باپ كەم بە، باق كەم بە؟

فينالعا شىققان بوكسشىلارىمىزدىڭ اراسىنان العاشقى بولىپ رينگكە 20 جاستاعى سانجار تاشكەنباي كوتەرىلدى. اسا جەڭىل سالماقتاعى قازاقتىڭ ءور مىنەزدى ورەنى وزبەك شوديەرجون مەلكۋزيەۆپەن قولعاپ ءتۇيىستىردى. بۇل تارتىستا سانجاردىڭ ۇستەمدىگى ەش كۇمان تۋعىزعان جوق. مەلكۋزيەۆتىڭ ەركىن ويقاستاۋىنا ەش مۇمكىندىك بەرمەگەن ول بىردەن باسەكە تىزگىنىن ءوز قولىنا الىپ، چەمپيونى ازي اتاندى. 54 كيلوداعى نۇرسۇلتان التىنبەك فيليپپيندىك فلينت دجارامەن جۇدىرىقتاستى. باسەكە ءبىزدىڭ جىگىتتىڭ باسىمدىعىمەن ءوتىپ، ول دا باس جۇلدەنى ولجالادى. 57 كيلو سالماق دارەجەسىندەگى ماحمۇد سابىرحان تايلاندتىق ساراۆۋد سۋكحەتپەن سايىسقا ءتۇستى. كولتسو قوجايىنى ءوز كورەرمەندەرىن قۋانتۋ ءۇشىن بارىن سالدى. بىراق ماحمۇدقا ونىڭ ءتىسى باتپادى. قاشان دا قايمىقپاي ايقاساتىن 22 جاستاعى قانداسىمىز بۇل جولى دا تاباندىلىق پەن قايسارلىقتىڭ ۇلگىسىن كورسەتىپ، سۋكحەتتى سان سوقتىردى. وسىلايشا، جارىس كۇنىنىڭ العاشقى جارتىسىندا شارشى الاڭعا شىققان ءۇش بوكسشىمىز جەڭىسكە جەتىپ، قازاق جانكۇيەرلەرىن ءبىر جەلپىندىرىپ تاستاعان ەدى. بىراق بۇل قۋانىشىمىز ۇزاققا سوزىلمادى.

ودان كەيىن تاعى ءۇش قانداسىمىز وزبەكستاننىڭ وكىلدەرىمەن ايقاستى. 67 كيلوداعى ابزال سەرىك بەكزود حاميدوۆپەن، 71 كيلوداعى سابىرجان اققالىقوۆ نۇريسلام يسمويلوۆپەن جانە 75 كيلوداعى دياس مولجىگىتوۆ الوحون ابدۋللاەۆپەن ايقاستى. ەڭ وكىنىشتىسى، ولاردىڭ بارلىعى دا ءوز قارسىلاستارىنا ەسە جىبەردى. وسى ۇشتىكتىڭ اراسىنان سابىرجان عانا «جاقسى جۇدىرىقتاستى» دەپ ايتۋعا بولادى. ەكىنشى راۋندا ونىڭ سىلتەگەن سوققىلارىنىڭ ءبىرى نۇريسلامعا وڭباي ءتيىپ، ول ەسەڭگىرەپ قالدى. بىراق جەمە-جەمگە كەلگەندە، تورەشىلەردىڭ بۇيرەگى ءبارىبىر وزبەك بوكسشىسىنا بۇردى.

جارتىلاي فينالا سۇرىنگەن تالعات سىرىمبەتوۆ (60 كگ)، مۇحاممەدسابىر بازارباي ۇلى (63،5 كگ)، ەراسىل جاقپەكوۆ (80 كگ)، ەرحات بەكزات (92 كگ) جانە امانات سابىرعالي (+92 كگ) قولا مەدالدى قاناعات تۇتتى. ال دانيال ءسابيت (51 كگ) پەن ساعىندىق توعامباي (86 كگ) سەنىم ۇدەسىنەن شىعا الماي، ەلگە ەڭسەلەرى ءتۇسىپ ورالدى. ناتيجەسىندە 3 التىن، 3 كۇمىس جانە 5 قولانى ەنشىلەگەن قازاقستان قۇراماسى جالپىكوماندالىق ەسەپتە وزبەكتەردى العا جىبەرىپ، ەكىنشى ورىندى يەلەندى. بۇل جارىستا كورشىلەس ەلدىڭ توعىز بىردەي ورەنى جەڭىس تۇعىرىنىڭ ەڭ بيىك ساتىسىنا كوتەرىلدى.

