسپەن اينالىسىپ, بىرقاتار جا­رىستاردا جۇلدە الىپ ءجۇردى. كەيىننەن بەينەتاسپالار ارقى­لى رەسەيدىڭ داڭقتى سپورتشىسى فەدور ەمەليانەنكونىڭ ونەرىنە ءسۇيسىنىپ, ارالاس جەكپە-جەكپەن شۇعىلدانامىن دەگەن شەشىم قابىلداعان. 2014-2021 جىلدار ارالىعىندا «الاش پرايد» كلۋبى ۇيىمداستىرعان جارىستاردا توعىز كەزدەسۋ وتكىزىپ, بارلىعىندا باسىمدىق تانىتتى. 2014 جىلدىڭ كۇزىندە ارتەم سول كەزدە رەسەيدىڭ تۋى استىندا ونەر كورسە­تىپ, كەيىننەن قازاقستانعا قونىس اۋدار­عان گەورگي كيچيگيننەن ۇپاي سانىمەن ۇتىلدى.

باستاپقى كەزەڭدەردە رەسپۋبليكا اۋما­عىندا عانا ايقاسقان ارتەم 2016 جىلدىڭ اقپان ايىندا العاش رەت شەتەلگە شىقتى. وكىنىشكە قاراي, رەسەيدىڭ ءنوۆوسىبىر قالاسىندا وتكەن جارىستا جەرلەسىمىز مي­حايل تسارەۆقا ەسە جىبەردى. ودان كەيىن ءبىر جىل­دان اسا ۋاقىت ارالىعىندا تاعى ءتورت باسەكەدە جەڭىلىستىڭ كەرمەك ءدامىن تاتتى. اتاپ ايتساق, امماندا يوردانيالىق ياررا حۋسەيننەن, سانكت-پەتەربۋرگتە رە­سەي­لىك دميتري ارىشەۆتەن, بىشكەكتە دا­نيار باباقۇلوۆتان جانە الماتىدا وز­بەك­ستاندىق نۇرسۇلتان رازيبوەۆتان جەڭىلدى.

– قاتارىنان بەس جەكپە-جەكتە جەڭىلۋ ەشبىر ادامعا ابىروي اپەرمەيتىنى انىق. ونداي جاعدايدا سپورتشىلار پسيحو­لو­گيالىق كۇيزەلىسكە تۇسەدى. تىپتەن وكتاگونمەن قوش ايتىسىپ جاتقاندار دا ەمەس. رەزنيكوۆ تە سونداي قيىن كەزەڭدى باسىنان وتكىزدى. سول ۋاقىتتا وسى سالانىڭ باسى-قاسىندا جۇرگەن ازاماتتاردىڭ تاراپىنان «وعان سپورتتى قويۋ كەرەك. ءدال وسىنداي قارقىنىمەن ارتەم الىسقا بارمايدى» دەگەن سىڭايدا اڭگىمەلەر دە ايتىلدى. بىراق جەرلەسىمىزدىڭ جىگەرى مۇقالمادى. ول ءوزىنىڭ جۇلدىزدى ساتتەرى الدا ەكەنىنە سەندى. سول ءۇشىن ەرىنبەي ەڭبەكتەنىپ, جاتتىعۋ زالىندا كوپ تەر توكتى. ناتيجەسى وزدەرىڭىزگە ءمالىم. 2017 جىلدىڭ قاراشا ايىنان بەرى 10 رەت وكتاگونعا شىققان رەزنيكوۆ بارلىق باسەكەنى ءوز پايداسىنان شەشتى. اسا-نىڭ گران-پريىندە دە ول وتە جاقسى ونەر كورسەتىپ ءجۇر. اتالعان جارىستىڭ التىن بەلبەۋىن يەلەنۋگە ارتەم ابدەن لايىق دەپ ەسەپتەيمىن, – دەيدى «الاش پرايد» كلۋبىنىڭ پرەزيدەنتى دانيار قاسقاراۋوۆ.

