قوعام • 17 ناۋرىز، 2023

قانداستاردى باسپاناعا باستايتىن «باسپالداق»

59 رەت كورسەتىلدى

ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترىنىڭ 2023 جىلعى 24 اقپان­داعى بۇيرىعىنا سايكەس، وتانداستاردى ەرىكتى تۇردە كوشىرۋ قاعيدالارىنا بىرقاتار وزگەرىس ەنگىزىلدى. بۇيرىق 13 ناۋرىزدان باستاپ قولدانىسقا ەندى.

كوللاجدى جاساعان قونىسباي شەجىمباي، «EQ»

مينيسترلىكتىڭ مالىمەتىنشە، وڭىرلىك كوميسسيا جىل سايىن 15 قاڭتارعا دەيىن قانداستار مەن كوشىپ كەلگەندەردى (ىش­كى كوشى-قون) قونىستاندىرۋ ءۇشىن ەلدى مەكەندەردىڭ ءتىزىمىن بەكىتەدى. وڭىر­­ارالىق قونىس اۋدارۋ شەڭبەرىندە تۇر­­عىلىقتى جەرگە كەلگەننەن كەيىن قان­داستار مەن ولاردىڭ وتباسى مۇ­شەلەرىنە ماتەريالدىق كومەك كورسە­تىلەدى. ءسويتىپ، قانداستارعا باسپانا ساتىپ الۋعا نەمەسە ءۇي سالۋعا اقشالاي تولەم­دەر بەرىلەدى.

«ولارعا ۇلتتىق بانك بەكىتكەن يپوتە­كالىق باعدارلاما نەمەسە مەملەكەتتىك جوسپارلاۋ جۇيەسىنىڭ قۇجاتتارى شەڭبە­رىندە تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋ، سالۋ نەمەسە يپوتەكا بويىنشا باستاپقى جارنا­عا اقشالاي تولەمگە – ەكونوميكالىق ۇت­قىر­لىق سەرتيفيكات تابىستايدى. ەكونو­ميكالىق ۇتقىرلىق سەرتيفيكاتى قانداستار مەن قونىس اۋدارۋشىلارعا تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋ كەزىندە بەرىلەدى»، دەلىنگەن مالىمدەمەدە.

اقشالاي تولەم الۋ ءۇشىن حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىقتارىنا ءوتىنىش بەرىپ، قاجەتتى قۇجاتتار جيناۋى كەرەك. ماسەلەن، ءۇي ساتىپ الۋ شارتى; ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتىڭ تۇرعىن ءۇي قارىزىن بەرۋدى ماقۇلداعانىن راستايتىن قۇجات; تۇرعىن ءۇي سالۋ كەزىندە قانداستىڭ نەمەسە قونىس اۋدارۋشىنىڭ مەنشىگىندە جەر تەلىمىنىڭ بولۋىن راستايتىن قۇجات. حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىقتارى ءۇش جۇمىس كۇنى ىشىندە ونى قارايدى، ەكونوميكالىق ۇتقىرلىق سەرتيفيكاتى بويىنشا اقشالاي تولەم بەرۋ تۋرالى سەبەپتەرىن نەگىزدەي وتىرىپ، شەشىم شىعارادى.

«اتاجۇرت» ورالماندار مەن بوسقىن­داردى قولداۋ بىرلەستىگىنىڭ باسشىسى، زاڭگەر تالعات ءمۇرسالىمنىڭ ايتۋىنشا، رەپاتريانتتارعا تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋعا نەمەسە يپوتەكانىڭ باستاپقى جار­نا­سى­نا ارناۋلى سەرتيفيكات بەرىلۋى – ەڭ ادىلەتتى ءارى ءتيىمدى جول.

– بۇل ماسەلەنى بۇعان دەيىن دە ءبى­راز كوتەرىپ ەدىك. ەندى ول وڭ شەشىمىن تاۋىپتى. قۋانارلىق، قۇپتارلىق جايت. بۇل كوشى-قون تاريحىنداعى ەڭ وڭتايلى باستامالاردىڭ ءبىرى دەۋگە بولادى. بۇعان دەيىن دە شەتەل قازاقتارىنا جاسالعان يگىلىكتەر كوپ. وندا كەيبىرىنىڭ جۇرگىزىلۋ مەحانيزمى دۇرىس بولماي شىققاندارى دا بار. ءتىپتى جەمقورلىقتىڭ وشاعىنا اينالعان باعدارلامالار بولدى. شەتەل­دەن كوشىپ كەلەتىن قازاقتار ءۇشىن ەڭ باس­تى ەكى نارسە بار. ءبىرىنشى – جەدەل ءارى جەڭىلدىكپەن قۇجاتتاندىرۋ جانە باسپانالى بولۋ. بۇل ەكەۋى شەشىلسە، قالعانى قيىن ەمەس. ماسەلەن، مولشەردەن تىس بەرىلگەن جەڭىلدىكتەر ماسىلدىق تۋدىراتىنىن ايتپاعاندا، جەرگىلىكتى جۇرتتىڭ كوڭىلىنە ءتيىپ كەلگەنى راس. ويتكەنى ەلىمىزدە قوردالانعان الەۋمەتتىك ماسەلە ونسىز دا كوپ. سوندىقتان بۇل – ادىلەتتى شەشىم. ەكىنشىدەن، تەرىسكەيدەگى بوساپ قالعان ەلدى مەكەندەردىڭ بويىنا قان جۇگىرتۋگە زور سەپتىگىن تيگىزەتىن قادام، – دەيدى ول.

