كۇنى كەشە قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق مۋزەيىندە «سارىارقانىڭ رۋحاني, مادەني مۇراسى» اتتى دوڭگەلەك ۇستەل ءوتتى. اتالعان ءىس-شارا اياسىندا «سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇراسى: ەكسپەديتسيالىق زەرتتەۋلەر» اتتى كىتاپتىڭ تانىستىرىلىمى بولدى.
جاڭادان باسپادان شىعىپ, وقىرمان قولىنا تيگەن كىتاپ ونەرتانۋشى PhD اردابي ماۋلەتتىڭ سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ ەلدى مەكەندەرىنەن جيناپ, رەسپۋبليكالىق ۇلتتىق مۋزەيىنىڭ قورىنا تاپسىرعان جادىگەرلەرىنىڭ جيىنتىعى. اردابي ماۋلەتتىڭ ايتۋىنشا, سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنداعى ۇلتىمىزدىڭ رۋحاني مۇراسىنىڭ بايىرعى ۇلگىلەرىن جيناۋ, ساقتاۋ, زەرتتەۋ ماقساتىندا 2022 جىلى وبلىستىڭ 3 اۋدانى بويىنشا كەشەندى عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ, ناتيجەسىندە ۇلتىمىزدىڭ سالت-ءداستۇرى مەن اسپاپتىق مۋزىكاسىنىڭ جاۋھارلارى سانالاتىن قازىرگى تاڭدا جاس ۇرپاقتىڭ ساناسىنان ۇمىت بولا باستاعان قىرۋار قۇندىلىقتار جازىلىپ ساقتالعان. بۇل ەڭبەك سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى اكىمىنىڭ تىكەلەي قولداۋىمەن, «سولتۇستىك قازاقستان وبلىستىق مۋزەي بىرلەستىگى» كمقك «سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اۋماعىندا ساقتاۋلى قازاق حالقىنىڭ ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇراسىن جيناۋ, ساقتاۋ, ناسيحاتتاۋ» اتتى جوباسى اياسىندا دايىندالدى.
زەرتتەۋ كىتابىنا 50-دەن استام مۋزىكالىق /نوتا/ قۇندىلىقتار, 100-گە جۋىق قارا ولەڭ مەن باقسىلىق سارىنداعى ولەڭدەر, سىڭسۋلار, جۇمباقتار دا ەنگەن. اتالعان دوڭگەلەك ۇستەلگە مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى, كورنەكتى عالىم مىرزاتاي جولداسبەكوۆ, مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى, اقىن نەسىپبەك ايتوۆ, سەنات دەپۋتاتى التىنبەك نۋح ۇلى, عىلىم دوكتورى باقتىباي اشىمبەك ۇلى قاسىمبەكوۆ, كۇيشى, ونەرتانۋشى جانعالي جۇزباەۆ, ەتنوگراف اقەدىل تويشان ۇلى قاتىستى.
مىرزاتاي جولداسبەكوۆ ءوز سوزىندە: «مەن بۇل كىتاپتى وقىپ شىقتىم, حالقىمىزدىڭ وسىنداي بايىرعى مۇرالارىن كىتاپ ەتىپ, ونى بۇگىنگى وقىرمانعا ۇسىنىپ وتىرعان اردابي ماۋلەتكە العىسىمدى ايتامىن. قازىرگىدەي كەزدە ەل ارالاپ, تاباننان توزىپ, حالىق مۇراسىن جيناۋ ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ قولىنان كەلە بەرمەيدى, ال سەن وسىنى ىستەي الدىڭ. ەل اراسىندا ءالى دە تالاي قۇندى جادىگەرلەر بار, سول مۇرالار سەنىڭ كەلەسى كىتاپتارىڭا ەنسىن. ناعىز عالىم وسىنداي يگىلىكتى ىسپەن, ەلگە قاجەتتى شارۋالارمەن اينالىسادى», دەپ ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.