ايقاس الاڭىندا بارلىعى 30 كەزدەسۋ وتكىزگەن ارتەمنىڭ 24 مارتە مەرەيى ۇستەم بولدى. 18 باسەكەدە ايقىن باسىمدىق تانىتتى. جەرلەسىمىزدەن جەڭىلگەندەر اراسىندا حاسان حاليەۆ, حامزات اۋشەۆ, يۋسۋف رايسوۆ سىندى تانىمال سپورتشىلار بار. بىلتىر جازدا تۇساۋى كەسىلگەن گران-پري ءتۋرنيرىنىڭ شيرەك فينالىندا رەزنيكوۆ تورەشىلەردىڭ شەشىمىمەن برازيليالىق دەيۆي راموستى ۇتسا, جارتىلاي فينالدا رەسەيدىڭ وكىلى اندرەي كوشكيندى «قىلقىندىرىپ» تاستادى.

11 ماۋسىمدا 32 جاسقا تولعالى وتىرعان ەدۋارد ۆارتانيان ارمەنيانىڭ استاناسى – ەرەۆاندا دۇنيەگە كەلدى. كەيىننەن اتا-اناسىمەن بىرگە رەسەيگە قونىس اۋداردى. ماسكەۋدە ول جاۋىنگەرلىك سامبو جانە مۋاي-تايمەن اينالىستى. الەم كۋبوگىنىڭ يەگەرى دەگەن اتاعى بار. ارالاس جەكپە-جەكپەن 2021 جىلدان بەرى شۇعىلدانا باستادى. سول ارالىقتا 28 مارتە جارىس كوركىن قىزدىرىپ, 24 باسەكەنى ءوز پايداسىنا شەشتى. 13 تارتىس مەرزىمىنەن بۇرىن توقتاتىلدى. گران-پري دوداسىندا ۆارتانيان كونگولىق الەين يلۋنگا مەن رەسەيلىك يۋسۋف رايسوۆتى ۇتتى.

17 ماۋسىمدا الىستاعى امەريكادا UFC ءوزىنىڭ كەزەكتى ءتۋرنيرىن ۇيىمداستىرۋدى جوسپارلاپ وتىر. سول جارىستا اسا جەڭىل سالماقتاعى جالعاس جۇماعۇلوۆقا جانكۇيەر بولامىز. الەمدەگى ەڭ بەلدى پروموۋشەندە كۇش سىناسىپ جۇرگەن 34 جاستاعى قازاق فايتەرى وسى كۇنگە دەيىن 22 كەزدەسۋ وتكىزىپ, 14 رەت جەڭىسكە جەتتى. سەگىز قارسىلاسىن مەرزىمىنەن بۇرىن ۇتتى. 2020 جىلى ول UFC-مەن كەلسىمشارتقا وتىردى. بىراق ازىرگە جالعاستىڭ جولى وڭعارىلاتىن ەمەس. قانداسىمىز التى باسەكەنىڭ بىرەۋىندە عانا باسىمدىق تانىتتى. قالعان بەسۋىندە جەڭىلىستىڭ كەرمەك ءدامىن تاتتى. ەندى جۇماعۇلوۆ وسى جولى جەڭىلسە, وندا امەريكالىق ۇيىممەن قوش ايتىساتىنى ايدان انىق. سول سەبەپتى دە جالعاس لاس-ۆەگاستا قالاي دا جەڭۋگە ءتيىس.

جەرلەسىمىزدىڭ قارسىلاسى – فەليپە بۋنەس. 33 جاستاعى برازيليانىڭ سپورت­شىسى كەزىندە اقش-تىڭ LFA جانە رەسەي­دىڭ اسا پروموۋشەندەرىندە كۇش سىناستى. ونىڭ رەكوردى – 20 كەزدەسۋ, 13 جەڭىس, 10 نوكاۋت. 2020 جىلدىڭ كوكتە­مىندە بۋنەس الماتىداعا ساپار شەگىپ, چەشەنستاندىق يمران بۋكۋەۆكە ۇپاي سانىمەن ەسە جىبەرگەنى دە ەسىمىزدە.