راس، شەتەلدەن جاڭا كوشىپ كەلگەن وتباسى ءۇشىن باسپانا مەن قۇجاتتىڭ قاجەتتىلىگى اۋادان كەيىنگى ەكىنشى ورىندا تۇرعان شەتىن نارسە ەكەنى بەلگىلى.

قازىر قۇزىرلى مينيسترلىكتىڭ بۇل بۇيرىعىن ەستىگەن رەپاتريانتار ەكو­نوميكالىق ۇتقىر سەرتيفيكاتىن الۋعا قامدانا باستاعان كورىنەدى. ونىڭ ءبىرى – قىتايدىڭ التاي ايماعى كوكتو­عاي اۋدانىنان شقو گلۋبوكوە اۋدانىنا كوشىپ كەلگەن ادەن ءماۋىت ۇلى. ول – قازىر اتالعان باعدارلامامەن باسپانا راسىمدەگىسى كەلەتىندەردىڭ ءبىرى.

– ءبىز 2022 جىلدىڭ باسىندا وس­كەمەن­گە كوشىپ كەلدىك. اۋەلى ەكى بالام وسى جاقتا وقۋىن وقىپ، ۇلكەن ۇلىم ديپلومىن العان سوڭ ءبىزدى شاقىردى. 2023 جىلدىڭ العاشقى ايلارىندا قازاق ەلىنىڭ ازاماتتىعىن الدىم. ال وقۋعا كەلگەن ەكى بالامەن ايەلىم ازاماتتىقتى مەنەن بۇرىن العان ەدى. ءسويتىپ، كەيىن كەلگەن ماعان ۇكىمەتتەن 700 مىڭ تەڭگە كۆوتا بەرىلدى. وعان قوسا اۋىل شارۋاشى­لىعىنا ارنالعان گرانتپەن 1 ملن 200 مىڭ تەڭگە بەرىلگەن اقشاعا بۇزاۋ-تايىنشا ساتىپ العان ەدىم. ءبىر جىلدا 6-7 تۇياق ءىرى مال بولىپ شىعا كەلدى، قازىر سونىڭ ءسۇت ونىمدەرىن ساتىپ، پايداسىن كورىپ وتىرمىز. ەندىگى ماسەلە وسى باس­پانا بولىپ وتىر. ءۇي الۋعا العاشقى جارناسىنا ۇكىمەتتەن جەڭىلدىك جاسالادى دەگەندى ەستىپ قۋاندىق. قازىر سونىڭ ءمان-جايىن جان-جاقتان سۇراستىرىپ، قۇجاتتارىن دايىنداپ وتىرمىز. ال­عاش­قى جارنا – جاڭا كوشىپ كەلگەن وتبا­سى­لار ءۇشىن ءبىرشاما سالماق. ال وعان جەڭىلدىك بولسا، قالعان قاراجاتىن ءبولىپ تولەۋ قيىن بولماس ەدى، – دەيدى ءا.ءماۋىت ۇلى.

ىشكى قونىس اۋدارۋشىلاردىڭ باسپانالى بولۋىنا كەدەرگى از. ويتكەنى ولار ەلىمىزدەگى باسپانالى بولۋعا قاتىستى ءتيىستى قۇجاتتاردى جانە قانداي مەكەمەگە بارۋدى بەلگىلى دەڭگەيدە بىلەدى دەۋگە بولادى. ال سىرتتان كەلەتىن اعايىن ءۇشىن ءبىرشاما قيىندىقتىڭ بارى راس. ولاردىڭ ايتۋىنشا، قۇجات جيناۋ بارىسىندا ورىس ءتىلىن بىلمەۋى كوپ كەدەرگى كەلتىرەتىن كورىنەدى. قازىردىڭ وزىندە رەپاتريانتتار جوعارىدا اتالعان بۇيرىققا قاتىستى اقپاراتتاردى قايدان بىلۋگە، قالاي العاشقى جارناعا قول جەتكىزۋگە بولاتىنىن بىلمەي وتىر.

 

ۇقساس جاڭالىقتار