ءسوز ورايى كەلگەندە، كوڭىلگە كىربىڭ كەلتىرگەن جايتتار جايىندا ايتپاي كەتۋگە ارىمىز جىبەرمەدى. جارتىلاي فينالا ءۇش بورىكتىمىز بەن ءۇش بۇرىمدىمىز وزبەكستاننىڭ وكىلدەرىنە ەسە جىبەردى. ناقتىلاپ ايتساق، ەراسىل جاقپەكوۆ (80 كگ) جاسۋربەك يۋلدوشەۆتان، ەرحات بەكزات (92 كگ) نۋسراتبەك توحيروۆتان جانە امانات سابىرعالي (+92 كگ) جاحونگير زوكيروۆتان جەڭىلدى. ونىڭ الدىندا عانا ساعىندىق توعامبايدى (86 كيلو) شوحجاحون ابدۋللاەۆ اۋىر نوكاۋتقا جىبەرگەن ەدى. قىزداردىڭ دا جاعدايى وڭىپ تۇرعان جوق. نيگينا ۋكتاموۆا (54 كيلو) انەل ساقىشتى ەكى رەت ەسەڭگىرەتىپ بارىپ ۇتتى. سيتورا تۋردىبەكوۆا (57 كگ) ۆيكتوريا گرافەەۆانى جاقسىلاپ تۇرىپ سابادى. نايباحور حاميدوۆا (66 كگ) اقنار يششانوۆانىڭ ادىمىن اشتىرمادى. ابىروي بولعاندا جاسمين قيزاتوۆا (70 كيلو) فينالا ءازيزا زاكيروۆادان ايلاسىن اسىرا الدى. اقتىق سىندا وزبەكستان قۇراما كومانداسىمەن بەت-بەت كەلگەن ءتورت قانداسىمىزدىڭ اراسىنان سانجار تاشكەباي عانا باسىمدىق تانىتتى. قالعان ۇشەۋى ۇتىلدى. سوڭعى كەزدە كوپتەگەن ءدۇبىرلى دودادا بىزدەر وزبەكستان قۇراماسىنا ءجيى ەسە جىبەرىپ جۇرگەنىمىز جاسىرىن ەمەس. ءتىپتى وعان «ەتىمىز دە ۇيرەنىپ قالعان» سەكىلدى. ءسوزىمىز دالەلدى بولۋ ءۇشىن تومەندەگى دەرەكتەرگە نازار اۋدارايىق:

ەرەسەكتەر اراسىنداعى سوڭعى ءتورت ازيا چەمپيوناتىنىڭ ناتيجەلەرى: 2017 جىلى تاشكەنت: وزبەكستان 9 (9 التىن+0 كۇمىس+0 قولا) جۇلدە ولجالاسا، قازاقستان 8 (1+3+4) مەدالدى ەنشىلەدى. 2019 جىلى بانگكوك: وزبەكستان (4+1+4)، قازاقستان (2+2+7). 2021 جىلى دۋباي: وزبەكستان (6+1+3)، قازاقستان (0+5+1). 2022 جىلى اممان: وزبەكستان (5+2+3)، قازاقستان (3+6+3). سارى قۇرلىقتىڭ باستى دودالارىندا وزبەكتەر ۇنەمى الدىمىزدى وراپ جۇرگەنىن وزدەرىڭىزدەر دە بايقاپ وتىرعان بولارسىزدار.

سوڭعى ءتورت الەم چەمپيوناتىڭ ناتيجەلەرى: 2015 جىلى دوحادا (وزبەكتەر – 0+3+3، قازاقتار – 0+2+0)، 2017 جىلى گامبۋرگتە (وزبەكتەر – 1+3+2، قازاقتار – 1+2+3) جانە 2019 جىلى ەكاتەرينبۋرگە (وزبەكتەر – 3+1+1، قازاقتار – 1+1+4). وسى جارىستاردىڭ ۇشەۋىندە دە وزبەكتەر وزدى. تەك 2021 جىلى بەلگرادتا جالاۋى جەلبىرگەن جارىستىڭ جالپى ەسەبىندە جەرلەستەرىمىزدىڭ اسىعى الشىسىنان ءتۇستى. سەربيانىڭ باس شاھارىندا بىزدەر 5 (2+2+1) جۇلدە الساق، ولار 2 (0+1+1) مەدالمەن شەكتەلدى.

سوڭعى ەكى وليمپيادانىڭ ناتيجەسى: 2016 جىلى ريو-دە-جانەيرو (وزبەكتەر – 3+2+2، قازاقتار – 1+2+2) جانە 2021 جىلى توكيو (وزبەكتەر – 1+0+0، قازاقتار – 0+0+2) . تورتجىلدىقتىڭ باستى دودالارىندا دا كورشىلەرىمىزدىڭ كوشى ىلگەرى بولدى. ول از دەسەڭىزدەر، 2018 جىلى جاكارتادا وتكەن ازيا ويىندارىندا دا وزبەكستاننىڭ بىلعارى قولعاپ شەبەرلەرىنە ەسە جىبەردىك.