23 ماۋسىمدا الماتىدا Ural FC پەن Naiza پروموۋشەندەرى بىرلەسكەن تۋرنير ۇيىمداستىرۋدى جوسپارلاپ وتىرعانى جايىندا ءبىز بۇعان دەيىن دە جازعانبىز. سول جارىستىڭ باستى جەكپە-جەگىندە اسا اۋىر سالماقتاعى رەسەيلىك ۆياچەسلاۆ «سارى تارزان» داتسيك پەن قازاقتىڭ وعىلانى عالىمجان «تت» جاسىلانوۆ كۇش سىناسادى. ءدال سول كەشتە اتالعان ۇيىمداردىڭ چەمپيوندىق بەلبەۋىنىڭ يەگەرى داۋرەن ەرمەكوۆ ءوز اتاعىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن رۋسلان شاميلوۆپەن شەبەرلىك بايقاسادى. ورتا سالماقتاعى بۇل سپورتشىلاردىڭ رەكوردتارى مىناداي: داۋرەن – 22 كەزدەسۋ, 17 جەڭىس, 10 نوكاۋت. رۋسلان – 15 كەزدەسۋ, 11 جەڭىس, 9 نوكاۋت. الداعى جەكپە-جەككە قانداسىمىز چەشەنستاننىڭ باس شاھارى – گروزنىيدا دايىندالىپ جاتىر.

15 شىلدەدە لاس-ۆەگاستا ءالى ەشكىمنەن جەڭىلمەگەن ازات ماقسۇم امەريكالىق پوموۋشەندەگى العاشقى جەكپە-جەگىن وتكىزەدى. وسى كۇنگە دەيىن ءتۇرلى جارىس­تاردا 16 قارسىلاسىن جايپاپ سالعان 27 جاستاعى قازاقتىڭ قايسار ۇلى تايسون نەممەن جۇدىرىقتاسادى. جاسى 40-قا تاياپ قالعان گاۆاي ارالىنىڭ تۋماسىنىڭ كورسەتكىشى – 35 كەزدەسۋ, 21 جەڭىس, 14 نوكاۋت. وسىدان بەس جىل بۇرىن الماتىدا تايسون ءبىزدىڭ جالعاس جۇماعۇلوۆپەن جەكپە-جەككە شىعىپ, ۇپاي سانىمەن ۇتىلدى.

5 تامىزدا اقش-تىڭ نەشۆيلل قالاسىندا اسۋ الماباەۆ تا UFC-دەگى تۇساۋكەسەر كەزدەسۋىن وتكىزەدى. 28 جاستاعى قانداسىمىز وسى سپورت ءتۇرىن سەرىك ەتكەلى 10 جىل بولدى. 19 رەت وكتاگونعا شىققان ول 17 باسەكەدە باسىمدىق تانىتتى. سەگىز قارسىلاسىن سابميشن ادىسىمەن ۇتسا, ءۇش باسەكەلەسىن ۇرىپ جىقتى. 2007 جىلى الماباەۆ داعىستاندىق تاگير ۇلانبەكوۆ پەن ازەربايجاندىق مەحمان مامەدوۆكە جول بەردى. ودان كەيىن قاتارىنان 13 قارسىلاسىن جولىنان ىعىستىردى. اسۋ 31 جاستاعى يامايكانىڭ فايتەرى ودە وسبورنمەن كۇش سىناسادى. ونىڭ رەكوردى – 17 جەكپە-جەك, 12 جەڭىس, 9 نوكاۋت. وسبورن 2020 جىلدان بەرى UFC-دە باق سىنۋدا. بۇل ۇيىمدا ول جەتى رەت ايقاسىپ, ءتورت رەت جەڭىسكە جەتتى.