ال اقىن نەسىپبەك ايت ۇلى: «قولىمىزداعى كىتاپ تەك سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ تەك ءۇش اۋدانىنان تابىلعان رۋحاني قازىنالار ەكەن, ال سونىڭ كوزىن تاۋىپ, ەرىنبەي-جالىقپاي جيناپ, كادەگە جاراتىپ وتىرعان اردابي باۋىرىما ءسۇيسىنىپ وتىرمىن. كىتاپقا ەنگەن ەل ەستىمەگەن ءان-كۇيلەر, باقسى سارىندارى سياقتى قۇندىلىقتار كەلەسى ۇرپاققا ۇلتىمىزدىڭ مول رۋحاني قازىناسىنىڭ عاسىردان-عاسىرعا جالعاساتىنىنا كوز جەتكىزەدى», دەدى.
ەر اراسىنداعى رۋحاني قازىنامىزدى كىتاپ ەتىپ شىعارعان ۇلتتىق مۋزەي «قازاقتىڭ ءداستۇرلى مادەنيەتى» ءبولىمىنىڭ جەتەكشىسى اردابي ماۋلەت اتالعان عىلىمي ەكسپەديتسيانىڭ الدا تاعى دا جالعاساتىنىن اتاپ ءوتتى. ءىس-شارا اياسىندا ەرتىس ءوڭىرىن زەرتتەۋ قاجەتتىلىگى تۋرالى دا ۇسىنىس ايتىلىپ, كىتاپتىڭ تۇساۋى كەسىلدى. مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى مادەنيەت كوميتەتىنىڭ مۋزەيلەر مەن كىتاپحانالار باسقارماسىنىڭ باسشىسى گۇلزەينەپ انافياقىزى پازىلوۆا ءوز سوزىندە: «كەلەشەكتە ەكسپەديتسيالىق جۇمىستاردى جالعاستىرا وتىرىپ, ەلىمىزدىڭ كادەسىنە جارايتىن ءىس اتقارۋىمىز كەرەك. وسىلايشا, تاريحىمىزدى تولىقتىرىپ, قۇندىلىقتارىمىزدى دارىپتەيمىز», دەدى.
كىتاپتىڭ سوڭعى بولىمىندە اتالعان جوبا اياسىندا تايىنشا, ع.مۇسىرەپوۆ, ش.ءۋاليحانوۆ اۋداندارىندا جۇرگىزىلگەن عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارى نەگىزىندە جينالىپ, جادىگەر يەلەرىنىڭ وتىنىشتەرى بويىنشا ۇلتتىق مۋزەيدىڭ قورىنا الىنعان جادىگەرلەر ءبىزدى بەيجاي قالدىرمادى. مۇندا ۇلتتىق ويۋمەن ادىپتەلگەن سىرماق, الاشا, باسقۇر, قورجىن, كىلەم توقيتىن كوپتەگەن بولىكتەن تۇراتىن كۇردەلى توقىما قۇرالى مەن ەسكى دومبىرا, تارەلكە, ەرتوقىم, توقىم, ومىلدىرىك, پىستان, قۇيىسقان سياقتى ات ابزەلدەرى ەنگەن.
ءبىر سوزبەن ايتقاندا, ۇلتىمىزدىڭ سوناۋ ارعى عاسىرلارعا ءتان رۋحاني مۇرالارىن ۇرپاقتار ساناسىنا ءسىڭىرىپ, ونى ناسيحاتتاۋ ءۇشىن وسى سالامەن تىنباي اينالىسىپ جۇرگەن عالىمدار مەن ەتنوگرافتاردىڭ ەڭبەگى زور. وسى وڭىردەن جينالعان رۋحاني ءھام زاتتىق مۇرالار ەلىمىز جاستارىنىڭ ءوز حالقىنىڭ ۇلتتىق مادەنيەتىن تانۋىنا, رۋحاني كەمەلدەنۋىنە جول اشادى.