ايەلدەر بوكسىنىڭ دا جاعدايى ءماز ەمەس. وتكەنگە زەر سالساق، سپورتتىڭ بۇل ءتۇرىنىڭ قازاقستاندا كەڭىنەن قۇلاش جايعانىنا تالاي جىلدىڭ ءجۇزى بولدى. الەم چەمپيوناتىنداعى العاشقى جۇلدەگە سوناۋ 2006 جىلى قول جەتكىزدىك. وسىدان 17 جىل بۇرىن نيۋ-دەليدە وتكەن جارىستا نازگۇل بورانباەۆانىڭ قولا مەدال ولجالاعانى ەسىمىزدە. العاشقى التىننىڭ سىڭعىرىن 2014 جىلى ەستىدىك. چەدجۋدە نازىم قىزايباي قارسىلاس شاق كەلتىرمەدى. تورتكۇل دۇنيەنىڭ ەڭ ۇزدىك بوكسشىلارى جينالعان جارىستا بۇرىمدىرىمىز بارلىعى 23 (5 التىن+5 كۇمىس+13 قولا) جۇلدە ولجالادى. وسى كورسەتكىش جاعىنان قازاقستاننىڭ ايەلدەر قۇراماسى الەمدەگى توپ-10 كوماندانىڭ قاتارىنا ەركىن ەنىپ وتىر.

وسىدان 11 جىل بۇرىن لوندون وليمپياداسىندا مارينا ۆولنوۆا (75 كيلو) قولا مەدالدى قورجىنعا سالدى. 2016 جىلى ريو-دە-جانەيرودا داريعا شاكىموۆا (75 كيلو) ءدال سول مەجەدەن كورىندى. ال وزبەكتەردىڭ ايەلدەر بوكسىنا كوڭىل بولە باستاعانىنا اسا كوپ ۋاقىت بولا قويعان جوق. اتالعان مەملەكەتتىڭ بىردە-ءبىر بۇرىمدىسى وليمپيا ويىندارى مەن الەم چەمپيوناتتارىندا جەڭىس تۇعىرىنا كوتەرىلگەن ەمەس. سوعان قاراماستان، كۇنى كەشە عانا بانگكوكتا اياقتالعان جاستار اراسىنداعى ازيا چەمپيوناتىندا ولار جەرلەستەرىمىزدى جاقسىلاپ تۇرىپ ساباپ، جالپىكوماندالىق ەسەپتە الدىمىزدى وراپ كەتتى. سوعان قالاي كۇيىنبەيسىڭ؟

شىنى كەرەك، سپورتتىڭ بۇل تۇرىندە ءبىز وزبەكتەردەن كوپ قالىپ قويدىق. ولاردىڭ بوكسى قارىشتاپ دامىپ، ءوسىپ-وركەندەپ جاتىر، ال ءبىز تۇرالاپ قالدىق. وني مويىنداماسقا لاج جوق. توكيو وليمپيداسى مەن سوڭعى جىلدارداعى ازيا چەمپيوناتتارىندا وڭباي ءسۇرىنۋىمىز وسى ءسوزىمىزدىڭ ايقىن دالەلى. وزبەكستان قۇراماسى مەدالدەردى «كۇرەپ» الىپ جاتقاندا، ءبىز ولاردىڭ ارتىنان سىعالاپ قالدىق. وسى ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋ ءۇشىن قازاق ەلى بوكسىنا ۇلكەن رەفورما قاجەت. جاتتىعۋ جۇيەسىنە وزگەرىس ەنگىزىپ، بوكس ونەرىن دامىتۋدىڭ باسقا دا جولدارىن ىزدەستىرۋىمىز كەرەك. ەسكى جۇيەمەن جۇرە بەرسەك، ەشتەڭە ونبەيدى. «باياعى جارتاس – سول جارتاس» كۇيىندە قالادى. بۇگىن وزبەكتەردەن ۇتىلساق، ەرتەڭ باسقالارى «باسىنادى». سونى مىقتاپ قاپەرگە تۇيگەن ءجون. قازىرگى كەزدە فەدەراتسيا مۇشەلەرى مەن باپكەرلەردىڭ «بارىنە دە كىنالى تورەشىلەر. سولاردىڭ ارامزا ارەكەتتەرىنىڭ «قۇربانى» بولدىق. ال ءبىز سۇتتەن اق، سۋدان تازامىز» دەپ اقتالاعانىنا ەشكىم دە سەنبەيدى. ويتكەنى كورەرمەندەر سوقىر ەمەس. ولار ءبارىن كورىپ، باقىلاپ وتىر. مىنە، وسى جاعداي سپورت سالاسىنىڭ باسى-قاسىندا جۇرگەن ازاماتتارعا وي سالۋعا ءتيىس. ءدال قازىر ەل بوكسى ەڭسە تىكتەمەسە، ەرتەڭگى كۇنى وپىق جەپ قالۋىمىز مۇمكىن.